Γιατί οι ελληνικές ομάδες ‘ματώνουν’ για να βρουν παίκτες

Δεν νομίζω να διαφωνεί κάποιος ως προς την ταλαιπωρία που περνούν οι εκπρόσωποι μας στην Euroleague για να ‘κλείσουν’ παίκτες τα τελευταία χρόνια -και δη φέτος. Πριν σχολιάσεις, θα παρακαλούσα να θυμηθείς πως αυτά που ‘βγαίνουν’ είναι το 1/5 όσων συμβαίνουν, με τα βάσανα να μην αφορούν αποκλειστικά το γεγονός ότι ο Παναθηναϊκός ΟΠΑΠ και ο Ολυμπιακός έχουν ‘ταπεινά’ μπάτζετ. Σήμερα θα δεις πως δεν είμαστε οι μόνοι με προβλήματα. Και οι λόγοι είναι συγκεκριμένοι. Πρώτα τσέκαρε τις μετακινήσεις που ‘χουν γίνει φέτος, έως αυτήν την στιγμή.

Θα παρατήρησες πως η Χίμκι αγόρασε κυρίως από τη Ζενίτ και η Ζενίτ, του Χοάν Πλάθα, ψώνισε κυρίως από την Τενερίφη. Οι Αμπρομάιτις και Πονίτκα έπαιζαν εκεί, μαζί πριν δυο χρόνια. Ο πρώτος που είναι τεσσάρι με σουτ είχε ‘κλείσει’ τετραετία στο συγκεκριμένο σύλλογο, μέλος του οποίου έγινε ο Πονίτκα πριν δυο χρόνια και πέρυσι ο Άιβερσον. Αυτό εξασφαλίζει στον προπονητή της Ζενίτ το ότι η φροντ λάιν θα ξέρει πώς να λειτουργήσει, πριν την πρώτη προπόνηση.

Πού βρήκε τα λεφτά η Μπαρτσελόνα

Στο θέμα μας, εκ των 18 ομάδων που θα εμφανιστούν στην εκκίνηση της Euroleague για τη σεζόν 2019-20, μόνο μια έκανε αύξηση στο μπάτζετ. Για να είμαι ειλικρινής, δεν ήταν αύξηση, αλλά εκτόξευση, με τον Σβέτισλαβ Πέσιτς να ‘χει να διαχειριστεί φέτος 50 εκατομμύρια ευρώ για λογαριασμό της Μπαρτσελόνα. Ποσό τεράστιο για το τμήμα του οργανισμού που ξεπέρασε πέρυσι για πρώτη φορά το 1 δισεκατομμύριο δολάρια σε έσοδα (914.000.000 ευρώ) και συνήθως έπαιρνε ό,τι περίσσευε από το ποδόσφαιρο. Φέτος όμως, αυτό άλλαξε άρδην, για πολύ συγκεκριμένους λόγους.

✔ Για πρώτη φορά έπειτα από χρόνια το ποδόσφαιρο δεν έχει να αγχώνεται με το πού θα φτάσουν οι προσφορές, ώστε να κρατήσουν τους σταρ -ή να πείσουν άλλους να μετακομίσουν στη Βαρκελώνη. Μέχρι και η πρόταση στον Νεϊμάρ είναι συγκεκριμένη και δεν έχει αυξηθεί (ή τουλάχιστον ακόμα).

✔ Στην εθιμοτυπική συνάντηση του οργανισμού, με το τέλος της σεζόν υπήρχε ένα ξέσπασμα για τα συνεχόμενα χρόνια που η ομάδα μπάσκετ βλέπει την πλάτη της αντίστοιχης της Ρεάλ. Αποφασίστηκε να γίνει κάτι για αυτό.

✔ Το 2021 το club έχει εκλογές και αν κρίνουμε από τις κινήσεις του Josep Maria Bartomeu -του ανθρώπου που κάθεται από το 2014 στον προεδρικό θώκο-, θέλει να κρατήσει το χρίσμα. Για την ιστορία, μεταξύ αυτών που αναμένεται να βρει απέναντι του είναι ο Ζεράρ Πικέ.

Στα μεγαλύτερα μπάτζετ εξακολουθούν να υπάρχουν οι ΤΣΣΚΑ, Φενέρμπαχτσε και Αρμάνι, με τη Ζενίτ να είναι η νέα της παρέας, καθώς έχει για χορηγό την Gazprom -και αυτός φέρεται να είναι και ο βασικός λόγος που πήρε wildcard συμμετοχής στη διοργάνωση. Κάπως έτσι έχουμε φτάσει στα μέσα του καλοκαιριού και δεν έχουμε ζήσει ούτε τις ελάχιστες από τις συγκινήσεις άλλων χρόνων, όταν έρχονταν οι καλύτεροι και κονταροχτυπιούνταν 2 και τρεις ομάδες για τον ίδιο -υπερ-παίκτη. Ας δούμε γιατί συμβαίνει αυτό.

Tα παλιά τα χρόνια, τότε που λεφτά υπήρχαν, υπήρχε και η διάθεση των Αμερικανών που δεν γίνονταν pick σε NBA draft να κάνουν το ταξίδι για την Ευρώπη.

Και αυτό ίσχυε γιατί αφενός ήθελαν να βγάλουν λεφτά, αφετέρου για να βελτιώσουν το παιχνίδι τους, όπως ‘έχτιζαν’ την επιστροφή τους στο ΝΒΑ. Εκείνα τα χρόνια υπήρχε και η τάση να προτιμούν την ήπειρο μας βετεράνοι NBAers -οι οποίοι για τα τελευταία ένσημα προτιμούσαν να κάνουν μεγάλη ζωή σε κάποιο μεγάλο ευρωπαϊκό club.

Από το 2017 αυτό το aller-retour έχει παρουσιάσει κατακόρυφη πτώση. Προφανώς και δεν ήταν τυχαίο. Η νέα πραγματικότητα θέλει τους Ευρωπαίους παίκτες να φεύγουν σαν τον άνεμο για τις ΗΠΑ (με το ΝΒΑ να τους ‘προσκυνάει’ πια), την ώρα που οι Αμερικανοί διστάζουν να κάνουν το ταξίδι. Οι λόγοι είναι περισσότεροι από ένας. Πριν τους εξηγήσουμε, ας δούμε τι έχει γίνει την τελευταία διετία -σε επίπεδο ονομάτων που ήλθαν σε ομάδες της Euroleague. Δηλαδή, τα κοινώς λεγόμενα ‘μπαμ’.

Ο Μίροτιτς πήρε 7 εκατομμύρια για δυο χρόνια στο καλύτερο δυνατό timing -αυτό που μπορούσε να φύγει από το ΝΒΑ, χωρίς να μπει σε διαδικασίες ανταλλαγής, wave και τα λοιπά και τα λοιπά και χωρίς αμφιβολία είναι το μεγαλύτερο όνομα αυτής της μεταγραφικής περιόδου στην Euroleague. Ακολουθεί ο Τζίμερ Φριντέτ (εφόσον οριστικοποιηθεί και αυτό το θέμα), ο οποίος εγκατέλειψε την Κίνα για τον Παναθηναϊκό ΟΠΑΠ. Κάπως έτσι, ήλθε η ώρα να δούμε γιατί αποφάσισε να αφήσει τα εκατομμύρια των δολαρίων που μοιράζουν οι Κινέζοι σε Αμερικανούς, για να τους προσελκύσουν στο πρωτάθλημα τους, πίσω.

Γιατί έφυγε ο Φριντέτ από την Κίνα

Ο Φριντέτ δεν είναι ο μόνος που έφυγε από την Κίνα φέτος. Υπήρξε μια μαζική έξοδος, μαζί με μια μαζική επιφύλαξη νέων συμφωνιών, καθώς άλλαξε έναν κανονισμός στο πρωτάθλημα της χώρας και έπαψαν να ευεργετούνται οι ξένοι. Kάθε ομάδα του CBA μπορεί να ‘χει από δυο ξένους, με τους Αμερικανούς να προτιμούνται για τον προφανή λόγο.

Μια στάση εδώ: το ρεκόρ σκοραρίσματος σε ένα ματς από τα ίδια χέρια είναι οι 82 πόντοι που ‘χε βάλει ο Έρικ ΜακΚόλουμ ως παίκτης των Zhejiang Golden Bulls. Ακολουθεί ο Φριντέτ με 75 πόντους ως μέλος των Shanghai Sharks, σε ματς που έχασαν από τους Beijing Fly Dragons (137-136, με buzzer beater του Πιέρ Τζάκσον).

Οι Αμερικανοί λοιπόν, που ήθελαν λεφτά πήγαιναν στην Κίνα -και άντεχαν τα ‘σου δίνω ένα καράβι λεφτά, παίζε και τραυματίας’. Μέχρι που προέκυψε κανονισμός σύμφωνα με τον οποίον οι ομάδες μπορούν να ‘κόψουν’ τους ξένους, στο δίμηνο. Εκτός βέβαια, και αν ο παίκτης είναι ανένδοτος, ο σύλλογος έχει τεράστια ανάγκη και ‘βγει’ το σχετικό clause από το συμβόλαιο. Δηλαδή, περίπτωση Γιούντο -για τον οποίον θα διαβάσεις στη συνέχεια. Ανάλογοι με του Φριντέτ ήταν και οι λόγοι που ο Μπράντον Πολ έφυγε από την Ασία για τον Ολυμπιακό.

Μια κάποια έκπληξη δημιούργησε και το γεγονός ότι ο Ουίλ Κλάιμπερν δεν πήγε στο ΝΒΑ όπου οργανισμοί του έδιναν μέρος της mid-exception (όλο το ποσό είναι 5.603.850 δολάρια). Ο Έκπε Γιούντο συζητούσε να επιστρέψει στην Ευρώπη (η Εφές με τη Φενέρμπαχτσε ήταν στα σκαλοπάτια του MVP στο Final Four του 2017, μαζί με την ΤΣΣΚΑ), ζητούσε 3.000.000 δολάρια το χρόνο και τελικά πήγε στην Κίνα (Beijing Ducks). 

Ανάποδο ‘μπαμ’ ήταν η έξοδος του Σέρχιο Ροντρίγκεθ από την ΤΣΣΚΑ, κάτι που αν το έλεγε κάποιος πριν 5 χρόνια θα τον περνούσαν για φρενοβλαβή. Το διαζύγιο ήταν κοινή συναινέσει, καθώς και εκείνος ήθελε να φύγει από τη Μόσχα και ο Ιτούδης προτιμούσε έναν πιο αθλητικό παίκτη στη θέση του. Τρία μέλη της Euroleague έφυγαν για το ΝΒΑ και οι δύο ήταν της Φενέρ. Ο Νικολό Mέλι πήγε στους Pelicans και ο Μάρκο Γκούντουριτς στους Γκρίζιλς. Ο τρίτος ήταν ο Ματ Τόμας της Βαλένθιια, ο οποίος έγινε Ράπτορ.

Πώς ‘άδειασε’ την Ευρώπη το ΝΒΑ

Οι κινήσεις που ‘χουν γίνει φέτος από τις ομάδες της Euroleague μαρτυρούν τη φιλοσοφία ‘παίρνουμε ό,τι μας ταιριάζει και όχι ό,τι θα κάνει εντύπωση’ -με εξαίρεση να υπάρχει και σε αυτόν τον κανόνα, φυσικά. Πέραν του ότι πια, δεν υπάρχει η δυνατότητα να ‘νικήσουν’ εύκολα ευρωπαϊκοί σύλλογοι προσφορές οργανισμών του ΝΒΑ, η καλύτερη επιχείρηση μπάσκετ του πλανήτη έχει προβεί σε σειρά κινήσεων που έκανε τη δουλειά των clubs της ηπείρου μας ακόμα πιο δύσκολη.

★ Αρχής γενομένης από τη σεζόν 2017-18, καθιερώθηκαν τα two-way contracts που κράτησαν στις ΗΠΑ εξήντα (60) παίκτες, καθώς κάθε ομάδα μπορούσε να υπογράψει από δύο. Αυτό το είδος συμβολαίου είναι για 45 ημέρες και μετά ο παίκτης μπορεί να πάει στη G-League ή να πάρει συμβόλαιο (minimum), εφόσον ο οργανισμός έχει ελεύθερη θέση στο ρόστερ -των 15 νοματαίων. Τα two-way contracts δίνουν σε αυτούς που τα υπογράφουν από 50.000 έως 77.250 δολάρια. Ποσά δηλαδή, που πολλοί έπαιρναν στην Ευρώπη -αν τα έπαιρναν.

★ Από το 2018 αυξήθηκαν οι μισθοί στη G-League και από 26.000 δολάρια -για πέντε μήνες-, συν σπίτι και ασφάλεια έφτασαν τα 35.000 δολάρια. Την ίδια ώρα, υπήρχε και μια κάποια πιθανότητα να πατήσουν οι παίκτες το πόδι τους στο ΝΒΑ.

★ Το 2018 ήταν που προέκυψε και το Exhibit 10 Contract. Αυτό το είδος συμβολαίου υπογράφεται τα καλοκαίρια -δεν έχει συγκεκριμένο αριθμό παικτών που αφορά- και εξασφαλίζει τη συμμετοχή αθλητών στο τρέινινγκ καμπ, μέσω συμφωνίας που παραπέμπει σε μονοετές για το minimum. Αν ο παίκτης γίνει wave με το τέλος της προετοιμασίας, η ομάδα που του ‘χει δώσει αυτό το είδος συμβολαίου του προτείνει να πάει στην affiliate team της G-League και αν το παιδί συμφωνήσει παίρνει 50.000 δολάρια -εφόσον μείνει εκεί για τουλάχιστον 60 ημέρες. Το Exhibit 10 προστέθηκε για να κρατήσει το ΝΒΑ τους παίκτες που θα πήγαιναν στην Ευρώπη, στη G-League. Με το τέλος των 60 ημερών το συμβόλαιο μπορεί να γίνει κανονικό. Ένας εκ των τελευταίων που το υπέγραψε είναι ο Τάκο Φολ.

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, δημιούργησε και η Αυστραλία ειδικό πρόγραμμα εξέλιξης για τους παίκτες που θέλουν να κάνουν καριέρα στο ΝΒΑ. Το ‘τρέχει’ η λίγκα και οι ενδιαφερόμενοι τοποθετούνται σε ομάδα που ‘χτίζει’ γύρω τους, ώστε να βοηθήσει στην πρόοδο και την υλοποίηση του στόχου. Ο τελευταίος που δέχθηκε την πρόκληση ήταν ο 18χρονος RJ Xάμπτον, ο οποίος προσπέρασε το κολέγιο για να γίνει παίκτης του συλλόγου που ‘χει για αφεντικό τον Ματ Ουόλς.

Με αυτά και με αυτά αντιλαμβάνεσαι ότι το μέλλον προμηνύεται ακόμα πιο δύσκολο -και η αδυναμία όσων δεν καταφέρνουν να βρουν έστω νέους γηγενείς για να δουλέψουν μαζί τους και να τους αναδείξουν, μήπως και ‘βγάλουν’ κάτι από όλη αυτήν τη διαδικασία ακόμα πιο καταδικαστική. Και ξεκάθαρα το τοπίο γίνεται ακόμα πιο θολό όταν η έξωθεν μαρτυρία δεν είναι καλή. Ξέρεις. Όταν ‘βγάζεις’ όνομα.