Φρεντ ΒανΒλιτ: Ο πρωταθλητής που δεν έγινε ποτέ πικ

Δεν ξεπερνά τα 183 εκατοστά. Ζυγίζει 88 κιλά. Όταν τον βλέπεις, το πιθανότερο είναι να πιστεύεις ότι παίζει football ή ποδόσφαιρο (το δικό μας, το ευρωπαϊκό). Δύσκολα θα μαντέψεις ότι είναι μπασκετμπολίστας. Δηλαδή, αυτό συνέβαινε πριν γίνει γνωστός ως πρωταθλητής του ΝΒΑ. Τώρα όλοι ξέρουν τον Fred VanVleet, του οποίου η ιστορία αποδεικνύει πως όλα μπορούν να συμβούν. Αρκεί να δουλέψεις σαν τρελός και να μην παραιτηθείς ποτέ, πριν δώσεις όλο σου το είναι. Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα.

✔ To 2016 πήγε στο ΝΒΑ draft και όπως πήγε, έφυγε.

✔ Το 2017 έπαιξε στη G-League και σήκωσε το τρόπαιο.

✔ Το 2018 έγινε μέλος της Bench Mob, του καλύτερου πάγκου της σεζόν στο ΝΒΑ. Αυτός έδινε τα μεγάλα σουτ, ο Ντελόν Ράιτ την επιδεξιότητα, ο CJ Μάιλς το τρίποντο, Πασκάλ Σιακάμ την ενέργεια και τις διαφορετικές επιλογές και ο Τζέικομπ Ποτλ την άμυνα και το ριμπάουντ).

✔ Το 2019 έγινε πρωταθλητής του ΝΒΑ.

Αυτή είναι η ιστορία του.

Στις 17 του περασμένου Φλεβάρη, όταν ήταν εκτός λόγω τραύματος στον αντίχειρα, το W5 ασχολήθηκε με την ιστορία του παίκτη που δεν είναι ο καλύτερος τεχνίτης ή ο πιο γρήγορος, εν τούτοις είχε κάτι που τον βοήθησε να κάνει καριέρα: τα κοινώς λεγόμενα balls και υψηλό μπασκετικό IQ.

O Fredderick Edmund VanVleet Sr. γεννήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου του 1994. Ένα χρόνο πριν 'γεννηθούν' οι Ράπτορς. Ήλθε στον κόσμο στο Ρόκφορντ του Ιλινόις -περί τις 2 ώρες και 13 λεπτά (με το αυτοκίνητο) δυτικά του Σικάγο. Θα το βρεις στις όχθες του Rock River. Έχε υπ' όψιν σου πως η εγκληματικότητα, σε αυτήν την περιοχή είναι επιπέδου 72 (με χειρότερο το 100 και το μέσο όρο της Αμερικής να είναι στο 22.7). Για δεκαετίες, οι δείκτες ανεργίας και φτώχειας ήταν διψήφιοι. Πράγμα που σημαίνει ότι οι συμμορίες έκαναν πάρτι, μαζί με τα ναρκωτικά και τη βία.

Ο πατέρας του, Fred Manning ήταν μαύρος. Η μητέρα του, Σούζαν λευκή. Ήταν ο μικρότερος των δυο γιων που απέκτησαν -ο πρωτότοκος λέγεται Νταρνέλ. Ο μπαμπάς του έπαιζε μπάσκετ στο σχολείο. Και ήταν καλός. Εκτός γηπέδου όμως, είχε μπλεξίματα. Όταν ο παίκτης των Ράπτορς ήταν 5 χρόνων (1999), ο πατέρας του δολοφονήθηκε, σε ένα deal με ναρκωτικά που 'στράβωσε'.

“Ήταν κάτι που μας συνέτριψε. Ποιος άνθρωπος που 'χει βρεθεί ποτέ στη θέση μου θέλει να πει στα παιδιά του, τι έγινε με τον μπαμπά τους;” λέει η μητέρα του στο ντοκιμαντέρ. Και πώς το εξηγείς σε ένα πεντάχρονο; “Δεν το εξηγείς. Το λες και μετά το αφήνεις να το επεξεργαστεί. Αφότου το πεις και νομίσεις πως έχει καταλάβει τι έγινε, διαπιστώνεις κάποιες μέρες αργότερα ότι δεν υπάρχει συνειδητοποίηση. Με ρωτούσαν τα παιδιά 'πού είναι;' και 'πότε γυρίζει;'.”.

Δεν ηθελα τα παιδια μου να γινουν στατιστικες

Ο ίδιος ο παίκτης εξήγησε πως “αν μου ζητάς να γυρίσω πίσω στο χρόνο να θυμηθώ ακριβώς πώς το βίωσα, θα σου πω ότι ήταν σαν να κοιμήθηκα για μέρες. Βασικά, κοιμόμουν σχεδόν όλη μέρα. Όταν ξυπνούσα -ήμασταν στο σπίτι των παππούδων μας- πήγαινα στο υπόγειο και τους έβρισκα όλους να κλαίνε. Δεν καταλάβαινε. Προσπαθούσα να καταλάβω γιατί ο πατέρας μου δεν θα ερχόταν ποτέ ξανά”. Η μητέρα του ομολόγησε πως φοβήθηκε για τα παιδιά της. Είχε καταλάβει από την πρώτη στιγμή ότι όλα πια εξαρτώνταν από εκείνη. “Μολονότι είχα κοντά μου ανθρώπους να βοηθήσουν, στο τέλος της ημέρας ήμουν υπεύθυνη για τα αγόρια μου. Δεν μπορούσα να μεγαλώσω δυο μαύρους άνδρες μόνη. Δεν ήθελαν να γίνουν στατιστικές”.

Η Σούζαν έκανε πολλές δουλειές παράλληλα και έπαιρνε όλη τη βοήθεια που της έδιναν για να κρατήσει τα αγόρια μακριά από τα μπλεξίματα. “Μετά γνώρισα τον Τζο και τον ανάγκασα να αναλάβει αυτός αυτός δράση”. Ο Τζο ήταν single πατέρας ενός παιδιού και αστυνομικός. Δεν δίστασε να αναλάβει την ευθύνη. “Γύριζα από τη βάρδια μου νωρίς το πρωί, ξυπνούσα τα παιδιά στις 05.00, τα πήγαινα στο γήπεδο όπου κάναμε προπονήσεις και μετά στο σχολείο. Σε κανέναν δεν άρεσε να ξυπνά αξημέρωτα, αλλά δεν είχαμε άλλη επιλογή”.

Ο Φρεντ, ο οποίος είχε επιλεγεί ως μέλος τάξης χαρισματικών μαθητών και ζήτησε να επιστρέψει στην κανονική 'γιατί δεν ήθελα να με ξέρουν ως το έξυπνο παιδί', παραδέχθηκε ότι “τον μίσησα από την πρώτη μέρα που τον γνώρισα και για πολύ καιρό μετά. Μας τσέκαρε αν έχουμε στρώσει τα κρεβάτια μας, αν έχουμε καθαρίσει τα δωμάτια μας, αν πλύναμε τα πιάτα, αν βάλαμε σκούπα. Ήταν σαν να είμαστε στο στρατό.

"Όταν είσαι 10 δεν σε νοιάζει αν είναι χαρούμενη η μητέρα σου. Δεν μπορείς καν να καταλάβεις ότι αγαπά έναν άνδρα που δεν είσαι εσύ ή ο αδελφός σου”. Τώρα αναγνωρίζει πως ο Τζο τον έσωσε. "Με έμαθε να δουλεύω και βλέποντας τον κατάλαβα τι έπρεπε να κάνω και τι όχι". Για να κάνει ό,τι μπορεί ώστε να φύγει από τη γειτονιά, βοήθησε και κάτι ακόμα.

“Για τα πρώτα 18 χρόνια της ζωής μου, η απόλυτη προτεραιότητα μου, το κίνητρο για όλα, ήταν να μη γίνω σαν όλους τους ανθρώπους που είχα γύρω μου. Δεν ήθελα να γίνω άλλη μια από τις ιστορίες που άκουγα, όπως μεγάλωνα. Όταν ήμουν 10, 11, 12 τα κορίτσια έμεναν έγκυες, κάθε μέρα είχαμε τσακωμούς στους δρόμους και το σχολείο”. Στα 10 είχε παίξει σε ομάδα με έδρα το Σικάγο και κόουτς των πρώην NBAer, Αντόνιο Ντέιβις.

“Στα 12 ένας φίλος μου είχε φέρει όπλα στο σχολείο, για να μας τα δείξει. Πριν πάω στο high school, το καλοκαίρι που προηγήθηκε, ένας φίλος μου δέχθηκε σφαίρα και πέθανε. Τότε κατάλαβα την πραγματικότητα μου”. Και αποφάσισε να φύγει όσο πιο μακριά μπορούσε.

Στο σχολείο, το Αuburn High School έπαιξε στην ομάδα μπάσκετ και από την αρχή φάνηκε να 'χει κάτι. Που δεν το 'χαν όλοι. Αυτός άλλαξε το πρόγραμμα του σχολείου. Έγινε ο πρώτος σκόρερ στην ιστορία όλων των σχολείων της περιοχής. Ως τελειόφοιτος ηγήθηκε της πορείας του 22-0 και της πρώτης εμφάνισης στο Final Four των σχολείων του Ιλινόις, από το 1975.

Επειδή δεν είχε κάποια μαγική -υπερφυσική, μοναδική- ικανότητα, όσοι τον έβλεπαν ένιωθαν πως κι εκείνοι μπορούν να τα καταφέρουν, σε αυτό που θέλουν να επιτύχουν.

Στο Amateur Athletic Union συνέχισε να παίζει στην ίδια ομάδα, παρ' ότι τον ήθελαν άλλες όπου θα είχε μεγαλύτερη προβολή. Απαντούσε “όσο ηγείσαι, οι προπονητές θα σε βρουν όπου και αν είσαι. Αρκεί να είσαι ανταγωνιστικός και να επικρατείς αυτών που υποτίθεται πως είναι καλύτεροι από εσένα”.

Το brand του είναι το 'Play Angry'

Η αλήθεια είναι πως οι κόουτς του NCAA δεν του έδωσαν την απαιτούμενη προσοχή. Τα πανεπιστήμια του Ιλινόις δεν ασχολήθηκαν μαζί του, ίσως γιατί δεν βοηθούσε το ύψος του. Ή γιατί δεν ήταν αρκετά γρήγορος. Ή αρκετά αθλητικός. Ποιος νοιάζεται πια; Η αλήθεια είναι πως τότε ο Φρεντ είχε ενοχληθεί. "Πάντα το έπαιρνα προσωπικά, όταν με αγνοούσαν. Και εύλογα κάποιες στιγμές αμφισβήτησα και τον εαυτό μου, γιατί έκανα τα πάντα για να είμαι νικητής και για κάποιους δεν είχε σημασία. Ώσπου κατέληξα στο ότι αν δεν με θέλουν αυτοί, θα βρω κάποιον που να με θέλει".

Κατέληξε στο Wichita State ένα mid-major πρόγραμμα, που δεν θα έλεγες ότι ήταν γνωστό για το πρόγραμμα μπάσκετ που είχε. Εναντίον του Gonzaga είχε διψήφιο αριθμό πόντων. Όπως και στο ματς με το Ohio State. Συνήθως σηκωνόταν από τον πάγκο. Η παρέα του πήγε στο Final Four.

Τη δεύτερη χρονιά έκανε το ξέσπασμα, με τα 'μπράβο' να ανήκουν στον προπονητή του Γκρεγκ Μάρσαλ -και το πρόγραμμα του πανεπιστημίου που τον βοήθησε να γίνει καλύτερος. Ο Μάρσαλ ήταν ο πρώτος που του εμπιστεύτηκε την μπάλα και τον είδε να οδηγεί τους Shockers στο Final Four, αήττητους για πρώτη φορά στην ιστορία τους (35-0). Αναδείχθηκε και καλύτερος παίκτης της περιφέρειας και τότε άρχισε να σκέφτεται πως μπορεί να γίνει επαγγελματίας. Άρχισε και να δουλεύει πιο πολύ.

Την τρίτη χρονιά μπήκε στις λίστες με τους καλύτερους του έθνους και 'υποστήριξε' την πίστη με ρεκόρ καριέρας απέναντι στα καλύτερα προγράμματα. Είχε εξελίξει ένα αδιάφορο πρόγραμμα σε δύναμη.

Έμεινε στο πανεπιστήμιο και την τέταρτη σεζόν (πήρε και πτυχίο στην κοινωνιολογία), που βρήκε την παρέα του πάλι στο Final Four. Έκανε και απανωτά ρεκόρ σε ασίστ και κλεψίματα. Παρ' όλα αυτά δεν είδε προκοπή στο NBA draft.

Εν περιλήψει, διάβασες ποια ήταν η διαδρομή του. Με περισσότερα λόγια, να σου πω ότι είχε δηλώσει συμμετοχή στο 2016 ΝΒΑ Draft και είχε τους λόγους του να πιστεύει πως θα επιλεγεί. Κάλεσε 150 ανθρώπους στη γιορτή του και περίμενε να ακούσει το όνομα του. Δεν το άκουσε. Zήτησε συγγνώμη από τους καλεσμένους του. "Για καιρό ήμουν εκνευρισμένος, λυπημένος, ντροπιασμένος, για την έκβαση αυτής της ημέρας".

Είχε αρνηθεί να περάσει δυο χρόνια στη G-League, για 20.000 δολάρια το χρόνο, ώστε να τον επιλέξουν στο β' γύρο. Είχε δυο τέτοιες προτάσεις, αλλά τις προσπέρασε. "Δεν το μετάνιωσα ποτέ. Ένιωθα ότι ήταν λάθος να πάω στην αναπτυξιακή λίγκα, γιατί ήμουν 100% έτοιμος και είχα αρκετές εμπειρίες, ώστε να καταφέρω να επιβιώσω". Σκέφτηκε να τα παρατήσει. Μετά έκανε αυτό που έκανε πάντα: πέτυχε.

Προτίμησε να πάει στο Summer League του Λας Βέγκας, όπου ήταν στο ρόστερ των Ράπτορς, με την προσδοκία ότι θα τον καλέσουν στην προετοιμασία. Στις 18/7 υπέγραψε συμβόλαιο. Εκείνη την ημέρα το Τορόντο είχε 14 εγγυημένα συμβόλαια. Μεταξύ τους ήταν αυτά των Κάιλ Λάουρι, Κόρι Τζόζεφ και Ντελόν Ράιτ. Ο ΒανΒλιτ έμεινε να διεκδικεί την εναπομείνασα θέση με τους Μπρέιντι Χέισλιπ, Ντριου Κρόφορντ, Γιανίκ Μορέιρα, EJ Σινγκλέρ και Τζάροντ Ούτοφ. Τους 'έφαγε' όλους και έγινε το 15ο συμβόλαιο. Ήταν διετές για 724.360 δολάρια.

Έκανε το ντεμπούτο του στο ΝΒΑ, στις 9/11 του 2016 όταν έπαιξε για 26 δευτερόλεπτα (!) στο 112-102 επί των Θάντερ. Έβαλε τους πρώτους του πόντους στο 19ο παιχνίδι της χρονιάς -στην τέταρτη εμφάνιση του. Ήταν στο καλάθι των Λέικερς.

Στις 17 Ιανουαρίου του 2017 ο Λάουρι ήταν εκτός στο ματς με τους Νετς. Ο ΒανΒλιτ πήρε τη θέση του στη δεύτερη ομάδα. Έκανε ρεκόρ καριέρας σε χρόνο συμμετοχής (25') και πόντους (10). Κράτα ότι ως ρούκι έκανε τις βόλτες του στη G-League, ως παίκτης των Raptors 905 που πήραν τοξ πρωτάθλημα. Ξέρεις ποιος άλλος ήταν εκεί; Ο Πασκάλ Σιακάμ.

Όταν τον κάλεσαν στους Ράπτορς δεν τον έβαλαν κι απευθείας στο παρκέ. Τις περισσότερες πρώτες βραδιές τις πέρασε στον πάγκο. Για να σηκωθεί από εκεί άρχισε να μελετά για ώρες το παιχνίδι. Έτσι προέκυψε το Study Freddy και ο τρόπος που απέκτησε στο να σταματά τα μεγαλύτερα 'όπλα' των αντιπάλων.

Με τον Σιακάμ και τα άλλα παιδιά που διάβασες πάνω πάνω συνέθεσαν την Bench Mob. Δεν υπήρχε άνθρωπος στο Τορόντο που να μην τον σέβεται για τον τρόπο που κουβαλούσε τον εαυτό του εντός και εκτός των τεσσάρων γραμμών. Για αυτό και τον Ιούλιο του 2018 υπέγραψε νέο συμβόλαιο με τους Ράπτορς.

H 'ανάσταση' στα playoffs ήλθε μετά τη γέννηση του γιου του -Fred Jr. Πριν τον υποδεχθεί, στο δεύτερο γύρο με τους Σίξερς, είχε 3/24. Στα τρία πρώτα ματς με τους Μπακς μέτρησε 4/20. Πλήθος ειδικών επέπλητταν τον Νικ Νερς που δεν τον είχε θέσει εκτός.

“Όταν είμαι με την πλάτη στον τοίχο, στο μηδέν, εκεί όπου δεν με πιστεύει κανένας και όλοι σε θέτουν εκτός σίγουροι πως είσαι κακός επειδή δεν έκανες δυο καλά ματς, είναι η στιγμή που γίνομαι η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μου. Αυτή που λατρεύω. Μια ζωή ήμουν το αουτσάιντερ. Έμαθα στην ασέβεια”. Έγινε το καύσιμο του.

Αφότου τον καλωσόρισε το γιο (έχει μια κόρη που είναι ενάμιση) έγινε εκ των πρωταγωνιστών του θριάμβου.

Ασχολείται πολύ με τα παιδιά. Δηλαδή, πηγαίνει όπου τον καλούν 'γιατί εγώ δεν είχα ποτέ την ευκαιρία να συναντήσω παίκτη του ΝΒΑ. Και αυτό είναι κάτι που δεν ξεχνώ ποτέ'. Προτιμά να πηγαίνει σε events που αφορούν παιδιά, τα οποία δεν γεννήθηκαν με όλες τις ευλογίες -που δοκιμάζονται. Εκεί όπου μετέχουν παιδιά σαν και αυτόν. “Ακόμα δουλεύω στο θέμα της υπομονής μου. Είναι δύσκολο να κάνεις λέξεις τα συναισθήματα σου. Μόνο οι γονείς μπορούν να καταλάβουν αυτό που λέω. Τα παιδιά μου είναι η μεγαλύτερη ευλογία μου. Με άλλαξαν ως άνθρωπο. Είναι τεράστια πρόκληση να τα καταφέρω να είμαι σωστός πατέρας”.

Εξηγεί πως δεν έχει τελειώσει. Ότι ναι, πήγαινε ενάντια σε όλους και όλα, τα κατάφερε “αλλά δεν νιώθω ολοκληρωμένος. Θέλω να συνεχίσω την προσπάθεια να γίνω καλύτερος παίκτης και καλύτερος άνθρωπος”. Δεν θα σου πει πως το μπάσκετ του έσωσε τη ζωή "γιατί πάντα ένιωθα πως με ό,τι και αν καταπιαστώ, θα επιτύχω. Ήταν όμως, ο τρόπος που 'χα για να φύγω από ένα επικίνδυνο περιβάλλον". Aν έχει καταλάβει κάτι είναι ότι "αν σκέφτεσαι συνέχεια πως δεν θα τα καταφέρεις σε κάτι, πριν καν αρχίσεις να προσπαθείς, το πιθανότερο είναι πως θα αποτύχεις. Είναι σημαντικό να πιστεύεις στον εαυτό σου, να μην ακούς κανέναν και να δουλεύεις όσο πιο σκληρά μπορείς. Και μετά περιμένεις να δεις τι θα γίνει".