Ο Μάρτιν Σίλερ είναι ο πρώτος κόουτς της Euroleague από την 'μπασκετομάνα' Αυστρία
Ο 38χρονος Μάρτιν Σίλερ υπήρξε assistant coach για μια δεκατία, πριν πάει στη Γιούτα και αναλάβει την πρώτη δουλειά πρώτου προπονητή. Εκεί απήλαυσε τη βοήθεια και τη στήριξη του Κουίν Σνάιντερ, κόουτς των Τζαζ. Και επιστρέφει στην Ευρώπη για τη Ζάλγκιρις, ως 'καλύτερος προπονητής της G-League', για την τελευταία σεζόν.
O πρώτος Αυστριακός κόουτς της Euroleague αποτελεί γεγονός. Λέγεται Μάρτιν Σίλερ και τον προσέλαβε η Ζάλγκιρις, ως αντικαταστάτη του Σαρούνας Γιασικεβίτσιους, για την προσεχή διετία. Το ερχόμενο καλοκαίρι βέβαια, θα γίνει μια εκτίμηση των πεπραγμένων, ώστε να διαπιστωθεί αν θα προχωρήσουν οι δυο πλευρές και στο δεύτερο χρόνο.
Λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση του, οι Λιθουανοί ενημέρωσαν πως πρόσθεσαν στο ρόστερ και τον Ζοφρί Λοβέρν. Έχουν ήδη αποκτηθεί οι Όγκουστιν Ρούμπιτ, Mάρεκ Μπλάζεβιτς (18, 2.07, από τη Ρίτας Βίλνιους), Στιβ Βαστούρια (γκαρντ και ρούκι στην Euroleague) επέστρεψε ο Τόμας Ντίμσα (26, γκαρντ), ενώ ανανέωσαν οι Λούκας Λεκαβίτσιους και Μάριους Γκριγόνις.
Γεννήθηκε στο Βιένη -πρωτεύουσα, μεγαλύτερη και πολυπληθυσμική πόλη της Αυστρίας. Ο πατέρας του είναι Αυστριακός. Η μητέρα του είναι Βρετανίδα. Η οικογένεια μετακόμισε στη Γερμανία, όταν εκείνος ήταν 10 χρόνων. Για την ακρίβεια, στο Αμβούργο. Εκεί έπαιξε και μπάσκετ, στην ακαδημία της TSG Bergedorf. Το Μπέγκεντορφ είναι προάστιο του Αμβούργου. Η μεγαλύτερη στιγμή της εφηβικής ομάδας αυτού του club ήταν η τρίτη θέση στο ανάλογο πρωτάθλημα, πριν 17 χρόνια. Ο αρχηγός εκείνης της ομάδας ήταν ο Σίλερ. Δεν ήταν συχνά στη βασική πεντάδα. Δεν μούτρωνε. Τον ενδιέφερε να πετύχει, λέει στην Bergedorfer Zeitung, η ομάδα.
Ο πρόεδρος του σωματείου, Μπόρις Σμιντ -ο οποίος κοουτσάριζε συχνά πυκνά το ρόστερ της τρίτης θέσης, είχε πει στο ίδιο μέσο πως 'ήταν μοναδική περίπτωση κοινωνικού ανθρώπου'. Το άρθρο αυτό προέκυψε το 2017, όταν ο Σίλερ έκλεισε μια δουλειά στις ΗΠΑ. Ήταν αυτή του head coach των Salt Lake City Stars. Στο πλαίσιο της δουλειάς ήταν η στενή συνεργασία με τον κόουτς των Μορμόνων, Κουίν Σνάιντερ -αφού οι Stars είναι η ομάδα των Jazz στην αναπτυξιακή λίγκα.
Ως παίκτης, ο Σίλερ κατάλαβε νωρίς πως δεν θα κάνει σπουδαία καριέρα. Ενόσω σπούδασε στα -ας πούμε- ΤΕΦΑΑ της Κολωνίας, αποφάσισε πως θα έμενε στο σπορ, ως προπονητής. Ενόσω σπούδαζε, πήγε να κάνει το 'αγροτικό' του, στη RheinStars της Κολωνίας, τους Dusseldorf Magics (2004) και την ομάδα όπου έπαιξε μπάσκετ, για μια διετία. Ως head coach. Ως assistant πήγε και στην WBC Wels της Αυστρίας. Ως πρώτος. Για τρία χρόνια (το 2009 πήρε πρωτάθλημα). Ο πρόεδρος της TSG Bergedorf του 'χε πει πως αυτό θα ήταν πισωγύρισμα. Επέστρεψε στη Γερμανία, για να υπηρετήσει την Άρτλαντ Ντράγκονς, ως assistant. Εκεί έμεινε μια πενταετία.
Κάποιοι εκτίμησαν τις ικανότητες του και του έδωσαν μια θέση στον πάγκο της εθνικής Γερμανίας, το 2015. Για την ακρίβεια, υπήρχαν πάνω από 20 υποψήφιοι. “Με πήραν τηλέφωνο και μου ζήτησαν να κοουτσάρω για τρεις μέρες, ως δοκιμαστικό”. Μετά του είπαν πως ο Κρις Φλέμινγκ, που ήταν εθνικός κόουτς, του έδωσε τη δουλειά.
Σε διπλανή καρέκλα καθόταν ο Άλεξ Τζένσεν, εκ των assistants των Γιούτα Τζαζ. Μόλις ολοκλήρωσε με τη 'νασιοναλμανσάφτ' πήγε στη Λούντβιγκσμπουργκ, ως βοηθός και το καλοκαίρι τον κάλεσαν οι Τζαζ στο Summer League του Λας Βέγκας. Το 2017 τον κάλεσαν και για μόνιμα. Τον έκαναν τον πέμπτο προπονητή που δεν είχε γεννηθεί στην Αμερική και έγινε head coach ομάδας της G League.
Το φθινόπωρο εκείνου του έτους μετακόμισε με τη σύζυγο του και τις δυο κόρες τους, στο Σολτ Λέικ Σίτι. Θυμάται πως αυτό που του 'χε κάνει εντύπωση, μετά την προσγείωση στη Γιούτα ήταν πως όλα ήταν μεγαλύτερα από ό,τι τα είχε συνηθίσει. “Τα αυτοκίνητα είναι τεράστια, ό,τι αγοράζεις στα μαγαζιά είναι τεράστια, όπως και οι δρόμοι. Συγκριτικά με ό,τι υπάρχει στην Ευρώπη, είναι XL”, ήταν η ακριβής του δήλωση στο Deseret News.
Οι Stars κάνουν ανοιχτές προπονήσεις το Σεπτέμβρη, για όσους λένε πως μπορούν να παίξουν στο ΝΒΑ, αλλά δεν είχαν ποτέ την ευκαιρία. “Καλούμε όποιον είναι άνω των 18 χρόνων και όλοι έχουν πιθανότητες να επιλεγούν. Δίνουμε την ευκαιρία να παίξουν μπροστά στους κόουτς των Τζαζ και της 'θυγατρικής' τους”, είχε πει ο πρόεδρος του οργανισμού, Τζόναθαν Ράινχαρτ, ο οποίος είχε διευκρινίσει πως το όλο project φέρνει και την ομάδα πιο κοντά στην κοινότητα.
Η πρώτη σεζόν του Σίλερ στη Γιούτα δεν ήταν ό,τι καλύτερο θα μπορούσε να φανταστεί. Το ρεκόρ του ήταν 16-34. Ο Σνάιντερ τον ενθάρρυνε μέσα σε όλη τη χρονιά, με γραπτά μηνύματα, με τηλεφωνήματα. Μεταξύ άλλων του μιλούσε για τη σημασία της εμπειρίας, διηγούμενος τη δική του -την παρουσία του στους 'affiliate' των Σπερς στη D-League, τους Austin Toros, από το 2007 έως το 2010, όταν έκανε την 'πτυχιακή' του με τον Γκρεγκ Πόποβιτς.
“Ειλικρινά εκτίμησα το πόσο με στήριξε, ειδικά στο ξεκίνημα όταν δεν ήμασταν ιδιαίτερα καλοί. Κάποια τηλέφωνα και κάποια μηνύματα ήταν πολύ ενθαρρυντικά. Δεν θα τα ξεχάσω ποτέ”.
Ο Σνάιντερ του 'χε πει και ότι η απόλυτη προτεραιότητα των Stars δεν ήταν τα αποτελέσματα. Ήταν να εξελιχθούν οι παίκτες, τύπου Τόνι Μπράντλι, Έρικ ΜακΚρι, Τζορτζ Νιάνγκ και Ναζ Μήτρου-Λονγκ -οι τρεις τελευταίοι είχαν λάβει two-way συμβόλαια. Μέσα στη σεζόν 2017-18, 25 διαφορετικοί παίκτες τέθηκαν υπό τις οδηγίες του Σίλερ -ο οποίος καλούνταν να 'ταιριάξει' όσους είχε στη διάθεση του, ανά πάσα στιγμή. Για να κάνει ο Σνάιντερ πιο εύκολη τη ζωή του, του έδωσε πλήρη πρόσβαση στην καθημερινότητα των Τζαζ (στις συναντήσεις των προπονητών, στα ματς, στα αποδυτήρια). “Έμαθα πολλά. Κυρίως το πώς διαχειρίζεται το staff σου”.
Έμαθε να επαναλαμβάνει στους παίκτες του τη σημασία του της ατομικής υπερηφάνειας και του να 'τσεκάρουν' το 'εγώ' τους, πριν πατήσουν το πόδι τους στο γήπεδο -για προπόνηση ή αγώνα. “Αντιλαμβάνομαι πως για όλους οι Stars είναι η ευκαιρία για να προχωρήσουν, να περάσουν στο επόμενο επίπεδο. Το 'πελατολόγιο' είναι διαφορετικό από αυτά των υπόλοιπων λιγκών. Παρ' όλα αυτά, είναι ό,τι ονειρευόμουν να έχω”. Βοήθησε και ότι οι Τζαζ έπαιζαν πολύ ευρωπαϊκά (σε κυκλοφορία της μπάλας και σε κίνηση των παικτών, χωρίς την μπάλα -'το σύστημα τους είναι πολύ κοντά σε αυτό που καταλαβαίνω και σε αυτό που 'χω συνηθίσει'), να βρει τις άκρες του νωρίτερα.
Το 16-34 της ρούκι σεζόν του στη G League, έγινε 27-23 στη δεύτερη και 30-12 στην τρίτη, δηλαδή, στην περασμένη αγωνιστική περίοδο (2019-20), όταν η ομάδα του αναδείχθηκε πρώτη στη Southwest και αυτός 'ο καλύτερος προπονητής' της λίγκας. Τον είχαν ρωτήσει αν το (εύλογο) όνειρο του ήταν να γίνει και κόουτς στο ΝΒΑ. Είχε απαντήσει 'σε πρώτη φάση είμαι χαρούμενος που έγινα head coach και είχα την τύχη να δουλέψω με πολλούς καλούς και επαγγελματίες ανθρώπους'. Και κάπως έτσι, επιβεβαίωσε τον άνθρωπο που είχε πει πως διακρινόταν για τις κοινωνικές του δεξιότητες, από όταν πήγαινε σχολείο.