Ο Λάζαρος Αγαδάκος και οι 12 άθλοι του

Για πολύ λιγότερους λόγους, πολίτες αυτού του πλανήτη αισθάνονται (αισθανόμαστε) πως τους καταδιώκει η μοίρα. Αρκετοί καταλήγουν στο να κυριαρχούνται από την εσωτερική 'μαυρίλα', να αρρωσταίνουν και να παραιτούνται της προσπάθειας. Ίσως και της ζωής. Υπάρχουν βέβαια, και οι Λάζαροι Αγαδάκοι αυτού του κόσμου. Άνθρωποι που αντιστέκονται στο να αποδεχθούν ότι η ζωή τους θα είναι κάτι άλλο από αυτό που 'χουν ονειρευτεί. Που είναι αποφασισμένοι να πουν το 'αντίο', μόνο όταν το θέλουν εκείνοι.

Αφορμή για τη συνάντηση μας, στο Trainbox της Πεύκης, ήταν ένα post του στο Instagram. Για την ακρίβεια, αυτό.

Αν διαβάσεις στα hashtag, αναφέρει κάτι για εννέα επεμβάσεις στα γόνατα. Πρόσθεσε και άλλες 3 στο χέρι και έχεις το σύνολο όσων είχε να αντιμετωπίσει από τότε που θυμάται τον εαυτό του, σε επαγγελματικά παρκέ. Αν δεις το video, μπερδεύεσαι. Αν τον γνωρίσεις, σου λύνονται όλες οι απορίες. Ας ξεκινήσουμε.

Από τύχη ασχολήθηκε με την πορτοκαλί μπάλα. " Με είχε δει ο Γιώργος Κατσιφαράκης και μου είπε 'είσαι ψηλός, δεν πας για μπάσκετ;'

Και πήγε . Στον Πανιώνιο που όπως λέει "είναι η ομάδα της καρδιάς μου. Να σου πω ότι το μπάσκετ μου άρεσε πολύ, από το 1987. Φευ. Όλοι από αυτό εμπνευστήκαμε. Δεν ήξερα όμως, τον τρόπο για να ασχοληθώ". Ώσπου προέκυψε η προτροπή του ορθοπεδικού/χειρουργού που έχει συνδέσει το όνομα του άρρηκτα με τον Πανιώνιο. Και τα χειρουργεία.

" Ευτυχώς που πήγα στον Πανιώνιο. Έχω τις καλύτερες αναμνήσεις, παρ' ότι δεν είχα τις επιτυχίες που είχα με άλλες ομάδες. Ήταν ο σύλλογος στον οποίον ανδρώθηκα. Δέθηκα μαζί του. Κατόπιν οδηγίας των προπονητών μου δεν έπαιξα ποτέ στο εφηβικό. Πήγα στην Ηλιούπολη, στα 16, για να αγωνιστώ σε ανδρική ομάδα, εναντίον ανδρών. Στη Β' Εθνική που ήταν... πολύ ανδρικό πρωτάθλημα!". Κοινώς, έπεφτε ξύλο.

"Μετά πήγα στο Παλαιό Φάληρο, όπου συνεργάστηκε με τον Κώστα Σορώτο, προπονητή που εκτιμώ πολύ και μου αρέσει γιατί ακόμα είναι ρομαντικός. Εκεί γνωρίστηκα και με τον Γιάννη Καλαμπόκη, με τον οποίον είμαστε ακόμα πολύ καλοί φίλοι, τον Μιχάλη Μούτσο και πολλά άλλα παιδιά. Έχω πολύ όμορφες αναμνήσεις από το Φάληρο".

Στα 18 γύρισε στον Πανιώνιο. Στους άνδρες. "Είχα δίπλα μου NBAers και κάποιους από τους καλύτερους Έλληνες. Από τα 13 που σκούπιζα το παρκέ στο γήπεδο της Αρτάκης έβλεπα τον PJ Brown, τον Φάνη Χριστοδούλου. Προπονήσεις με τον Πάσπαλι, τον Γιαννάκη, τον Σιγάλα". Έτσι έμαθε να χρησιμοποιεί τη δύναμη του -για να το θέσουμε εύσχημα; Γελάει.

Τότε ήμουν πιο ντελικάτος. Μετά άρχισαν οι εγχειρήσεις και είπα στον εαυτό μου 'ρίξτο στο ξύλο, για να επιβιώσεις'

Τότε προέκυψε και ο πρώτος τραυματισμός. Όταν πήγε στο ανδρικό του Πανιωνίου. " Ήταν χ ιαστός. Ήμουν στον Πανιώνιο. Ήταν η πρώτη μου χρονιά στην Α1. Είχα πάει στη Νέα Σμύρνη, μαζί με τον Παπαλουκά, τον Διαμαντόπουλο, ως φερέλπιδες.

Τότε είχε ένα πρόγραμμα η ομάδα για εμάς, τους νέους. Κάναμε δυο ώρες ατομική προπόνηση με την εφηβική ομάδα, πριν την προπόνηση της ανδρικής. Εγώ πάντα πήγαινα πιο δυνατά, σε ένταση. Έκανα λοιπόν, το ατομικό πρόγραμμα, σταματούσα 20 λεπτά και έμπαινα στην εκγύμναση του ανδρικού τμήματος. Μετά την προετοιμασία, στην προπόνηση της Πέμπτης, πριν το πρώτο παιχνίδι της σεζόν το Σάββατο -παίζαμε στον Άρη και ο Σούμποτιτς μου 'χε πει πως θα ξεκινούσα, μου είχε εξηγήσει και τι ήθελε από εμένα, ναι, ό,τι ήθελαν πάντα από εμένα, σκληρή άμυνα- στην πρώτη φάση, κόλλησε το πόδι.

Η αλήθεια είναι πως πανικοβλήθηκα. Δεν ήξερα πώς να το διαχειριστώ. Έκανα την επέμβαση -όχι δεν σκεφτόμουν αρνητικά, μόνο ότι έπρεπε να κάνω ό,τι χρειαζόταν για να επιστρέψω στα παρκέ- και επανήλθα νωρίτερα του αναμενόμενου".

Λέει πως ήταν τυχερός. “ Η αποθεραπεία ήταν γρήγορη, γιατί είχε 'πιάσει' το συνθετικό μόσχευμα που είχα βάλει στο γόνατο. Σκέψου πως την ίδια διαδικασία ακολουθήσαμε οι Γιώργος Καλαϊτζής, Πύρρος Δήμας και Παναγιώτης Λιαδέλης και μόνο σε εμένα κράτησε το συνθετικό. Ακόμα το 'χω”.

Χρειάστηκε έξι μήνες. Σε αυτό το διάστημα είδε ανθρώπους να αλλάζουν συμπεριφορά απέναντι του; Κάποιους που επιζητούσαν την παρέα του, να έχουν απομακρυνθεί; Ένιωσε μόνος; "Δεν με απασχολούσε αν θα χτυπήσει το τηλέφωνο. Δεν πρόσεξα καν αν υπήρχε διαφορά στις συμπεριφορές όσων ήταν γύρω μου. Το μόνο που με ενδιέφερε ήταν να γυρίσω. Δούλεψα πολύ σκληρά, γύρισα, πρόλαβα τη σεζόν και έπαιξα ξανά βασική πεντάδα”. Πολύ δύσκολα μεν, "αλλά βρήκα τη θέση μου ξανά, γιατί έκανα αυτό που γνώριζα να κάνω πολύ καλά: να ακούω τον προπονητή, να αντιλαμβάνομαι πολύ γρήγορα τι θέλει και να το βγάζω”.

Και πειθαρχία στο έπακρο. " Πάντα. Ακόμα είμαι φουλ πειθαρχημένος”. Αυτό το χρωστά στην οικογένεια του; " Το οικογενειακό περιβάλλον παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στο πώς θα εξελιχθείς ως άνθρωπος. Και όταν εξελίσσεσαι ως άνθρωπος, εξελίσσεσαι και σε όλους τους τομείς της ζωής σου. Άρα και ως αθλητής. Είχα την ευλογία, την ευτυχία να έχω μεγαλώσει σε μια πολύ υγιή οικογένεια, με δυο καταπληκτικά αδέλφια και δυο καταπληκτικούς γονείς.

Στους γονείς μου χρωστάω ότι κατάλαβα από νωρίς πως το πρώτο και πιο σημαντικό είναι να μάθεις να σέβεσαι. Αν μάθεις να σέβεσαι, μαθαίνεις να είσαι ταπεινός, μαθαίνεις και να ακούς”.

" Η καλή σχέση που είχα με τον κόουτς Γιαννάκη, τον οποίον επίσης εκτιμώ απεριόριστα, είχε ως συνέπεια να με πάρει στο Μαρούσι" μια εποχή που οι 'κίτρινοι' άνηκαν στην ελίτ. " Ήμασταν δεύτεροι στην Ελλάδα και δεύτεροι στην Ευρώπη, στο ULEB Cup. Είχα για συμπαίκτες τον Σπανούλη, τον Blakney, τον Hutson". Και ναι, ο Σπανούλης δούλευε από τότε όσο δουλεύει και σήμερα. Για να μη σου πει (ο Λάζαρος) πως πια δουλεύει και περισσότερο.

Ο Σπανούλης είναι ο Καραγκούνης του μπάσκετ και ο Καραγκούνης είναι ο Σπανούλης του ποδοσφαίρου

Αυτοί οι δυο είναι γεννημένοι για να κάνουν αυτό που κάνουν. Ο ένας για να παίζει μπάσκετ και ο άλλος για να ασχολείται με το ποδόσφαιρο. Τέλος. Επειδή πήγαινα στις προπονήσεις του Ολυμπιακού, κατόπιν καλέσματος του κόουτς Σφαιρόπουλου, μπορώ να σου πω ότι είδα πως ο Βασίλης είναι ένας άνθρωπος που του αρέσει το γήπεδο και το μπάσκετ. Έχει το ίδιο πάθος, όσα χρόνια και αν περνούν.

Κάθεται κάνει αποθεραπεία και στο κινητό του βλέπει αγώνες από το... Δ' τοπικό πρωτάθλημα της Ιρλανδίας έως του ΝΒΑ. Είναι παρανοϊκός. Είναι τρελός με το μπάσκετ. Του αρέσει και μπράβο του. Ήταν ταλέντο σε όλα και το πιο σημαντικό, ήταν ταλέντο στο μυαλό. Το focus ήταν και παραμένει στο 200%".

Γι' αυτό και οι εξετάσεις του είναι όμοιες με αθλητή που είναι στην τρίτη δεκαετία της ζωής του. " Δεν συμφωνώ με το ότι ο αθλητής μεγαλώνει και κουράζεται. Ο LeBron James είναι 33 και είναι ο καλύτερος αθλητής του κόσμου". Η δουλειά που κάνει με τον εαυτό του, του στοιχίζει 3 εκατ. δολ. το χρόνο (σε γυμναστές, διατροφολόγους και γενικότερες υπηρεσίες).

" Δεν γίνεται αλλιώς. Μετά τα 18, χάνεις το 1% της έκρηξης σου κάθε χρόνο. Άρα πρέπει να δουλέψεις, ώστε να χάνεις ένα μικρότερο ποσοστό. Για όλα παίζει πόσο έμπειρος είσαι να στήσεις το κορμί σου μέσα στο γήπεδο.

Στα 18 παίρνεις μια μπάλα και τρέχεις. Όσο μεγαλώνεις μαθαίνεις να μη σπαταλάς πολλή ενέργεια σε άσκοπες κινήσεις. Με τον τρόπο που διαχειρίζεται πια ο Σπανούλης το κορμί του, μπορεί να παίξει άλλα δέκα χρόνια, αν το θέλει".

"Στον Ολυμπιακό έγιναν πάρα πολλά"

Από το Μαρούσι έφυγε το 2004 για να πάει στον Ολυμπιακό. " Ήταν μια πολύ δύσκολη περίοδος. Φαντάσου μιλούσα με Κόκκαλη, υπέγραψα με Κόκκαλη και μετά έφυγε. Μετά ακολούθησε το μπάχαλο. Ο Μίνιτς με τον Τόμιτς ήταν στην αρχή προπονητές, μετά ο Τόμιτς έγινε ξανά παίκτης. Γενικά, δεν περάσαμε ωραία. Ειδικά μετά το 51-102 από την Εφές, που καταγράφηκε στις εφημερίδες ως 'η πιο μαύρη σελίδα στην ιστορία του Ολυμπιακού'. Και ναι, ισχύει. Όπως και σε εμάς τους παίκτες δεν άρεσε αυτό. Δεν θέλαμε να συμβεί. Δεν ήταν ότι ανάψαμε κεράκια σε τούρτα. Ντρεπόμασταν. Και ήταν φυσιολογικό. Ωστόσο, ήταν μια πολύ δύσκολη κατάσταση".

Που του δίδαξε " ότι δεν είναι όλοι φίλοι μου". Λέει πως έγιναν πάρα πολλά και σύνθετα " γιατί όσο μεγαλώνει το επίπεδο της ομάδας στην οποία αγωνίζεσαι, μεγαλώνει και η αυλή του κόλακα γύρω σου. Δεν καταλάβαινα τι γινόταν. Έως τότε πίστευα ό,τι μου έλεγαν. Ώσπου διαπίστωσα πως άλλα έλεγαν σε εμένα, άλλα από πίσω".

Επιχειρώ ένα ευχάριστο διάλειμμα. Τον ρωτώ αν συμφωνεί πως όσα συμβαίνουν και λέγονται στα αποδυτήρια μεταξύ των παικτών, παραπέμπουν σε γιαγιάδες περασμένων δεκαετιών, που είναι στο μπαλκόνι της γειτονιάς με βελονάκι στο χέρι και πίνουν ελληνικό καφέ, όπως κουτσομπολεύουν τους πάντες και τα πάντα.

Οι αθλητές είμαστε οι χειρότερες κουτσομπόλες που υπάρχουν στον πλανήτη

Δεν πάει το μυαλό σου. Στα αποδυτήρια στήνονται τα χειρότερα πηγαδάκια. Όχι τις ημέρες των αγώνων. Τις άλλες, μετά τις προπονήσεις. Ίσως να γίνεται για αποσυμπίεση. Για να χαλαρώσουμε, να μη σκεφτόμαστε το μπάσκετ. Θεωρώ πως ο αθλητής πρέπει να το κάνει αυτό, για να του φύγει η πίεση. Αν έχεις βέβαια, τον Σφαιρόπουλο προπονητή, είσαι στρατιώτης. Εμένα μου αρέσει αυτό".

Ας ανοίξουμε και μια παρένθεση για τον Σφαιρόπουλο. Του λέω ότι αντιλαμβάνομαι πως ο Γιάννης Σφαιρόπουλος επέλεξε να ζήσει και να πεθάνει με τις αρχές του. " Μόνο και μόνο για αυτό, στις ημέρες μας πλέον, αξίζει να του βγάλουμε το καπέλο: για το ότι κράτησε την ιδεολογία του από την αρχή έως το τέλος. Αυτό πρέπει να εκτιμηθεί. Αν εμείς κριθήκαμε μία, εκείνος κρινόταν κάθε μέρα από 5.000.000 κόσμου, με λάθος τρόπο. Και δεν λύγισε.

Δεν μπορούμε να πούμε πως έφυγε ως αποτυχημένος. Ναι, δεν πήρε πολλούς τίτλους, αλλά είδε κανείς από τι ομάδες αποκλείστηκε ο Ολυμπιακός; Προσωπικά δεν μου αρέσουν οι προπονητές που αλλάζουν διαρκώς τις δομές του παιχνιδιού της ομάδας -εννοώ στη βάση τους. Αυτό είναι μπάχαλο".

Και πόσο εύκολο είναι ένας προπονητής να μπορεί να ελέγχει τα αποδυτήρια; " Εδώ πάμε σε έναν άλλον προπονητή, τον Zeljiko Obradovic, ο οποίος σε αυτό είναι καταπληκτικός. Προφανώς δεν έχει ζήσει τόσο δύσκολες στιγμές, γιατί εκείνος δεν το άφησε να πάει εκεί. Αντιλαμβάνεσαι πόσο δύσκολο είναι να διαχειριστείς το χαρακτήρα του τάδε και του δείνα, όταν μιλάμε για superstars; Είναι πολύ δύσκολο. Και να σου λέω εγώ 'όχι θα 'χω εγώ την μπάλα' και ο άλλος ναι λέει 'όχι, θα σουτάρω εγώ'.

Όσο επαγγελματίας και να είσαι, στο τέλος της ημέρας είναι ένα παιχνίδι. Σε όλους αρέσει να είναι στο παρκέ, να 'χουν την μπάλα στα χέρια, να σκοράρουν. Ο κόουτς οφείλει να καταλάβει την ψυχολογία του κάθε παίκτη. Και αυτό είναι πάρα πολύ δύσκολο. Ξέρεις τι γίνεται στο σπίτι του παίκτη;"

Οι κυνικοί θα πουν πως το μπάσκετ είναι η δουλειά τους. " Συμφωνώ απόλυτα με αυτό. Οφείλεις να τα αφήνεις όλα στην άκρη και να είσαι επικεντρωμένος στη δουλειά σου. Παρ' όλα αυτά, για να τα καταφέρεις, πρέπει ο προπονητής να ξέρει πότε να τραβήξει το σκοινί και πότε να το αφήσει. Διαφορετικά θα 'σκάσει' και ο αρνητισμός κάποιου παίκτη θα τον 'πετάξει' εκτός ομάδας".

Ο προπονητής οφείλει να καταλάβει το ρόλο κάθε παίκτη, πότε πρέπει να παίξει, να βγάλει σχετικά συστήματα και να κάνει όλους τους παίκτες του να αντιληφθούν το ρόλο τους μέσα στην ομάδα. Αυτό είναι το πιο σημαντικό

"Δες τον Felipe Reyes. Ο προπονητής του θέλει να κάνει σκριν, να παίζει άμυνα και να παίρνει ριμπάουντ. Όχι να σκοράρει 20 πόντους. Αν εκείνος έκανε τα δικά του, δεν θα έβγαζε ούτε τα μισά από όσα μπορεί να κάνει. Και αυτό είναι το πιο δύσκολο πράγμα για έναν παίκτη. Να αντιληφθεί το ρόλο του. Απολάμβανα να παίζω εναντίον παικτών που πίστευαν ότι είναι κάτι άλλο. Γινόταν πάρτι".

Ο Λάζαρος ομολογεί πως χάθηκε μια φορά

Στα 25 του, ενώ ήταν στον Ολυμπιακό, αισθάνθηκε τα πόδια του να αιωρούνται. Να μην πατά στη γη. Η οικογένεια του ήταν που τον τράβηξε πίσω. “ Όταν είσαι μικρός και παίρνεις μεγάλες μεταγραφές και πολλά λεφτά, είναι δύσκολο να το διαχειριστείς. Θες πολύ καλές βάσεις. Δεν χρειάζεται μόνο καλή οικογένεια, αλλά να είναι καλό όλο το περιβάλλον μέσα στο οποίο υπάρχεις. Ναι, 'χάθηκα'. Όλοι 'χανόμαστε'. Ήταν δίπλα μου η οικογένεια μου και οι φίλοι μου. Όλοι μου έλεγαν 'ηρέμησε λίγο, κάλμαρε'. Αν ωστόσο, δεν το καταλάβεις μόνο σου, δεν γίνεται δουλειά".

Ποια ήταν η στιγμή που είπε "ως εδώ"; “ Από την αρχή καταλάβαινα πως κάτι δεν πήγαινε καλά. Είμαι άνθρωπος που λειτουργεί πάνω σε γραμμές. Αν βγω από αυτές, χάνω όλο μου τον εαυτό”.

Τα 25 χρόνια δεν είναι λίγα. Ούτε πολλά. Θέλω να πω ότι σε μια κανονική περίπτωση ανθρώπου τα λες και 'ώριμη ηλικία'. Σε ηλικία αθλητή όμως, τα δεδομένα είναι λίγο διαφορετικά. “ Δεν ζούμε εφηβεία. Έχω την πεποίθηση πως κάθε άνθρωπος είναι χρήσιμο να περνά όλα τα στάδια της ζωής του, όπως πρέπει να τα περάσει. Δηλαδή, όταν είσαι παιδί να συμπεριφέρεσαι ως παιδί. Ομοίως και όταν είσαι έφηβος, αλλά και όταν ενηλικιώνεσαι. Να ωριμάζεις σιγά σιγά, με ό,τι αφορά αυτό σε κάθε φάση της ζωής σου”. Εκείνος από παιδί είχε μια μπάλα μπάσκετ στα χέρια.

Μου άρεσε πάρα πολύ το μπάσκετ. Νόμισα ότι αυτό που ακολουθούσα ήταν σωστό. Ίσως θα έπρεπε και λίγο να ζήσω ως έφηβος όταν ήμουν έφηβος, ώστε να μην βγάλω εκείνες τις συμπεριφορές στα 25

Χρησιμοποίησε τη λέξη 'παραστράτημα'. Είπε πως ίσως θα ήταν χρήσιμο να κάνει ένα παραστράτημα, όταν το δικαιολογούσε η ηλικία του. Μη φανταστείς ότι εννοεί κάτι υπερβολικό. " Από παιδί δεν έβγαινα, δεν πήγαινα σε πάρτι. Και μετά που έγινα μπασκετμπολίστας, πάλι δεν έβγαινα με τους συμπαίκτες μου. Δεν μου άρεσε και ακόμα δεν μου αρέσει. Ανέκαθεν μου άρεσε το πρωί, όχι το βράδυ. Μου άρεσε να ξυπνώ πρωί και να ζω τη μέρα μου. Το είχα από παιδί. Εκεί βγήκα από τις γραμμές. Όταν έβγαινα καμιά φορά το βράδυ -μη φανταστείς ότι ήμουν κάθε βράδυ έξω- δεν μου άρεσε. Το έκανα ίσως γιατί το χρειαζόμουν, επειδή δεν το είχα ζήσει”.

Και το έκοψε όταν κατάλαβε ότι έμπαινε στη μέση εκείνου και του στόχου που είχε θέσει: να κάνει καριέρα στο μπάσκετ.

Ενόσω όμως, ζούσε μια ζωή δομημένη πάνω στο όνειρο του, ίσχυσε αυτό που έχεις διαβάσει περί συμπεριφοράς του Ύψιστου όταν κάνουμε σχέδια. Μετά τον πρώτο τραυματισμό, ακολούθησαν άλλες 11 επεμβάσεις. Οι 8 ήταν στα γόνατα και οι τρεις στα χέρια.

" Για να μην σε κουράζω, κάθε δεύτερη χρονιά είχα και μια επέμβαση. Πάνω που έβρισκα ρυθμό και ήμουν καλός, έμπαινα ξανά στο χειρουργείο. Η ιστορία είχε ως εξής: μηνίσκος, χιαστός, ξανά μηνίσκος, χόνδρος. Ο τραυματισμός που με ταλαιπώρησε πιο πολύ ήταν ο χόνδρος".

Μέχρι την χρονιά που έπαιζε στον Άρη (2007-09). “ Είχα ένα τηλέφωνο από τον μάνατζερ μου και μου είπε πως με περίμενε ένα συμβόλαιο στην Ισπανία, με πάρα πολύ καλά χρήματα. Του είπα 'έρχομαι να υπογράψω'. Ήταν η πρώτη φορά που είπα 'θα πάω με τη μηχανή'. Τη μηχανή την είχα για μέσα στην πόλη, αν και δεν θα έπρεπε να την έχω ούτε για αυτό ως επαγγελματίας αθλητής. Ήμουν έξω από την Εύβοια και λίγο πριν φτάσω στην Αιδηψό είχα μετωπική με αυτοκίνητο.

Διακόσια χιλιόμετρα εκείνος, διακόσια χιλιόμετρα εγώ, πέταξα για 150 μέτρα. Όταν προσγειώθηκα, δεν είχα χέρι. Είχε φύγει η παλάμη. Αυτό ήταν σοκαριστικό. Άκουγα το γιατρό να μου λέει 'δεν θα έχεις χέρι'

Θέλησε να μου δείξει μια φωτογραφία από το τραύμα. Τον ευχαρίστησα για την εμπιστοσύνη και τον ενημέρωσα πως δεν θα ήθελα. Έκανε δυο επεμβάσεις που συνολικά κράτησαν κοντά στις 20 ώρες. “ Μου έμεινε μια μικρή αναπηρία στον αντίχειρα, πράγμα αδιάφορο, δεδομένου ότι μπήκα στο χειρουργείο χωρίς χέρι”.

Ο γιατρός του, Γιώργος Τσικούρης εμφανίστηκε στην πρώτη επέμβαση με έναν μικροχειρουργό από τη Γαλλία. “ Με ξύπνησαν και μου είπαν 'δεν ξέρουμε αν θα δεχθεί τα μοσχεύματα το χέρι σου'. Ουσιαστικά, δεν είχα χέρι. Κρεμόταν από το δέρμα. Ήταν όλα ξένα (κόκαλα, τα πάντα). Μου εξήγησαν ότι έπρεπε να περιμένουμε δυο μήνες να δούμε πώς αντιδρά ο οργανισμός και μετά να κάνω νέα εγχείρηση. Δεν είχαν κολλήσει κάτι κόκαλα και ξαναμπήκα στο χειρουργείο”. Όλα αυτά είχαν και πολύ πόνο. “Δεν μπορούσα να κοιμηθώ, είχα σίδερα στο χέρι. Μετά τη δεύτερη επέμβαση, ο πόνος ήταν ακόμα μεγαλύτερος. Ήταν η μόνη στιγμή στη ζωή μου που έκλαψα”.

Τα κόκαλα δεν είχαν κολλήσει και του τοποθέτησαν μεταλλικές άγκυρες για να τα τραβήξουν προς τα έξω. Πρόταση και μόνο που τη διαβάζεις νιώθεις πόνο. Εκείνος την έζησε. “ Τέλος πάντων, τα κατάφερα”, λέει με το βλέμμα του να έχει μείνει σε εκείνη την περίοδο και τη στάση του σώματος του να ξεκαθαρίζει τη διάθεση του να πάμε παρακάτω.

Τον ξαναρωτώ πώς μπόρεσε να μην απορροφηθεί στον πόνο, να μην τον νικήσει το αναπάντητο 'γιατί' των ανθρώπων που ζουν συνεχόμενες αναποδιές. Να πει ένα οργισμένο -όχι μίζερο- 'έλεος'; Ένα 'γαμώτο';

"Το 'φτάνει' το είπα αφότου επανήλθα. Επέστρεψα και από αυτές τις επεμβάσεις, ξαναέπαιξα -όχι τόσο ψηλά, γιατί με τα χειρουργεία πέφτει και το κασέ σου, αλλά δεν με ενδιέφερε αυτό. Με ένοιαζε να είμαι στο γήπεδο. Ώσπου άρχισα να κουράζομαι πολύ. Κάποια στιγμή, όσο και να παλεύεις φτάνεις σε ένα σημείο που πήζεις, που μπουχτίζεις και δεν αντέχεις άλλο. Τραυματισμοί, πονούν τα γόνατα, αποθεραπείες, άντε ξανά από την αρχή".

Στέκεται στον Θανάση Σκουρτόπουλο. "Μ ου έδωσε την ευκαιρία να ξαναπαίξω στο Περιστέρι, με εμπιστεύτηκε, τον εμπιστεύτηκα, επανήλθα, μου άρεσε αυτό που γινόταν. Μετά, ήμουν τρία χρόνια στον Ίκαρο και τέλος”.

Οι συνεχόμενες επεμβάσεις του είχαν διδάξει να κατακτήσει την τεχνογνωσία της επιστροφής. Ήξερε δηλαδή, πώς να το κάνει -τις γραμμές του, για να χρησιμοποιήσω τη δική του ορολογία. Έπειτα ωστόσο, από κάθε τραυματισμό, καλούνταν να διαχειρίζεται και διαφορετικά το σώμα του, ώστε να προστατεύει και να προστατεύεται. “ Συν του ότι μεγαλώνεις και δεν είναι το ίδιο από χειρουργείο σε χειρουργείο. Από επιστροφή σε επιστροφή. Άλλη επαναφορά κάνεις στα 29, άλλη στα 18. Βαραίνεις. Δεν εστίασα όμως, ποτέ στο ότι έπρεπε να επαναπροσδιορίζομαι κάθε δυο χρόνια”.

Του λέω, "δεν πρόλαβες να βαρεθείς”. Παίρνει την ασίστ και ομολογεί “ ναι, δεν ήξερα πού θα είμαι. Νοσοκομείο ή γήπεδο! Έλεγα, 'παιδιά λίγο να αποφασίσουμε'. Και ο αυτοσαρκασμός αποδεικνύει ότι η περιπέτεια του δεν του άφησε κατάλοιπα στη ψυχή.

Ήμουν επαγγελματίας και σε μια καριέρα μπορούν να συμβούν όλα. Μπορούν να τύχουν όλα. Εγώ σκεφτόμουν ότι μου έτυχε ένα στραβοπάτημα 12 φορές

Και πώς διαχειρίζονταν αυτά τα δεδομένα τα μέλη της οικογένειας του; “ Είμαι άνθρωπος που θέλω να κάνω τους γύρω μου να αισθάνονται άνετα. Ε, με την οικογένεια μου ήμουν αυτός που τους έφτιαχνε τη διάθεση”. Η Ελληνίδα μάνα πώς αντέδρασε σε αυτό; “ Μου έφερνε εικόνες -πολλές εικόνες. Κάποια στιγμή έφερε και παπά. Την άφηνα να κάνει ό,τι τη βοηθούσε να αισθάνεται καλύτερα”.

Γιατί δεν έγινε προπονητής ή ατζέντης (ή και τα δύο)

“ Σταμάτησα το μπάσκετ, έκανα σπουδές, τελείωσα το ΤΕΦΑΑ, πήρα πτυχίο και μελέτησα επί της sports science -τώρα κάνω ένα μεταπτυχιακό. Έμαθα και μαθαίνω πολλά, ωστόσο οφείλω να ομολογήσω ότι με βοήθησε πολύ το εμπειρικό κομμάτι”. Μετά από τόσα χειρουργεία ξέρει την πλήρη ανατομία. “ Όφειλα βέβαια, να διαβάσω πολύ για να είμαι σωστός και να πω ότι μπορώ να κάνω αυτή τη δουλειά σωστά.

Αυτό που κυκλοφορεί ευρέως τώρα, πως το σώμα ενός αθλητή είναι η δουλειά του, το τιμούσα πάντα. Μόνο που φρόντιζα το σώμα μου περισσότερο από όσο θα χρειαζόταν. Δηλαδή, έπαιζα 40 λεπτά παιχνίδι Ευρωλίγκας στον Ολυμπιακό και την επόμενη ημέρα έβαζα ξυπνητήρι 05.30 το πρωί για να πάω για τρέξιμο. Καταλάβαινα πως κουραζόμουν πολύ, αλλά σκεφτόμουν ότι μόνο έτσι θα παίξω. Ήταν λάθος”.

Δεν βρέθηκε κάποιος να του του πει πως καταστρέφει το σώμα του; “ Όχι. Δεν υπήρχε κανείς. Για αυτό τώρα προσπαθώ να γίνω αυτός ο κάποιος”. Ο γυμναστής που θα πει στα παιδιά τι πρέπει να διορθώσουν, πώς να βοηθούν το σώμα τους να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις, χωρίς όμως, υπερβολές που μπορούν να αποδειχθούν μοιραίες.

“ Δίνω πολύ βάση στην ορθοσωματική -πώς θα στηθεί καλά το σώμα, πώς θα είναι σε σωστή θέση η σπονδυλική στήλη από το πώς θα καθίσει σωστά στην καρέκλα έως ό,τι αφορά το άθλημα ή την καθημερινότητα του καθενός- και τι πρέπει να δουλέψει κάθε παιδί για να το επιτύχει. Με ενδιαφέρουν οι άξονες του σώματος”. Μια στάση εδώ.

Με αφορμή τις θλάσεις που είναι ό,τι πιο σύνηθες υπάρχει σε τραυματισμό, στο μπάσκετ, το Contra.gr είχε γράψει για τη σημασία του να γυμνάζουμε -όλοι οι άνθρωποι- και τις δυο πλευρές του σώματος μας: την καλή, αλλά και την άλλη, ώστε να μην αντιμετωπίσουμε προβλήματα όσο μεγαλώνουμε.

Ο ειδικός μας, ο φυσικοθεραπευτής Γιώργος Κακαβάς είχε πει, μεταξύ άλλων, ότι “ κάθε άρθρωση έχει μύες που την κινούν σε άξονες. Κάθε άνθρωπος έχει καλό πόδι και καλό χέρι (καλύτερο μυικό όγκο), που δεν είναι απαραίτητα στην ίδια πλευρά του σώματος. Όταν και οι δυο πλευρές σηκώνουν το ίδιο φορτίο, το βάρος της αδύναμης πλευράς είναι αυξημένο. Και έτσι προκύπτουν οι ασυμμετρίες. Είναι αποτέλεσμα κακής εκγύμνασης ή/και προηγούμενων τραυματισμών”.

Ο Λάζαρος συμφώνησε και εξήγησε. "Έ ρχεται ένα παιδί σε εμένα -όχι μόνο αθλητή- και του ζητώ να περπατήσει. Από αυτό μπορώ να καταλάβω αν υπάρχει κάτι λάθος στο βάδισμα του, προχωράμε στις κατάλληλες μετρήσεις και μετά αρχίζουμε δουλειά. Προσπαθώ με τους συνεργάτες μου, να κάνουμε μια πρόληψη ώστε να μη' 'βγουν' τραυματισμοί”. Υπάρχει και σχετικός αλγόριθμος, τον οποίο έχει ανακαλύψει Έλληνας.

“ Συνδυάζουμε αυτό με την τεχνική κατάρτιση του μπάσκετ. Δηλαδή, περνάμε από το πώς δεν θα 'κλείνουν' τα γόνατα προς τα μέσα (με ενίσχυση των ισχύων, των προσαγωγών και των απαγωγών) στο να μην κλείνουν εν ώρα αγώνα. Το πιο δύσκολο είναι να 'σπάσουμε' τη συνήθεια, όπου γυρίζει το σώμα σε κάθε κίνηση. Με διάφορα εξαρτήματα (π.χ. λάστιχα) βοηθώ, ώστε να εμποδίσω την παλιά συνήθεια και να επικρατήσει η νέα. Από το πώς να προσγειώνεται έπειτα από άλμα έως το ύψος των χεριών στο σουτ.

Πλέον υπάρχουν συστήματα που σε βοηθούν να δεις μέχρι και πώς σκέφτονται οι αθλητές. Δεν υπάρχουν δικαιολογίες. Το μπάσκετ γίνεται πολύ αθλητικό. Αν πάρεις κάποιον που είναι πολύ έξυπνος, ξέρει τεχνική, διαβάζει το γήπεδο και έχει 35% λίπος, δεν πηδάει εφημερίδα κλπ, ο αθλητής στο τέλος της ημέρας θα τον νικήσει".

Ο Γιώργος Πρίντεζης είναι ένα παράδειγμα προσαρμογής

Γιατί τότε βλέπουμε ακόμα επαγγελματίες αθλητές που δεν έχουν βελτιώσει το σουτ και δεν ξέρουν πώς παίζεται η άμυνα; “Ο χαρακτήρας πλάθεται όταν είμαστε μικροί. Κάποια στοιχεία, μαζί με το χαρακτήρα -όπως είναι η τεχνική του σουτ-, όσο και αν προσπαθήσει ένα παιδί 18-19 χρόνων, πόσο θα αλλάξει;

Θα σου πω και ένα παράδειγμα: ο Γιώργος Πρίντεζης δεν έχει τέλεια τεχνική, αλλά είναι αποτελεσματικός. Έμαθε να είναι αποτελεσματικός. Ήμασταν συμπαίκτες στον Ολυμπιακό και ο τότε προπονητής μας (σ.σ. έχει ταυτοποιηθεί ως ο Καζλάουσκας) του έλεγε 'δεν θα ξανασουτάρεις έτσι', για τον τρόπο που έδωσε στον Ολυμπιακό την Ευρωλίγκα. Ο Γιώργος όμως, έμαθε να προσαρμόζεται. Όπως έμαθε να δουλεύει στις αδυναμίες του, τόσο που να μην φαίνονται”.

Το βέβαιο είναι πως ουδείς γυμναστής μπορεί να κάνει τη δουλειά που πρέπει να κάνει ο παίκτης. “ Κατ' αρχάς με όποιον συνεργάζομαι είναι απαραίτητο να θέλει να δουλέψει. Και να ταιριάζουμε. Αλλιώς άλλα θα λέω εγώ, άλλα θα σκέφτεται εκείνος και άκρη δεν θα βγάζουμε. Αν δεν είναι συνεργάσιμος αυτός που έχω απέναντι μου, δεν συνεχίζω. Μπορώ να δώσω αυτήν την ενέργεια σε κάποιον που θέλει να γίνει καλύτερος. Εκτός και αν δω πως υπάρχει κάποιο ψυχολογικό πρόβλημα. Τότε το διαχειρίζομαι διαφορετικά”.

Ισχυρίζεται πως η δουλειά κάθε γυμναστή φαίνεται " άρα ακόμα και αν δεν ξέρει κάποιος ή επηρεάζεται από τους γύρω του, μπορεί να δει αν ένας γυμναστής κάνει καλή δουλειά ή όχι, από την εξέλιξη του αθλητή του". Και έχει υποσχεθεί στον εαυτό του πως θα κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί, ώστε να μην περάσει άλλος ό,τι πέρασε εκείνος.

Είναι αυτή η λύτρωση του; Να προσφέρει κάτι που δεν του πρόσφεραν; “ Βέβαια. Νιώθω πάρα πολύ ωραία. Δεν είναι σαν να ξαναζώ κάτι, αλλά βλέπω στο πρόσωπο, στα μηνύματα και τον τρόπο που με αντιμετωπίζουν τα παιδιά με τα οποία δουλεύω, πόσο όμορφα νιώθουν”.

Photos: Eurokinissi, Ειρήνη Προβίδα/Contra.gr.