Ο συμβολισμός της Ιντιανάπολις: Όταν ο Σάντσες έκανε τον Ντέιβις να παραπατά

Το μόνο παιχνίδι μπάσκετ εθνικών ομάδων που δεν έχουν παίξει οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και θα μπορούσε να χωρέσει σε μία λίστα με top-10 παιχνίδια, είναι το Γιουγκοσλαβία-Λιθουανία, ο τελικός του Ευρωμπάσκετ του 1995 στην Αθήνα. Κατά τ' άλλα, είναι δύσκολο να βρεις αναμέτρηση σπουδαίας διεθνούς διοργάνωσης που να συγκρίνεται με ματς των ΗΠΑ. Ειδικά την εννιαετία 2000-2008, γίνεται να συμπυκνωθεί μία λίστα αρκετά. Από τη νίκη τους με την ψυχή στο στόμα επί της Λιθουανίας στον ημιτελικό των Ολυμπιακών Αγώνων του Σίδνεϊ, ως την εκπληκτική αναμέτρηση με τους φοβερούς και τρομερούς Ισπανούς στον τελικό του Πεκίνου, άνετα δημιουργείται μία αλληλουχία παιχνιδιών, όλα εξαιρετικά σημαντικά. Με ποιο θα αντικαθίστατο, επί παραδείγματι, ο ημιτελικός-έπος της Σαϊτάμα την 1η Σεπτεμβρίου του 2006, όταν η Εθνική Ελλάδας έβαλε 101 πόντους στους Αμερικανούς στη νίκη 101-95, το υπέροχο φεστιβάλ του Σαρούνας Γιασικέβιτσους στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, η νίκη της Γιουγκοσλαβίας στον προημιτελικό της Ιντιανάπολις, στις 5 Σεπτεμβρίου 2002, το μιράκολο του Μάνου Τζινόμπιλι στον ημιτελικό της Αθήνας, η έκπληξη του Πουέρτο Ρίκο στην πρεμιέρα των ίδιων Αγώνων;

Και πάλι, ακόμα και πριν από την 9ετία, ποιο άλλο παιχνίδι μπορεί να πάει κοντά στο 'παμπιέντα' (νίκη), που φώναξε η Νίνα Γεριόμινα, μετά από το καλάθι του Αλιεκσάντρ Μπέλαφ στο Μόναχο, στον τελικό των Ολυμπιακών Αγώνων το 1972, αλλά και στο πώς ο Αρβίντας Σαμπόνις περιποιήθηκε τον Ντέιβιντ Ρόμπινσον στον ημιτελικό των Αγώνων της Σεούλ, το 1988; Επίσης, πώς γίνεται να λησμονηθούν, αξιακά, οι δύο σπουδαίες νίκες της Γιουγκοσλαβίας, στον τελικό των Αγώνων Καλής Θέλησης του 1990 στο Σιάτλ, η εντυπωσιακή επικράτηση των τότε 'πλάβι' στον ημιτελικό του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος του Μπουένος Άιρες και η απόδραση αλά Χουντίνι του εμβληματικού μποέμ Οσκάρ Σμιτ στους Παναμερικανικούς της Ιντιανάπολις, το 1987; Τέλος, πώς να αφήσεις εκτός την ίδια την Dream Team του 1992, την πιο ονειρική ομάδα που φτιάχτηκε ποτέ, ένα έμψυχο δυναμικό που ακόμα και τώρα, αν το καλοσκεφτείς, μπορεί να κάνει το μυαλό σου κουδούνα;

Σε διαφορετική προσέγγιση ενδεχομένως θα έλειπε ισχυρή επιχειρηματολογική δομή. Μπορεί και να λογιζόταν ως εμπάθεια. Χωρίς την Dream Team, τα παιχνίδια που αναφέρθηκαν είναι 9. Αυτό που δεν αναφέρθηκε και είναι το ίδιο σημαντικό με τα υπόλοιπα, ου μην και πιο σημαντικό, είναι η νίκη της Αργεντινής, στις 4 Σεπτεμβρίου 2002, στην Ιντιανάπολις. Η πρώτη ήττα των Αμερικανών από το Μπουένος Άιρες, δηλαδή 12 χρόνια. Το αήττητο σερί τώρα σε μεγάλες διοργανώσεις κρατά περισσότερο, μια και από το ανδραγάθημα της ομάδας του Παναγιώτη Γιαννάκη έχουν συμπληρωθεί 13 χρόνια. Αυτό το Παγκόσμιο, που διεξάγεται στην Κίνα, μπορεί να γίνει το τέλος των διαδοχικών επιτυχιών των ΗΠΑ, άλλωστε οι αναλύσεις δεν κρατούν εν κρυπτώ μια τέτοια προοπτική.

Εκείνο το 87-80 ήταν μία ανεπανάληπτη επιτυχία. Οι 'γκαούτσος' του Ρουμπέν Μαγνάνο, όπως οι Αργεντινοί σχολιαστές προφέρουν το επώνυμο του τοτινού προπονητή της ομάδας στη μετάδοση του παιχνιδιού, ήταν πολύ καλοί και στη διάσταση του ανθρώπινου είδους που θεωρεί άδικη τη συναπτή ανωτερότητα, διότι δεν βοηθά και ως αλληγορία, ο κόσμος ήθελε να δει τους Αμερικανούς να χάνουν.

Γνωρίζαμε, όσοι βλέπαμε τα παιχνίδια, ότι ήταν μία άρτια ομάδα. Αλλά δεν μπορούσαμε να ξέρουμε σε ποιο ποσοστό, πριν από εκείνο το ματς-αποκάλυψη, με το 'α' της λέξης άνετα να στεριώνει ως κεφαλαίο, αφήνοντας τη θρησκευτική εμπειρία της απόλαυσης να αιωρείται. Δεν ήταν μόνο η νίκη, αλλά και το γεγονός ότι δεν προέκυψε μέσω ανταρτοπολέμου. Χρειάζονταν θαρραλέοι διαιτητές και, κυρίως, μία ατρόμητη συμμορία, όπως ήταν εκείνοι οι παίκτες που φορούσαν το άσπρο και γαλάζιο του αντιπροσωπευτικού συγκροτήματος. Επίσης, έπρεπε να εξαχθεί όλη η διαθέσιμη ποιότητα, κάτι που έκαναν μπροστά σε κοινό που έμενε ενεό συχνότερα παρά όχι ο Τζινόμπιλι και η εκλεκτή παρέα του.

Υπάρχουν στιγμές που στο επίπεδο του παιχνιδιού οι Αμερικανοί βρέθηκαν ηττημένοι ομαδόν και κατά μόνας. Η τάπα του Λουίς Σκόλα στον Ζερμέιν Ο' Νιλ, οι διεμβολισμοί του Τζινόμπιλι, οι ανταρσίες του Ανδρές Νοσιόνι, οι τυφλές πάσες του μοναδικού Πέπε Σάντσες, ήταν πραγματικά κινητικά κειμήλια, που δόξαζαν το όμορφο παιχνίδι.

Ο τελευταίος, ένας αριστερόχειρας πόιντ γκαρντ με αυτό που λέγεται (και έχει εξαντληθεί ως κλισέ) υψηλό μπασκετικό IQ, ντρόπιασε τον Μπάρον Ντέιβις, ο οποίος είχε τη φήμη -και ανά τακτά χρονικά διαστήματα τη δικαίωνε- του street baller, εκείνου που γαλουχήθηκε στα ανοιχτά γηπεδάκια και που ο χειρισμός της μπάλας τον καθιστούσε ικανό να ρίχνει κάτω τον αντίπαλό του. Ο Ντέιβις δεν μπορούσε να φανταστεί ότι ένας τυπάκος που άνετα θα τον σκεφτόμασταν να ντύνεται όλο τον χειμώνα με πουλόβερ V, πουκάμισο από μέσα, κοτλέ παντελόνι και να βγαίνει από αίθουσες στον τελευταίο όροφο ενός ουρανοξύστη που περιβάλλονται από μεγάλους καθρέφτες, αφού είχε αναλύσει άψογα με οικονομικούς όρους που είναι δύσκολο ακόμα και να προφέρεις την τάση των αγορών, περιφέροντας την τέλεια χωρίστρα του στα ακριβά εστιατορια που σταματούσε για να κάνει τα διαλείμματά του, θα μπορούσε να του σκαρώσει τέτοιο χουνέρι.

Απομένουν 8:11 για τη λήξη του παιχνιδιού, όταν ο Ρέτζι Μίλερ μειώνει σε 70-63 με ένα κλασικό τρίποντό του. Η διαφορά, που είχε φτάσει στους 16 (53-37), έχει μειωθεί περισσότερο από το μισό. Οι Αμερικανοί βρίσκονται σε ένα σερί 19-8 και ο Σάντσες γίνεται ο αποδέκτης της επαναφοράς. Κατεβαίνει με δύο ωθητικές εμπρόσθιες αριστερές ντρίμπλες και βλέπει τον Ντέιβις να του φράζει το πεδίο. Αν υπήρχε δυνατότητα αιφνιδιασμού έχει χαθεί, ούτως ή άλλως ο Σάντσες το ξέρει και αυτό είναι δόλωμα. Κάνει μία σταυρωτή και 5 δεξιές ντρίμπλες, ώστε να αρχίσει η επίθεση από τη δεξιά πλευρά. Ο Ντέιβις τον πιέζει στη γωνία, πιο κοντά στη γραμμή του κέντρου, παρά σε εκείνη του τρίποντου. Ο Σάντσες τώρα σκάει στατικά την μπάλα. Στρίβει το κορμί του και με το δεξί χέρι να προστατεύει την ντρίμπλα, αφού κρατά σε απόσταση το σώμα του αμυντικού, πάει προς το κέντρο.

Ο γκαρντ των Χόρνετς, που μόλις έχουν αλλάξει πόλη και από τη Σάρλοτ έχουν μεταφερθεί στη Νέα Ορλεάνη, παίζει επιθετική άμυνα, επιδιώκοντας την επαφή με τον Σάντσες. Όσοι ξέρουν τον αριστερόχειρα Αργεντινό γκαρντ, μεταξύ αυτών και ο Ζέλιμιρ Ομπράντοβιτς, μπορούν να είναι ήσυχοι. Τέσσερις μήνες νωρίτερα, στις 5 Μαΐου στην Μπολόνια, ο Παναθηναϊκός, που έκανε 14 λάθη στο 1ο ημίχρονο του τελικού με τη Βίρτους, με τον Σάντσες στο τιμόνι του έκανε... μηδέν στο 2ο. Ο Σάντσες προσποιείται τη ριβέρς, ότι θα πάει πάλι δεξιά, αλλά ο Ντέιβις δεν μασάει. Έχει βάλει δύναμη στον κορμό του, έχει προστατεύσει τη δική του δεξιά πλευρά και δεν δίνει στον αντίπαλό του τον αριστερό διάδρομο. Με 7:59 για τη λήξη του παιχνιδιού, ο Σάντσες τον έχει στην πλάτη του. Παίρνει μία ελαφρά κλίση προς τα αριστερά για να διαπιστώσει τις διαθέσιμες επιλογές και, όταν προσποιείται ξανά τη ριβέρς, ο Ντέιβις 'τσιμπάει', μόνο ελαφρώς. Τώρα τον κυνηγάει και δεν βρίσκεται παράλληλα. Λάθος.

Προσπαθώντας να ξανακλείσει την αριστερή μεριά, ο Σάντσες διαισθάνεται την ευκαιρία. Κάνει μία σταυρωτή κάτω από τα πόδια και ο Ντέιβις βρίσκεται σε ανισορροπία. Έχει σκύψει και έχει βάλει τα χέρια του στα πλευρά του αντιπάλου του. Με την μπάλα στο δεξί, ο Σάντσες προσποιείται ότι θα πάει πάλι δεξιά. Ο Αμερικανός γκαρντ βλέπει με την άκρη του ματιού του το σκριν ψηλά, που πρόκειται να κάνει ο Φαμπρίσιο Ομπέρτο στο συμπαίκτη του. Κι έτσι όπως ακολουθεί τον Σάντσες, ο πόιντ γκαρντ της εθνικής Αργεντινής φέρνει πάλι την μπάλα στο αριστερό χέρι και με ωθητική ντρίμπλα παίρνει τον αριστερό διάδρομο. Ο Ντέιβις, εν τω μεταξύ, με λυγισμένα πόδια οπισθοχωρεί. Μόνο η τελική επαφή του με τον Ομπέρτο τον εμποδίζει από το να σωριαστεί στο έδαφος. Η επίθεση καταλήγει σε δεύτερη επαναφορά και, έπειτα, σε μία απίθανη πάσα με το αριστερό του Ούγκο Σκονοτσίνι (έτσι τον προφέρουν οι Αργεντινοί στη μετάδοση) κάτω από το καλάθι στον Ομπέρτο, ο τελευταίος σημειώνει ανεμπόδιστα το 72-63.

Δείτε τη φάση στο 1:22.55 του video

Λένε ότι στον τελικό του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος του 1994, πριν ο Σακίλ Ο' Νιλ καρφώσει στα μούτρα του Βιτάλι Νόσαφ, ο Ρώσος είχε κάνει ένα απίστευτο κόψιμο στον 'Σακ'. Στις θεαματικές φάσεις εκείνου του θεαματικού πλην μονόπλευρου παιχνιδιού (137-91), η τάπα δεν εμφανίστηκε. H φάση υπάρχει στο youtube, όμως τότε μάλλον θεωρήθηκε ότι θα έβλαπτε το προφίλ του πιο κυριαρχικού σέντερ του πλανήτη. Το ίδιο συμβαίνει με όσους θυμούνται τον Ντέιβις. Ο γκαρντ με τον τρελό χειρισμό της ντρίμπλας θα ήταν ντροπή να ξεμπροστιαστεί από έναν Αργεντινό. Όμως εκείνο το ποίημα του Σάντσες παραμένει αξέχαστο σε όσους το είδαν. Διότι συμβόλιζε ό,τι λεγόταν, πως το μπάσκετ είναι παγκόσμιο σπορ και ότι η ικανότητα δεν είναι μονοπώλιο. Είναι μία φάση ακόμα από τις εκατομμύρια που γίνονται κάθε μέρα, αλλά, παραβολικά, έχει μία σημαντική θέση στην ιστορία που φτιάχνουν οι στιγμές -όχι οι αριθμοί.

Γιατί η Ελλάδα πρέπει να ρίξει ξύλο για να τα πάει καλύτερα;