Η Λιζ Κάμπατζ λέει πως είναι ΟΚ να αγωνίζεσαι κάθε μέρα με την κατάθλιψη-αρκεί να αγωνίζεσαι

H Liz Cambage είναι 27 χρόνων, WNBAer και διεθνής με την Αυστραλία -από όπου κατάγεται η μητέρα της και για την ιστορία, ο πατέρας της είναι από τη Νιγηρία. Έχει ύψος 2.03. Το ύψος της την έκανε στόχο λεκτικής κακοποίησης, σε όλη τη σχολική της ζωή -αν σκεφτείς πως στο γυμνάσιο ήταν 1.90. Ασχολήθηκε με το μπάσκετ, για να κάνει φίλους -κατόπιν σχετικής πρότασης της μητέρας της. Έκανε πολλά περισσότερα, με το χάλκινο στους Αγώνες του Λονδίνου, το αργυρό στο Παγκόσμιο του 2018 και τα διαδοχικά συμβόλαια στο WNBA και την Κίνα να αποδεικνύουν πως ένα ταλέντο το ‘χε.

Η Λιζ Κάμπατζ είναι από τους ανθρώπους που ‘χουν δει κατάματα το δαίμονα της ψυχικής υγείας. Έχει ενημερώσει πως πάσχει από κατάθλιψη και έχει αποκαλύψει τι σημαίνει να αγωνίζεσαι καθημερινά για να διατηρείς σε μια ισορροπία τη διάθεση και το μυαλό σου -για να μπορείς να λειτουργείς ως άνθρωπος και επαγγελματίας.

Στο Τhe Players’ Tribune έγραψε ειλικρινείς λεπτομέρειες. Που συγγνώμη, αλλά δεν είναι σοκαριστικές σε μια κοινωνία στην οποία ένα μεγάλο ποσοστό αντιμετωπίζει θέματα με τη ψυχική υγεία -άσχετα αν το αποδέχεται ή όχι.

Το να μπορείς να μιλήσεις για πράγματα που σε στοιχειώνουν χρόνια, είναι η αρχή για να απαλλαγείς από αυτά. Στο κείμενο της, η WNBAer έχει ως στόχο να βοηθήσει ανθρώπους που ‘χουν ό,τι κι εκείνοι. Δεν συμβουλεύει, δεν κάνει διδαχές. Εξηγεί και διευκρινίζει πως όλα μπορούν να γίνουν καλύτερα. Αρκεί να (ξανα)πιάσεις τα κουπιά και να συνεχίσεις την πορεία της ‘βάρκας’ σου. Να μην την αφήσεις ανεξέλεγκτη, στη μέση του πουθενά.

Οσοι ζειτε στις ΗΠΑ εχετε ακουγει για το rip;

Έχω την εντύπωση ότι ο πλήρης όρος είναι riptide (η ακριβής μετάφραση είναι ‘δυνατό ρεύμα επιστροφής’ και αφορά τις λίμνες και τις θάλασσες). Αλλά είναι αυτό που τη μια στιγμή ζεις μια νορμάλ ημέρα με ήλιο, στην παραλία και όλα καλά. Αράζεις, κολυμπάς με τους φίλους σου. Την επόμενη στιγμή -χωρίς να συνειδητοποιήσεις πότε και πώς- αργά και σταθερά το ρεύμα σε ‘τραβά’ μέσα στον ωκεανό. Τώρα το νερό γίνεται όλο και πιο βαθύ, οι φίλοι σου έχουν εξαφανιστεί και δεν νιώθεις ότι έχει ήλιο πια.

Δεν μπορείς να κουνηθείς, δεν μπορείς να αναπνεύσεις, μέχρι που ξαφνικά είσαι μόνος κάτω από τα τεράστια, μαύρα κύματα.

Και πνίγεσαι.

Αυτό είναι το rip.

Είναι επίσης, το πιο κοντινό παράδειγμα που μπορώ να σκεφτώ για να περιγράψω πώς νιώθω όταν έχω κατάθλιψη.

Μάχομαι με προβλήματα ψυχικής υγείας -κατ’ αρχάς άγχος και μετά κατάθλιψη που προκαλεί το άγχος- ανά τακτά χρονικά διαστήματα, στη μισή μου ζωή. Κάτι που δεν νομίζω ότι είναι αποκάλυψη για κανέναν. Είναι κάτι για το οποίο έχω υπάρξει όσο πιο ειλικρινής μπορώ, δημόσια και ιδιωτικά. Το ‘χω κάνει τόσο πολύ που νιώθω ότι έχω φτιάξει ενός τύπου persona γύρω από αυτό, αν με καταλαβαίνεις. Νιώθω πως με τον τρόπο της η ζωή μου έχει γίνει ‘συζήτηση για τη ψυχική υγεία’. Kάποιες φορές η αίσθηση είναι ότι αυτή η συζήτηση δεν έχει φτάσει στο σημείο που θα έπρεπε.

Είμαστε άνετοι με τη γενική ιδέα πως η ψυχική περίθαλψη είναι σημαντική -όπως και να λέμε στους ανθρώπους που διαχειρίζονται θέματα ψυχικής υγείας ότι πρέπει να τα αποδεκτούν. Αλλά τι γίνεται κάτω από όλα αυτά; Υπάρχουν πολλά πράγματα που -πιστεύω ότι- δεν βλέπουμε. Που δεν μιλάμε για αυτά. Και αυτά τα πράγματα μπορούν να γίνουν πολύ άσχημα.

Ξέρω ότι στην επιφάνεια οι άνθρωποι είναι ‘έτοιμοι’ να μιλήσουν για τη ψυχική υγεία. Αλλά είναι πραγματικά έτοιμοι;

Είναι έτοιμος ο κόσμος να μιλήσει για το πώς, αρχής γενομένης από τα 15 μου χρόνια, πάθαινα μπλακ άουτ από το ποτό, κάποιες βραδιές; Ή ότι ξυπνούσα με έναν ορό στο χέρι, έπειτα από ένα σαββατοκύριακο ξέφρενου πάρτι, χωρίς να μπορώ να θυμηθώ το παραμικρό; Ή ότι η πρώτη απόπειρα που έκανα για νηφαλιότητα ήταν στα 18;

Είναι έτοιμοι οι άνθρωποι να μιλήσουν για το πώς, αφότου έγινα πικ στο WNBA Draft, πέρασα σχεδόν κάθε βράδυ της ρούκι σεζόν μου μόνη, κλαίγοντας; Ή για όλες τις φορές που κλειδώθηκα στο σπίτι μου, χωρίς να θέλω να έχω επαφή με κανέναν και το μόνο που έκανα ήταν να κλαίω για ώρες; (Αυτήν την κατάσταση την αποκαλώ “Existential Crisis Mode”-όταν το άγχος γίνεται κατάθλιψη και εγώ σωριάζομαι στο πάτωμα, σκεπτόμενη πως δεν αξίζω τίποτα και ότι δεν είμαι ικανή για τίποτα).

Είναι ο κόσμος έτοιμος να μιλήσει για το πώς με έβαλαν σε παρακολούθηση, ως επιρρεπή για απόπειρα αυτοκτονίας, το 2016; Πώς τηλεφώνησα στη μητέρα μου και -στην πιο δύσκολη συζήτηση της ζωής μου- της είπα ότι δεν ήθελα να ζω άλλο; Και πώς, ακόμα και τώρα, το ‘νιώθω καλύτερα’ κουβαλάει την ντροπή και την ενοχή του να έχω βάλει αυτούς που αγαπώ σε μια τόσο τρομακτική διαδικασία;

Δεν νομίζω ότι μέχρι να είμαστε έτοιμοι να ‘ανοιχτούμε’ για αυτού του είδους τις εμπειρίες -μέχρι να είμαστε έτοιμοι να γίνουμε ρεαλιστές και ειλικρινείς ως προς το πώς η ψυχική υγεία μπορεί να είναι αυτή η σκοτεινή, άνιση μάχη- θα είμαστε σε θέση να κάνουμε το επόμενο βήμα σε αυτήν τη συζήτηση.

Αν βοηθά, θα προσπαθήσω να κάνω την αρχή. Ιδού κάποιοι τρόποι -τρόποι για τους οποίους δεν μιλάμε- που η καριέρα μου στο μπάσκετ διασταυρώθηκε με την κατάθλιψη.

Η ψυχική μου υγεία έπαιξε ένα ρόλο ως προς την απόφαση μου για το πού θα παίξω φέτος. Δεν μπορούσα να κάνω δουλειά στην Τούλσα ή το Ντάλας -στη μέση μιας ξένης χώρας, όπου δεν θα είχα το σύστημα στήριξης μου. Θυμάμαι να είμαι στην πτήση από τη Μελβούρνη για την Τούλσα, το 2012, να κατεβαίνω από το αεροπλάνο στον ενδιάμεσο σταθμό του Σίδνεϊ και να -δεν ξέρω πώς να το εξηγήσω- νιώθω ότι δεν θέλω να ξαναμπώ στο αεροπλάνο. Πως δεν θέλω να γυρίσω.

Είχα μόλις, ολοκληρώσει την παρουσία μου με την Ολυμπιακή ομάδα, είχαμε κατακτήσει το χάλκινο, αλλά σύμφωνα με τις δικές μας προσδοκίες είχαμε αποτύχει. Εγώ είχα αποτύχει. Είχα απογοητεύσει τη χώρα μου και όσους υπολόγιζαν σε εμένα. Ήμουν μόλις 20. Το να πρέπει να κουβαλάω αυτό το συναίσθημα στο WNBA, σε μια νέα σεζόν, όταν δεν ήμουν χαρούμενη και δεν ένιωθα τη στήριξη κανενός, συν το άγχος της πρώτης σεζόν, πανικοβλήθηκα.

Κυριολεκτικά έπαθα κρίση πανικού μέσα στο αεροπλάνο.

Tελικά, επέστρεψα στο WNBA για να παίξω με το Ντάλας, χάριν του προπονητή μου Φρεντ Ουίλιαμς. Όταν απολύθηκε ο Φρεντ, ήξερα πως έχασα το στήριγμα μου και ότι ο μόνος τρόπος που θα μπορούσα να μείνω στη λίγκα ήταν αν ζούσα κοντά στην οικογένεια μου στο West Coast.

Πήρα φαρμακευτική αγωγή για τη ψυχική μου υγεία. Είμαι ένας από τα πολλά εκατομμύρια ανθρώπων που υπάρχουν στον κόσμο και λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή για την κατάθλιψη και το άγχος. Παίρνω φάρμακα εδώ και χρόνια. Κρατούν υπό έλεγχο την αυτοαμφισβήτηση. Μου επιτρέπουν να νιώθω μια ισορροπία, όταν η διάθεση μου διαφορετικά θα είχε βυθιστεί στο ναδίρ ή θα είχε φτάσει στο ζενίθ. Με βοηθούν να κοιμάμαι. Ειλικρινά, τα φάρμακα με βοηθούν να νιώθω πιο υγιής και μια πιο ελεύθερη εκδοχή του εαυτού μου.

Η ψυχική μου υγεία είχε αρνητικό αντίκτυπο στην ικανότητα μου να κάνω τη δουλειά μου. Κατ’ αρχάς, το Σάββατο εναντίον των Wings και μετά τη Δευτέρα απέναντι στις Mystics. Ήμουν εκτός, ως Didn’t Play (DNP)-Rest. Η αλήθεια όμως, είναι άλλη. Αυτή που ακολουθεί: DNP-Mental Health.

Πριν δυο εβδομάδες ήμουν στο Λας Βέγκας, για το All Star Weekend. Το αποκαλούν ‘διάλειμμα’ της σεζόν. Για τις παίκτριες όμως, που παίζουν δεν είναι διάλειμμα. Ως μέλος της οικοδέσποινας ομάδας, είχα να διαχειριστώ επιπλέον άγχος. Είχα ταξίδι με την ομάδα της Αυστραλίας, πριν το σαββατοκύριακο και πήγα απευθείας από την εθνική σε ένα τρελό πρόγραμμα, γεμάτο με εμφανίσεις και events. Το αποκορύφωμα ήταν πως κάποιοι κοντινοί φίλοι είχαν έλθει να με επισκεφτούν. Είχα πολλά στο ‘πιάτο’ μου.

Για να πω την αλήθεια, συνέβησαν πολλά φέτος και εκτός γηπέδων.

Η γιαγιά μου μπαινοβγαίνει στα νοσοκομεία τους τελευταίους μήνες. Την έχω δει να παλεύει για την υγεία της και το γεγονός ότι δεν μπορώ να είμαι κοντά της με πονάει. Επίσης, πριν το All Star τελείωσε η μακρόχρονη σχέση που είχα με το φίλο μου. Ένιωθα διαλυμένη.

Είναι δύσκολο: για κάποιον που ταξιδεύει όσο εγώ -που για να ζήσει πρέπει να ζει στο δρόμο για οκτώ μήνες κάθε χρόνο- οι σχέσεις είναι εξόχως σημαντικές. Την ίδια ώρα, είναι πολύ δύσκολο να τις διατηρήσεις.

Και πάλι. Είναι αστείο το πόσα ψέματα μπορούμε να πούμε στον εαυτό μας. Τι έλεγα εγώ; Πως παρά όλες τις υποχρεώσεις που είχα, τις σκέψεις και τα άγχη, ήμουν σε ένα μέρος που μπορούσα να διαχειριστώ ένα σαββατοκύριακο. Εννοώ, ήμουν νηφάλια για μήνες. Πίστευα ότι όλα θα πάνε καλά.

Πίστευα λάθος. Το σαββατοκύριακο έγινε ένα ατελείωτο πάρτι, με ατελείωτο ποτό και ατελείωτη εξόντωση.

Ακόμα και υπ’ αυτές τις συνθήκες θα μπορούσα να είμαι καλά. Με μια προϋπόθεση: να έπαιρνα τα φάρμακα μου. Δεν τα είχα πάρει. Γιατί;

Τα φάρμακα με βοηθούν να σταθεροποιώ τη διάθεση μου -όσο μπορώ. Την ίδια ώρα, έχουν ένα βαρετό αντίκτυπο: το πρωί που ξυπνάω νιώθω αποχαυνωμένη, είμαι αργή στην κίνηση μου. Και δεν ονειρεύομαι, κάτι που είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για εμένα. Τα όνειρα είναι ο τρόπος που έχω για να έρχομαι σε επαφή με τον εαυτό μου. Είναι η επικοινωνία μου με το Θεό. Όταν περνά πολύς καιρός χωρίς όνειρα, μου λείπουν. Οπότε στην αρχή της χρονιάς, αφότου τα πράγματα πήγαιναν καλά για κάποιο καιρό, σταμάτησα τα φάρμακα.

Ήθελα να αισθανθώ κάτι παραπάνω.

Εκείνο το σαββατοκύριακο, ένιωσα πάρα πολλά.

Το πρώτο βράδυ, μετά το διάλειμμα, έκανα ένα κάκιστο εντός έδρας παιχνίδι. Είχα 1/12 και κάθε φορά που αστοχούσα, θυμάμαι ότι έβριζα τον εαυτό μου. Έλεγα “φοβάσαι να σουτάρεις; Πήρες άλλη μια κακή απόφαση Λιζ!”. Αμφισβητούσα τα πάντα. Ένιωθα πως κατέστρεφα κάθε play. Στο επόμενο ματς, στο Λος Άντζελες ήμουν ακόμα χειρότερη. Χρεώθηκα γρήγορα 2 φάουλ (σε 90”) και είναι αστείο γιατί συνήθως όταν συμβαίνει αυτό, μπαίνω στο στόχαστρο των φαν που πιστεύουν ότι μπορούν να με επηρεάσουν. Εγώ σκεφτόμουν ‘συγγνώμη. Δεν υπάρχει ελεύθερος χώρος για κάποιον άλλον να πει κάτι χειρότερο για εμένα, από αυτά που λέω εγώ στον εαυτό μου. Είμαι full’.

Μετά τον αγώνα, ένιωσα ότι το μυαλό μου ήταν σε ελεύθερη πτώση.

Για να είμαι ειλικρινής, από εκείνο το σημείο το ‘έχασα’.

Βρήκα έναν άδειο διάδρομο, έξω από τα αποδυτήρια. Ήμουν ακόμα με την εμφάνιση, όταν ένιωσα πανικό. Δεν μπορούσα να αναπνεύσω. Δεν μπορούσα να σταματήσω να κλαίω. Είχα την πιο ανεξέλεγκτη κρίση πανικού. Την πλήρη κατάρρευση.

Έπρεπε να ζητήσω βοήθεια.

Ο ατζέντης μου ήλθε και με πήρε. Με πήγε πίσω στο ξενοδοχείο, για να πάρω τα φάρμακα μου. Προσπαθούσα να τα αποφύγω, εκτός και αν ήταν επείγουσα ανάγκη, γιατί το σώμα και το μυαλό μου ζούσαν σε μια ομίχλη για τις 14 επόμενες ώρες. Αλλά καλύτερα να ζεις σε ομίχλη, από το να σε παρασύρει το ρεύμα.

Αυτό συμβαίνει. Αυτός είναι ο κύκλος.

Στο τέλος ή σε διαλύει ή το νικάς.

Το βράδυ οδηγήθηκε σε κάποιες δύσκολες συζητήσεις, με κάποιους ανθρώπους που νοιάζονταν για εμένα -και κάποιες συζητήσεις με τον εαυτό μου, τις οποίες μου χρωστούσα. Αποφάσισα δυο πράγματα: 1) έπρεπε να πάρω ξανά τα φάρμακα μου. 2) χρειαζόμουν ένα διάλειμμα από όλα.

Ήμουν μακριά από την ομάδα, μακριά από το μπάσκετ, για να επικεντρωθώ στο να φροντίσω τον εαυτό μου. Το να αρχίζεις ξανά τα χάπια από την αρχή, σημαίνει ότι κατά βάση πρέπει να είσαι στο κρεβάτι για 18 ώρες την ημέρα. Νιώθεις ‘βαριά’ και κουρασμένη. Σημαίνει πως προσαρμόζεσαι σε μια νέα κατάσταση που προϋποθέτει, για το μεγαλύτερο μέρος, ξεκούραση.

Κάνεις αποκατάσταση τραυματισμού.

Ήθελα να σας πω την πλήρη αλήθεια των όσων μου συμβαίνουν. Αυτά που περνώ δεν είναι μυστικό ή μυστήριο. Μηδέ τεράστιο σκάνδαλο.

Αυτό που περνώ είναι απλά η ζωή μου.

Κάτι που σκεφτόμουν την τελευταία εβδομάδα είναι ο νέος κανονισμός του ΝΒΑ, που λέει πως κάθε οργανισμός οφείλει να έχει έναν ειδικό ψυχικής υγείας στο staff. Έχω δει πολλούς να εξυμνούν τη λίγκα για αυτόν τον κανονισμό και για την ειλικρίνεια με την οποία προσεγγίζει γενικά, το θέμα της ψυχικής υγείας. Είμαι ένας από αυτούς τους ανθρώπους. Πιστεύω ότι είναι εξαιρετικό αυτό που κάνουν και θα βοηθήσει σίγουρα τους παίκτες. Τους αξίζουν συγχαρητήρια.

Την ίδια ώρα, δεν θα πω ψέματα -είναι απογοητευτικό που συγχαίρουμε κάποιον για ‘πρόοδο’ όταν είναι τόσες γυναίκες που αποκλείονται από αυτή. Εννοώ δεν αξίζει ένα αντίστοιχο πρόγραμμα το WNBA;

Το θέμα βέβαια, ξεπερνά τη λίγκα ή τα σπορ. Δεν είναι βασική ανάγκη η ψυχική περίθαλψη; Δεν είναι ένα από τα πράγματα για τα οποία πρέπει να αποφασίσουμε πως όλοι οι άνθρωποι πρέπει να ‘χουν πρόσβαση σε αυτά και μετά να βρούμε τον τρόπο να γίνει αυτό;

Κάθε σχολείο, κάθε επαγγελματικός χώρος, κάθε αθλητικό πρόγραμμα. Όλοι. Όλοι πρέπει να ‘χουν έναν ειδικό ψυχικής υγείας. Λέγεται γιατρός. Καταλαβαίνετε τι εννοώ; Είναι στην κυριολεξία, ο φυσικοθεραπευτής του μυαλού μας.

Σημαίνει πως επιτέλους όλοι θα απολαμβάνουν ανθρώπινης αντιμετώπισης.

Και σε αυτό περικλείεται ό,τι ήθελα να πω εδώ. Ήθελα να πω σε όλους πως η ψυχική μου υγεία μπλέχτηκε σε rip την περασμένη εβδομάδα. Και δεν ήταν ωραία.

Ήταν αρκετά άσχημα.

Ήθελα επίσης, να ενημερώσω ότι δεν ‘πνίγηκα’. Είμαι ακόμα εδώ, ακόμα δίνω τη μάχη μου σε καθημερινή βάση. Και με τη βοήθεια της οικογένειας, των φίλων και των γιατρών, συν φυσικά αυτήν των απίστευτων συμπαικτριών μου και των προπονητών μου, θα συνεχίσω να μάχομαι.

Και θα συνεχίσω να μιλάω για αυτό -όσο πιο ειλικρινά μπορώ.

Δεν είμαστε ακόμα στο σημείο όπου θα δούμε σε επίσημο στατιστικό το DNP-Mental Health. Και το πιθανότερο είναι πως δεν θα φτάσουμε σύντομα εκεί. Στο μεσοδιάστημα ιδού η ενημέρωση για τον τραυματισμό της Λιζ Κάμπατζ.

Η κατάσταση του άγχους και της κατάθλιψης κρίνεται κάθε μέρα.

Για να είμαι ειλικρινής, αυτό θα γίνεται πάντα.

Και ξέρετε κάτι;

Είναι ΟΚ“.