"Στείλ'τη στο σίδερο": Η βολή που άλλαξε την ιστορία

Πριν από 20 χρόνια, η Ελλάδα πήγε στο Μουντομπάσκετ του Καναδά με τη χειρότερη δωδεκάδα και γύρισε με την καλύτερη (μέχρι τότε) θέση στην ιστορία της. Ο Θέμης Καίσαρης έχει τις φωτογραφίες και τις αναμνήσεις.

27 ΑΥΓ 2014

Το 1994, είκοσι χρόνια πριν, είχα τελειώσει το Λύκειο, η Εθνική συμμετείχε στο 3ο Μουντομπάσκετ της ιστορίας της κι είχα ταξιδέψει μαζί της στον Καναδά.

Η Εθνική είχε αλλάξει προπονητή λίγο πριν την έναρξη του τουρνουά, με τον Μάκη Δενδρινό να γίνεται πρώτος προπονητής, μετά την αποχώρηση του Κιουμουρτζόγλου, εξαιτίας του τσακωμού με τον Φασούλα. Αλβέρτης και Οικονόμου είχαν αρνηθεί να συμμετάσχουν για να προετοιμαστούν καλύτερα με τον Παναθηναϊκό και η Εθνική μας πήγε στον Καναδά με μία απ'τις “χειρότερες” δωδεκάδες που έχουμε στείλει ποτέ σε μεγάλη διοργάνωση: Γιαννάκης, Σιγάλας, Μπουντούρης, Γαλακτερός, Χριστοδούλου, Μπακατσιάς, Παταβούκας, Φασούλας, Ρεντζιάς, Τσέκος, Μυλωνάς, Παπαπέτρου.

Είχαμε τέσσερα πλέι-μέικερ, ένα δυάρι, δύο τριάρια και ψηλούς. Στην ουσία παίξαμε σχεδόν όλο το τουρνουά με δύο άσους στο παρκέ, τον Σιγάλα στο 3 και τον Φάνη παρτενέρ του Φασούλα. Παρόλα αυτά, το 1994 η Εθνική βγήκε 4η στο Μουντομπάσκετ, θέση που ήταν η καλύτερη στην ιστορία της, μέχρι βέβαια να έρθει το 2006 και το αργυρό μετάλλιο στην Ιαπωνία. Στην ιστορία έμεινε η αναμέτρηση με την Αμερική του Σακίλ στον ημιτελικό, το προσπέρασμα της Ελλάδας με 14-17, η αλλαγή του χεριού στον αέρα απ'τον Μπακατσιά και το γεγονός πως ήμασταν οι πρώτοι ομάδα που κράτησε Dream Team κάτω απ'τους 100 πόντους.

Αυτές οι πιο δυνατές αναμνήσεις από εκείνο τα ταξίδι στο Τορόντο, μαζί με κάποιες απ'τις φωτογραφίες που τράβηξα.

Μόνο στους παρόντες

Σχεδόν όλο το τουρνουά το παίζαμε στην πρεμιέρα. Σε όμιλο με Γερμανία, Πουέρτο Ρίκο και Αίγυπτο θέλαμε οπωσδήποτε νίκη στην πρεμιέρα με τους Γερμανούς για να πάρουμε μία απ'τις δύο πρώτες θέσεις και να προχωρήσουμε. Ο Φασούλας ήταν στο επίκεντρο και ήξερε πως αν η Εθνική δεν πήγαινε καλά, αυτός θα χρεωνόταν πολλά, αφού στην ουσία είχε διώξει τον προπονητή.

Ο Φασούλας έβαλε τους Γερμανούς στα καλάθια (18π 10ρ) και μπήκαμε στο τουρνουά με το δεξί. Στη συνέντευξη Τύπου ο Δενδρινός θέλησε να πει κάτι και για τον Κιουμουρτζόγλου, λέγοντας πως η νίκη, αλλά και ο,τι έρθει στη συνέχεια, θα ανήκει και στον άνθρωπο που έκανε την επιλογή των παικτών, την προετοιμασία, κτλ. Ο Φασούλας πετάχτηκε αμέσως και πήρε το λόγο, χτυπώντας το χέρι στο τραπέζι: “Διαφωνώ. Κανείς εκτός απ'αυτούς που βρίσκονται εδώ δεν δικαιούται κρέντιτ για ο,τι έγινε σήμερα ή για ο,τι γίνει στη συνέχεια. Η νίκη ανήκει μόνο στους παρόντες”.

Έφυγα αμέσως απ' την αίθουσα της συνέντευξης Τύπου για να μεταφέρω το γεγονός στο Δημήτρη Καρύδα, που με είχε υπό την προστασία του και έγραφε στο χώρο των δημοσιογράφων. Με άκουσε ατάραχος, σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Ήταν η πρώτη φορά που κατάλαβα τι σημαίνει “μασονία”. Οι τίτλοι των θεμάτων που θα στέλνονταν στην Αθήνα θα αφορούσαν την εμφάνιση και τη μεγάλη νίκη. Δεν υπήρχε περίπτωση να προβληθεί πολύ η ατάκα του Φασούλα και να τροφοδοτηθεί η έξω-αγωνιστική ένταση.

Στείλ'τη στο σίδερο

Την τελευταία αγωνιστική του ομίλου παίζαμε με το Πουέρτο Ρίκο. Το βράδυ της παραμονής του αγώνα, τα κομπιουτεράκια είχαν βγει στο μοναδικό σημείου του ξενοδοχείου που επιτρεπόταν το κάπνισμα. Σε μια γωνία του λόμπι, 4-5 δημοσιογράφοι και ο Μάκης Δενδρινός προσπαθούσαν να υπολογίσουν όλα τα σενάρια της τελευταίας ημέρας για να δούμε με ποια αποτελέσματα βγαίνουμε πρώτοι και με ποια δεύτεροι.

Θυμάμαι πως κάποια στιγμή ο Μάκης απηύδησε: “Ζαλίστηκα παιδιά, πάμε για ύπνο και βλέπουμε αύριο”. Οι περισσότεροι στην ομάδα ήθελαν να βγούμε 2οι και όχι πρώτοι, για να πάμε σε όμιλο με Αμερική, Ρωσία και Αυστραλία: οι πιο πολλοί παίκτες δεν ήθελαν να χάσουν το ραντεβού με την Dream Team 2, ενώ ο όμιλος ήταν και πιο βατός, αφού θα δίναμε με τη Ρωσία τη μάχη για την πρόκριση στην τετράδα. Αν βγαίναμε πρώτοι, θα παίζαμε σε πιο δύσκολο όμιλο, με Κροατία, Καναδά και Ισπανία.

Χάνουμε σχεδόν σε όλο το ματς και φτάνουμε στο τελευταίο λεπτό. Αν χάσουμε πάνω από 8 πόντους, είμαστε δεύτεροι. Αν όχι, βγαίνουμε πρώτοι. Φάουλ στο Σιγάλα λίγο πριν το φινάλε, που πάει στη γραμμή χωρίς να ξέρει τι πρέπει να κάνει. Γυρίζει προς τον πάγκο κι ο Δενδρινός είναι ξεκάθαρος: “Στείλ'τη στο σίδερο”. Ο Σιγάλας τη στέλνει στο ταμπλό, η μπάλα πάει μέσα, χάνουμε 72-64. Είμαστε πρώτοι, δεν παίζουμε με την Αμερική και πάμε στον όμιλο που δεν θέλαμε. Όλοι είναι ξενερωμένοι, ακόμα και οι παίκτες.

Στην αίθουσα Τύπου τα πληκτρολόγια έχουν πάρει φωτιά. Κάποια στιγμή ακούγεται μια φωνή: “Ρε σεις, σταματήστε, η Κίνα κερδίζει την Ισπανία και θέλει δύο λεπτά”. Άπαντες σταματούν και τα βλέμματα στην τηλεόραση. Η μεγάλη έκπληξη ολοκληρώνεται. Η Κίνα στέλνει την Ισπανία στους αγώνες κατάταξης και πλέον είμαστε σε όμιλο με Κροατία, Καναδά και Κίνα, με σοβαρές ελπίδες για τετράδα. Τα παλιά κείμενα είναι άχρηστα και πλέον ξεκινάνε καινούργια, με τα νέα δεδομένα. Κι όλα αυτά επειδή ο Σιγάλας δεν κατάφερε να αστοχήσει σε μία βολή.

Ο μεγάλος Φάνης

Όπως και στην πρώτη φάση, όλα τα λεφτά ήταν η πρεμιέρα μας στη δεύτερη φάση, αφού παίζαμε με τον Καναδά. Οι Κροάτες με Ράτζα και Κούκοτς θα έβγαιναν σίγουρα πρώτοι, την Κίνα θα την κέρδιζαν όλοι, άρα η δεύτερη θέση που οδηγούσε στην τετράδα θα παιζόταν ανάμεσα σ'εμάς και τους διοργανωτές.

Οι Καναδοί είχαν αστέρι τον Ρίκι Φοξ, που μετά πήγε στους Λέικερς, ψηλό τον Γουϊλτζερ και αλλαγή στον άσο τον 20χρονο τότε Στιβ Νας. Το γήπεδο ήταν κατάμεστο από τους έλληνες ομογενείς και τον κόσμο των διοργανωτών. Για μία ακόμη φορά σε μεγάλη διοργάνωση, ο Φάνης πήρε ένα ματς σχεδόν μόνος του. Είχε 26 πόντους και 10 ριμπάουντ, άμυνα μαζί με τον Σιγάλα πάνω στον Φοξ, που έχασε την μπάλα στην τελευταία επίθεση και ο Φασούλας κάρφωσε για να μας δώσει μια τεράστια νίκη, σ' ένα ματς που πολλοί θυμούνται γιατί στην Ελλάδα ξεκίνησε στις 4 το πρωί.

Ο Φίλιππος Συρίγος κλώτσησε τις πινακίδες για να μπει στο γήπεδο και να αγκαλιαστεί με το Σιγάλα, όλοι μπήκαμε μέσα λες κι ήμασταν τρελαμένοι φίλαθλοι και ο Δενδρινός δεν μπόρεσε να συγκρατήσει τα δάκρυά του στις πρώτες του δηλώσεις μέσα απ'το παρκέ.

"Μία νίκη"

Θυμάστε την απογοήτευση των ομογενών στα πλάνα απ'το ντοκιμαντέρ του BBC για την Εθνική ποδοσφαίρου και την παρουσία της στο Μουντιάλ της Αμερικής; Κάπως έτσι υποδέχθηκαν την ομάδα του μπάσκετ στον Καναδά. Μουδιασμένοι, ταπεινωμένοι απ'την ξεφτίλα του Μουντιάλ, με μια τεράστια δίψα.

Ήταν τέτοια η ψυχολογία των ομογενών, που δεν είχαν απαιτήσεις για διάκριση. Ήθελαν να δουν έστω μια νίκη, να δουν μια ομάδα που δεν θα τους κάνει να ντραπούν. Στην πρεμιέρα με τη Γερμανία οι περισσότεροι έκλαιγαν. Τους λέγαμε “μα δεν περάσαμε ακόμα” και μας απαντούσαν “δεν μας νοιάζει, αρκεί που έπαιξαν καλά, που κάναμε μια νίκη”.

Καταλαβαίνετε πως ένιωσαν στη συνέχεια, όταν είδαν την ομάδα να προχωρά όσο ποτέ άλλοτε. Στο κρίσιμο ματς με τον Καναδά η Εθνική είχε τον περισσότερο κόσμο από οποιοδήποτε άλλο ματς στο τουρνουά, αφού όλοι ήθελαν να δουν την Ελλάδα να παίζει κόντρα στη χώρα στην οποία ζουν. Αρκετοι εξ αυτών κρατούσαν σημαίες κι απ'τις δύο χώρες.

Στα 17 μου, μέσα στο άγχος για έναν αγώνα που θα έκρινε μια ιστορική πρόκριση, μου φαινόταν περίεργο το σκηνικό με τις δύο σημαίες. “Εννοείται πως έχω και τις δύο σημαίες”, μου απάντησε κάποιος όταν εξέφρασα την απορία μου. “Η Ελλάδα είναι η πατρίδα μου, αλλά εδώ γεννήθηκα, εδώ μεγάλωσα, ο Καναδάς είναι η χώρα μου”.

Η υπερηφάνειά τους ξεχείλισε εκείνο τον Αύγουστο. Στην ελληνική συνοικία, τη Ντάνφορδ, στήνονταν γλέντια μετά από κάθε νίκη. Όσες φορές πήγαμε για φαγητό, δεν μας άφησαν ποτέ να πληρώσουμε. “Ρε παιδιά, δεν είμαστε παίκτες, δημοσιογράφοι είμαστε, αφήστε μας να πληρώσουμε”. Ανένδοτοι. “Ήρθατε απ'την πατρίδα, μας δώσατε τέτοια χαρά και θα πληρώσετε;”

Απ'την πρεμιέρα με τη Γερμανία