Δεν ήξεραν στο Περιστέρι ότι οι λευκοί δεν κάθονται δίπλα στους ξένους;

Την Τετάρτη το Περιστέρι αντιμετώπισε τη Νίζνι Νόβγκοροντ επί ρωσικού εδάφους, για την 11η αγωνιστική του μπασκετικού Champions League. Μία ημέρα πριν η αποστολή απογειώθηκε από την Αθήνα του 2020 και προσγειώθηκε στην Αλαμπάμα του αμερικανικού νότου το 1956.

Ο Γάιος Σκορδίλης, ο 32χρονος σέντερ της ελληνική ομάδας, μαρτύρησε –στο εβδομαδιαίο blog που διατηρεί στην ιστοσελίδα του ΕΣΑΚΕ– ό,τι ακριβώς εκτυλίχθηκε αμέσως μετά την επιβίβαση των ταξιδιωτών στην καμπίνα. “Στο αεροπλάνο, όπως πηγαίναμε στην Ρωσία, έζησα για πρώτη φορά στην ζωή μου ένα ρατσιστικό περιστατικό. Υπήρχε μια κυρία στο αεροσκάφος η οποία αρνούνταν να καθίσει δίπλα σ’ έναν από τους ξένους συμπαίκτες μου, λόγω του χρώματος του. Δεν θέλω να αναφέρω ονόματα, δεν υπάρχει λόγος και δεν έχει καμία απολύτως σημασία. Ήταν κάτι που το 2020 δεν πιστεύεις ότι μπορεί να συμβαίνει κι όμως συμβαίνει μπροστά σου. Είναι αδιανόητο“.

Ο Γάιος Σκορδίλης αλλά και ολόκληρη η αποστολή του Περιστερίου είχαν κάνει ένα μεγάλο λάθος. Είχαν μπερδέψει τις πτήσεις. Η δική τους κατέληγε στη Ρωσία για το παιχνίδι με τη Νίζνι, η άλλη, με την κυρία στη λίστα των (λευκών) επιβατών, ήταν ήταν ναυλωμένη για ένα ταξίδι στο χρόνο. Ένα συναρπαστικό τουρ στις νότιες πολιτείες των ΗΠΑ κατά τα Fifties (ή στη Νότια Αφρική του Απαρτχάιντ μέχρι τον Ιούνιο του 1991). Η κυρία είχε πληρώσει (ακριβό) εισιτήριο προκειμένου να βιώσει αυτή την απόλυτη αίσθηση ελευθερίας. Να έχει δίπλα της μόνο λευκούς. Καθαρούς, άσπιλους. Να μην μολυνθεί από το χνώτο του μαύρου συνεπιβάτη της, ο οποίος λερώνει το κάθισμα του. Να εκδηλώσει, χωρίς ντροπή ή οίκτο, τη μισανθρωπία της. Γιατί αυτή η περίφημη άγνοια δεν δικαιολογείται πλέον – από κανέναν.

Το ταξίδι της, βέβαια, στο ‘άβατο’ δεν θα έπρεπε να υπερβεί την 4η Ιουνίου του 1956. Μετά θα ήταν υποχρεωμένη, η δύστυχη, να συμβιβαστεί ξανά, διότι οι ημέρες της ‘πιο λευκής από το λευκό’ κοινωνίας ανήκαν στο παρελθόν. Ήταν τότε που το τοπικό δικαστήριο της Αλαμπάμα έκρινε αντισυνταγματικό τον ρατσιστικό νόμο για το φυλετικό διαχωρισμό στα μέσα μεταφοράς (λεωφορεία). Την απόφαση επικύρωσε στις 13 Νοεμβρίου το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, παρά την ένταση Αρχών μιας εκ των αδυσώπητων Πολιτειών της χώρας. Όποιος έτυχε να δει το οσκαρικό (αλλά όχι αρκετά ωμό) ‘Green Book’ του Πίτερ Φαρέλι έχει μια ιδέα του τι ίσχυε εκείνη την περίοδο.

Όλων αυτών είχε προηγηθεί το περίφημο μποϊκοτάζ των λεωφορείων. Μια ειρηνική διαμαρτυρία που διήρκησε 381 ημέρες, με αφορμή τη σύλληψη της Ρόζα Παρκς, μιας μαύρης, ενεργής, ακτιβίστριας υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η οποία -εν συντομία- την 1η Δεκεμβρίου του 1955 είχε συλληφθεί από την Αστυνομία του Μοντγκόμερι, διότι αρνήθηκε την εντολή του οδηγού να παραχωρήσει τη θέση της σ’ έναν λευκό συνεπιβάτη της και ν’ αφήσει το κενό που όριζε ο νόμος από την μπροστά στην πίσω ζώνη του γεμάτου λεωφορείου.

Η ενέργεια της Παρκς έγινε η σπίθα που άναψε τη φωτιά. Μια φωτιά που μετατράπηκε -μεταξύ άλλων- στον ‘πύρινο’ λόγο του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και οδήγησε χρόνο με το χρόνο, αγώνα με τον αγώνα, στην κατάργηση των φυλετικών διατάξεων/διακρίσεων από τα έγγραφα των Ηνωμένων Πολιτειών. Διότι στις συνειδήσεις εκατομμυρίων ανθρώπων παραμένουν ολοζώντανες τέτοιες ακραίες και ακατάληπτες απόψεις. Σε παγκόσμια εμβέλεια. Μην ξεχνάμε πως στη Νότια Αφρική το Απαρτχάιντ η πλέον επίσημη, απολυταρχική και βάναυση έκφανση ρατσισμού ‘βασίλευσε’ ως τις 30 Ιουνίου του 1991.

Η αντίδραση της γυναίκας στην πτήση από την Αθήνα υπήρξε απλώς το πιο πρόσφατο από τα παραδείγματα που συναντάς καθημερινά. Ίδιο φύλο η κυρία. Ουδεμία σχέση, φυσικά, με τη Ρόζα Παρκς κι ας μην γνωρίζουμε τα αγνά στοιχεία της ταυτότητάς της.