ΝΒΑ anti-drug program: 36 χρόνια έλεγχοι, 13 ‘παραβάτες’, οι 3 φέτος

Ο Τζον Κόλινς συνελήφθη με αυξητική -απαγορευμένη- ουσία σε δείγμα που έδωσε και το ΝΒΑ προχώρησε στην επιβολή της τιμωρίας που προβλέπουν οι κανονισμοί: για τα επόμενα 25 παιχνίδια των Χοκς θα είναι εκτός και θα χάσει ισάριθμα μεροκάματα. O 22χρονος φόργουορντ, Νο19 επιλογή του 2017 ΝΒΑ Draft, ζήτησε συγγνώμη, εξηγώντας ότι ‘πάντα πρόσεχα τι βάζω στο σώμα μου. Πήρα ένα συμπλήρωμα που μου ήταν άγνωστο και περιείχε απαγορευμένη ουσία. Θα κάνω έφεση, ώστε να επιστρέψω το συντομότερο’.

Την ημέρα που πιάστηκαν στα χέρια οι Τζόελ Εμπιίντ και Καρλ Άντονι Τάουνς, διάβασες στο Contra.gr για τα πρόστιμα, αλλά και τις ποινές που ‘χουν φάει φέτος ΝΒΑers, πριν καν συμπληρωθεί μήνας δράσης. Ήταν ήδη εκτός ο ΝτιΆντρε Άιτον (No1 επιλογή του 2018 ΝΒΑ Draft και μέλος των Σανς), για 25 ματς (θα πληρώσει και 2.173.391 δολάρια) για χρήση της ουσίας Ipamorelin, αυξητικής ορμόνης που βοηθά τη μείωση του λίπους και την αύξηση των μυών. Του έκανε ήδη παρέα ο Ουίλσον Τσάντλερ (Νετς), ο οποίος ‘έφαγε’ επίσης 25 ματς και 582.898 δολάρια, για χρήση διουρητικών που είναι στη λίστα με τα απαγορευμένα, γιατί θεωρούνται ‘μάσκα’ των απαγορευμένων ουσιών. Εδώ και λίγες ώρες τους κάνει παρέα ο Κόλινς, των 27 λεπτών συμμετοχής ανά αγώνα, φέτος και των 14.6 πόντων με τα 8.4 ριμπάουντ. Το δείγμα του είχε την ουσία GHRP-2 (Growth Hormone Releasing Peptide -2) που βοηθά τον οργανισμό να αφομοιώνει καλύτερα το φαγητό -και άρα την ανάπτυξη των μυών.

Από το 1983 που το ΝΒΑ και το ΝΒΡΑ συμφώνησαν να κάνουν ελέγχους για χρήση απαγορευμένων ουσιών μέχρι την εκκίνηση της φετινής αγωνιστικής περιόδου, είχαν ‘πιαστεί’ μόλις 10 παίκτες. Ήταν οι Don MacLean, Matt Geiger, Soumaila Samake, Lindsey Hunter, Darius Miles, Rashard Lewis, Hedo Turkoglu, O.J. Mayo, Joakim Noah, Tyreke Evans. Αν σκεφτείς πως κάθε χρόνο παίζουν σε αυτήν τη λίγκα περισσότεροι από 450 παίκτες, ο αριθμός είναι έως και αστείος.  Όπως δεν προκύπτει, λογικά το πόσο μπορεί να αλλάξει ένας παίκτης το σώμα του -σε λίπος και μυς- μέσα σε λίγους μήνες. Στο βαθμό που δεν ‘βγαίνουν’ τα μαθηματικά.

Βάσει κανονισμών η λίγκα δεν μπορεί να κάνει περισσότερα από 1.525 τεστ το χρόνο και περισσότερα από 600 στην off-season. Τα προσθέτουμε αυτά και τα πολλαπλασιάζουμε με τα 35 χρόνια του προγράμματος, έως πέρυσι, όταν έγιναν 10 οι παραβάτες, στο μάξιμουμ των 74.375 τεστ. Δηλαδή, σε κάθε 7.437 δείγματα ‘πιανόταν’ ένας. Φέτος, έχουν φτάσει τους 3, πριν ‘κλείσει’ η μηνά η σεζόν. Κάπως έτσι, βγήκε ο σκελετός από την ντουλάπα. Ο σκελετός λέγεται PED και προκύπτει από τις λέξεις Performance Enhancing Drugs.

Στη λίστα των PED ανήκουν

➔ τα αναβολικά για το ‘χτίσιμο’ μυών

➔ τα διεγερτικά (βοηθούν να είναι σε εγρήγορση και να ‘χουν καλύτερη συγκέντρωση),

➔ τα εργογόνα βοηθήματα (αυξάνουν το μεταβολισμό, τη νοητική επαγρύπνηση, τη μυική μάζα και την αθλητική επίδοση, μειώνουν την κόπωση και μεταξύ των παρενεργειών είναι η εξασθένιση της θυρεοειδικής λειτουργίας, οι διακυμάνσεις της διάθεσης, η αύξηση ρίσκου καρδιακής προσβολής, το έμφραγμα μυοκαρδίου, οι στυτικές διαταραχές και η γυναικομαστία στις άνδρες, ενώ οι γυναίκες ρισκάρουν να αποκτήσουν ατροφία της μήτρας)

➔ τα ανθρώπινα βιομόρια -η κρεατίνη και άλλες ουσίες που εκκρίνει ο οργανισμός, με εργογόνες συνέπειες.

➔ τα adaptogens -φυτά που υποστηρίζουν την υγεία, μειώνοντας την επιρροή περιβαλλοντικών και φυσικών παραγόντων πίεσης και άγχους (ginseng, γλυκόριζα κ.α.)

➔ τα νοοτρόπα -γνωστά και ως ενισχυτικά της γνωστικής λειτουργίας.

➔ τα παυσίπονα που επιτρέπουν στον οργανισμό να ανταποκρίνεται σε έντονη αθλητική δραστηριότητα ενώ υπό νορμάλ συνθήκες αυτό δεν θα ήταν δυνατό -μέσω της αύξησης της αρτηριακής πίεσης και της παροχής οξυγόνου στα μυικά κύτταρα.

➔ τα ηρεμιστικά και τα αγχολυτικά -που βοηθούν τα χέρια να είναι σταθερά και το στόχο πιο ‘καθαρό’ (πχ στην τοξοβολία) και που μειώνουν την υπερβολική νευρικότητα και τη δυσφορία.

➔ οι παράγοντες ντόπινγκ αίματος -ουσίες που αυξάνουν την ικανότητα μεταφοράς οξυγόνου στο αίμα, πέραν της φυσικής ικανότητας (στο τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων, στην ποδηλασία κ.α.) και

➔ οι παράγοντες ντόπινγκ γονιδίων -ενισχύουν την απόδοση μέσω θεραπείας στα γονίδια (δεν έχει εμφανιστεί σχετικό φαινόμενο από τον Απρίλιο του 2018).

Στο επίκεντρο έχουν πια τις ανθρώπινες αυξητικές ορμόνες, τις οποίες παίρνουν οι παίκτες για να μπορέσουν να ‘χτίσουν’ το σώμα τους, στο συντομότερο χρονικό διάστημα, ώστε να αντέξει τις κακουχίες του επιβαρυμένου προγράμματος και να μπορούν να είναι αποτελεσματικοί. Η ουσία αυτή είναι στις απαγορευμένες της WADA, που εδώ και χρόνια προχωρεί σε σχετικούς ελέγχους. Το ΝΒΑ και ο σύνδεσμος των παικτών (ΝΒΡΑ) συμφώνησαν να κάνουν τα τεστ για τα επίπεδα αυξητικής ορμόνης, από τον Απρίλιο του 2015.

Τι είναι η αυξητική ορμόνη

Η αυξητική ορμόνη (σωματοτροπίνη -γνωστή και ως ορμόνη γήρανσης) είναι πρωτεΐνη που απελευθερώνεται από την υπόφυση, έναν αδένα που βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου, κυρίως στον ύπνο. Είναι απαραίτητη για βασικές λειτουργίες του σώματος, όπως η ανάπλαση κυττάρων, η μυϊκή ανάπτυξη, η ανάπτυξη των οστών, η μείωση της χοληστερίνης, η βοήθεια στη σύνθεση κολλαγόνου, η ενίσχυση στην επούλωση τραυμάτων, η μείωση του σωματικού λίπους, η υγεία του ανοσοποιητικού, η ρύθμιση της διάθεσης και οι καλές αθλητικές επιδόσεις. Όταν υπάρχει ανεπάρκεια -ή βραδύς ρυθμός ανάπτυξης-, χορηγούνται σχετικά σκευάσματα.

Επιστήμονες άρχισαν να συγκεντρώνουν την αυξητική ορμόνη από την υπόφυση πτωμάτων στη δεκαετία του 1950. Συνέθεσαν την πρώτη HGH (Human Growth Hormone -της έντονης αναβολικής δράσης στο μεταβολισμό των πρωτεϊνών) σε εργαστήριο, το 1981. To FDA (Food and Drug Administration) την ενέκρινε, για συγκεκριμένη χρήση (σε ανθρώπους με μικρό ανάστημα, χωρίς γνωστή αιτία ή σε άλλους με κακή ανάπτυξη, για συγκεκριμένους ιατρικούς λόγους). Προφανώς και χρειάζεται ιατρική συνταγή -αν και μπορείς να τη βρεις παντού.

Σε ό,τι αφορά τα παιδιά, συνιστάται για αυτά που ‘χουν

► σύνδρομο Τurner (γενετική διαταραχή που επηρεάζει την ανάπτυξη κοριτσιών)

► σύνδρομο Prader-Willi (ασυνήθιστη γενετική διαταραχή που έχει ως συνέπεια τη φτωχή μυική ανάπτυξη, τα χαμηλά επίπεδα σεξουαλικών ορμονών και τη διαρκή αίσθηση της πείνας)

► χρόνια ασθένεια των νεφρών

► ανεπάρκεια στη φυσική έκκριση και

► που ήταν μικρά από την περίοδο της κύησης.

Στα των ενηλίκων, προορίζεται για όσους έχουν

► σύνδρομο μικρού εντέρου (κατάσταση που δεν επιτρέπει στα θρεπτικά στοιχεία να απορροφηθούν σωστά, λόγω βαριάς εντερικής ασθένειας ή αφαίρεσης μεγάλου τμήματος του λεπτού εντέρου, μέσω χειρουργείου)

► ανεπάρκεια στη φυσική έκκριση -λόγω σπάνιων όγκων ή θεραπείας αυτών και

► μυοσκελετικές ασθένειες που σχετίζονται με τον ιό HIV και το AIDS.

Έρευνα που έκανε νοσοκομείο του Λονδίνου, το 1989 έδειξε πως η χορήγηση της ανθρώπινης αυξητικής ορμόνης είχε θετικές επιδράσεις σε 24 ενήλικες με κατεστραμμένη υπόφυση (ή που δεν παρήγαγαν φυσικά, αρκετή ποσότητα. Μετά την ηλικία των 30 το σώμα παράγει λιγότερη, κατά 15% ανά δεκαετία και η χορήγηση της ορμόνης, λόγω φυσιολογικής μείωσης, δεν επιτρέπεται.

Ακόμα δεν είναι γνωστά τα προβλήματα που προκαλεί η χρήση, σε βάθος χρόνου

Ο οργανισμός φαρμάκων των ΗΠΑ δεν ενέκρινε ποτέ τη χρήση της ανθρώπινης αυξητικής ορμόνης, για τη βελτίωση των αθλητικών επιδόσεων. Αυτή επιτυγχάνεται από όσους παίρνουν την ουσία, μαζί με αναβολικά στεροειδή, για να ‘χτίσουν’ μυς. Οι σε βάθος χρόνου επιδράσεις βέβαια, είναι ακόμα άγνωστες. Στις παρενέργειες έχουν καταγραφεί ο πόνος σε νεύρα, συνδέσμους και μυς, τα οιδήματα, το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, το μούδιασμα του δέρματος, τα υψηλά επίπεδα χοληστερίνης, η αύξηση του ρίσκου για διαβήτη και αυτού για την ανάπτυξη καρκινικών όγκων. Αλλά μπροστά στα κάλλη (ή καλύτερα στην επιβίωση στο ΝΒΑ και στις γενικότερες διακρίσεις που δίνουν χορηγίες), τι είναι ο πόνος.

Κάθε πότε τεστάρει τους παίκτες το ΝΒΑ

Η anti-drug agreement που υπήρχε στην τελευταία συλλογική σύμβαση εργασίας (τη συμφωνία μεταξύ ΝΒΑ και ΝΒΡΑ) αναφέρει πως σχετικά deals υπάρχουν από το 1983. Τότε βέβαια, οι ανάγκες ήταν άλλες. O Γιάννης Δημητρέλλος είχε θυμίσει τους παίκτες που αποβλήθηκαν -κάποιοι δια βίου- από το ΝΒΑ, για χρήση ναρκωτικών ουσιών. Οι δυο πρώτοι ήταν οι Μίτσελ Ουίγκινς και Ρόι Τάρπλεϊ, οι οποίοι στη συνέχεια διέσχισαν τον Ατλαντικό, ήλθαν στην Ελλάδα και βοήθησαν το δικό μας προϊόν να εκτοξευθεί.

Πίσω στο θέμα μας, βάσει κανονισμών κάθε NBAer μπορεί να υποβληθεί σε έξι τυχαίους ελέγχους, κατά τη διάρκεια κάθε σεζόν (1/10 έως 30/6) ή και την off-season (1/7 έως 30/9). Μέσα στην αγωνιστική περίοδο δίνει τέσσερις φορές -όποτε κληθεί, χωρίς προτέρα συνεννόηση- ούρα και το αυτό κάνει δυο φορές στην off-season. Στο πρόγραμμα υπάρχουν και τρεις -τυχαίες- λήψεις αίματος, για να τσεκαριστεί το επίπεδο της ανθρώπινης αυξητικής ορμόνης -δυο μέσα στη σεζόν και μια με το πέρας αυτής. Όλοι οι έλεγχοι προγραμματίζονται και γίνονται από ανεξάρτητη αρχή, χωρίς την εμπλοκή του ΝΒΑ και του ΝΒΡΑ -σε ό,τι αφορά τις ημερομηνίες ή τα ονόματα. Τα δείγματα ελέγχονται στα εργαστήρια της WADA (World Anti-Doping Agency).

Aν το πρώτο δείγμα είναι θετικό, ο παίκτης μπορεί να ζητήσει την εξέταση του δεύτερου σε άλλο εργαστήριο. Δεν έχει υπάρξει φορά που το αποτέλεσμα του πρώτου δεν συμφωνεί με εκείνο του δεύτερου. Αν ο παίκτης αρνηθεί να υποβληθεί σε έλεγχο, για τις αρχές θεωρείται ‘ντοπέ’.

Μέσα στη συμφωνία αναφέρεται ότι πέραν των τυχαίων ελέγχων, οι παίκτες μπορούν να υποβληθούν σε τεστ, ανά πάσα ώρα και στιγμή εφόσον κριθεί πως υπάρχει εύλογη αιτία. Δηλαδή, χρήση συγκεκριμένης ουσίας. Γίνεται το σχετικό αίτημα από το ΝΒΑ ή το ΝΒΡΑ το οποίο εξετάζει ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας. Αν αυτός κρίνει πως όντως υπάρχει θέμα, ο παίκτης υποβάλλεται σε άλλους τέσσερις τυχαίους ελέγχους, σε διάστημα έξι εβδομάδων, για τη συγκεκριμένη ουσία.

Στις τιμωρίες ξεκαθαρίζεται πως όσοι συλληφθούν με PED τιμωρούνται με 25 αγώνες, για την πρώτη παράβαση, με 55 για τη δεύτερη και με αποβολή για την τρίτη. Η αποβολή είναι η συνέπεια όποιου δηλώσει ένοχος σε έγκλημα που αφορά κατοχή ή διακίνηση ουσίας που βοηθά στη βελτίωση της απόδοσης ή μαριχουάνας. Παίκτης που βρίσκεται θετικός σε χρήση μαριχουάνας για πρώτη φορά, πηγαίνει για θεραπεία, συμβουλευτική και παρουσία σε σχετικό πρόγραμμα του ΝΒΑ. Τη δεύτερη φορά πληρώνει 25.000 δολάρια και την τρίτη τιμωρείται με 5 ματς. Για κάθε επιπρόσθετη ‘σύλληψη’ ‘τρώει’ άλλα πέντε παιχνίδια.

Το προφητικό Complex -ή αλλιώς ‘ο κόσμος το ‘χε τούμπανο’

Τον Ιανουάριο του 2018 το Complex είχε δημοσιεύσει άρθρο που είχε για τίτλο το “Γιατί δεν έχει υπάρξει ποτέ σκάνδαλο PED στο ΝΒΑ“. Είχε γίνει ήδη ο κακός χαμός σε διάφορες άλλες λίγκες, όπως και στον στίβο και την ποδηλασία. Μεταξύ άλλων σημειωνόταν πως ‘oι NBAers που ‘χουν βρεθεί θετικοί, τα τελευταία χρόνια, στην όποια μορφή στεροειδούς ή αμφεταμίνης είναι τόσοι που δεν φτιάχνουν δυο πεντάδες για να παίξουν ένα παιχνίδι’.

Το 2011 είχαν ρωτήσει -από το ESPN- τον Ντέρικ Ρόουζ για το βαθμό της χρήσης PED από ΝΒΑers, από το 1 έως το 10. Είχε δώσει 7. Mετά αρνήθηκε πως έκανε ποτέ σχετική δήλωση.

Η απορία του Τζορτζ Καρλ

Το 2017 ο Τζορτζ Καρλ κυκλοφόρησε το βιβλίο του, με τίτλο ‘Furious George: My Forty Years Surviving NBA Divas, Clueless GMs, and Poor Shot Selection’. Έγραψε το κάτι τις για το ντόπινγκ. “Στο ΝΒΑ έχουμε ένα πιο ολοκληρωμένο πρόγραμμα για drug-testing από ό,τι στο NFL και το MLB και πάντα καυχιόμαστε για αυτό. Αλλά ακόμα έχουμε χρήση ουσιών, αν και είναι διαφορετικές από ό,τι πριν 30 χρόνια. Η νέα κατάσταση με ενοχλεί περισσότερο από τους ηλίθιους που έμπλεξαν, λόγω ψυχαγωγικών ναρκωτικών. Μιλώ για τις ουσίες που βελτιώνουν την απόδοση -σαν τα στεροειδή, την ανθρώπινη αυξητική ορμόνη κλπ.

Είναι ξεκάθαρο πως κάποιοι από τους παίκτες μας ντοπάρονται. Πώς κάποιοι ενώ μεγαλώνουν γίνονται πιο αδύνατοι και αποκτούν καλύτερη φυσική κατάσταση; Πώς η αποθεραπεία τους από τραυματισμούς γίνεται τόσο γρήγορα; Γιατί πηγαίνουν στη Γερμανία τα καλοκαίρια; Μάλλον όχι για το λάχανο, αλλά για τα νέα ενισχυτικά αίματος που είναι πολύ δύσκολο να ανιχνευτούν και υπάρχουν μόνο στην Ευρώπη. Δυστυχώς, οι έλεγχοι πάντα είναι δυο βήματα πριν τις ‘μάσκες’. Έχω την αίσθηση πως θέλουμε τους καλύτερους αθλητές να επιτύχουν. Όχι τους μεγαλύτερους και πιο πλούσιους ‘κλέφτες’ που μπορούν να πληρώσουν τους καλύτερους επιστήμονες. Δεν ήξερα όμως, τι να κάνω για αυτό”.

Την ίδια χρονιά ο κομισάριος Άνταμ Σίλβερ είχε ομολογήσει ότι “μπορεί οι παίκτες να μην ‘πιάνονται’ με PED, αλλά υπάρχουν ψίθυροι σχετικοί με τις ουσίες αυτές’“. Οι ψίθυροι δεν έγιναν ποτέ καταγγελίες, γιατί ουδείς ήθελε να μπλέξει σε έναν δικαστικό αγώνα που θα τον έβρισκε απέναντι σε superstars.