Ο Κώστας Ρήγας έζησε το σχίσμα του μπάσκετ πολύ πριν από το φιάσκο της European Super League

Η υπόθεση, ή καλύτερα το φιάσκο της European Super League, που ιδρύθηκε και διαλύθηκε μέσα σε 48 ώρες, συγκλόνισε το παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Οι ισχυροί ανασκουμπώθηκαν, έκαναν πίσω, κάποιοι μίλησαν για νίκη των φιλάθλων, επειδή εκείνοι που αντέδρασαν περισσότεροι ήταν οι Άγγλοι οπαδοί των μεγάλων ομάδων, παρόλα αυτά το ποιος νίκησε, τι ακριβώς συνέβη ή το τι θα γίνει από 'δω και πέρα θα χρειαστεί να περιμένουμε αρκετό καιρό για να το δούμε. Άλλοι θυμήθηκαν, όχι άδικα επίσης, την Euroleague του μπάσκετ, τη διοργάνωση δηλαδή που κατευθύνουν τα 11 ισχυρότερα κλαμπ και η οποία μετράει πλέον 21 χρόνια λειτουργίας.

Το σχίσμα του ευρωπαϊκού μπάσκετ το καλοκαίρι του 2000 γέννησε μια καινούργια διοργάνωση. Την πρώτη στην Ευρώπη, που την ευθύνη είχαν τα κλαμπ και η οποία σιγά-σιγά μετεξελίχθηκε σε εταιρεία των έντεκα που υπέγραψαν τη συμφωνία του 2015. Οι ομοιότητες του εγχειρήματος της ESL με αυτό της Euroleague είναι πολλές. Έχουν όμως και αρκετές διαφορές, ξεκινώντας από τα πιο βασικά: τα μεγέθη, τη δυναμική και την ανταπόκριση των δυο σπορ στις ευρείες μάζες των φιλάθλων.

Από την άλλη, η Euroleague, δηλαδή οι επαγγελματικές ομάδες, μέχρι να φτάσουν στο αποφασιστικό βήμα του 2000 και το 'αντίο' στη FIBA είχαν κάνει διαδοχικές συσκέψεις και συζητήσεις με τη διεθνή ομοσπονδία, ώστε να παραμείνουν στους κόλπους της και να μην ξεκινήσουν ξαφνικά το 'αντάρτικο'. Το πώς ήταν το ευρωπαϊκό μπάσκετ, τις επενδύσεις στα τέλη της δεκαετίας του '90 και την αδυναμία της FIBA να βρει τρόπους για περισσότερα έσοδα από την κορυφαία διοργάνωση, είχαμε αναλύσει τον προηγούμενο Σεπτέμβρη σε διαδοχικά άρθρα για την ιστορία της διοργάνωσης.

Ο Κώστας Ρήγας, που τότε μετείχε σχεδόν σε όλες τις διεργασίες και βέβαια ως επικεφαλής διαιτησίας ήταν βασικό στέλεχος στη νεοσύστατη Euroleague του 2000, θυμάται ξανά και διευκρινίζει κάτι, που συχνά διαφεύγει της προσοχής: "Για τρία χρόνια οι διαβουλεύσεις ήταν συνεχείς. Υπήρχε μια ανοιχτή γραμμή μεταξύ των σωματείων και της FIBA ώστε να βρεθεί η φόρμουλα για το πέρασμα στη νέα εποχή. Υπήρχε, πλέον, και η ULEB μέσω της οποίας τα μεγάλα κλαμπ βρήκαν τον τρόπο να αρθρώσουν τη φωνή τους. Πολύ πριν αποφασίσουν να αποσχιστούν από την FIBA συζητούσαν μαζί της και προσπαθούσαν να βρουν μια κοινά αποδεκτή λύση.

Σε μια ιστορική συνάντηση στο Μόναχο, με παρόντες τους ιδιοκτήτες των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών ομάδων, ο Μπόρισλαβ Στάνκοβιτς τούς πρότεινε να συντάξουν ένα κοινό κείμενο, το οποίο αυτός, εφόσον συμφωνούσαν όλοι, θα υπέγραφε. Πίστευε, ίσως, ότι τα σωματεία δεν επρόκειτο ποτέ να συμφωνήσουν μαζί και έτσι η FIBA θα εξακολουθούσε να έκανε αυτά που είχε στο μυαλό του, για τις συλλογικές διοργανώσεις.

Όταν μετά από πολύωρες συζητήσεις και αμοιβαίες υπαναχωρήσεις των κλαμπ, το τελικό κείμενο υπογράφτηκε, ο Στάνκοβιτς αρνήθηκε να τηρήσει την υπόσχεσή του".

- Τι είχαν προτείνει οι ομάδες;

"Σε γενικές γραμμές η Euroleague θα εξελισσόταν σε μια επαγγελματική διοργάνωση υπό την αιγίδα και την επιστασία της FIBA. Θα υπήρχε μια ανεξάρτητη επιτροπή μέσα στην διεθνή ομοσπονδία, στην οποία θα συμμετείχαν τα σωματεία και η οποία θα καθόριζε τον τρόπο διεξαγωγής, θα διαχειριζόταν τα τηλεοπτικά και εμπορικά δικαιώματα κλπ. Ο Στάνκοβιτς θεώρησε ότι με αυτό τον τρόπο, τα επαγγελματικά κλαμπ θα έκαναν κουμάντο στην διεθνή ομοσπονδία, κάτι όμως που δεν είχε σχέση με την πραγματικότητα γιατί μιλάμε μόνο για μια διοργάνωση και όχι όλα εκείνα με τα οποία ασχολείται η διεθνής ομοσπονδία".

- Προφανώς, αν είχε δεθεί τότε η FIBA, την συγκεκριμένη πρόταση, όλα τα υπόλοιπα δεν θα τα βλέπαμε...

"Εκατό τοις εκατό. Η FIBA, ωστόσο, και όχι μόνο ο Στάνκοβιτς, αλλά όλοι παράγοντες εκείνης της εποχής είχαν τη νοοτροπία του 'διαίρει και βασίλευε' και την αλαζονική συμπεριφορά που χαρακτήριζε συνήθως την ευρωπαϊκή ομοσπονδία. Μόλις κατάλαβαν ότι έπρεπε να πάρουν σοβαρά τη φωνή των συλλόγων, έκαναν αναστροφή, έκλεισαν κάθε δίοδο επικοινωνίας και ουσιαστικά άναψαν το 'πράσινο φως' για να φτιαχτεί η Euroleague. Οι ιδιοκτήτες κατάλαβαν ότι δεν επρόκειτο ποτέ να τους πάρουν στα σοβαρά ή να δεχθεί η FIBA την οποιαδήποτε συνεργασία".

- Η Telefonica ήρθε μετά;

"Ναι, αρκετά αργότερα, όταν δηλαδή οι ομάδες αποφάσισαν να προχωρήσουν μόνες τους. Μέχρι την ιδρυτική συνέλευση στη Σίτζες, όπου έπεσαν οι υπογραφές για την εκκίνηση της διοργάνωσης (με τον Παναθηναϊκό να παρίσταται, αλλά στο τέλος να μην υπογράφει) έγιναν πολλές συναντήσεις και έτσι εμφανίστηκε η Telefonica. Νομίζω έγινε εδώ στην Αθήνα η πρώτη νύξη, παρόντων τόσο του Πορτέλα όσο και του Μπερτομέου. Συμμετείχαν σε όλες αυτές τις συναντήσεις, γιατί ήμουν γενικός διευθυντής του ΕΣΑΚΕ. Το ποσό ήταν αυτό, ευθύς εξ αρχής, πολύ μεγάλο για την εποχή, αλλά βασισμένο σε μια μελέτη, που εν τέλει αντικατοπτρίζει την 'πίτα' του μπάσκετ στην Ευρώπη. Από τότε, άλλωστε, το ποσό που συνολικά διακινείται μέσω των τηλεοπτικών δικαιωμάτων βρίσκεται κάπου εκεί. Λίγο πιο πάνω - λίγο πιο κάτω, ανάλογα με την εποχή".

- Κι αυτό, ενδεχομένως, να είναι το μεγάλο πρόβλημα της Euroleague στην όλη μετεξέλιξή της.

"Όπως έχω ξαναπεί, η Euroleague έχασε τον προορισμό της στη διαδρομή του χρόνου. Ωραία, εκπαραθυρώθηκε η ULEB, η διοργάνωση μετεξελίχθηκε σε εταιρεία. Και πού είναι οι κεντρικοί σπόνσορες, το επιθετικό μάρκετινγκ. Μια μεγάλη εταιρεία, μια τράπεζα; Δεν πουλάει το μπάσκετ ή μήπως δεν μπορούν να το πουλήσουν καλα; Και τα δυο μαζί; Δεν ξέρω, δεν είμαι αρμόδιος να δώσω απαντήσεις. Σίγουρα όμως η προσωποπαγής πολιτική που ακολούθησε ο Μπερτομέου, από κάποιο χρονικό σημείο και μετά, προκάλεσε αρκετά ερωτηματικά και πιο πολλές γκρίζες ζώνες".