Ο Τζαμάλ Μάρεϊ δεν ‘βλέπει’ τον ΛεΜπρον – αλλά ο ΛεΜπρον βλέπει τον Μάρεϊ

Το 114-106 των Νάγκετς επί των Λέικερς (η πρώτη νίκη του Ντένβερ -στο τρίτο ματς της σειράς) είχε για πρωταγωνιστές τους τύπους που ζορίζουν τους ‘Λιμνανθρώπους’ από το πρώτο τζάμπολ. Αυτούς που ο Μάικλ Μαλόουν χαρακτήρισε ως ‘superstars της ομάδας μας’. Δηλαδή, τον Νίκολα Γιόκιτς και τον Τζαμάλ Μάρεϊ. Που όπως είχε γράψει ο Γιάννης Ζωιτός, είναι επικηρυγμένος στο Λος Άντζελες από το Δεκέμβρη του 2018. Nα δούμε όμως, πρώτα τα highlights του τελευταίου αγώνα -στην πρώτη παρουσία των Νάγκετς σε τελικούς περιφέρειας, μετά το 2009;

Το ‘wanted’ μπήκε στη φωτογραφία της ‘σύλληψης’ του Καναδού, εξαιτίας κακής (θες αντιαθλητικής;) συμπεριφοράς του, εν ώρα αγώνων. Ήταν ξεκάθαρα προκλητικός, χωρίς απαραίτητα να ‘χει κατακτήσει όσα απαιτούνται για να μπορείς να ‘βγάζεις γλώσσα’ μεταξύ των καλύτερων του είδους που λέγεται μπάσκετ, του πλανήτη. Τσέκαρε μια τέτοια στιγμή.

Αυτοί που τον ήξεραν (πχ ο προπονητής του στο κολέγιο, Τζον Καλιπάρι) έλεγαν πως δεν είναι ασεβής. “Πιστεύω ότι στόχος του είναι να δείξει πως αυτός που ‘χει απέναντι του -όσο μεγάλο όνομα και αν είναι- δεν έχει κάτι περισσότερο από εκείνον“. Ήθελε να ενημερώσει πως δεν φοβόταν κανέναν -γιατί πίστευε στον εαυτό του. Και άρα όταν πατά στο παρκέ δεν ‘βλέπει’ ονόματα. Βλέπει μόνο τύπους που πρέπει να νικήσει, κατ’ αρχάς στο μυαλό και μετά στο σώμα. Τα ξημερώματα έριξε ‘αγκωνιά’ στον ΛεΜπρον Τζέιμς, ο οποίος δέχθηκε το χτύπημα ως κύριος και δήλωσε πως ορθώς οι διαιτητές δεν απέβαλαν τον Μάρεϊ. “Δεν ήθελα να βγει από τον αγώνα, γιατί μου αρέσει ο ανταγωνισμός. Δεν ξέρω τη νοοτροπία του, αλλά δεν πιστεύω ότι το έκανε επίτηδες” δήλωσε ο Κing.

Δυόμιση χρόνια μετά την επικήρυξη, ο Μάρεϊ δείχνει να έχει αποκτήσει αυτό που ξεχωρίζει τους superstars από τους υπόλοιπους. Δηλαδή, όσα πάλευε να κάνει δικά του από παιδί, τότε που ο πατέρας του, Ρότζερ του ‘χε θέσει ως task να αποδείξει πως έχει το ταλέντο όχι μόνο να μπει, αλλά να πρωταγωνιστήσει -μια μέρα- στο ΝΒΑ. Ωραία στα λέω εγώ, τώρα. Δεν τα έζησε τόσο ωραία -και απλά- ο τύπος που στη ρούκι του σεζόν στη λίγκα (2016-17) δεν μπορούσε να βάλει σουτ. Ξεκίνησε τη χρονιά με 17 άστοχες βολές -κάτι που δεν του ‘χε ξανασυμβεί. Όπως είχε πει ο Ντοκ Ρίβερς στο ESPN “είχα ενημερώσει τον πρόεδρο του οργανισμού πως αυτό το παιδί θα ηγηθεί της λίγκας στο σκοράρισμα, μια μέρα”. Δεν είχε προσδιορίσει το πότε θα ξημέρωνε αυτή η μέρα, αλλά “έβλεπα τη δέσμευση του και το ατρόμητο του χαρακτήρα του. Πιστεύει πως είναι ο καλύτερος σκόρερ που υπάρχει, οπότε θα αποκτήσει την ευκαιρία να το αποδείξει“.

Τι εννοούσε: ο Μάρεϊ δεν άλλαξε τη ρουτίνα που ‘χε από παιδί. Συνέχισε να δουλεύει ασταμάτητα και να διαλογίζεται, ενώ κατάλαβε πως ήταν χρήσιμο να αλλάξει τη μηχανική στα σουτ -για να είναι πιο αποτελεσματικός. “Τις πρώτες μέρες είχα επικεντρωθεί στο ‘γιατί δεν μπαίνουν τα σουτ’, αντί να εστιάσω στο πώς θα ‘χω καλύτερη ενέργεια και μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, ώστε να γίνω ηγέτης“. Άπαξ και αντιλήφθηκε το λάθος, το διόρθωσε πάραυτα.

To μπάσκετ είναι σπορ αποφάσεων, όπως γράφει το Sportsnet “και αν οι macro αποφάσεις δεν κάνουν highlights, διαμορφώνουν την τύχη περισσότερων από ένα καλάθι. Αποφάσεις όπως πού πήγες σχολείο, πού πήγες κολέγιο και πότε έγινες επαγγελματίας παίζουν ρόλο. Και χρειάζονται αίσθηση του παιχνιδιού, αλλά και της ζωής“. Ο Μάρεϊ τα ‘χε και τα δύο.

Τις περισσότερες ώρες ήταν στο γυμναστήριο, για σουτ. Η διαδικασία είχε μελέτη του video (κατέγραφε όσα έκανε), μετά την τελευταία προπόνηση -τα μεσάνυχτα. Συνήθως τον έπαιρνε ο ύπνος στον καναπέ των εγκαταστάσεων, όπου τον έβρισκαν οι κόουτς το επόμενο πρωί. Ακόμα και όταν είχε για ποσοστό στα τρίποντα το 45%, πήγαινε για δουλειά επί του μηχανισμού του κάθε βράδυ -έως το ξημέρωμα. Η φάση του ήταν τέτοια που οι καθ’ ύλην αρμόδιοι τον τραβούσαν μακριά από το γήπεδο, προσπαθώντας να τον κάνουν να καταλάβει πως όσο σημαντική είναι η δουλειά που κάνει, άλλο τόσο σημαντικό είναι να φροντίζει το σώμα του. Πες, πες (συν του ότι τον πετούσαν έξω από τις εγκαταστάσεις, από ένα σημείο κι έπειτα), κατάλαβε τι εννοούσαν. Και κάπως έτσι, φτάσαμε στο σημείο που είναι χρήσιμο να σου εξηγήσω γιατί δυσκολεύτηκε να εμπεδώσει πως τα σουτ δεν είναι το άπαν της ζωής του. Βοήθησε και ο Μαλόουν, επαναλαμβάνοντας πως “ένας δυνατός πασέρ και ένας αποτελεσματικός ριμπάουντερ ή ακόμα και μια καλή άμυνα, μπορούν να επηρεάσουν το αποτέλεσμα. Μην πουλάς ‘φθηνά’ τον εαυτό σου, σκεπτόμενος πως είσαι μόνο σουτέρ“.

Kung fu, διαλογισμός και μπάσκετ από όταν ήταν 6 χρόνων

Ο γεννημένος στη Τζαμάικα (23/2/1997) και μεγαλωμένος στο Κίτσενερ του Οντάριο (από τα 9 και μετά), Jamal Murray, ο οποίος συστήνεται στο Instagram με το ‘be you, don’t change, just adapt’ έβλεπε τον πατέρα του να τρέχει (ήταν αθλητής στίβου) και να παίζει μπάσκετ, πριν τον δει να μπαίνει στο ίδιο ρινγκ με τον Λένοξ Λιούις (γέννημα θρέμμα του Κίτσενερ). Ό,τι έμαθε, το χρησιμοποίησε προς όφελος του Τζαμάλ, δημιουργώντας πρόγραμμα που είχε ό,τι είχε αγαπήσει από τα clips του Μάικλ Τζόρνταν που παρακολουθούσε μανιακά και από αυτά του Μπρους Λι, τον οποίον επίσης είχε λατρέψει για το όραμα που ‘χε.

✍ Από όταν ο πρωτότοκος ήταν στο καροτσάκι (βρέφος) ο Ρότζερ τον πήγαινε βόλτες σε ανοιχτά γήπεδα, για να ‘παίρνει’ εικόνες και ατμόσφαιρα. Όταν ο γιος του ήταν 3 χρόνων, άρχισαν οι προπονήσεις στα σουτ.

✍ Εδώ θα ήθελα να θέσω υπ’ όψιν σου πως το Οντάριο δεν φημίζεται για την ηλιοφάνεια του. Πράγμα που σημαίνει πως συνήθως το practice γινόταν σε αντίξοες συνθήκες. Δηλαδή, με χιόνι. Το πρόγραμμα περιλάμβανε διάλειμμα για βαθύ κάθισμα 12 λεπτών, με μια κούπα καυτό τσάι στους μηρούς -ώστε να ελέγχεται η σταθερότητα του σώματος με τον πλέον πρακτικό τρόπο- και μετά πάλι σουτ.

✍ Τρία χρόνια μετά (στα 6), ο Τζαμάλ έπαιζε σε τουρνουά με παιδιά που ήταν 4 χρόνια μεγαλύτερα του. Στα 7 δεν έφευγε από το γήπεδο, αν δεν έβαζε 30 σερί βολές. Ενίοτε εκτελούσε με κλειστά μάτια. Αν έχανε μια, πήγαινε για τρέξιμο στο βουνό (υπήρχε δηλαδή, τιμωρία). “Σε κανέναν δεν αρέσει να τρέχει στο βουνό, οπότε έμαθε κατ’ αυτόν τον τρόπο να ‘επενδύει’ στο κάθε σουτ” έχει πει ο πατέρας του.

✍ Στα 12 έπαιζε με παιδιά λυκείου και κολεγίου. Πριν το σχολείο έτρεχε (έμπροσθεν και όπισθεν). Μετά τα μαθήματα, είχε προπόνηση (και μεταξύ πολλών άλλων, σουτ μόνο με το αριστερό, για να μάθει να κάνει δουλειά και με τα δυο χέρια και ντρίμπλες στον πάγο -για να δουλέψει την ισορροπία του). Με το τέλος της φυσικής άσκησης, άρχιζε ο διαλογισμός: απομόνωνε τους εξωτερικούς ήχους, επικεντρώνοντας σε αναπνοές και τη μείωση των καρδιακών παλμών σε 40 το λεπτό. Μετά, είχε μάθημα Kung fu.

✍ Ο Ρότζερ είχε περιορίσει την επαφή του Τζαμάλ με την τεχνολογία. Ως παιδί, ο σταρ των Νάγκετς δεν είχε πρόσβαση στην τηλεόραση, τα video games ή το κινητό τηλέφωνο. “Ως άνθρωποι βάζουμε όρια στον εαυτό μας, πνευματικά και σωματικά. Αλλά γιατί να μην κάνουμε περισσότερα;” είχε δηλώσει ο πατήρ Μάρεϊ, όταν τον ρώτησαν για όσα είχε ετοιμάσει για το γιο του -πριν αυτός αντιληφθεί την παρουσία του στον πλανήτη.

✍ Πριν δυο χρόνια (στα 21), ο Μάρεϊ ομολόγησε πως “ό,τι έκανα το έκανα με αγάπη και πάθος“, όπως και ότι μέσω του Kung fu έμαθε να είναι πειθαρχημένος. Όπως έχει πει “έμαθα να ελέγχω το μυαλό μου, ώστε να πιστεύω πως μπορώ να ξεπεράσω τα όρια μου. Για παράδειγμα, όταν ένιωθα πως δεν ήθελα να τρέξω στο βουνό, πήγαινα για τρέξιμο στο βουνό“. Δεν άφηνε το μυαλό του να ελέγξει το σώμα του. Προφανώς και ένιωθε κούραση, όπως είχε και τραυματισμούς. Στη δεύτερη περίπτωση, ‘έκοβε’ κάτι από το πρόγραμμα. Στην πρώτη, όχι. “Μετά τα όσα έκανα ως παιδί, για να φτάσω εδώ που είμαι σήμερα, αυτό που ζω είναι πολύ εύκολο” έχει εξηγήσει. Έχει πει και ότι “ο πατέρας μου με ξέρει καλύτερα από τον καθένα. Ίσως με ξέρει καλύτερα από ό,τι εγώ τον εαυτό μου“.

✍ Η στιγμή που κατάλαβε πως το όνειρο μπορεί να γίνει πραγματικότητα, ήταν όταν έφτασε τα 17 (2004) και βρέθηκε στο Nike Hoop Summit, μαζί με πολλούς άλλους. Όπως τον Καρλ-Άντονι Τάουνς. “Αντιλήφθηκα πως όλοι αυτοί οι μεγάλοι παίκτες δεν έχουν κάτι περισσότερο από εμένα, γιατί εγώ μπορώ να τους κερδίσω πάντα στο μυαλό“. Στην αντίστοιχη διοργάνωση του 2015 ήταν ο καλύτερος όλων (MVP), μολονότι δεν ήταν καν στη λίστα με τα ‘μεγάλα ονόματα’. Το καλοκαίρι του ίδιου έτους οι Καναδοί νίκησαν τους Αμερικανούς, στους ημιτελικούς των Παναμερικανικών αγώνων, με διαδοχικά τρίποντα του Μάρεϊ που ανέλαβε την διαδρομή από το -6 στη νίκη. Ο Μάλκολμ Μπρόγκντον είχε πει “θυμάμαι σκεφτόμουν πως αυτός ο τύπος έχει μια μεγάλη ευκαιρία να γίνει επαγγελματίας“. Ήταν ακόμα 18.

Ο Τζον Καλιπάρι τον κάλεσε στο Kentucky “γιατί λατρεύω τους παίκτες που πιστεύουν στον εαυτό τους“. Στη μια σεζόν που έμεινε εκεί ο Μάρεϊ, είχε 20 πόντους (με 95% στις βολές και 41% στα τρίποντα) και 5.2 ριμπάουντ, ανά ματς. Παρ’ όλα αυτά, δεν ήταν λίγες φορές που ο προπονητής του ήθελε να τον κοπανήσει “γιατί αύξανε το συντελεστή δυσκολίας των σουτ που έπαιρνε. Δεν έπαιζε απλό μπάσκετ“. Χρειάστηκε να έλθει αντιμέτωπος με τον εαυτό του, στην πρώτη του χρονιά ως NBAer, για να καταλάβει πώς γίνεται η δουλειά.

Από τη θεωρία (του πώς να είναι ηγέτης) στην πράξη

Όταν τον επέλεξαν οι Νάγκετς, στο Νο7 του 2016 NBA Draft, είχε δει τους Μπεν Σίμονς (Σίξερς), Μπράντον Ίνγκραμ (Λέικερς), Τζέιλεν Μπράουν (Σέλτικς), Ντράγκαν Μπέντερ (Σανς), Κρις Νταν (Γουλβς) και Μπάντι Χιλντ (Πέλικανς) να βρίσκουν δουλειά πριν εκείνου. Το Ντένβερ είχε εκείνη τη σεζόν ρόστερ με νέα παιδιά και ‘ακατέργαστα’ διαμάντια. Ο Μάρεϊ ήταν η εξαίρεση του κανόνα. Και πήρε λίγο πιο βαριά από ό,τι ενδεχομένως θα χρειαζόταν, αυτό το δεδομένο -σε επίπεδο ευθυνών προς τον οργανισμό, αλλά και τον πατέρα του για τον οποίον παίζει πάντα. Μετά την τραχιά εκκίνηση, μπήκε στο σωστό δρόμο και συνέχισε να δουλεύει κατά τρόπο που την πρώτη μέρα της free agency του, το 2019 οι Νάγκετς του έδωσαν 170 εκατομμύρια δολάρια για να τον κρατήσουν άλλα πέντε χρόνια. Είχε προηγηθεί ο αποκλεισμός από το Πόρτλαντ, στους ημιτελικούς της περιφέρειας, στα επτά παιχνίδια. Είχε γίνει και κάτι ακόμα.

Ο Μαλόουν του είπε πως εξακολουθεί να είναι ασυνεπής. Δηλαδή, εξακολουθούσε να μην μπορεί να ‘δει’ τι θα πάρει κάθε βράδυ από τον παίκτη του. “Μου απάντησε ‘αυτό που με ενοχλεί είναι πως ξέρω ότι έχεις δίκιο’“, αποκάλυψε ο κόουτς στο Bleacher Report, πριν φτάσει στο σήμερα και το “ο Τζαμάλ είναι ολοκληρωμένος μπασκετμπολίστας. Δεν είναι μόνο σκόρερ. Είναι playmaker, μπορεί να πάρει ριμπάουντ και όσα έχει κάνει φέτος στην postseason είναι ό,τι καλύτερο έχει προσφέρει ποτέ στην άμυνα, μέρα μπαίνει, μέρα βγαίνει“.

Το ‘στοίχημα’ που έβαλαν οι Νάγκετς (με τον εαυτό τους) όταν αποφάσισαν να κρατήσουν το καλοκαίρι τον Μάρεϊ και να τον δουν να γίνεται ηγέτης, προφανώς κερδήθηκε. “Πλέον ξέρω τι ακριβώς θα πάρω από τον Τζαμάλ κάθε βράδυ” πρόσθεσε ο Μαλόουν, “πέρυσι ήξερα τι θα δώσει ο Γιόκιτς, όχι όμως και ο Τζαμάλ. Πλέον δεν έχω αυτό το πρόβλημα. Και πλέον έχουμε δυο superstars“.

Ο Μάρεϊ έφτασε τα οκτώ clutch τρίποντα σε αυτά τα playoffs. Είναι τα δεύτερα περισσότερα -σε μια postseason- στα 20 τελευταία χρόνια. Μπροστά του έχει μόνο τον Στέφεν ΚάρεΪ, των 9 που ‘χε μετρήσει το 2016. Τα ξημερώματα, αφότου οι Λέικερς έτρεξαν επί μέρους 22-6, για να μειώσουν στους 4 πόντους, ευστόχησε από μακριά, μετά πάσαρε στον Μίλσαπ (έτοιμη τροφή) και έπειτα πρόσθεσε άλλο ένα σουτ. Πριν σε αφήσω, να σου δώσω και μια στιγμή του Γιόκιτς.