Όταν ο πατήρ Σαμπανάτζοβιτς βρέθηκε σε κώμα από χτύπημα του Σλίσκοβιτς

Η ΑΕΚ ανακοίνωσε την απόκτηση του Ανέλ Σαμπανάτζοβιτς και στο μυαλό κάθε Έλληνα ποδοσφαιρόφιλου με τουλάχιστον 3 δεκαετίες ζωής ήρθε στο μυαλό ένα πολύ συγκεκριμένο πρόσωπο: ο πατέρας του νεαρού, ο Ρέφικ Σαμπανάτζοβιτς.

Ο 53χρονος σήμερα 'Σάμπα' αποτέλεσε έναν ποδοσφαιριστή 'πολυεργαλείο', αφού έπαιζε είτε ως αμυντικός μέσος είτε ως αμυντικός σε κέντρο ή πλάγια, κατακτώντας 5 πρωταθλήματα Ελλάδας σε 6,5 χρόνια που βρέθηκε στην Α' Εθνική για λογαριασμό της ΑΕΚ (1992-1996) και του Ολυμπιακού (1996-1998).

Ο Βόσνιος υπήρξε ένας εξαιρετικός ποδοσφαιριστής, με δυνατότητα τόσο να ανακόπτει τις επιθέσεις του αντιπάλου όσο και να μοιράζει σωστά το παιχνίδι από πίσω. Δεν ήταν τυχαία η πορεία του, αφού ήρθε στη χώρα μας έχοντας ήδη συμμετοχή στο Παγκόσμιο Κύπελλο 1990 και ένα Κύπελλο Πρωταθλητριών, εκείνο του 1991 με την εκπληκτική ομάδα του Ερυθρού Αστέρα.

Μόνο που δεν ήταν όλα ρόδινα στο Βελιγράδι. Παρότι δίπλα του είχε παίκτες παγκόσμιας κλάσης όπως ο Ντέγιαν Σαβίτσεβιτς, ο Ντάρκο Πάντσεβ, ο Ρόμπερτ Προσινέτσκι, ο Βλάντιμιρ Γιούγκοβιτς και ο Μίοντραγκ Μπελοντέντιτσι, η καριέρα του στην ομάδα θα μπορούσε να μην είχε τίτλους ή διακρίσεις, αφού 3 μήνες μετά από τη μεταγραφή του, έπεσε σε κώμα εξαιτίας χτυπήματος από τον μετέπειτα συμπαίκτη του στην ΑΕΚ, Ζόραν Σλίσκοβιτς!

Παιδί φτωχής οικογένειας

Ο Σαμπανάτζοβιτς υπήρξε ακόμα ένα παιδί φτωχής οικογένειας που βρήκε καταφύγιο στο ποδόσφαιρο. Γεννημένος το 1965 στο Τούζι του Μαυροβουνίου, μια πόλη κοντά στην Ποντγκόριτσα, έμαθε να ζει με τα λίγα. 'Ένας έπρεπε να θρέφει επτά', θυμάται και παρότι υποστηρίζει ότι ποτέ δεν πείνασε, παραδέχεται ότι δεν μπορούσε να αγοράζει όσα πράγματα ήθελε ως παιδί.

Το ποδόσφαιρο θα ήταν μια διέξοδος, αν ο πατέρας του, Χαλίλ, του επέτρεπε να πάει στο Βελιγράδι για να δοκιμάσει την τύχη του στις μεγάλες ομάδες της τότε ενιαίας Γιουγκοσλαβίας. Η εντολή ήταν πρώτα να βγάλει το σχολείο και μετά να ακολουθήσει τον δρόμο του ποδοσφαίρου.

Γι' αυτόν τον λόγο, η πρώτη ομάδα του ήταν οι ακαδημίες της άσημης Ντέτσιτς και ακολούθησε η πιο ξακουστή Μπουντούτσνοστ στο Τίτογκραντ, όπως ήταν τότε γνωστή η Ποντγκόριτσα. Πρώτη φορά αγωνίστηκε στο πρωτάθλημα Γιουγκοσλαβίας, όμως, με τη μικρή ομάδα του Τίτογκραντ, την ομώνυμη ΟΦΚ, τη σεζόν 1982-1983, όταν στα τμήματα υποδομής της υπήρχε και ο Σαβίτσεβιτς!

Ο Όσιμ του άνοιξε τον δρόμο

Μία σεζόν ήταν αρκετή ώστε να τον δει μία από τις σπουδαιότερες μορφές του γιουγκοσλαβικού ποδοσφαίρου και να τον καλέσει στην ομάδα του. Ο λόγος για τον Ίβιτσα Όσιμ και την Ζελιέζνιτσαρ το 1983. Σε ηλικία 18 ετών, ο 'Σβάμπο' ξεκίνησε να πλάθει τον Σαμπανάτζοβιτς. Αρχικά για δύο σεζόν στον σύλλογο του Σαράγεβο και από το 1986 στην εθνική Γιουγκοσλαβίας, στην οποία του έδωσε ντεμπούτο τον Οκτώβριο του 1986, σε έναν προκριματικό του Euro 1988 κόντρα στην Τουρκία στο Σπλιτ.

Ο Όσιμ καθόταν μόλις για 4η φορά στον πάγκο των 'πλάβι', ωστόσο ένας τραυματισμός του Φαρούκ Χατζιμπέγκιτς του έδωσε τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει το πουλέν του. Η Γιουγκοσλαβία νίκησε με 4-0 και όλα κυλούσαν ιδανικά για τον 21χρονο Σαμπανάτζοβιτς, που τότε αγωνιζόταν ακόμα στην άμυνα.

Σε διασυλλογικό επίπεδο ήδη είχε ξεχωρίζει με την ωριμότητα του παιχνιδιού του στην πορεία προς τα ημιτελικά του Κυπέλλου UEFA 1984-1985 (η Ζελιέζνιτσαρ αποκλείστηκε από τη Βιντεότον) και πλέον δεν χωρούσε αμφιβολία ότι το Σαράγεβο ήταν μικρό για τον Σαμπανάτζοβιτς.

'Πήρα πολλά λεφτά και ένα διαμέρισμα στο Σαράγεβο. Πήρα κι ένα αμάξι επίσης. Θυμάμαι όταν πήγα τα πρώτα χρήματά στον πατέρα μου στην Ποντγκόριτσα, μου είπε 'γιε μου, τι να κάνω με τόσα λεφτά;''

Παρ' όλα αυτά, ως φίλαθλος του Ερυθρού Αστέρα, μόλις ήρθε η κλήση το καλοκαίρι του 1987, δεν την αρνήθηκε. Η ομάδα βρισκόταν σε κατάσταση αναδιοργάνωσης εδώ και έναν χρόνο, με τους Ντράγκαν Τζάγιτς και Βλάντιμιρ Τβέτκοβιτς, δύο μεγάλες δόξες του παρελθόντος, να αναλαμβάνουν αυτό το έργο.

Σύντομα το ρόστερ και οι ακαδημίες του Αστέρα γέμισαν από ταλαντούχους ποδοσφαιριστές, το 'αύριο' του γιουγκοσλαβικού ποδοσφαίρου. Το 1987 εκπονήθηκε ένα 5ετές πλάνο που θα κατέληγε στην κατάκτηση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών.

Ο παραλίγο θανατηφόρος τραυματισμός

Το καλεντάρι της σεζόν τον οδήγησε γρήγορα πίσω στο στάδιο 'Γκρμπάβιτσα', μέσα σε 3 μήνες. Αυτήν τη φορά, όμως, δεν έβγαινε στον αγωνιστικό χώρο ντυμένος στα μπλε της Ζελιέζνιτσαρ, αλλά ντυμένος στα κόκκινα του Αστέρα. Ήταν ένας αγώνας για τον οποίο εξ αρχής είχε ένα άσχημο προαίσθημα.

'Ακόμα και τώρα αισθάνομαι έναν φόβο όταν μιλάω. Ήρθαμε στο Σαράγεβο για να παίξει ο Ερυθρός Αστέρας με την Ζέλιε. Μείναμε στο Holiday Inn. Πέρασα όλη τη μέρα και το βράδυ της παραμονής του αγώνα με φίλους μου. Πήγαμε σε διάφορα μαγαζιά, όλα ήταν ο παράδεισός μου. Και για να είμαι ειλικρινής, δεν ήθελα να αγωνιστώ σε αυτό το παιχνίδι. Πώς θα παίξω κόντρα στη Ζελιέζνιτσαρ; Σίγουρα δεν ήμουν έτοιμος ψυχολογικά ή σε φυσική κατάσταση. Έπρεπε να αγωνιστώ στο Γκρμπάβιτσα κόντρα στην ομάδα μου', δήλωσε ο Σαμπανάτζοβιτς χρόνια αργότερα.

Το παιχνίδι άρχισε με τον Αστέρα να έχει στην ενδεκάδα του τον Σαμπανάτζοβιτς, κόντρα στους πρώην συμπαίκτες του. 'Περίμεναν πολλά από εμένα και γι' αγωνίστηκα. Και τότε συνέβη...'

Δέχθηκα ένα χτύπημα στον αέρα. Ο Ζόραν Σλίσκοβιτς με χτύπησε. Δεν ήταν εσκεμμένο και το πιστεύω σήμερα. Έπεσα, έχασα τις αισθήσεις μου. Λένε ότι η ζωή μου σώθηκε από τον αγαπημένο μου δρ. Γιόσιπ Μπράτσο Γιούρισιτς. Μου γύρισε τη γλώσσα. Αν δεν ήταν αυτός, λένε ότι θα είχα πεθάνει από ασφυξία.

Ο Σαμπανάτζοβιτς έπεσε σε κώμα για 3 μέρες. Κανείς δεν ήταν σίγουρος αν θα ζήσει ή αν θα πεθάνει. 'Όλη η Γιουγκοσλαβία παρακολουθούσε την εξέλιξη της υγείας μου. Οι άνθρωποι του Ερυθρού Αστέρα ήθελαν να στείλουν ελικόπτερο αμέσως για να με μεταφέρει στο Βελιγράδι, όμως παρέμεινα στο Σαράγεβο. Όταν ξύπνησα από το κώμα, επέστρεψα στο Βελιγράδι'.

'Πέρασα έναν μήνα στο νοσοκομείο και 6 μακριά από τα γήπεδα. Ποτέ δεν μπορώ να ευχαριστήσω αρκετά τον Ερυθρό Αστέρα, τους ανθρώπους του συλλόγου, για το πόσο σωστά μου συμπεριφέρθηκαν. Θυμάμαι, με πλήρωσαν κανονικά, επειδή δεν ήξεραν αν θα μπορούσα να αγωνιστώ ξανά. Έκανα πολλές εξετάσεις, επειδή δεν είναι απλό ένα χτύπημα στο κεφάλι με αυτόν τον τρόπο. Αρκετοί γιατροί με συμβούλευσαν να σταματήσω το ποδόσφαιρο'.

Η ανάρρωση ήταν δύσκολη και μακρά. Ο Σαμπανάτζοβιτς υποστηρίζει ότι αρχικά φοβόταν να βγει στον δρόμο, γιατί σκεφτόταν ότι μπορεί να έπεφτε. Αισθανόταν αδύναμος, σαν μωρό. Παρ' όλα αυτά κατάφερε να σταθεί ξανά στα πόδια του και άρχισε τις ελαφριές προπονήσεις.

Υπήρχε πρόβλημα, επειδή έχανα τον προσανατολισμό μου στην αρχή και μέχρι το τέλος της καριέρας μου αισθανόμουν ενοχλήσεις. Πάλεψα με τον εαυτό μου και τα κατάφερα. Επανήλθα δριμύτερος. Έπαιξα στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1990, στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλήτριών, κέρδισα τρόπαια στην Ελλάδα.

Η επιστροφή του ήταν προγραμματισμένη σε έναν αγώνα κυπέλλου κόντρα στην Μπόρατς. 'Ήμουν στον πάγκο σε όλο το παιχνίδι, επειδή δεν ήμουν έτοιμος και δυστυχώς ο Αστέρας έχασε αυτό το παιχνίδι. Μετά, στο επόμενο παιχνίδι στο Μαρακανά, κόντρα στη Χάιντουκ, έπαιξα τα τελευταία 10-15 λεπτά και κερδίσαμε. Μετά από αυτό, όλα έγιναν καλύτερα για μένα'.

Από τον Μαραντόνα στον... Σλίσκοβιτς

Η σεζόν κατέληξε σε πρωτάθλημα, το πρώτο από τα 4 σε 5 χρόνια που θα κατακτούσε ο Αστέρας, μέχρι τη διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας. Μετά από την επιστροφή του στα γήπεδα, γύρισε και στην εθνική ομάδα και παρότι έπαιξε μόνο μερικά λεπτά σε έναν αγώνα στα προκριματικά του Italia 90, ο Όσιμ τον πήρε στην αποστολή.

Στην πρεμιέρα, τη βαριά ήττα με 1-4 από τη μετέπειτα πρωταθλήτρια κόσμου Δυτική Γερμανία, ο Σαμπανάτζοβιτς βρέθηκε στον πάγκο και δεν αγωνίστηκε λεπτό. Στο 2ο παιχνίδι του ομίλου, ο Όσιμ έκανε ορισμένες αλλαγές στην ενδεκάδα και εμπιστεύτηκε τον 24χρονο στη βασική σύνθεση. Νίκη με 1-0 επί της Κολομβίας και ακολούθως νίκη με 4-1 επί των ΗΑΕ και πρόκριση στη φάση των 16.

Με τον Σαμπανάτζοβιτς βασικό, η Γιουγκοσλαβία νίκησε με 2-1 την Ισπανία στην παράταση χάρη στα 2 τέρματα του Ντράγκαν Στόικοβιτς και στα προημιτελικά ήρθε η μεγαλύτερη στιγμή στην καριέρα του με την εθνική ομάδα: το ατομικό μαρκάρισμα του κορυφαίου παίκτη στον πλανήτη, Ντιέγκο Μαραντόνα.

Απέτυχε, αφού αποβλήθηκε στο 31' με δύο κίτρινες κάρτες μέσα σε 7 λεπτά. Η πρώτη για κακή συμπεριφορά σε τείχος της Γιουγκοσλαβίας, η δεύτερη για μαρκάρισμα στον Αργεντινό μάγο. Έκτοτε δεν αγωνίστηκε ξανά στην εθνική ομάδα (η οποία διαλύθηκε λίγο αργότερα), αλλά πανηγύρισε το Κύπελλο Πρωταθλητριών του 1991 και στη συνέχεια ήρθε στη χώρα μας, όπου συστήθηκε στο κοινό.

Στην Ελλάδα... συμφιλιώθηκε και με τον Σλίσκοβιτς, τον επιθετικό που έφερε η ΑΕΚ ένα χρόνο μετά από τον 'Σάμπα' και ο οποίος παραλίγο να γίνει η αιτία μιας τραγωδίας. Μαζί κέρδισαν τίτλους, θαυμασμό και χειροκροτήματα από τον κόσμο για το ποδόσφαιρο που προσέφεραν σε εκείνη την εκπληκτική ομάδα της Ένωσης. Εκείνη η σύγκρουση αποδείχθηκε απλά μία άτυχη στιγμή...

Photo credits: Eurokinissi