Το άδειασμα της Ευρώπης από ταλέντα έφερε την πιο γερασμένη Ευρωλίγκα

Θα ήθελα να σου μιλήσω λίγο, για το φετινό Final Four της Ευρωλίγκας. Θα ήθελα να μου πεις το όνομα ενός νέου παίκτη που πάτησε το πόδι του στο παρκέ, από τις τέσσερις φιναλίστ. Δεν θέλω πολλά. Μου αρκεί ένα. Δεν σου έρχεται κάτι; Θα είναι γιατί φέτος ήταν η χειρότερη χρονιά της διοργάνωσης, υπ' αυτήν την έννοια.

Ξέρεις πόσοι πληρούσαν τις προϋποθέσεις να αναδειχθούν Rising Star; Που ήταν δηλαδή, μέλη του rotation και είχαν χρόνο συμμετοχής τουλάχιστον 10 λεπτά ανά αγώνα; Να σου πω: τρεις.

Και αυτό ήλθε ως εύλογη συνέπεια της αποκάλυψης που έκανε το ESPN, σύμφωνα με την οποία η φετινή Euroleague ήταν η πιο γερασμένη, όλων των εποχών (βλ. είχε το μεγαλύτερο μέσο όρο ηλικίας).

Τι έγινε όμως, με τα νέα παιδιά

Οι προπονητές των clubs που μετέχουν στην Ευρωλίγκα ψηφίζουν για το Rising Star. Φέτος δεν είχαν και πολλή δουλειά, καθώς μόλις 3 παίκτες έπαιξαν, επί της ουσίας. Οι περισσότεροι πρόσφεραν μόνο το όνομα τους για να καλυφθούν τα λειτουργικά της διοργάνωσης.

Να σου πω τώρα, για τον νικητή, πριν φτάσω στο θέμα μας που είναι το γεγονός ότι η Ευρώπη βλέπει το ταλέντο να φεύγει και δεν μπορεί να το αντικαταστήσει με την ποιότητα βετεράνων NBAers -που πια προτιμούν την Κίνα. Όπως και δεν μπορούν να 'παράξουν' άλλο, στο χρόνο που δεν εμφανιστεί πρόβλημα.

Όπως βλέπεις τη Γεωργία, στο χάρτη στο δεξί άκρο είναι το Kakheti. Διαθέτει οκτώ δήμους. Ένας είναι το Sagarejo των 1.515 χιλιομέτρων και των 51.761 κατοίκων. Bρίσκεται στα 49.6 χιλιόμετρα ανατολικά από την πρωτεύουσα (Tbilisi).

Εκεί γεννήθηκε ο Goga Bitadze (Γκόγκα Μπιτάντζε). Είναι ο πρώτος αθλητής της περιοχής που διακρίθηκε στο άθλημα της καλαθοσφαίρισης. Είχαν προηγηθεί αρκετοί που είχαν ξεχωρίσει στην ελευθέρα πάλη. Ο Γκόγκα και να ήθελε, δεν θα μπορούσε να ασχοληθεί με αυτό το σπορ -λόγω ύψους.

Έως τα 6 που τον πήγαν οι γονείς του σε ένα σύλλογο, μήπως και ξεδίνει εκεί και πάψουν να τον κυνηγούν όλη μέρα, δεν είχε ιδέα τι είναι το μπάσκετ -μολονότι ο πατέρας του ήταν μπασκετμπολίστας που αναγκάστηκε να διακόψει, λόγω σοβαρού τραυματισμού.

Ε, ήταν να μη μάθει. Μετά παρακολουθούσε τα πάντα. Πέραν των συμπατριωτών του (Τσκιτισβίλι, Πατσούλια, Σενγκέλια), είχε καταλήξει πως τον ενδιαφέρει να μελετά τους Σενγκέλια, Πάου Γκασόλ και Σακίλ Ο Νιλ. “ Τον πρώτο γιατί είναι ψηλός που κινείται πολύ γρήγορα και τους άλλους δυο γιατί έγιναν κυρίαρχοι του παιχνιδιού στο ΝΒΑ”.

Στα 14 (στις 31/5 του 2013) πήρε με την ομάδα του σχολείου του (Hyundai) τον εθνικό πρωτάθλημα, στην κατηγορία U14. Στον τελικό είχε 17 πόντους. Είχε δοκιμάσει και τρίποντα. Όπως εξήγησε χρόνια μετά “στο σχολείο με έβαζαν να δουλεύω και από την περιφέρεια. Οπότε το τρίποντο δεν ήταν ποτέ κάτι άγνωστο”.

Στο πρωτάθλημα U16, το 2015 έδωσε ανά αγώνα 23.1 πόντους, 16.6 ριμπάουντ, 4.5 ασίστ και 3.8 τάπες. Προφανώς και οι 'κατάσκοποι' τον είχαν εντοπίσει. Τον τσέκαραν ξανά στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Β' κατηγορίας U16, το ίδιο καλοκαίρι. Είχε 14.2 πόντους, 8.9 ριμπάουντ και 3.7 τάπες σε κάθε ματς.

Στα 16 έγινε ο νεαρότερος σε ηλικία παίκτης που πάτησε το πόδι του στη VTB United League, με την VITA Tbilisi. Δεν έκανε θραύση (2.8 π., 1.7 ριμπ., 0.7 τάπες, σε 13.8 λεπτά συμμετοχής). Έκανε όμως, δουλειά με τον Μίσκο Ραζνάτοβιτς. To 2016 ο ατζέντης πήρε μαζί του τον νεαρό στη Σερβία και τον έκανε μέλος της -ομάδας του- Mega Bemax.

“ Πήγα γιατί επρόκειτο για σύλλογο, που είχε δουλέψει με παίκτες, οι οποίοι στη συνέχεια έγιναν NBAers. Και επίσης, μετακόμισα στη Σερβία όπου όλοι ξέρουμε τι θέση έχει το μπάσκετ. Είμαι τυχερός που βρίσκομαι εκεί.

Τους πρώτους μήνες ήταν δύσκολα τα πράγματα. Ήμουν μακριά από το σπίτι, την οικογένεια και τους φίλους μου. Δεν αισθανόμουν καλά. Όλα ήταν δύσκολα. Ώσπου κατάλαβα ότι πρέπει να κάνεις θυσίες, για να επιτύχεις κάτι μεγάλο και μετά κάτι ακόμα πιο μεγάλο” και ούτω καθ' εξής.

Δεν είχε 'κλείσει' δυο εβδομάδες στη νέα του συνθήκη, όταν πήγε στο Adidas Next Generation Tournament, το τουρνουά εφηβικών ομάδων που διεξάγεται στο περιθώριο των Final Four της Euroleague. Ουδείς συγκινήθηκε. Αυτό έγινε δυο χρόνια μετά, στο Βελιγράδι.

“ Είχα καταλάβει τι θέλει το προπονητικό τιμ από εμένα. Τι περιμένουν οι συμπαίκτες μου από εμένα. Δούλεψα πάρα πολύ σκληρά για να βελτιωθώ. Και διαπίστωσα ότι η πολλή δουλειά αποδίδει. Η δουλειά μου είναι να παίζω εναντίον μεγαλύτερων, σε ηλικία παικτών, να είμαι ανταγωνιστικός, να προκαλώ τους καλύτερους και να μαθαίνω από αυτούς. Να δίνω πλεονέκτημα στην ομάδα μου, μέσα στη ρακέτα, να ηγούμαι τις δύσκολες στιγμές και να δίνω λύσεις και κίνητρα”.

Πίσω στο 2016, είχε προσκληθεί στο Basketball Without Borders Camp της Ευρώπης, στη Φινλανδία. Ήταν η πρώτη φορά που παρουσιάστηκε σε μεγάλο event -απόρροια και του γεγονότος ότι έπαιζε στην ομάδα του εκπροσώπου του “ που φημίζεται για την εξέλιξη παικτών”.

Είχε φτάσει τα 211. Ήταν 113 κιλά. Ήταν από τους πιο μικρούς του event εκείνης της χρονιάς. Είχε συστηθεί ως “ ψηλός που βλέπει γήπεδο και πασάρει”. Είχε πει πως “ χρειάζομαι δουλειά στη φυσική κατάσταση, να γίνω πιο επιθετικός στην άμυνα και την επίθεση και πολλή, μα πολλή δουλειά στα σουτ, γιατί στο σύγχρονο μπάσκετ οι ψηλοί παίζουν στην περιφέρεια. Θέλω να είμαι έτοιμος για αυτό. Μου αρέσουν οι ομάδες που 'χουν πέντε παίκτες, οι οποίοι μπορούν να παίζουν κοντά και μακριά από το καλάθι, το ίδιο καλά”.

Το 2017 στο ANGT είχε τρία νταμπλ νταμπλ. Το ένα στον τελικό με τον Ερυθρό Αστέρα (21π., 18 ριμπ.), που σήκωσε το τρόπαιο. Το καλοκαίρι κλήθηκε στην εθνική ανδρών, για το Eurobasket. Χτύπησε όμως, στη γάμπα και δεν πάτησε στο παρκέ. Όπως λέει ήταν η πιο διδακτική περίοδος της ζωής του. Αυτή που έμαθε τα περισσότερα από κάθε άλλη “παρακολουθώντας εντός και εκτός γηπέδων τους Πατσούλια και Σερμαντίνι”.

Είχε αρχίσει να μια επιπλέον προσοχή στο post game και στο σουτ του “ όπως δουλεύω το σώμα μου για να είναι έτοιμο για τις καλύτερες λίγκες” είχε πει στο site της Ευρωλίγκας.

Στους αγαπημένους του είχε προστεθεί ο Νίκολα Γιόκιτς, ο οποίος είχε επίσης, είχε πάει στην ομάδα του Ραζνάτοβιτς πριν το ΝΒΑ. Η σεζόν 2017-18 ήταν η πρώτη πλήρης στην Αδριατική Λίγκα με τη Mega. Αγωνίστηκε σε 22 ματς. Είχε 11.8 πόντους, 6.2 ριμπάουντ και 2.1 τάπες. Πριν την εκκίνηση της χρονιάς 2018-19 ήταν στο ρόστερ της ομάδας που αντιμετώπισε, σε φιλικό προετοιμασίας το Kentucky, στις Μπαχάμες.

Το πανεπιστήμιο νίκησε 100-64. Ο Μπιτάντζε τραυματίστηκε στο τέλος του πρώτου ημιχρόνου και δεν επέστρεψε. Εμφανίστηκε ωστόσο, κανονικά στην έναρξη της σεζόν στην ABA League και το γιόρτασε με 24 πόντους και 12 ριμπάουντ στο 80-79 επί της Igokea.

Τα νταμπλ νταμπλ συνεχίστηκαν και στις 20/12 ενημερώθηκε πως θα συνεχίσει στην Μπουντούτσνοστ. Που έπαιζε και στην Ευρωλίγκα. “ Δεν ήταν εύκολα τα πράγματα, ειδικά τις πρώτες ημέρες. Χρειάστηκα χρόνο να συνηθίσω τα νέα δεδομένα. Ευχαριστώ τους συμπαίκτες μου που με βοήθησαν” τόσο ώστε στην 'πρεμιέρα' του στην κορυφαία διασυλλογική λίγκα -εναντίον της Μπάγερν- να δώσει 17 πόντους και 7 ριμπάουντ.

Με την έξοδο της Μπουντούτσνοστ από την Ευρωλίγκα, ο παίκτης επέστρεψε στη Mega “λόγω της καλής σχέσης του εκπροσώπου του με τις ομάδες”. Φανταστικό;

Παρ' ότι αγωνίστηκε μόνο σε 13 ματς, πήρε το βραβείο του Rising Star της διοργάνωσης, με τους υποψήφιους να είναι στην ουσία τρεις -αν πρόσεξες το χρόνο συμμετοχής. Τα δεύτερα περισσότερα λεπτά τα έπαιξε ο Yovel Zoosman της Μακάμπι.

Ο Γεωργιανός, ο Ισραηλινός και ο Αλεξάντερ Μπαλτσερόφσκι της Γκραν Κανάρια ήταν οι μόνοι σε ηλικία draft-eligible που ήταν μέλη του rotation. Δηλαδή, είχαν για χρόνο συμμετοχής πάνω από 10 λεπτά ανά αγώνα. O γκαρντ της Μακάμπι είχε 3 πόντους, 2 ριμπάουντ, 1.2 ασίστ και 0.8 λάθη ανά ματς και την τάπα που έδωσε τη νίκη επί της Νταρουσάφακα.

Ξέχνα τα χρόνια που γινόταν ο κακός χαμός με τις νέες αφίξεις. Που είχε ένα νόημα η διαδικασία και τους Νίκολα Μίροτιτς, Μπόγκνταν Μπογκντάνοβιτς και Λούκα Ντόντσιτς νικητές, για δυο διαδοχικές χρονιές! Δες λίγο ποιοι πήραν αυτό το βραβείο, από καταβολής του.

Bλέπεις πως η Ρεάλ έχει ένα προβάδισμα, σε ό,τι αφορά τις ομάδες που 'βγάζουν' rising stars. Σημείωσε το όνομα Usman Garuba. Θα τον δεις στο ρόστερ της περιόδου 2019-20.

Τις παλιές λοιπόν, εποχές που η Ευρωλίγκα 'έβγαζε' παίκτες. Τώρα ζούμε σε μια πραγματικότητα που οι καλύτεροι νέοι παίκτες επιλέγουν να εγκαταλείψουν την Ευρώπη, μόλις τελειώσουν το σχολείο και να δοκιμάσουν τη σκηνή του NCAA.

Προτιμούν να φύγουν για την Αμερική, ακόμα και αν δεν έχουν πετύχει τίποτα στην Ευρώπη -γνωρίζοντας πως Αμερικανοί προτιμούν να 'φτιάχνουν' οι ίδιοι τα 'προϊόντα' τους και να τα αποκτούν σε ηλικία που θα 'χουν μεγαλύτερο 'ταβάνι'. Έτσι 'χάθηκαν' για την Ευρώπη, οι Αντετοκούνμπο, Χεζόνια, Μούσα, Μπέντερ, Παπαγιάννης, Ζούμπατς και Κούρουκς. Και για αυτό υπάρχει προτίμηση στους πρωτοετείς των κολεγίων.

Τώρα, αν αντέξουν τα παιδιά, έχει καλώς. Αλλιώς θα βρουν άλλα. Για κάθε έναν που επιβιώνει και διακρίνεται, υπάρχουν τουλάχιστον 10 που δεν τα κατάφεραν.

Σε ό,τι αφορά τους νέους Αμερικανούς που έβλεπαν την Ευρώπη ως την ευκαιρία τους για να φτιάξουν το όνομα -και το κασέ τους- σε περίπτωση που δεν ήθελαν να πάνε στο κολέγιο μετά το high school ή δεν είχαν γίνει pick σε NBA draft, πλέον με τα two-way συμβόλαια (έτσι απορροφήθηκαν άλλοι 60 παίκτες, με χρήματα που ήταν αξιοπρεπή) μένουν στην αναπτυξιακή λίγκα του ΝΒΑ. Ή πηγαίνουν στην Κίνα, όπου τα δολάρια είναι πάντα πολλά περισσότερα.

Παλιά κάποιοι έφευγαν, αλλά και κάποιοι έρχονταν. Πλέον, μόνο φεύγουν

Στη λίστα που ακολουθεί φαίνεται η αλλαγή στον προσανατολισμό των Αμερικανών, που παλαιότερα προτιμούσαν Ευρωπαίους που 'χαν κάνει κάτι στην Ευρώπη (που είχαν μάθει το σπορ εδώ), ενώ τώρα δείχνουν να επιλέγουν 'άγουρα' παιδιά, για να τους μάθουν οι ίδιοι τη δουλειά. Τα ονόματα που θα δεις είναι παίκτες, οι οποίοι έπαιζαν σε ευρωπαϊκά πρωταθλήματα, πριν βρουν δουλειά στην άλλη ακτή του Ατλαντικού.

Με το πέρασμα του χρόνου αυξάνονται αυτοί που μένουν στο ΝΒΑ, μολονότι δεν παίζουν -γιατί δεν έχουν και το άγχος του 'πρέπει' της νίκης, ενώ περνούν και φίνα.

Το 2010 δεν επιλέχθηκε τυχαία ως έτος. Ήταν αυτό που άρχισαν να πηγαίνουν σταθερά οι κορυφαίοι της Ευρώπης στο ΝΒΑ. Την ίδια ώρα, σταμάτησαν τα αντίθετα δρομολόγια τα οποία 'έπαιρναν' οι βετεράνοι της κορυφαίας λίγκας, οι οποίοι τώρα προτιμούν την Κίνα. Μοιραία, το κενό που προκύπτει στο θέμα της ποιότητας δεν καλύπτεται, καθώς έχει σταματήσει και η 'παραγωγή'. Ποιος αντικατέστησε τον Μπόγκνταν Μπογκντάνοβιτς, ας πούμε; Ουδείς. Και ξέρεις γιατί; Διότι ο Σέρβος δούλευε από το 2013 έως το 2017 για να γίνει NBAer.

Οι έχοντες γνώση επιμένουν πως για να πάρεις ένα 'ωμό' ταλέντο και να τον κάνεις ικανό να σταθεί μεταξύ των καλύτερων, χρειάζονται τέσσερα χρόνια δουλειάς και σταθερής παρουσίας σε επαγγελματικές λίγκες. Πλέον, αυτή η χρονική πολυτέλεια δεν υπάρχει, γιατί μεσολαβεί η αρπαγή από το ΝΒΑ.

Ακόμα όμως, και αν πάει στην τετραετία ο παίκτης, το μέλλον του εξαρτάται με τον τρόπο που δουλεύει ο οργανισμός του. Δηλαδή, αν έχει διδαχθεί από τους Σπερς και το παράδειγμα των Ντάνκαν, Πάρκερ και Τζινόμπιλι, οι οποίοι αποτέλεσαν τον κορμό του Σαν Αντόνιο και την ίδια ώρα ήταν αυτοί που εγκλιμάτιζαν τους νέους και τους έλεγαν όσα πρέπει να ξέρουν, για να προσαρμοστούν γρήγορα -και να αποδώσουν πιο γρήγορα.

Στην εποχή που το ΝΒΑ τρέχει περισσότερο από κάθε άλλη περίοδο και αυτό που μόλις διάβασες γίνεται πιο γρήγορα. Άρα η δουλειά είναι γενικά πιο δύσκολη.

Το λάθος που στοίχισε ακριβά

Η Ευρωλίγκα είναι ιδιωτική επιχείρηση. Εννοώ κάπως πρέπει να βγαίνουν τα χρήματα που συντηρούν το οικοδόμημα -συν αυτά που μπαίνουν στα ταμεία των ομάδων. Για αυτό και την τελευταία δεκαετία παρατηρείται μια ξεκάθαρη προτίμηση στις αγορές που αφενός δεν έχουν γίνει άκρως εκμεταλλεύσιμες -με την μπασκετική έννοια-, αφετέρου έχουν λεφτά να δώσουν, ώστε να κάνουν ανταγωνιστικά ρόστερ και πιο ενδιαφέρον το προϊόν. Οι χώρες που -εν πολλοίς- αποκλείστηκαν σε αυτήν τη διαδρομή ήταν οι καθαρά μπασκετικές, της πρώην ενωμένης Γιουγκοσλαβίας.

Ενόσω δηλαδή, η Ευρωλίγκα οραματιζόταν πως θα γίνει η ευρωπαϊκή εκδοχή του ΝΒΑ, δεν φρόντισε να αποκτήσει τις υποδομές της κορυφαίας αθλητικής επιχείρησης του κόσμου (στο μέτρο που αυτό είναι δυνατό) ή την οικονομική δύναμη (πάλι, μέχρι το σημείο που μπορεί να γίνει αυτό). Ενώ λοιπόν, στο ΝΒΑ οι οργανισμοί είναι επιχειρήσεις που 'βγάζουν' δισεκατομμύρια, στην Ευρώπη δεν υπάρχει σύλλογος -μεταξύ των κορυφαίων- που να εμφανίζει κέρδος. Και ξέρεις τι λένε για τα μεταξωτά εσώρουχα.

Κράτα το αυτό και βάλτου δίπλα το γεγονός ότι οι Αμερικανοί πάντα αναζητούν το ταλέντο στον πλανήτη (με τελευταία επένδυση αυτή της συνεργασίας με την Αφρική). Όταν λοιπόν, οι ατζέντηδες στέλνουν τα καλύτερα prospect της Ευρώπης, να δοκιμαστούν απέναντι σε Αμερικανούς συνομήλικους τους, ενώ είναι ανέτοιμοι (παλαιότερα επικρατούσε η φράση “αποκτά παραστάσεις και εμπειρίες” ή το “ανδρώνεται στον τάδε σύλλογο”), η συνέπεια είναι να καταστρέφεται το μυαλό τους. Αλλά μπροστά στο να γίνονται δουλειές, αυτά είναι λεπτομέρειες.

To τρίτο κακό της μοίρας είναι πως πια οι παίκτες επιλέγουν την ευκολία -που τελικά τους καταστρέφει- αντί να μείνουν σε ένα σύλλογο της Ευρώπης, να δουλέψουν και να γίνουν οι καλύτερες εκδόσεις του εαυτούς τους, πριν φύγουν. Στα αρνητικά είναι η πίεση από τους γονείς -να 'βγάλουν' χρήματα, αντί του να γίνουν όσο καλύτεροι μπορούν. Προφανώς και σε όλα τα παραπάνω υπάρχουν οι εξαιρέσεις του κανόνα.

Aς δούμε τι ισχύει με τους καλύτερους Ευρωπαίους παίκτες που θα εμφανιστούν στο 2019 NBA draft.

Ο -πάουερ φόργουορντ- Λούκα Σάμανιτς είναι ο μόνος εκπρόσωπος της ηπείρου μας που βρέθηκε στο ΝΒΑ Draft Combine. Φέτος έφυγε από την ακαδημία της Μπαρτσελόνα για την Ολίμπια Λιουμπλιάνας. Oμάδα που τερμάτισε τελευταία στην Αδριατική λίγκα. Ο 19χρονος είχε 15.4 λεπτά συμμετοχής ανά αγώνα, 6.4 πόντους, 3.9 ριμπάουντ, 0.8 ασίστ και 1.3 λάθη ανά αγώνα.

Ο -φόργουορντ- Σεκού Ντουμπουά αγωνίστηκε στη Λιμόζ, στην LNB. Η ομάδα τερμάτισε στην 7η θέση της βαθμολογίας. Ο 18χρονος αγωνίστηκε για τρίτη σεζόν στη γαλλική λίγκα. Είχε 19 λεπτά σε κάθε ένα από τα 27 ματς, 7.8 πόντους, 3.3 ριμπάουντ και 0.7 ασίστ.

Ο -σέντερ- Μπιράμ Φαγιέ ανήκει στην Γκραν Κανάρια. Είναι από τη Σενεγάλη και φέτος δόθηκε δανεικός στην Ávila Autentica Carrefour, στην τρίτη τη τάξη κατηγορία. Ήταν στο παρκέ για 24.6 λεπτά σε 34 παιχνίδια. Είχε 11.3 πόντους, 8 ριμπάουντ, 0.4 ασίστ, 1.5 τάπες και 1 λάθος κατά μέσο όρο.

Για τον Γκόγκα Μπιντάτζε τα είπαμε, οπότε πάμε στον Αρτούρς Ζάγκαρς, 19χρονος γκαρντ από τη Λετονία. Είναι παίκτης της Μπανταλόνα, αλλά φέτος έπαιξε με την Prat στη δεύτερη τη τάξει κατηγορία της Ισπανίας. Μετείχε σε 13 αγώνες, για 17.43 λεπτά. Είχε 8.9 πόντους, 1.5 ριμπ., 2.5 ασίστ και 2.2 λάθη ανά αγώνα. Μετά τραυματίστηκε και έχασε το υπόλοιπο. Τώρα είναι καλά και έτοιμος να φύγει και αυτός για τις ΗΠΑ.

Photo: Euroleague