Euroleague, η επιστροφή: Πώς θα προστατέψουν το σώμα τους οι παίκτες

Διαβάζεις καθημερινά επί των διεργασιών που γίνονται σε κάθε χώρα, ώστε να καταλήξουν στο αν μπορεί να συνεχιστεί και να ολοκληρωθεί η αγωνιστική περίοδος 2019-20 στα ομαδικά σπορ. Διαβάζεις ότι σε κάποιες χώρες, για παράδειγμα στη Γερμανία άρχισε το πρώτο από τα βήματα της επιστροφής -ώστε να επιστρέψουν οι ομάδες στα γήπεδα στις 15/5. Αυτό που δεν διάβασες είναι τι απαιτείται να κάνουν οι επαγγελματίες αθλητές, προκειμένου να προετοιμάσουν το σώμα τους, ώστε να μπορεί να αποδώσει και να μην τραυματιστεί -μετά δυο μήνες εκτός κανονικότητας. Για αυτό ζητήσαμε τη βοήθεια του Κώστα Χατζηχρήστου, sports scientist της ΤΣΣΚΑ, με ατελείωτη εσωτερική ανάγκη να εξελίσσεται, όπως εξελίσσονται τα μέσα που μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα club, ώστε να προφυλάξει τα assets του.

Αντιλαμβάνεσαι πως αν έχεις αγοράσει 12 Ferrari, είναι κομματάκι αστείο να τις εμπιστευτείς σε μηχανικό που δεν έχει τις απαιτούμενες γνώσεις -που δεν ξέρει να χρησιμοποιεί όλα τα διαθέσιμα ‘εργαλεία’, ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Παρ’ όλα αυτά, οι περισσότερες από τις μισές ομάδες που μετέχουν στη Euroleague εξακολουθούν να μην αντιλαμβάνονται τις απαιτήσεις (αρνούνται να ξοδέψουν χρήματα για την εξασφάλιση υπηρεσιών που τελικά, θα κάνουν τις ομάδες τους καλύτερες). Και σε αυτό το πλαίσιο, η κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση συζητά το πώς θα ολοκληρωθεί η τρέχουσα αγωνιστική περίοδος. Πάμε λοιπόν, να δούμε τι πρέπει να κάνουν οι αθλητές για να επιβιώσουν -κατ’ αρχάς- και μετά να αποδώσουν.

Η αφορμή για την επικοινωνία με τον Κώστα ήταν το άρθρο που έγραψε στην επίσημη ιστοσελίδα του, με θέμα την έξοδο από την καραντίνα και την ασφαλή επιστροφή στη δράση. Σε αυτό υπάρχει ένας πλήρης οδηγός όσων χρειάζονται για τη ‘μίνι’ προετοιμασία που απαιτείται. Στη συζήτηση μας εστιάσαμε στα βασικά, ώστε να γίνουν απολύτως κατανοητές από όλους οι ανάγκες.

Το τρίπτυχο λοιπόν, της δυνητικής επιτυχίας -ασφαλούς επιστροφής- είναι το εξής:

► Να μην υπάρχει βιασύνη

► Να γίνουν όλα προοδευτικά

► Να είναι εξατομικευμένα τα προγράμματα ενδυνάμωσης -προσαρμοσμένα στις ανάγκες κάθε αθλητή.

Πάμε και στο παρασύνθημα.”Οι προπονήσεις πρέπει να σχεδιαστούν βάσει του δεδομένου ότι οι αθλητές υψηλού επιπέδου προσαρμόζονται πιο γρήγορα -καθώς όπως έχει αποδειχθεί επιστημονικά, το σώμα έχει μνήμη. Πρέπει να το βοηθήσουμε, χωρίς να προκληθούν τραυματισμοί, όταν έχει μεσολαβήσει διάστημα μη κανονικότητας. Οι αθλητές λάμβαναν προγράμματα από τις ομάδες τους, αλλά δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τις ακριβείς συνθήκες που ακολούθησε ο καθένας το πρόγραμμα του και το βαθμό ελευθερίας, στην κίνηση. Για παράδειγμα, στην Αμερική αθλητής μας μπορούσε να τρέξει στο πάρκο, ενώ στην Ισπανία παίκτης μας δεν είχε τη δυνατότητα να βγει καν, από το διαμέρισμα του. Επίσης, σε ό,τι αφορά την ενδυνάμωση, δεν είχαν όλοι τον ίδιο εξοπλισμό στο σπίτι. Προφανώς και προσαρμόσαμε τα πάντα, στα δεδομένα. Και πάλι βέβαια, αυτό δεν ήταν αρκετό για να κρατηθούν όλοι στο επίπεδο που ήταν πριν διακοπεί η δραστηριότητα. Παίρνουμε λοιπόν, ως δεδομένο ότι το σώμα δεν είναι στο σημείο που το αφήσαμε.

Δεδομένο είναι ότι θα έχουν μειωμένη φυσική ικανότητα, που σημαίνει λιγότερη αντοχή, μείωση στη δύναμη και την εκρηκτικότητα. Αυτό σημαίνει πως έχουν αδυνατίσει οι ιστοί του σώματος (μύες και τένοντες) και άρα είναι περισσότερο επιρρεπής στους τραυματισμούς. Πάμε να δούμε πώς οφείλουμε να το διαχειριστούμε αυτό.

Είναι σημαντικό να είναι συντηρητική η αρχή και σιγά σιγά να αυξάνεται ο ρυθμός. Σε αντίθετη περίπτωση, αν ξεκινήσεις απότομα, το σώμα θα δεχθεί ένα σοκ και δεδομένα οι προπονήσεις των επόμενων ημερών θα είναι χαμηλότερης έντασης -αφενός γιατί δεν θα μπορεί να αποδώσει ο αθλητής, αφετέρου επειδή θα υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να προκληθεί τραυματισμός.

Και στο ποδόσφαιρο, αλλά και στο μπάσκετ ο προγραμματισμός είναι ο ίδιος. Λαμβάνουμε δηλαδή, υπ’ όψιν τις ίδιες παραδοχές. Αυτό που αλλάζει είναι το περιεχόμενο της προπόνησης. Στο ποδόσφαιρο για παράδειγμα, η αρχή περιλαμβάνει μεγαλύτερη έμφαση στην αντοχή και άρα διαφορετικές ασκήσεις και μεθοδολογία στην προπόνηση της δύναμης. Το βέβαιο είναι πως σε όλες τις περιπτώσεις χρειάζεται προοδευτική επιβάρυνση, μέρες με υψηλή ένταση και άλλες με χαμηλότερη, συν κάποιες πλήρους ξεκούρασης.

Ναι, είναι σαν να κάνουμε προετοιμασία σε πιο στενά όρια. Ο ένας μήνας που από ό,τι δείχνουν όλα, θα ‘χουμε στη διάθεση μας δεν είναι αρκετός για να επανέλθουν πλήρως όλοι έπειτα από δυο μήνες μακριά από τα γήπεδα. Ιδανικά θα έπρεπε να ‘χουμε στη διάθεση μας τουλάχιστον άλλη μια εβδομάδα, ώστε οι παίκτες να καταφέρουν να φτάσουν στο θεμιτό επίπεδο απόδοσης. Η προτεραιότητα είναι να μην τραυματιστούν, αλλά σημαντικό είναι όταν επιστρέψουν, να είναι αποτελεσματικοί και να ‘χουν μια συνέπεια στην απόδοση τους. Αυτό δεν γίνεται να το επιτύχουμε σε ένα μήνα”.

Αυτό το διάστημα όμως, φαίνεται πως θα ‘χουν στη διάθεση τους οι ομάδες, εφόσον η Euroleague καταλήξει στην ολοκλήρωση της τρέχουσας περιόδου (σε μια πόλη όπου θα συναντηθούν όλες οι ομάδες, με το πρωτόκολλο να μην είναι ακόμα έτοιμο -ούτε καν σε επίπεδο προετοιμασίας). Το βέβαιο είναι πως δεν θα γίνουν παιχνίδια μπάσκετ, πέραν της 31ης ημέρας του Ιουλίου -κατά της δήλωσης της ίδιας της διοργάνωσης. Ο στόχος είναι να μπορούν να γυρίσουν οι ομάδες στα γήπεδα από τις 5 έως τις 10 Ιουνίου.

Είναι εύλογο πως ο Κώστας δεν είναι ο αρμόδιος για να απαντήσει άλλες απορίες όπως το πότε θα ανοίξουν τα σύνορα (η ημερομηνία δεν θα είναι ίδια για όλες τις χώρες), πώς θα γίνονται πια τα ταξίδια (με τεστ πριν την πτήση ή μετά, ώστε να μην υπάρχει καραντίνα 14 ημερών), πόσοι ξένοι παίκτες θα θέλουν ή θα μπορούν να επιστρέψουν στις ομάδες τους και τα λοιπά και τα λοιπά. Οπότε επικεντρώσαμε στην ειδικότητα του: στο τι καλούνται να κάνουν οι παίκτες που θα έχουν τη δυνατότητα να αγωνιστούν, για να προφυλάξουν το σώμα τους και -αν είναι δυνατόν- το status τους, με συνεπή απόδοση.

Πρώτο Βήμα: Διαρκεί μια εβδομάδα

“Θα δουλευτεί η αντοχή, με την ένταση και τον όγκο να είναι ‘χαμηλά’, σε αυτήν την εισαγωγική εβδομάδα, ώστε το σώμα να αρχίσει να ανταποκρίνεται στη σταδιακή αύξηση του ‘φορτίου’. Επαναλαμβάνω πως τα προγράμματα θα είναι εξατομικευμένα -δεν είναι όλοι το ίδιο. Γενικά, το πιο σημαντικό στην όποια προετοιμασία, είναι να γίνουν όσα χρειάζονται, ώστε να μην προκύψει τραυματισμός. Έχει διαπιστωθεί πως όταν συμβαίνει αυτό στις προετοιμασίες πριν την έναρξη της όποιας σεζόν, ο αθλητής αργεί να επανέλθει στην επιθυμητή κατάσταση. Ζητούμενο είναι η βελτίωση της αντοχής, της δύναμης και η αύξηση της φυσικής ικανότητας. Η διαδικασία που επιτυγχάνονται αυτά είναι ενιαία. Γίνεται ταυτόχρονα.

Οι πρώτες 2-3 ημέρες θα είναι ρυθμισμένης επιβάρυνσης (στην αίθουσα με τα βάρη και μετά σε ταχύτητα, άλματα και ευκινησία), με χαλαρές προπονήσεις (τακτική χωρίς αντίπαλο, σουτ και κάποια κομμάτια στο μισό γήπεδο που ένεκα των συνθηκών δεν μπορούν να περιλαμβάνουν επαφές) και φυσικά, αποκατάσταση.

Το εβδομαδιαίο πρόγραμμα θα προφέρει στους αθλητές το χρόνο που χρειάζονται για την ‘ανασύνταξη’ από την τελευταία προπόνηση. Κάτι κάθε μέρα θα ‘χει διαφορετικό πρόγραμμα -ας πούμε οι δυο πρώτες θα είναι πιο ‘δυνατές’ από την τρίτη που θα επικεντρωθούμε στο μπάσκετ και για την ακρίβεια στα σουτ-, πριν την επιστροφή σε ένα λίγο πιο απαιτητικό πρόγραμμα την Πέμπτη και την Παρασκευή και τη μετάβαση σε εύκολο το Σάββατο, πριν το ρεπό της Κυριακής.

Σε κάθε προπονητική μέρα θα δουλεύεται η δύναμη, η αντοχή και το άθλημα, αρχικά στο γυμναστήριο -όπου θα γίνει η ενδυνάμωση- και μετά στο γήπεδο. Η φυσική κατάσταση και η αντοχή δουλεύεται εδώ και χρόνια πια, μέσα στο γήπεδο με ανάλογες -διαλειμματικές- ασκήσεις που θέλουν ειδικό χειρισμό ως προς την ένταση. Η παλαιότερη συνθήκη με τους αθλητές να τρέχουν για ώρες, έχει κριθεί λιγότερο αποτελεσματική. Το μπάσκετ είναι άθλημα ισχύς. Οι παίκτες διανύουν μεν χιλιόμετρα, όχι όμως αδιάκοπτα. Υπάρχουν επιταχύνσεις, επιβραδύνσεις και άλματα, εντός των 30 μέτρων που είναι ο αγωνιστικός χώρος, επί τα 40 αγωνιστικά λεπτά”.

Δεύτερο Βήμα: Διαρκεί δυο εβδομάδες

“Ό,τι θα κάνουμε την πρώτη εβδομάδα, θα συνεχίσουμε να το κάνουμε και τις δυο επόμενες, αυξάνοντας σταδιακά την ένταση και τον όγκο, στη δουλειά που θα γίνει σε αντοχή και σε όλα τα άλλα κομμάτια της φυσικής κατάστασης. Παράλληλα, συνεχίζεται η δουλειά επί του σπορ, μέχρι την κορύφωση που προσδιορίζεται για το τέλος της τρίτης εβδομάδας. Αυτό που μπορεί να γίνει είναι να υπάρχουν σε κάθε εβδομάδα τέσσερις προπονήσεις με βάρη και τρεις για φυσική κατάσταση. Προφανώς και όλα εξαρτώνται από το πώς θα αντιδράσει κάθε αθλητής -και πάλι το πρόγραμμα είναι εξατομικευμένο. Πάλι υπάρχει και πλήρης ξεκούραση, όπως και μείωση της έντασης μεσοβδόμαδα”.

Τρίτο Βήμα: Διαρκεί μια εβδομάδα

“Στην ολοκλήρωση της μίνι προετοιμασίας θα μειωθεί η επιβάρυνση, ώστε να επιταχυνθεί το κοινώς λεγόμενο ‘φορμάρισμα’ και να έχουν τη δυνατότητα οι παίκτες να ξεκουραστούν, αλλά και να εκμεταλλευτούν τις προσαρμογές του προηγούμενου διαστήματος”. Εξυπακούεται πως δεν σταματά ποτέ, η δουλειά επί του σπορ.

“Οι βασικές αρχές είναι αυτές: να μπούμε όλοι σιγά στην αρχή και σταδιακά να φτάσουμε σε υψηλές εντάσεις. Είναι σημαντικό να προσθέσω και ότι το ανθρώπινο σώμα των αθλητών υψηλού επιπέδου αντιδρά πιο γρήγορα στα ερεθίσματα που λαμβάνει. Αλλά όλα έχουν ένα όριο”.