ΜΠΑΣΚΕΤ

O πολυτιμότερος παίκτης των Ράπτορς δεν είναι ο Καγουάι Λέοναρντ

Οι Ράπτορς ετοιμάζονται για τους πρώτους NBA Finals της ιστορίας τους. Οι Ράπτορς δεν θα έφταναν ποτέ σε αυτήν τη συγκίνηση, αν δεν υπήρχε ο Βινς Κάρτερ.

O πολυτιμότερος παίκτης των Ράπτορς δεν είναι ο Καγουάι Λέοναρντ
AP Photo/Morry Gash

Οι Ράπτορς βρίσκονται προ της εμφάνισης τους στους πρώτους NBA Finals της ιστορίας τους. Σε πρώτη ανάγνωση θα πεις ότι το χρωστούν στον Καγούαι Λέοναρντ. Ή τον Νικ Νερς. Σε δεύτερη, θα δεις πως αν δεν ήταν το παιδί από το Daytona Beach της Φλόριντα, πριν 21 χρόνια το Τορόντο δεν θα υπήρχε στο μπασκετικό χάρτη. Ούτε ως σημείο αναφοράς της hip hop σκηνής. Γενικά, δεν θα ‘υπήρχε’ όπως είναι σήμερα, ως ομάδα και ως πόλη. 

Yπαρχουν αθλητες που αλλαζουν την ιστορια μιας ομαδας. Υπαρχουν κι αυτοι που αλλαζουν την ιστορια μιας ολοκληρης χωρας

Tο ντοκιμαντέρ με τίτλο ‘The Carter Effect’ που προβλήθηκε το 2017 -και μπορείς να το βρεις στο Netflix– αφηγείται τον τρόπο που οι Τορόντο Ράπτορς μπήκαν στο χάρτη, γενικά και σε ό,τι αφορά το μπάσκετ, χάρη σε έναν τύπο που είδε ως πρόκληση να παίξει εκεί όπου δεν ήθελε να πάει κανείς -έως τότε: τον Βινς Κάρτερ!

*Την παραγωγή ανέλαβε η digital video company του ΛεΜπρον Τζέιμς (Uninterrupted) και μιλούν για όσα πρόσφερε ο Κάρτερ στην πόλη και τη χώρα τύποι όπως ο Τρέισι ΜακΓκρέιντι, ο Στιβ Νας, ο Ντέιβιντ Στερν, ο Drake, αλλά και άνθρωποι που είδαν την αθλητική αγορά και αυτή της νυχτερινής ζωής να αλλάζουν άρδην, ένεκα της ‘Vincanity’.

Πάμε λοιπόν, να θυμηθούμε -οι παλιοί και να μάθουν οι νέοι- ποιος ήταν ο Βινς Κάρτερ και τι έκανε για το Τορόντο.

To πρώτο παιχνίδι, στην ιστορία του ΝΒΑ, διεξήχθη στο Τορόντο

Η δική μας ιστορία συμπίπτει με την εκκίνηση αυτής του ΝΒΑ, καθώς το πρώτο παιχνίδι που διεξήχθη ποτέ για τη National Basketball Association έγινε στο Τορόντο. Για την ακρίβεια, το 1946 μια ομάδα ιδιοκτητών και διευθυντών κάποιων εκ των μεγαλύτερων σταδίων των ΗΠΑ συναντήθηκαν στη Νέα Υόρκη και αποφάσισαν τη δημιουργία της Basketball Association of America.

Στην πλειοψηφία τους ήταν τύποι που ασχολούνταν με το NHL (Νational Hockey League) και έψαχναν έναν τρόπο να ‘γεμίσουν’ τα κενά στο καλεντάρι. Ο μόνος Καναδός που έλαβε πρόσκληση για το ραντεβού ήταν ο Frank Selke Sr., του Maple Leaf Gardens (αρένα για χόκεϊ επί πάγου που εξελίχθηκε σε χώρος πολλαπλών χρήσεων).

Η δημιουργία του οργανισμού κόστισε 150.000 δολάρια, τα οποία κάλυψαν χρηματοδότες της Bay Street -από τους κεντρικούς δρόμους του Τορόντο και το κέντρο της οικονομικής περιοχής της πόλης.

Την 1η Νοεμβρίου του 1946 οι Toronto Huskies -των 16 Αμερικανών παικτών, δυο Καναδών και ενός Γερμανού) υποδέχθηκαν τους New York Knickerbockers (66-68), ενώπιον 7.090 φιλάθλων, στο ματς που πέρασε στην ιστορία ως το πρώτο του ΝΒΑ. Για να μην αφήνουμε κενά, το πρώτο καλάθι όλων των εποχών το σημείωσε ο Ossie Schectman, σούτινγκ γκαρντ των Νικς.

Τελείωσαν τη σεζόν με ρεκόρ 22-38. Έμελλε να είναι η πρώτη και η τελευταία συμμετοχή, καθώς το καλοκαίρι του 1947 ο οργανισμός διαλύθηκε. Η Toronto Star είχε γράψει πως οι μέτοχοι είχαν χάσει 100.000 δολάρια.

Έκτοτε και λόγω του καιρού, το μόνο σπορ με το οποίο ασχολούνταν οι κάτοικοι αυτής της πόλης ήταν το χόκεϊ επί πάγου. Όπως θα ακούσεις να λέει ο Στιβ Νας στο ντοκιμαντέρ, όσο και αν έψαχνες στους δρόμους της πόλης, μπασκέτα δεν έβρισκες. Ούτε για δείγμα. Αυτό θα άλλαζε προς το τέλος της δεκαετίας του ’90.

Σημείωση: από το 1971 έως το 1975 οι Buffalo Braves (που έγιναν San Diego Clippers και από το 1984 τους ξέρεις ως LA Clippers) είχαν δώσει 16 ματς στο Maple Leaf Gardens, για να αποκτήσουν φαν και στον Καναδά.

Σαράντα επτά (47) χρόνια μετά το πρώτο τους παιχνίδι στο ΝΒΑ, οι του Τορόντο ανακοίνωσαν -στις 4/11 του 1993- τη δημιουργία των Τορόντο Ράπτορς, στο πλαίσιο της επέκτασης του ΝΒΑ στον Καναδά. Μπήκαν στη λίστα μαζί με τους Vancouver Grizzlies, ως ο 28ος και ο 29ος οργανισμός.

Οι John Bitove (επιχειρηματίας, ιδιοκτήτης της Obelysk μιας από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές εταιρίες ιδίων κεφαλαίων του Καναδά, με εξειδίκευση στις επενδύσεις στα media, τα κτηματομεσιτικά, τις μεταφορές, τα live προγράμματα, τις τηλεπικοινωνίες, τις εκδόσεις, το λιανικό εμπόριο και της μεταφοράς δεδομένων) και ο Allan Slaight (ιδρυτής της Slaight Communications, της μεγαλύτερης ιδιωτικής multi-media εταιρίας της χώρας) πήραν από το 44% των μετοχών. Ο πρώτος ήταν αυτός που αποφάσισε τη δημιουργία του Air Canada Center.

Ως προς το πλήρες όνομα της ομάδας, υπήρχε μια συναισθηματική φόρτιση να κρατηθεί το Huskies, με τους διοικούντες να εξηγούν ότι ήταν σχεδόν αδύνατο να σχεδιάσουν ένα logo που να μη μοιάζει με αυτό των Minnesota Timberwolves. Ζήτησαν τη βοήθεια του κοινού, έκαναν σχετικό διαγωνισμό και ο λαός κατέληξε στα χρώματα και το logo.

Σε πανεθνική μετάδοση ανακοινώθηκε στις 15/5 του 1994 πως το όνομα θα ήταν Toronto Raptors. Υπήρξε επιρροή από το Jurassic Park που τότε έκανε θραύση. Ο πτερόσαυρος παρέπεμπε στον βελοσιράπτορα, τον τύπο δεινόσαυρου που πρωταγωνίστησε στη δημοφιλή κινηματογραφική ταινία.

Στις 24/5 ο πρώτος GM του οργανισμού, Aϊζάια Τόμας (για να αναλάβει, του έδωσαν την option αγοράς μετοχών -το Μάιο του 1995 πήρε 4.5% και το Δεκέμβρη του ίδιου έτους ένα άλλο 4.5%) παρουσίασε το logo και το φωτεινό κόκκινο, με το μοβ, το μαύρο και το ασημένιο για χρώματα. Το ασημένιο ήταν η απόχρωση Naismith silver, προς τιμήν του ιδρυτή του σπορ.

Την πρώτη χρονιά οι Ράπτορς ήταν στο Νο7 της λίστας με τις πωλήσεις υλικού των οργανισμών. Και αυτό προφανώς σήμαινε πως οι κάτοικοι του Τορόντο έδωσαν μια ευκαιρία στο άθλημα. Ο Τόμας είχε επιλέξει για συνεργάτες ανθρώπους που γνώριζε (πχ τον Μπρένταν Μαλόουν, επί χρόνια ασίσταντ των Πίστονς για κόουτς) και ‘γέμισε’ το ρόστερ μέσω του NBA expansion draft. 

Το NBA expansion draft αφορούσε νέες ομάδες του ΝΒΑ που μπορούσαν να πάρουν παίκτες από ήδη καθιερωμένες ομάδες της λίγκας. Όχι όποιους ήθελαν. Κάθε οργανισμός μπορούσε να προφυλάξει συγκεκριμένο αριθμό. Εν προκειμένω, κάθε ένας από τους 27 οργανισμούς προφύλαξε οκτώ παίκτες. Οι Ράπτορς επέλεξαν 14 και οι Γκρίζιλς 13, έναν από κάθε ομάδα

Το πρόβλημα του ‘ποιος διαλέγει πρώτος’ το έλυσαν με το πέταγμα κέρματος που ευνόησε τους Γκρίζιλς που πήραν το υψηλότερο (καλύτερο) πικ και άρα οι Ράπτορς άρχισαν τη μοιρασιά και έτσι κατέληξαν με 14 παίκτες.

Το βράδυ της 3ης Νοεμβρίου του 1995 είχε έλθει η ώρα για την πρεμιέρα: ήταν εναντίον των New Jersey Nets, μπροστά σε 33.306 φιλάθλους. Οι ‘νέοι’ νίκησαν 94-79. Το πρώτο καλάθι, στην ιστορία των Ράπτορς το σκόραρε ο Άλβιν Ρόμπερτσον. Ήταν τρίποντο. Ο ίδιος τελείωσε με 30 πόντους, ενώ ο Στάνταμαϊρ έκανε νταμπλ νταμπλ στο σεφτέ του (10π., 10 ασίστ).

Ήταν η χρονιά που ο ύψους 1.77 παίκτης κέρδισε το Mighty Mouse για παρατσούκλι -το οποίο έκανε και tattoo. Ακόμα και σήμερα έχει το ρεκόρ των τρίτων περισσότερων ασίστ, στην ιστορία των ρούκι και του ρεκόρ ‘πρωτοετών’ σε τρίποντα (133). Ήταν ο δεύτερος σκόρερ της κατηγορίας, εκείνη τη σεζόν και ο πρώτος σε χρόνο συμμετοχής και ασίστ. Στο τέλος της διαδρομής πήρε το βραβείο του Rookie of the Year, με 76 από τις 113 ψήφους.

Ακόμα και σήμερα είναι ο ρούκι που επελέγη στη δεύτερη χαμηλότερη θέση, που έφυγε με το αγαλματάκι του καλύτερου (ο Μαρκ Τζάκσον είχε επιλεγεί στο Νο8) και ο πιο κοντός Rookie of the Year.

Παρεμπιπτόντως, το ρεκόρ της ομάδας του ήταν 21-61 και τα εισιτήρια τα τρίτα περισσότερα όλων (950.330). Στο 2016 ΝΒΑ draft επελέγη στο Νο2 ο Μάρκους Κάμπι. Είχαν προστεθεί και οι βετεράνοι Ουόλτ Ουίλιαμς, Ποπάι Τζόουνς, Χιούμπερτ Ντέιβινς και Τζον Λονγκ. Και πάλι όμως, τερμάτισαν τελευταίοι στη Central με 30-52 για ρεκόρ, με προπονητή τον Ντάρελ Ουόκερ και τα εισιτήρια να μειώνονται σε 744.550 (8η καλύτερη επίδοση). Ο Στάνταμαϊρ συνέχισε να λάμπει (20.2 π., 8.8 ασίστ ανά αγώνα), ο Κάμπι έδινε από 14.8 πόντους και 6.3 ριμπάουντ και η ζωή συνεχίστηκε.

Το καλοκαίρι του 1997 στο NBA draft οι Ράπτορς φώναξαν στο Νο9 το όνομα του Τρέισι ΜακΓκρέιντι. Κράτα το αυτό, όπως διαβάζεις ότι κάπου στην αρχή της σεζόν έκαναν ένα 0-17, κάπου στα μέσα αντάλλαξαν τον Στάνταμαϊρ με τον Ουίλιαμς και τον Ρότζερς για τους Κένι Άντερσον, Γκάρι Τρεντ και Άλβιν Ουίλιαμς του Πόρτλαντ. Ο πρώτος αρνήθηκε να μετακομίσει. Πήγε μαζί με τους Τζόουνς και Τάμπακ στους Σέλτικς και ακολούθησαν την αντίθετη διαδρομή οι Τσόνσεϊ Μπίλαπς και Ντι Μπράουν. Σημειωτέον, απολύθηκε ο κόουτς και κάλυψε το κενό ο Μπουτς Κάρτερ έως το φινάλε του 16-66 για ρεκόρ και του λαού των 674.685 που είχε αρχίσει να βαριέται. Λογικό.

Η απόφαση που άλλαξε τα πάντα

Η πρώτη κίνηση της offseason ήταν να σταλεί ο Κάμπι στους Νικς. Η δεύτερη να δοθεί ανταλλαγή ο Μπίλαπς στους Νάγκετς. Ο Κάρτερ έμεινε στην καρέκλα του προπονητή και στο 1998 ΝΒΑ draft οι Ράπτορς έδωσαν την Νο4 επιλογή στον Άντουαν Τζέιμσον. Ή ομάδα που διάλεξε έπειτα από αυτούς ήταν οι Ουόριορς. “Τράβηξαν” τον Βινς Κάρτερ.

Ανέβηκαν οι συμπαίκτες και φίλοι στη σκηνή να ανταλλάξουν χειραψία με τον Ντέιβιντ Στερν και να πάρουν τα καπελάκια με το logo των ομάδων τους και άκουσαν ένα ‘περιμένετε’. Όταν επέστρεψαν στη σκηνή, ο Κάρτερ φορούσε το καπέλο των Ράπτορς και ο Τζέιμσον αυτό των Ουόριορς. Είχε συμφωνηθεί ανταλλαγή, με το Τορόντο να μαθαίνει ότι οι Μπακς που επέλεγαν πιο κάτω είχαν αποφασίσει να πάρουν τον Κάρτερ και έκαναν αμέσως κάτι για αυτό. Επίσης, είχαν ενημερωθεί ότι ο Τζέιμσον δεν έχει την παραμικρή διάθεση να πάει στον Καναδά. Θα ‘χεις διαπιστώσει ότι τους αρνούνταν πολλοί -λόγω καιρού και αγοράς.

O Βινς Κάρτερ μιλά στα media (AP Photo/Dan Krauss) Associated Press

Ο Κάρτερ δεν είχε τέτοια θέματα γιατί εκτός όλων των άλλων στο Τορόντο θα συναντούσε και τον ξάδελφο του, Τρέισι. Ναι, τον ΜακΓκρέιντι. Οι δυο τους συνέθεσαν ένα από τα καλύτερα νεανικά ντουέτα του ΝΒΑ.

Από την πρώτη χρονιά, ο Κάρτερ λάτρεψε την πόλη και λατρεύτηκε από τους πάντες, γιατί δεν υπήρχε απλά μεταξύ τους. Έγινε μέλος της κοινότητας, με όλους τους πιθανούς τρόπους.

Στο παρκέ έκανε ό,τι μπορούσε να διασκεδάσει τους ανθρώπους που ήταν στο γήπεδο. Η Νο1 επιλογή ήταν τα εντυπωσιακά καρφώματα. Σύντομα έγινε ο λόγος που οι Ράπτορς μπήκαν στο πρόγραμμα διεθνών μεταδόσεων.

Μπροστά στο κάρφωμα, ο Κάρτερ δεν υπολόγιζε τίποτα. Χρόνια μετά αποκάλυψε πως ο Αλόνζο Μούρνινγκ δεν του μιλούσε για επτά χρόνια, αφότου πέρασε από πάνω του.

Mετά τον τίτλο του διαγωνισμού καρφωμάτων στο All Star Weekend του 2000, πλέον όλοι ενδιαφέρονταν να μάθουν για αυτόν τον οργανισμό του Καναδά. Η Nike έσπευσε να υπογράψει τον ήρωα και να δημιουργήσει, στην ουσία μια νέα αγορά στο Τορόντο.

Το effect του Κάρτερ είχε και άλλες προεκτάσεις. Μέχρι να εμφανιστεί στην πόλη, στα nightclubs απαγορευόταν η πώληση μπουκαλιών αλκοολούχων ποτών. Όταν ο Ηalf Man Half Amazing (λόγω των όσων έκανε στον αέρα) έγινε μέτοχος nightclub που έγινε -με τη σειρά του- ένα μέρος να ‘χουν να πάνε οι ΝΒΑers και να ξέρουν πως θα περάσουν φίνα, όταν επισκέπτονταν το Τορόντο, άλλαξε ο νόμος.

Σιγά σιγά πολλαπλασιάστηκαν οι μπασκέτες που υπήρχαν στις αυλές των σπιτιών και τα γήπεδα μπάσκετ της πόλης, όπως φυσικά και τα παιδιά που πήγαιναν εκεί για να κάνουν ό,τι ο Κάρτερ -ή σχεδόν. Παράλληλα αυξάνονταν και εταιρίες που πια, έβρισκαν πως υπήρχε λόγος να επενδύσουν στο μπάσκετ του Καναδά.

Παρουσία του Κάρτερ οι Ράπτορς πήγαν για πρώτη φορά στα NBA playoffs. Αποκλείστηκαν από τους Νικς, μεν, εν τούτοις η δουλειά είχε γίνει στην τελευταία χρονιά της συνύπαρξης των Κάρτερ και ΜακΓκρέιντι. Βλέπεις, ο δεύτερος έφυγε το 2000 για το Ορλάντο.

Εκείνο το Σεπτέμβρη η Τeam USA πήγε στο Σίδνεϊ για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Στον τελικό συνάντησε τη Γαλλία. Φόρεσε το χρυσό, με τον Κάρτερ να κάνει αυτό που πέρασε στην ιστορία ως “the dunk of death” με θύμα τον Φρέντερικ Βάις, ο οποίος είχε μόλις επιλεγεί στο ΝΒΑ draft από τους Νικς.

Η απόδειξη πως οι άνθρωποι είναι παντού ίδιοι -αχάριστοι

Η φάση που είδες είναι το τελευταίο σουτ που θα μπορούσε να αλλάξει το αποτέλεσμα του 7ου τελικού της Ανατολής, το 2001, εναντίον των Σίξερς. Πέραν του ότι αυτή η σειρά ήταν η χαρά του φιλάθλου, λόγω του τετ α τετ που είχαν οι Κάρτερ και Άιβερσον, άκου τι άλλο έγινε.

Το πρωί της 20ης Μαΐου, δηλαδή του 7ου και καθοριστικού ματς, ο Κάρτερ ‘πέταξε’ με ιδιωτικό αεροπλάνο στο University of North Carolina για την τελετή αποφοίτησης. Έμεινε 20 λεπτά και μετά πήρε το δρόμο της επιστροφής. Έφτασε στη Φιλαδέλφεια πέντε ώρες πριν το τζάμπολ.

Είχε 20 πόντους, 9 ασίστ και 7 ριμπάουντ, αλλά αστόχησε στο σουτ που θα μπορούσε να δώσει την πρόκριση στην παρέα του, με το λαό να τον δικάζει για την απόφαση του να φύγει από την πόλη για τη Νορθ Καρολάινα, τη μέρα του πιο σημαντικού αγώνα στην ιστορία του οργανισμού. Αυτό που δεν ήξεραν τότε οι φαν ήταν πως ο Κάρτερ είχε ρωτήσει τους συμπαίκτες του, για το αν μπορεί να πάει στην αποφοίτηση. Όλοι του είπαν ‘ναι’.

Οι Ράπτορς έδωσαν επέκταση στον ήρωα τους, που με τη σειρά του διοργάνωσε τον πρώτο φιλανθρωπικό αγώνα στο Τορόντο, στον οποίον είχαν εμφανιστεί οι μεγαλύτεροι αστέρες.

Τον Ιούνιο του 2004 ο CEO της Maple Leaf Sports & Entertainment, Richard Peddie ενημέρωσε πως ο νέος GM της ομάδας θα ήταν ο Rob Babcock. Ήταν το διάστημα που ο Κάρτερ αντιμετώπισε σειρά τραυματισμών. Την ίδια ώρα καταλάβαινε ότι ο οργανισμός θέλει να τραβήξει άλλο δρόμο. Που δεν τον αφορούσε. Εξ ου και η ανταλλαγή που τον έστειλε στους Νετς.

Ο κόσμος τον χαρακτήρισε προδότη. Eίχε αποφασίσει ότι ο παίκτες ήθελε να φύγει και έκανε ό,τι μπορούσε για αυτό. Προέβη σε όλες τις δυνατές ενέργειες, ώστε να τον ενημερώσει πως είναι ανεπιθύμητος στην πόλη. Κάθε φορά που πήγαινε στο Τορόντο για παιχνίδι, του έκαναν τη ζωή πολύ δύσκολη. Πέρασαν δέκα χρόνια για να αντικατασταθούν τα γιουχαΐσματα από επιδοκιμασίες ευγνωμοσύνης.

Σε αυτό που διαφαινόταν ως τελευταίο του παιχνίδι στην πόλη, έγινε αυτό.

Το ντοκιμαντέρ τελειώνει με τον Drake, που εξηγεί την επιρροή του Vincanity και στη δική του σκηνή, να ρωτά “τι θα γινόταν αν ο Κάρτερ δεν ερχόταν ποτέ στους Ράπτορς;”. Δύσκολα όσα ζει φέτος η πόλη και η χώρα.