Ο Αθλητικός Δικαστής έκανε τον διαιτητή, αλλά δεν είδε τον κύλινδρο

Η πρόσφατη απόφαση του Αθλητικού Δικαστή για την επίμαχη φάση του αγώνα ΑΕΚ-ΠΑΟΚ είναι γνωστή. Το δικαιοδοτικό όργανο της Stoiximan Basket League έκανε δεκτή την ένσταση των Θεσσαλονικέων και αποφάσισε την επανάληψη του αγώνα. Επί της ουσίας ο Δικαστής δέχθηκε ότι στην τελευταία φάση ο Νίκος Ζήσης έκανε φάουλ πάνω στο Νίκο Ζήση, άρα οι ρέφερι έπρεπε να δώσουν στον παίκτη του ΠΑΟΚ και μια πρόσθετη βολή (να’ χαμε δηλαδή τρίποντο και φάουλ) με συνέπεια να έχει υπάρξει αλλοίωση αποτελέσματος.

Για πολλούς αποδόθηκε δικαιοσύνη, επειδή “το φάουλ του Ζήση ήταν εξόφθαλμο” και προς επίρρωση τονίζεται ότι οι δυο από τους τρεις διαιτητές του αγώνα, οι οποίοι εμπλέκονταν για τον καταλογισμό του φάουλ, δηλαδή οι Χάρης Καρακατσούνης και Δημήτρης Ζαχαρής, τιμωρήθηκαν από την Επιτροπή Διαιτησίας. Υπήρχε άλλωστε, όπως διαβάσαμε, και επιβαρυντική έκθεση του παρατηρητή διαιτησίας Νίκου Ζαβλανού, σύμφωνα με τον οποίο στο τέλος του ματς υπήρξε φάουλ το οποίο δεν δόθηκε. Ο πρώην διεθνής ρέφερι, μάλιστα, υποστήριξε ότι ο Καρακατσούνης λόγω και μεγαλύτερης εμπειρίας θα έπρεπε να διορθώσει την αβλεψία του νεαρότερου συναδέλφου του.

Την έκθεση Ζαβλανού, όπως λέγεται, χρησιμοποίησε ο ΠΑΟΚ στην εκδίκαση της υπόθεσης. “Αφού οι διαιτητές έκαναν λάθος, έχουμε δίκιο που ζητάμε επανάληψη του αγώνα” ήταν το σκεπτικό των ανθρώπων του Δικεφάλου, κάτι που ουσιαστικά αποδέχθηκε ο Δικαστής. Η απόφασή του αιτιολογήθηκε ως εξής:

” Από το βίντεο του αγώνα προκύπτει ότι η προσπάθεια του παίκτη για να σουτάρει αρχίζει περί τα 4,1” ενώ στο 3,7-3,5” η μπάλα έχει πλέον φύγει από τα χέρια του.

Τη στιγμή ακριβώς εκείνη ο παίκτης της γηπεδούχου ομάδας Ζήσης (νο.16) αμυνόμενος μεν, χωρίς ωστόσο να έχει εδραιώσει εμφανώς μια νόμιμη αμυντική θέση, καθώς κινούταν προς τον αντίπαλό του, προκειμένου να εμποδίσει την προσπάθειά του να σουτάρει προς το καλάθι πέσε με το σώμα του πάνω στο σώμα του παίκτη Love, υποπίπτοντας με τον τρόπο αυτό σε προσωπικό σφάλμα (φάουλ), καθόσον παρανόμως ήρθε σε επαφή μαζί του.

Από τη διαπίστωση των παραπάνω άρθρων προκύπτει ότι δεν αφηνόταν κανένα περιθώριο στον διαιτητή να κρίνει αν θα καταλογίσει ή όχι το συγκεκριμένο σφάλμα, όπως λχ συμβαίνει με τις επαφές με το/α χέρι/α για τις οποίρς στο άρθρο 33.11 των ως άνω κανονισμών ορίζεται πως αυτές από μόνες τους δεν είναι απαραίτητα σφάλματα.

Ο μη καταλογισμός του προσωπικού σφάλματος στο οποίο υπέπεσε ο παίκτης Ζήσης σε βάρος του παίκτη Λοβ από τον πρώτο διαιτητή του αγώνα Χάρη Καρακατσούνη, ο οποίος είχε άμεση οπτική επαφή με τους δύο παίκτες, καθώς κανείς άλλος παίκτης δεν παρεμβαλλόταν στο οπτικό του πεδίο, όπως φαίνεται καθαρά στο βίντεο του αγώνα, αποτελεί από μέρους του κακή εφαρμογή των άνω κανονισμών καλαθοσφαίρισης 2020.

Ακολούθως αν εκείνος ευστοχούσε στη βολή οι ομάδες θα είχαν τον ίδιο αριθμό πόντων (85) και θα απέμεναν περί τα 3 δευτερόλεπτα στη γηπεδούχο ομάδα προκειμένου να διεκδικήσει τη νίκη με δική της επίθεση. Αντίθετα αν εκείνος (Λοβ) εντέλει αστοχούσε, το αποτέλεσμα θα εξαρτιόταν από το ποιος παίκτης θα έπαιρνε το ριμπάουντ μετά την ελεύθερη βολή”

Πολύ ωραία θα μπορούσε να πει κανείς, μια χαρά τα έγραψε ο Δικαστής, καλώς θα ξαναγίνει το ματς, πάμε παρακάτω. Δεν είναι έτσι ακριβώς. Η έκδοση της απόφασης την οποία προς το παρόν η ΑΕΚ δεν προτίθεται να εφεσιβάλει στο ΑΣΕΑΔ, σύμφωνα με αρκετούς ανθρώπους του μπάσκετ, δημιουργεί ένα δεδικασμένο που ενδεχομένως να προκαλέσει, αν όχι τριγμούς, τουλάχιστον πολλά προβλήματα στην ομαλή διεξαγωγή του πρωταθλήματος. ΄

Άνοιξε φάμπρικα…

Από την στιγμή που ο Δικαστής αναλύει τους κανονισμούς παιδιάς, εξετάζει το βίντεο και παίρνει θέση για το αν μια φάση ήταν φάουλ ή όχι, οφείλει να το ξανακάνει σε ανάλογες περιπτώσεις όπου το ριπλέι μιας φάσης υποδεικνύει μια αντίστοιχη παράβαση σε ένα επόμενο αγώνα. Ας πούμε ένα επιθετικό φάουλ το οποίο χρεώθηκε αμυντικό, ή το αντίστροφο. Ή ένα φάουλ ήταν αντιαθλητικό ή όχι. Ή αν ήταν για βολές ή έπρεπε να παιχθεί η μπάλα με επαναφορά. Κι όχι μόνο αυτά. Υπάρχουν δεκάδες περιπτώσεις, ανάλογα με τη φάση και τους κανονισμούς που ο δικαστής θα πρέπει να εξετάζει, πλέον, σε αντίστοιχες ενστάσεις των ομάδων που έχουν χάσει τα ματς με ένα ή δυο πόντους διαφορά.

Η φάμπρικα που άνοιξε η συγκεκριμένη απόφαση, μπορεί και να μην … κλείσει εύκολα. Το πρωτάθλημα, σα να μην του έφταναν όλα τα άλλα, να αρχίσει να παίζεται στην αίθουσα του Αθλητικού Δικαστή, που σαν άλλος υπεύθυνος διαιτησίας θα αποφασίζει επί των διαιτητικών σφαλμάτων.

Μα καλά δεν έχει το δικαίωμα, θα ρωτήσει κάποιος εύλογα. Προφανώς και το έχει. Διαφορετικά δεν θα πήγαινε καν το φύλλο αγώνα στα Γραφεία του και δεν θα αποφάσιζε να ξαναγίνει το παιχνίδι. Οι αρμοδιότητες του δικαιοδοτικού οργάνου αφορούν και τις ενστάσεις που υποβάλλονται για τέτοιους λόγους. Παλιότερα οι καθαρά διαιτητικές αποφάσεις, αυτού του είδους, πήγαιναν στην επιτροπή διαιτησίας και στον Δικαστή έφταναν σφάλματα τεχνικής φύσης, π.χ με το χρονόμετρο του αγώνα, τους όρους διεξαγωγής του ματς (δελτία με ιατρική σφραγίδα, ή όχι). Για να αποφευχθεί η σύγχυση αποφασίστηκε ότι τα φύλλα αγώνα με τις ενστάσεις θα πήγαιναν όλα στον Δικαστή.

Υπήρχε πάντοτε όμως η πρακτική που αναλύθηκε σε μια φράση, που είχε πει πριν από χρόνια μια αθλητική δικαστίνα, σε εκδίκαση παρόμοιας υπόθεσης (και μάλιστα όχι για φάση που αφορούσε κρίση του διαιτητή όπως είναι το φάουλ): “Ε, δεν θα κάνουμε και τους διαιτητές”! Συνήθως δηλαδή οι δικαστές δεν έπαιρναν θέση επί τέτοιων θεμάτων και απέρριπταν τις ενστάσεις. Ή ακόμη κι αν γίνονταν δεκτές, έπεφταν σε δεύτερο βαθμό στο ΑΣΕΑΔ.

Το βίντεο και ο κύλινδρος του Λαβ

Να σημειώσουμε και κάτι άλλο. Το βίντεο μπορεί να αποδεικνύει το διαιτητικό σφάλμα, στο μπάσκετ, όμως, βάσει των κανονισμών διαιτησίας δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί με αυτόν τον τρόπο. Υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι, που ο διαιτητής πάει στο βίντεο. Το φάουλ που έδωσε μπορεί να το εξετάσει, μόνο αν είναι αντιαθλητικό ή όχι. Εκείνο που δεν … έδωσε, ακόμη κι αν το δει στο βίντεο (όπου θα πήγαινε για κάποιο άλλο λόγο, όπως ποιος έβγαλε την μπάλα εκτός γηπέδου, αν έτρεξε πιο γρήγορα ο χρόνος) δεν μπορεί να το δώσει. Δεν μπορεί δηλαδή να διορθώσει το σφάλμα του. Ο Δικαστής έρχεται στην προκειμένη περίπτωση και υπερβαίνει τους ρέφερι και τους ίδιους τους κανονισμούς.

Αλλά πόσο σίγουρος είναι ο Δικαστής ότι αυτή η φάση, εν τέλει, είναι αμυντικό φάουλ που λανθασμένα δεν υπέδειξε ο Χάρης Καρακατσούνης; “Μα το είπε ο ίδιος ο παρατηρητής διαιτησίας” θα πει κανείς και ενδεχομένως να έχει δίκιο. Σύμφωνα ωστόσο με τους κανονισμούς της FIBA (οι οποίοι ισχύουν στο πρωτάθλημα) σε αυτές τις φάσεις, δίνεται φάουλ όταν ο αμυνόμενος κάνει κίνηση προς το μέρος του επιτιθέμενου και μπαίνει στον λεγόμενο κύλινδρό του, εμποδίζοντάς τον να εκτελέσει κανονικά την προσπάθεια για σουτ. Στην περίπτωση, όμως, που και ο επιτιθέμενος κάνει παρόμοια κίνηση (δεν σουτάρει δηλαδή σε οριζόντια θέση, δηλαδή φεύγει από τον δικό του κύλινδρο) τότε ο διαιτητής θα πρέπει να κρίνει ποιος πραγματικά εμπόδισε ποιον.

Ας ξαναδούμε, λοιπόν, τη φάση με το σουτ του Ζερμέν Λαβ και την άμυνα του Νίκου Ζήση:

Σίγουρα ο Ζήσης πέφτει πάνω στον Λαβ, έχει δηλαδή επαφή με το σώμα του. Σίγουρα, όμως και ο Λαβ δεν μένει στον δικό του κύλινδρο αφού στην προσπάθεια του για το σουτ κάνει μια κίνηση προς τα μπροστά. Προσοχή. Δεν λέμε ότι ο Ζήσης δεν έκανε φάουλ, άρα σωστά έπραξαν οι διαιτητές. Η φάση όμως δεν εξελίχθηκε όπως την περιγράφει ο δικαστής, δηλαδή δεν ήταν μόνο ο παίκτης της ΑΕΚ που δεν είχε εδραιώσει αμυντική θέση. Ήταν και ο Λαβ που μετακινείται από τον κύλινδρο του.

Ένας καθηγητής διαιτησίας θα μπορούσε να δώσει την απάντηση. Για τον Αθλητικό Δικαστή δεν θα πρέπει να είμαστε τόσο σίγουροι…

✍ Και κάτι άλλο. Σε διεθνή αγώνα ο ΠΑΟΚ (ή οποιαδήποτε άλλη ομάδα) δεν θα μπορούσε να κάνει μια τέτοια ένσταση. Η διεθνής ομοσπονδία έχει αποφασίσει να μην επιτρέπει την αμφισβήτηση των αποφάσεων των διαιτητών, ακόμη κι αν πρόκειται για το πιο εξόφθαλμο σφάλμα που έχει γίνει ποτέ. Θεωρεί ότι όλα πρέπει να τελειώνουν μέσα στις τέσσερις γραμμές του γηπέδου. Σε εθνικό επίπεδο, βέβαια, εξαρτάται από την κατά τόπους νομοθεσία. Και στην Ελλάδα οι ενστάσεις επιτρέπονται…