Αυτός είναι ο πρώτος επαγγελματίας τζογαδόρος που προσέλαβε το ΝΒΑ

Στην ερώτηση “τι μυαλά υπάρχουν στον κόσμο;” η απάντηση θα είναι πάντα "πού μεγαλώνει το όποιο μυαλό και με τι ερεθίσματα, αλλά και τι εργαλεία έχει στη διάθεση του" για να ερευνήσει και να καταλήξει στο τι γουστάρει να κάνει και πού πραγματικά μπορεί να φτάσει. Μια στιγμή να εξηγήσω τι εννοώ.

(ως καλεσμένος του Bill Simmons, στο -αείμνηστο- Grantland)

Ο 41χρονος Χαράλαμπος Βούλγαρης είναι παιδί Ελλήνων που μετανάστευσαν από το Άργος, στο Winnipeg. Μην το αναζητήσεις στο Goople Maps. Θα σου πω ακριβώς πού είναι: πρόκειται για την πρωτεύουσα της Manitoba, στα σύνορα με το Ontario, του Καναδά. Επειδή γνωρίζεις από Έλληνες γονείς, θα ήθελα να μου πεις πόσο δεκτικοί μπορεί να ήταν όταν ο μικρός τους ανακοίνωσε πως θα γίνει 'επαγγελματίας τζογαδόρος'; Ξεκάθαρα έγινε αυτό που φαντάζεσαι. Χρόνια μετά, έγινε κάτι άλλο: οι γονείς δήλωναν ενθουσιασμένοι με τον κανακάρη τους. Τι είχε κάνει όμως, αυτός στο μεσοδιάστημα.

Ο πρώτος αλγόριθμος προβλέψεων αποτελεσμάτων αθλητικών αγώνων

Το πρώτο μοντέλο υπολογιστών που χρησιμοποιήθηκε για τον αθλητικό τζόγο ήταν αυτό του Michael Kent, πρώην μηχανικού πυρηνικών υποβρυχίων και ανάδοχο του Πεντάγωνου. Στα τέλη της δεκαετίας του '70 έγραψε ένα πρόγραμμα για προβλέψεις στο NFL, το κολεγιακό football και το κολεγιακό μπάσκετ. Τα έβαλε με ανθρώπους που είχαν όλη τη δύναμη. Και έχασε. Δεν παραιτήθηκε. Μετακόμισε στο Las Vegas και δημιούργησε συνδικάτο στοιχήματος, το θρυλικό Computer Group. Με τη δουλειά του έκανε πλούσια πολλά από τα μέλη του, τη δεκαετία του '90. Συνέχισε να εξελίσσει τη δουλειά του, έως το 2006. Μετά αποσύρθηκε. Πάμε πίσω στον Βούλγαρη.

Από το Άργος στο Winnipeg του Καναδά

Άπαξ και η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο Winnipeg, άνοιξε ένα εστιατόριο. Το όνομα που έδωσε σε αυτό ήταν 'Ερμής'. O Ερμής είναι ο Θεός που έχει συνδεθεί με τα παιχνίδια, τον αθλητισμό ΚΑΙ τον ξαφνικό πλούτο. Το εστιατόριο πήγε καλά και ο πατέρας Βούλγαρης πέρασε στα κτηματομεσιτικά, για να χτίσει αυτοκρατορία. "Είναι ένας υπερήφανος, για την καταγωγή του, Έλληνας. Από παιδί, πήγαινα σε απογευματινό σχολείο για να μάθω την ελληνική γλώσσα. Ομολογώ πως τώρα την έχω ξεχάσει, γιατί δεν τη χρησιμοποιώ", έχει εξηγήσει σε συνέντευξη του ο Bob, ένα από τα τέσσερα παιδιά της φαμίλιας.

Ο πατέρας του είχε έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο που περνούσε τον ελεύθερο χρόνο του: τζογάριζε. Στοιχημάτιζε στα σπορ, στον ιππόδρομο, έπαιζε χαρτιά, έπαιζε ζάρια, έπαιζε χρηματιστήριο. Γενικά, έβαζε τα λεφτά του στο... feeling που είχε. "Ήταν αρκετό να δει στον ύπνο του έναν αριθμό ή ένα χρώμα. Την επομένη ακολουθούσε το όνειρο. Δεν τον ενδιέφεραν αριθμοί ή συγκεκριμένες παράμετροι. Έπαιρνε μια εφημερίδα και έβαζε χρήματα σε ό,τι ένιωθε πως τον τραβά. Περιττό να σας πω πως ήταν και προληπτικός". Το σύστημα αυτό δεν ήταν πολύ επιτυχημένο. "Δυο φορές χάσαμε τα πάντα".

Το ηθικό δίδαγμα της ιστορίας ήταν αν δεν έχεις edge, δεν κερδίζεις. Επίσης, κανένα edge δεν κρατάει για πάντα. Τότε επαναπροσδιορίζεις τα δεδομένα

"Η παιδική μου ηλικία με δίδαξε όλα τα παραδείγματα προς αποφυγή. Έμαθα πως αν δεν ελέγχεις το συναίσθημα, αν δεν σκέφτεσαι λογικά, όσο σοβαρό κι αν είναι το 'edge' σου, αυτό δεν θα σε ευνοήσει μακροπρόθεσμα. Έμαθα και ότι στη ζωή πρέπει να παίρνεις ρίσκα, γιατί αρκετά συχνά το μεγαλύτερο στοίχημα είναι να κάθεσαι και να περιμένεις την τέλεια ευκαιρία που ποτέ δεν θα εμφανιστεί".

Το ταξίδι στο Las Vegas και η έμπνευση

Όταν ο Bob ήταν 18, ο πατέρας του τον πήγε στο Las Vegas. Πέρασαν τους επόμενους δυο μήνες στα τραπέζια του Ceasars Palace. "Δεν μπορούσα να παίξω κι εγώ blackjack, λόγω ηλικίας (το όριο είναι τα 23). Οπότε περνούσα την ώρα μου στo sportsbook", το μέρος όπου πηγαίνουν όσοι ποντάρουν χρήματα σε αθλητικά, από γκολφ έως ΜΜΑ.

"Η σεζόν στο ΝΒΑ ήταν στο καλύτερο σημείο. Κυρίως παρακολουθούσα μπάσκετ. Σύντομα απέκτησα προορισμό: παρακολουθούσε τις προσαρμογές, το ρυθμό του αγώνα. Άρχισε να σημειώνει τα πάντα και κρυφάκουγε όσα έλεγαν οι τζογαδόροι, δίπλα του. "Οι περισσότεροι έλεγαν βλακείες". Το μεγαλύτερο στοίχημα που είχε βάλει ήταν 100 δολάρια, σε ματς των Atlanta Hawks με τους Golden State Warriors. "Έχασα. Από πολύ νωρίς κατάλαβα πως είναι δύσκολο να νικήσεις το house. Εκτός και αν πραγματικά ξέρεις τι κάνεις".

Όταν τελείωσε το λύκειο δεν πήγε απευθείας στο κολέγιο της Manitoba. Πέρασε ένα χρόνο σε ταξίδια. Ξεκίνησε από την Ελλάδα και τη γενέτειρα των γονιών του. Όταν έγινε φοιτητής, συντηρούσε τον εαυτό του, δουλεύοντας ως αχθοφόρος, στο αεροδρόμιο. Σύντομα είχε δική του εταιρεία αχθοφόρων. Πλήρωνε το ενοίκιο των γονιών του -μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του, με τα κέρδη από το στοίχημα σε ματς του ΝΒΑ.

Η πρώτη φορά που ο Bob νίκησε το σύστημα

Κάπου το 1998, οι αποταμιεύσεις του είχαν φτάσει στα 70.000 δολάρια. Τα έβαλε όλα στο να πάρουν οι Lakers το πρωτάθλημα του 1999. Η απόδοση ήταν στο 6.5. Στο τέλος της σεζόν, είχε 455.000 δολάρια. Πήρε ένα μεγάλο ποσό και το έβαλε στο να κάνουν το back to back οι 'Λιμνάνθρωποι'. Έγινε εκατομμυριούχος πριν κλείσει τα 30, πούλησε την εταιρεία του και αφοσιώθηκε στο στοίχημα. Όχι όπου να 'ναι, αλλά στο ΝΒΑ.

"Το μπάσκετ ήταν τότε το λιγότερο εκμεταλλεύσιμο. Είχε πολύ δύσκολο 'μοντέλο' και για αυτό δεν ήταν πολλοί εκείνοι που ασχολούνταν. Εκτός αυτού, είναι ένα άθλημα που πραγματικά λατρεύω. Οι καλύτεροι αθλητές παίζουν μπάσκετ. Λατρεύω το ΝΒΑ και το δράμα που έχει. Είναι το μόνο σπορ που μπορείς να πας ως φίλαθλος και να είσαι τόσο κοντά στη δράση".

Το 2002 διέκρινε ένα προβληματάκι στον τρόπο που υπολογίζονταν οι πόντοι του ημιχρόνου και του τελικού σκορ. Ο λαός συνήθιζε να εκτιμά το σύνολο του αποτελέσματος, βάσει του τι είχε γίνει έως την ανάπαυλα. Εκείνος μετρούσε όσα γίνονταν σε κάθε περίοδο, της κάθε ομάδας, βάσει του συγκεκριμένου τρόπου παιχνιδιού που είχε ο κάθε οργανισμός. Έγινε ακόμα πιο πλούσιος. Μετά το σύστημα προσαρμόστηκε... σε αυτόν και άλλαξε τα δεδομένα.

Τη σεζόν 2003-04 έχασε το 1/3 της περιουσίας του

Στο απόγειο της καριέρας του, άρχισαν να πηγαίνουν όλα λάθος. Τόσο που έχανε λεφτά και μαζί την υπομονή του. Η υπερπροσπάθεια που έκανε να ρεφάρει, τον οδηγούσε σε νέα λάθη. Όταν απώλεσε το 1/3 των χρημάτων του, αποφάσισε την αποχή. Δεν ασχολήθηκε με το δεύτερο μισό της σεζόν. Ανασυντάχθηκε. Προσπάθησε να βρει μια νέα προσέγγιση. Το έριξε και στο poker, από όπου 'έβγαζε' χρήματα.

Είχε έλθει σε επαφή με την τεχνολογία. Εκείνη την περίοδο όμως, ήταν που τον πήγε παραπέρα. Είχε νιώσει να γοητεύεται από τις αναλύσεις και τα μοντέλα πρόγνωσης. Μετά θέλησε να αποκτήσει δικά του, κρίνοντας πως αυτή θα ήταν η νέα του 'άκρη'. Ο τρόπος που θα είχε για να νικήσει ξανά, το σύστημα. "Για να κάνω ιδανική δουλειά, έπρεπε να παρακολουθώ όλα τα ματς. Δηλαδή, και τα 1.230 της regular season. Το ανθρώπινο μυαλό μπορεί να φτάσει έως ένα σημείο. Αν το υπερφορτώσεις, το 'καις'. Κατάλαβα νωρίς ότι μόνο ένα πρόγραμμα υπολογιστή θα μπορούσε να διαχειριστεί τον όγκο των πληροφοριών που λάμβανα υπ' όψιν μου. Διαφορετικά, θα γινόμουν σκλάβος του μπάσκετ".

Η αντεπίθεση με το 'μαύρο κουτί'

Συγκυριακά, τότε το ΝΒΑ πρωτοεμφάνισε το play by play και άρα την καλύτερη τροφή για τους αλγόριθμους. Χρειαζόταν κάποιον ειδικό. Έκανε έξι συνεντεύξεις με υποψηφίους -ειδικούς στα μαθηματικά, τους κώδικες, τα στατιστικά, τον προγραμματισμό-, σε δυο χρόνια. Διάλεξε αυτόν που 'χει κωδικό όνομα το 'Whiz', έναν καταπληκτικό μαθηματικό με άριστα στο διαγώνισμα εισαγωγής σε κολέγια. Είχε μόλις παραιτηθεί από ακριβοπληρωμένη δουλειά σχεδιασμού αλγόριθμων για hedge fund της Ανατολικής Ακτής, το οποίο είχε μέλη πολλούς νομπελίστες. Τον έκανε συνεταίρο. Δεν είχε ιδέα από μπάσκετ. Αυτό το κενό το κάλυψε ο Bob.

"Ήταν αισιόδοξος πως θα καταφέρει στην offseason να ετοιμάσει κάτι για την ερχόμενη σεζόν". Ήταν αυτή του 2007-08. "Δεν τα κατάφερε. Τότε αποφάσισα πως θα γινόμουν πιο απαιτητικός. Ζήτησα πρόγραμμα που θα μπορούσε να προσομοιώσει ένα παιχνίδι μπάσκετ, μεταξύ δυο ομάδων, σε όποιο σημείο της σεζόν και να προβλέψει το σκορ. Για να το κάνει, έπρεπε να εστιάσει στις κατοχές. Κάθε προσομοίωση θα γινόταν σειρά μίνι προσομοιώσεων. Το πρόγραμμα θα μπορούσε να προβλέψει τον αριθμό των κατοχών που θα προέκυπταν από κάθε match-up. Μετά, θα έπρεπε να αποφασίσει για το πιθανότερο αποτέλεσμα κάθε κατοχής (μέσα ή έξω, ένας πόντος, δίποντο ή τρίποντο;). Θα λάμβανε υπ' όψιν ένα τεράστιο αριθμό στοιχείων (χαμένα ριμπάουντ κλπ). Αυτό που έφτιαξε έκανε δεκάδες χιλιάδες προσομοιώσεις για κάθε match-up. Ήταν το μαύρο κουτί, μια προφητεία".

Ονόμασαν το σύστημα 'Ewing', από τη 'θεωρία του Ewing' που θέλει μια ομάδα που χάνει τον υπερεκτιμημένο σταρ της, να παίζει καλύτερα.

Πάλι συνέχισε να παρακολουθεί αγώνες. Πολλούς αγώνες, "περισσότερους από κάθε άλλον άνθρωπο στον πλανήτη. Περί τους 400 ολόκληρους, κάθε σεζόν και τις δυο πρώτες περιόδους από το 95%. Θέλω να βλέπω τι γίνεται στις άμυνες, πώς εκδηλώνονται οι επιθέσεις, ποιοι είναι στις βασικές πεντάδες, τα match-ups, τις συνήθειες των προπονητών, αν ρισκάρουν, πότε ρισκάρουν κλπ. Προσέχω τι γίνεται μακριά από την μπάλα. Παραδέχομαι πως είχα τη μεγαλύτερη επιτυχία, όταν έκανα focus στο τι θα κάνει η κάθε ομάδα και πώς θα λειτουργήσει η όποια απόφαση, από ό,τι όταν σκεφτόμουν τι πρέπει να κάνει".

"Εγώ πληρώνω τα λάθη μου. Οι GMs όχι"

Άρχισε να ξαναβγάζει λεφτά. Πολλά λεφτά. Τον είχαν προσεγγίσει ουκ ολίγοι οργανισμοί του ΝΒΑ, για να βάλει πλάτη. Δεν πήγε πουθενά γιατί νοιάζονταν μόνο για το εφήμερο. Δεν ήθελαν πολυετείς συνεργασίες. Δεν ήθελαν να συνδεθούν με έναν τζογαδόρο. Το 2010 είχε πει πως έχει ως όνειρο να γίνει GM ομάδας του ΝΒΑ.

"Αν ήμουν GM θα έβαζα κάποιον να μου φτιάξει μοντέλα και να κάνει ποσοτική δουλειά. Αν δεν θα μπορούσε να νικήσει το Las Vegas, δεν θα σήμαινε τίποτα για εμένα. Γιατί; Ο τρόπος που τεστάρω τις θεωρίες κάποιου, για την αξία ενός παίκτη είναι να βγάλω τις θεωρίες στην αγορά. Και η μόνη αγορά που είναι ρευστή, με συνεχή ροή χρημάτων, είναι το στοίχημα. Εκεί οι απόψεις έχουν καθημερινή τιμή. Αν κάνεις λάθος, χάνεις χρήματα. Αν έχεις δίκιο, βγάζεις χρήματα. Δεν έχω βρει πολλούς ανθρώπους που να λένε "έκανα λάθος". Εγώ πληρώνω τα λάθη μου. Ό,τι ισχύει στη ζωή, ισχύει και στο μπάσκετ. Οι καλές ομάδες προσαρμόζονται, οι κακές όχι".

Για πέντε μήνες, είχε εργαστεί ως μυστικός σύμβουλος επιλογής παικτών σε ομάδα του ΝΒΑ. Είχε προτείνει πολλές ανταλλαγές. Ένιωσε όμως, να είναι εκτός του κέντρου αποφάσεων, γιατί για τους περισσότερους ήταν ένας τζογαδόρος.

Διαπίστωσε πως στο ΝΒΑ δεν έχει σημασία τι ξέρεις, αλλά ποιους ξέρεις. Επέστρεψε στο στοίχημα

"Σκέφτηκα πως ήμουν gambler σε όλη την ενήλικη ζωή μου. Αφήστε που μου είχε λείψει η δράση. Να ρισκάρω τα χρήματα μου, υποστηρίζοντας την άποψη μου. Είναι καλό να 'χεις στόχους στη ζωή σου, ανεξάρτητα από το πόσο ουτοπικοί είναι", είχε καταθέσει το 2014, πριν καταλήξει στο "ο επόμενος στόχος μου είναι να αγοράσω οργανισμό του ΝΒΑ, αν και αυτό γίνεται όλο και πιο δύσκολο, γιατί πια μιλάμε για δισεκατομμύρια δολάρια. Όχι για εκατοντάδες εκατομμύρια".

"Απλά απολαμβάνω τη ζωή μου"

Το 2017 πρόσθεσε πως "κοιμάμαι καλύτερα, έπειτα από μια μεγάλη χασούρα", αν και η αλήθεια είναι πως αυτή δεν ήταν μια από τις εμπειρίες που ζούσε συχνά. Συν του ότι "όταν κερδίζω πολλά, από τον ενθουσιασμό δεν μπορώ να κλείσω μάτι. Ενώ όταν χάνω, δεν με νοιάζει ούτε στο ελάχιστο και κοιμάμαι σαν πουλάκι. Γενικά, δεν νιώθω πια το παραμικρό στρες, όταν ρισκάρω τα λεφτά μου. Και πλέον έχω αρκετά λεφτά για να μην κάνω κάτι μόνο για το κέρδος. Να μη γίνομαι σκλάβος εργοδοτών. Κάνω μόνο ό,τι απολαμβάνω, ό,τι θέλω. Το μόνο ζητούμενο είναι να απολαμβάνω τη ζωή μου. Ξυπνάω και αποφασίζω τι θέλω να κάνω κάθε μέρα". Αναγνωρίζει βέβαια, ως πολυτέλεια "το να μπορείς να κάνεις κάτι που αγαπάς και να είσαι καλός σε αυτό".

Οι οργανισμοί του ΝΒΑ συνέχισαν να του χτυπούν την πόρτα, έως ότου εμφανιστηκαν οι Dallas Mavericks να κάνουν το εξτρά βήμα: πέρασαν στην πράξη την ιδέα που είχε ο ίδιος το 2010: να αποκτήσουν οι οργανισμοί ειδικό άνθρωπο, για την ποσοτική δουλειά. Την είδηση αποκάλυψαν οι Adrian Wojnarowski και Zach Lowe, του ESPN, εξηγώντας ότι "ο Bob είναι αδιαμφισβήτητα ο καλύτερος τζογαδόρος του πλανήτη, σε ό,τι αφορά το ΝΒΑ. Και αν αυτός είναι ο τίτλος της ιστορίας, ο υπότιτλος θέλει τον Βob να είναι από τα πιο λαμπρά μυαλά στην ανάλυση του μπάσκετ".

Credits: AP Photo/Cooper Neill