Γιατί το ΝΒΑ ‘προσκυνάει’ πια τους Ευρωπαίους παίκτες

Στην εκκίνηση της φετινής αγωνιστικής περιόδου στο ΝΒΑ εμφανίστηκαν 108 διεθνείς παίκτες. Δηλαδή, μη Αμερικανοί. Ήταν από 42 διαφορετικές χώρες. Αριθμός που προέκυψε ως ρεκόρ τη σεζόν 2016-17, συνεχίστηκε το 2018 και τρίτωσε φέτος. Αν θες να μάθεις το ρεκόρ μη Αμερικανών NBAers στη λίγκα, ήταν οι 113 της αγωνιστικής περιόδου 2016-17. Όπως εξελισσόταν η περίοδος και μέχρι που τελείωσε, κάποια πράγματα άλλαξαν. Και δη σε ό,τι αφορά τους Ευρωπαίους που είναι και το θέμα μας.

Πριν όμως, καταλήξουμε εκεί, είναι χρήσιμο να γνωρίζεις ότι η χώρα που ‘χει τα περισσότερα μέλη στα ρόστερ και δεν είναι η Αμερική, είναι ο Καναδάς, με 11 παίκτες (Κεμ Μπιρτς, Ντίλον Μπρουκς, Σάι Γκίλτζιους-Αλεξάντερ, Κόρι Τζόσεφ, Τρέι Λάιλς, Τζαμάλ Μάρεϊ, Κέλι Όλινικ, Ντουάιτ Πάουελ, Νικ Στάουσκας, Τρίσταν Τόμπσον και Άντριου Ουίγκινς). Αν προσθέσουμε και τους δυο που ξεκίνησαν τη σεζόν με two-way συμβόλαια, φτάνουν τους 11. Ο ένας, ο Κρις Μπούχερ αναδείχθηκε και πρωταθλητής με τους Ράπτορς. Ο άλλος ήταν ο Ναζρ Μήτρου-Λονγκ.

Μετά τον Καναδά, τους περισσότερους παίκτες στην καλύτερη λίγκα μπάσκετ του πλανήτη, τους είχε η Αυστραλία και ήταν 10 (Άντριου Μπόγκουτ, Άρον Μπέινς, Γιόχαν Μπόλντεν, Ράιαν Πρόκχοφ, Μάθιου Ντελαβεντόβα, Ντάντε Εξουμ, Τζο Ίνγκλις, Κάιρι Έρβινγκ, Πάτι Μιλς Μπεν Σίμονς). Θα παρατήρησες ότι ξεχωρίζει η χώρα, στην οποία εδρεύει η νέα πρωταθλήτρια του ΝΒΑ και αυτή που έχει δημιουργήσει πρόγραμμα που εκθέτει την αδυναμία των Αμερικανών, ως προς την εξέλιξη των ταλέντων, έτσι;

Aς πάμε όμως, στην Ευρώπη.

Η Γαλλία είναι αυτή που διαθέτει τους περισσότερους NBAers και είναι 9, με την Ισπανία να ακολουθεί από πολύ κοντά -που λέει και μια ψυχή, με 7. Στην επίσημη λίστα του ΝΒΑ ως Έλληνας υπάρχει ένας και είναι ο Γιάννης Αντετοκούνμπο. Εμείς προσθέσαμε και τους Κώστα Κουφό, Τάιλερ Ντόρσι και Κώστα Αντετοκούνμπο. Βγάλαμε εκτός τρεις που δεν ‘βγήκαν’ ως NBAers από την αγωνιστική περίοδο (Γκορτάτ, Κάσπι, Τεόντοσιτς) και προσθέσαμε τον Νταϊρίς Μπερτάνς, ο οποίος έκανε το ταξίδι μέσα στο 2019.

Oι Ευρωπαίοι δεν υπάρχουν μόνο μέσα στο πλήθος, αλλά διακρίνονται. Χαρακτηριστικά, στα φετινά playoffs μέσα στο ΤΟΡ10 των καλύτερων σκόρερ ήταν ο Αντετοκούνμπο (25.5) και ο Γιόκιτς (25.1).

✔ Ο Αντετοκούνμπο ήταν ηγέτης όλων, σε πόντους στον αιφνιδιασμό (7.3) και τον ακολούθησε ο Μπόγιαν Μπογκντάνοβιτς (5.5). O διεθνής Έλληνας ήταν και στο νο2 της λίστας ‘πόντοι από τη ρακέτα’ (14.1, με τον τρίτο Γιόκιτς να ‘χει 13.4).

✔ Ο Γιόκιτς βρέθηκε στο ΤΟΡ5 των ριμπάουντερ (1ος με 13 ανά ματς) και τον Greek Freak να ακολουθεί με 12.2, ενώ στο Νο5 ήταν ο Κλιντ Καπέλα, στο Νο6 ο Ρούντι Γκομπέρ και στο Νο8 ο Ενές Καντέρ.

✔ Στα λεπτά συμμετοχής, στο Νο3 ήταν ο Γιόκιτς (39.7), ο οποίος ήταν και στο Νο4 των ασίστ (8.4), αλλά και στην κορυφή της κατηγορίας ‘πόντοι από δεύτερη ευκαιρία’ (5.1, με τον Ενές Καντέρ να είναι δεύτερος με 4.4).

✔ Ο Γκομπέρ ήταν στο Νο1 των κοψιμάτων (2.6), με τρίτο τον Αντετοκούνμπο (2), ενώ ο Γάλλος κατέλαβε και την 8η θέση στο True Shooting% (66.5%).

✔ Ο Ρούμπιο ήταν στο Νο2 των κλεψιμάτων (2.4) και στη δεύτερη θέση των ασίστ που έδωσαν όλοι στην postseason (8.6).

✔ Ο Ζάζα Πατσούλια ήταν στο Νο3 των παικτών με καλύτερο defensive rating (η άμυνα της ομάδας, παρουσία αυτών) και για να μη σε κουράζω άλλο, δεν υπήρχε λίστα που να μην είχε τον Ευρωπαίο της.

O πιο πολύτιμος Ευρωπαίος που αγωνίστηκε φέτος στο ΝΒΑ είναι αυτός που φαντάζεσαι. Μετά τον Γιάννη Αντετοκούνμπο είναι ο Νίκολα Γιόκιτς και το ΤΟΡ3 συμπληρώνεται με τον Νίκολα Βούτσεβιτς. Όλα τους ψηλά παιδιά. Όλα τους έξυπνα παιδιά, που κάνουν περισσότερες από μία δουλειές στο παρκέ.

Όλοι μπορούν να ευχαριστούν τον Νοβίτσκι

Μέχρι να εμφανιστεί στον ‘άλλον πλανήτη’ ο Ντιρκ Νοβίτσκι (έγινε pick το 1998) οι Aμερικανοί δεν γύριζαν ούτε να φτύσουν τους Ευρωπαίους, τους οποίους θεωρούσαν soft και με εμμονή στην τεχνική και την ατομική βελτίωση. Αρκούνταν στο να καλούν στην άλλη ακτή τους ψηλούς -όπου ανέκαθεν υπήρχε έλλειμμα.

Ο Νοβίτσκι ήταν αυτός που ανάγκασε τους Αμερικανούς να αλλάξουν μυαλά, με τη βοήθεια των Τόνι Πάρκερ, Πέτζα Στογιάκοβιτς και των αδελφών Γκασόλ. Δεν ξέρω αν θυμάσαι, αλλά όλα αυτά τα παιδιά έχουν φορέσει δαχτυλίδι!

Τα τελευταία χρόνια λοιπόν, οι Αμερικανοί γλείφουν εκεί όπου έφτυναν. Δηλαδή, αναζητούν όσα κορόιδευαν τις περασμένες δεκαετίες -και λείπουν από τις ΗΠΑ- στην Ευρώπη και τις άλλες ηπείρους. Δηλαδή, το μυαλό και την ικανότητα στις μικρές λεπτομέρειες. Πάντα βέβαια, δίνουν προτεραιότητα σε εκείνους που ‘χουν λουστεί -από γεννησιμιού τους- με φυσικές/αθλητικές δυνατότητες.

Το SB Nation είχε κάνει ένα σχετικό θέμα, με αφορμή το πόσο άνετα και ωραία προσαρμόστηκε και διακρίθηκε ο Λούκα Ντόντσιτς, την πρώτη του χρονιά στο ΝΒΑ -και ενώ είχε πάρει τα πάντα στην Ευρώπη. Ο Μάριο Χεζόνια είχε εξηγήσει λοιπόν, πως “όλα έχουν να κάνουν με τον τρόπο που μαθαίνουν το μπάσκετ στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Εκεί δεν υπάρχει ‘είσαι σέντερ’ ή ‘θα γίνεις πόιντ γκαρντ’. Μόνο μπασκετμπολίστας. Οπότε τα μαθαίνεις όλα”.

Η λογική δεν είναι να ‘φτιάξουν’ τους καλύτερους δυνατούς αθλητές, αλλά να διδάξουν ντρίμπλα, πάσα, σουτ, δημιουργία, αποφάσεις, ανεξάρτητα από το ύψος και τη θέση. Και φυσικά να πείσουν για τη σημασία της άμυνας.

Ο ρόλος του Ραζνάτοβιτς

Τουλάχιστον αυτό ίσχυε για πάρα πολλά χρόνια, έως ότου επέτρεψαν στον Μίσκο Ραζνάτοβιτς να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο όλης της περιφέρειας και να αποφασίζει για τα παιδιά, από τα 14 τους. Ο αστικός μύθος τον θέλει να αποφάσισε πρόσφατα και για την εθνική -αν θα παίξουν οι πελάτες του-, με τον Σάσα Τζόρτζεβιτς να γίνεται έξαλλος και την ομοσπονδία να αντιλαμβάνεται (τότε) πως κάτι έχει πάει πάρα πολύ λάθος.

Από τους εκατοντάδες παίκτες που ‘χει ο Ραζνάτοβιτς (φροντίζει να κάνει δικό του ό,τι κρίνει πως μπορεί να αξιοποιήσει/εκμεταλλευτεί), προφανώς και μαθαίνουμε μόνο για εκείνους που βρίσκουν το δρόμο τους. Για περιπτώσεις σαν αυτήν του Γιόκιτς, του απύθμενου ταλέντου που θα ήταν αδύνατον να μην ξεχωρίσει -άπαξ και εντοπίστηκε. Υπάρχουν ωστόσο, πολλές άλλες περιπτώσεις που στέλνει τους παίκτες του να δοκιμαστούν στην Αμερική, πριν να είναι έτοιμοι, τους καταστρέφει -κυρίως το μυαλό- και ‘χάνονται’. Προφανώς και εμείς βέβαια, μαθαίνουμε για αυτούς που επιβιώνουν -γιατί τα χαρίσματα είναι τέτοια που δεν θα γινόταν διαφορετικά.

Εν πάση περιπτώσει, οι ακαδημίες στην πρώην Γιουγκοσλαβία συνεχίζουν να λειτουργούν με προτεραιότητα να μάθουν στα παιδιά τα βασικά του σπορ -πριν ασχοληθούν με οτιδήποτε άλλο. Mετά εύχονται να μη χαλάσουν τη δουλειά -τα μυαλά, τα σώματα- οι ανώτερες δυνάμεις. Θέλω να σου πω ότι η παραγωγή θα ήταν πολύ μεγαλύτερη από αυτήν που βλέπεις τώρα, αν υπήρχε ένα μέτρο. Αλλά και πάλι επιτυχημένους τους λες τους Κροάτες, Σέρβους, Βόσνιους, Μαυροβούνιους και Σλοβένους, που ‘χουν 17 εκπροσώπους στη λίγκα -όλοι μαζί. Δηλαδή, αν ήταν ένα -όπως τα παλιά τα χρόνια- θα ήταν η απόλυτη δύναμη στους international παίκτες.

Ο κανονισμός που άλλαξε τα δεδομένα

Οι Αμερικανοί εξηγούν πως στην αλλαγή των καιρών που έκαναν τους Αμερικανούς να ‘στήνουν’ αντίσκηνα στην Ευρώπη, για να προλάβουν το επόμενο μεγάλο αστέρι είχε να κάνει και με την αλλαγή των κανονισμών στο ΝΒΑ.

Ένας, αυτός για hand checking, που πρωτοεφαρμόστηκε το 1994 για να αυξηθεί ο ρυθμός και να μείνουν υψηλά τα νούμερα της τηλεθέασης, μετά το πρώτο ‘αντίο’ του Μάικλ Τζόρνταν. Όταν αυτός επέστρεψε o Αir, ουδείς ασχολήθηκε με τα αγγίγματα, έως το 2004 που η απαγόρευση των αμυντικών να απλώνουν χέρι στον επιτιθέμενο -στην πλευρική κίνηση κοντά στην περιφέρεια-, έγινε δεδομένη.

Αυτή η απόφαση επέτρεψε την κυριαρχία των πιο γρήγορων επιθετικών παικτών και εξαφάνισε την ασφάλεια των αμυντικών που δεν ήταν αρκετά γρήγοροι για να προλάβουν τα matchups τους. Όπου ‘hand checking’ μιλάμε για καταστάσεις από το άπλωμα ενός χεριού στο σώμα του αντιπάλου, έως τις μπουνιές που αντάλλασσαν τότε.

Άπαξ και έγινε αυτή η αλλαγή (με το όραμα του ΝΒΑ να είναι από τότε να γίνει η περιφέρεια το επίκεντρο του παιχνιδιού), ο ρυθμός ‘ανέβηκε’ και οι επιθέσεις έγιναν πιο αποτελεσματικές. Όπως γράφει το SB Nation “από τις απομονώσεις που ήταν το κυρίαρχο στοιχείο η λίγκα άρχισε να αλλάζει προς την κατεύθυνση που απολαμβάνουμε σήμερα”. Το ΝΒΑ είχε δώσει την οδηγία στους διαιτητές να δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στους κανονισμούς για την ελευθερία της κίνησης -οι οποίοι ήταν έως και αδιάφοροι έως τότε.

Μετά τον περιορισμό του hand checking προέκυψαν και άλλες αλλαγές, οι οποίες έδωσαν τη δυνατότητα σε παίκτες που ‘χαν καλή τεχνική να βρουν δουλειές στη λίγκα και να… κάνουν δουλειά. Ο Νοβίτσκι είχε πει χαρακτηριστικά ότι “όταν πρωτοήλθα, υπήρχαν περισσότεροι ψηλοί και κάτω από το καλάθι γινόταν μάχη. Με τις αλλαγές των κανονισμών, μέσα στα χρόνια το παιχνίδι έγινε όπως στην Ευρώπη: με πολλά screen and rolls, πολλή κίνηση και πέντε παίκτες που είναι συνέχεια σε κίνηση”.

Ο πιο γρήγορος ρυθμός ταιριάζει στους ψηλούς που ‘χουν ικανότητες ή στους τύπους που μπορούν να κάνουν πράγματα, έπειτα από ντρίμπλα.

Ο Νοβίτσκι άλλαξε και τον ορισμό του power forward στο ΝΒΑ. Από πολυτέλεια, το να ‘χεις κάποιον που να μπορεί να κάνει πολλά διαφορετικά πράγματα, στο ‘4’, έγινε ανάγκη, με τον Ρικ Καρλάιλ να πιστεύει ότι αυτή η αλλαγή ήταν από τους κύριους λόγους της εξέλιξης του ΝΒΑ. Ήταν ο λόγος που οι πεντάδες είχαν τέσσερις παίκτες χωρίς ξεκάθαρη θέση -αφού το επέτρεπαν οι ικανότητες τους-, με πολλές αλλαγές στην άμυνα και το απρόβλεπτο στην επίθεση. Ο Χάρισον Μπαρνς πρόσθεσε ότι τη σεζόν 2012-13, όταν μπήκε εκείνος στο ΝΒΑ το small ball δεν υπήρχε ούτε ως σκέψη. Δυο χρόνια μετά, η ομάδα του (Γκόλντεν Στέιτ) φόρεσε δαχτυλίδι εξελίσσοντας σε τέχνη το small ball.

“Οι Ευρωπαίοι δεν είναι τόσο καλοί στο ξύλο. Αλλά πλέον δεν παίζουμε ξύλο”, θύμισε ο Μάικ Ντ’ Αντόνι, ο οποίος γαλουχήθηκε στην Ευρώπη (με τη Μιλάνο).

Μέσα σε όλα αυτά, πρόσθεσε και το ανύπαρκτο αναπτυξιακό της Αμερικής, όπου κάνουν τα πάντα για να βρουν το ταλέντο και εκεί τελειώνει το έργο τους, σε ό,τι αφορά την αγωνιστική εξέλιξη. Γιατί βελτιώνουν το σώμα. Είναι ‘μανίτσες’ στο να προετοιμάζουν σώματα για μάχες. Αλλά όπως είπε ο Ντ’ Αντόνι, πλέον μετρούν άλλα. Για αυτό και συμπληρώθηκαν πέντε συνεχόμενες σεζόν, με τουλάχιστον 100 παίκτες εκτός των ΗΠΑ, που αποδεικνύουν όχι μόνο ότι ανήκουν, αλλά σε πολλές περιπτώσεις κυριαρχούν.

Εδώ μπορείς να ψηφίσεις τον καλύτερο Ευρωπαίο παίκτη του ΝΒΑ -και αν δεν σου κάνει κάποια από τις πέντε επιλογές, να προτείνεις.