Γιατί το τρίποντο θα έχει πάντα το πάνω χέρι στο NBA

Η γραμμή των τριών πόντων δοκιμάστηκε πρώτα σε κολεγιακό επίπεδο, το 1945, όταν εμφανίστηκε μια, στα 6 μέτρα και 40 εκατοστά του παρκέ που είχαν εμφανιστεί το Κολούμπια με το Φόρνταμ. Η δεύτερη δοκιμή έγινε το 1958, όταν η γραμμή 'ζωγραφίστηκε' στα 7 μέτρα από το καλάθι του ματς Σεντ Φράνσις-Σιένα.

Tην τρίτη φορά ήταν που έγινε και πειραματική χρήση του κανονισμού των σουτ για τρεις πόντους, στο ματς Μπόστον Γιουνιβέρσιτι-Ντάρτμουθ, το 1961. Xρονιά που η American Basketball League υιοθέτησε το νέο 'κοσκινάκι' και έγινε η πρώτη του είδους. Σημειωτέον, είχε βάλει το τρίποντο στα 7.62.

Μια στιγμή, να σου πω ότι η ABA ήταν αυτή που υιοθέτησε και παρουσίασε πρώτη το χρονόμετρο των 30'' και τη γραμμή των βολών εκεί όπου τη βλέπεις σήμερα -και όχι στα 3.60.

To 1979 συναντήθηκαν οι ιδιοκτήτες των οργανισμών του ΝΒΑ, για να συζητήσουν τα τρέχοντα θέματα. Προ της πρώτης σεζόν των Μάτζικ Τζόνσον και Λάρι Μπερντ στο μαγικό κόσμο αυτής της λίγκας, κρίθηκε ως σκόπιμο

> να μειωθεί ο αριθμός των διαιτητών -κάθε ματς- από τρεις σε δύο (ξαναέγιναν τρεις ένα χρόνο μετά και για πάντα από το 1988)

> να μετακομίσουν οι Τζαζ από τη Νέα Ορλεάνη στο Σολτ Λέικ, της Γιούτα και από τη Σέντραλ Ντιβίζιον στην Μίντουουεστ. Το κενό τους κάλυψαν οι Ιντιάνα Πέισερς.

> να εγκριθεί η αγορά των Λέικερς από τον Dr. Τζέρι Μπας.

> να εγκριθεί η πρώτη συμφωνία της ιστορίας, με καλωδιακή τηλεόραση (USA Network).

Κάποιοι πρότειναν να ακολουθηθεί το παράδειγμα της ABA και να αποκτήσει το παιχνίδι -που 'χε δει την τηλεθέαση και το ενδιαφέρον να καταποντίζεται- το τρίποντο. Έστω δοκιμαστικά.

Αυτός που προέβαλε τις μεγαλύτερες αντιστάσεις ήταν ο Φράνκλιν Μιούλι, ιδιοκτήτης των Ουόριορς, ο οποίος είχε εξοργιστεί στο βαθμό που εγκατέλειψε τη συνάντηση. Πριν κλείσει πίσω του την πόρτα είχε πει “το να αλλάξουμε το δίποντο, είναι ανήθικο. Θα καταστρέψουμε το concept της ομάδας”.

Να σου πω ότι οι Ουόριορς είναι αυτοί που 'χουν ευεργετηθεί περισσότερο από όλους, από τα τρίποντα στην επανάσταση των τελευταίων χρόνων, οι φανέλες των πρωταθλητών είναι οι πιο δημοφιλείς και ο Στεφ Κάρι ο πιο γνωστός 'Πολεμιστής' για μισή δεκαετία.

Από την πρώτη εμφάνιση του τριπόντου και για τις επόμενες δεκαετίες, ετίθετο συχνά το θέμα της ανηθικότητας, αλλά και της καταστροφής των επιθέσεων με... αυτό το πράγμα. Παράλληλα, διαλυόταν κάθε έννοια του σέντερ, όπως τον γνώριζαν έως τότε.

Η λίγκα δεν ήθελε να μοιάζει το ΝΒΑ με παιχνίδι του δρόμου. Ανησυχούσαν πως οι ομάδες θα επιχειρούσαν 70 τέτοια σουτ, λες και βρίσκονταν σε ανοιχτό γήπεδο

Τη σεζόν 2013-14 ήταν 464 οι βραδιές που ομάδες είχαν μαζί από 70 σουτ τριών πόντων. Φέτος αυτές οι περιπτώσεις είναι ήδη 255.

Η πρώτη ομάδα που σούταρε περισσότερα τρίποντα από δίποντα

Στις 16 Νοεμβρίου του 2004, ημέρα Τρίτη οι Σόνικς (Seattle SuperSonics που το 2008 έγιναν Oklahoma City Thunder) επισκέφτηκαν τη Φιλαδέλφεια. Και νίκησαν τους Sixers (103-97), για να εξελίξουν το ρεκόρ τους σε 7-1. Σε αυτό το παιχνίδι, ο Ρέι Άλεν είχε σταματήσει στους 37 πόντους. Ο Βλάντιμιρ Ραντμάνοβιτς σηκώθηκε από τον πάγκο και έδωσε 20 πόντους. Όλοι μαζί οι Σόνικς είχαν δοκιμάσει 39 τρίποντα. Στο ίδιο ματς, είχαν 'πάρει' και 38 δίποντα.

Αυτή ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία του ΝΒΑ που ομάδα επιχείρησε περισσότερα σουτ τριών πόντων, από δίποντα. Τότε η συγκεκριμένη πληροφορία είχε περάσει σε δεύτερη -αν όχι τριτοτέταρτη- μοίρα. Το Σιάτλ είχε τελειώσει τη σεζόν στη δεύτερη θέση της κατηγορίας '3-point attempt rate', με το 28.1% των συνολικών σουτ να είναι από την περιφέρεια.

Περιττό να αναφέρω ότι οι περισσότερες ομάδες (21) έχουν ξεπεράσει φέτος αυτό το ποσοστό. Oι Ρόκετς είναι στην κορυφή (41.2%) και ακολουθούν οι Σέλτικς (34.6%) και οι Μπακς με τους Μαβς (από 33.9%). Η τελευταία ομάδα είναι οι Κλίπερς με 25.2%.

Τότε, το 2004, οι Σόνικς είχαν και 112.2 πόντους ανά 100 κατοχές (2η καλύτερη επίδοση στις 30), ενώ 'έτρωγαν' 109.6 πόντους, ανά 100 κατοχές (27οι στους 30). Έφτασαν μέχρι τους ημιτελικούς της Δύσης, όπου παραδόθηκαν στους Σπερς.

Η δεύτερη περίπτωση ομάδας που επιχείρησε περισσότερα τρίποντα, από δίποντα στο ίδιο παιχνίδι προέκυψε το 2006, όταν το 50% των σουτ που είχαν επιχειρήσει σε ένα ματς οι Νιου Τζέρσι Νετς (νυν Μπρούκλιν) ήταν τρίποντα. Μεσολάβησαν τρία χρόνια για να τριτώσει το καλό/κακό (εξαρτάται πώς το βλέπεις), με τους Νικς και τους Μάτζικ να προστίθενται στη λίστα, το Δεκέμβρη του 2009.

Από το 2014-15 μέχρι σήμερα, υπάρχει μια κάποια τεράστια εξέλιξη σε αυτό το θέμα. Δες το γράφημα που έφτιαξε η Flubber.

Η φετινή μπάρα είναι προϊόν πρόβλεψης, βάσει των όσων έχουν συμβεί μέχρι τώρα.

Τον Οκτώβριο σε αυτό το site είχες διαβάσει για την τάση που υπάρχει, όχι φέτος αλλά από τότε που κάποιοι 'σατανάδες' σκέφτηκαν το 'τα τρίποντα δίνουν πιο πολλούς πόντους από τα δίποντα' και βρήκαν πολλούς οπαδούς της ιδέας ' ας τρελαθούμε λοιπόν, στα τρίποντα'.

Η ακριβής τοποθέτηση ήταν 'η πιθανότητα για σουτ τριών πόντων είναι καλύτερη από την πιθανότητα για δύο' και ο Nτάριλ Μάρεϊ ήταν αυτός που πέρασε από τη θεωρία, στην πράξη με το Moreyball που ήταν μια πειθαρχημένη εκδοχή του 'βαράτε Μακεδονομάχοι', ως προϊόν γενικότερης λειτουργίας και αποφάσεων, με τον Μάικ Ντ' Αντόνι να δίνει το γενικό πρόσταγμα και τον Χάρντεν να είναι στο επίκεντρο.

Ο Ντιν Όλιβερ, για τον οποίον σου 'χω πει πολλάκις και που αν δεν θυμάσαι, ανήκει στους πρωτοπόρους των αθλητικών analytics, είχε δώσει το γράφημα που ακολουθεί, ως προς την αύξηση του ρυθμού στο ΝΒΑ, μέσα στα χρόνια. Γεγονός στο οποίο έπαιξε τεράστιο ρόλο το τρίποντο.

Ειρήσθω εν παρόδω, το τρίποντο έχει διευκολύνει -αν όχι ευεργετήσει- την παρουσία παικτών που τα προηγούμενα χρόνια δεν είχαν θέση. Δηλαδή, δεν ήταν 5, αλλά δεν ήταν και 4. Ναι, τα stretch 4, όπως και τα stretch 5.

Τη σεζόν 2012-13 οι παίκτες ύψους τουλάχιστον 2.10 είχαν δοκιμάσει -όλοι μαζί- 4000 τρίποντα. Πριν δυο σεζόν είχαν 'πάρει' 10.000 τέτοια σουτ. Οι παίκτες που ήταν κάτω των 210 εκατοστών παρουσίασαν αύξηση 35% στα τρίποντα, στο ίδιο χρονικό διάστημα.

Το σύγχρονο παιχνίδι θέλει καλύτερους αθλητές, που να 'χουν και σουτ, μαζί με τη δυνατότητα να εξελιχθούν αμυντικά, γιατί δεν ξέρεις τι θα γίνει στο μέλλον. Δηλαδή, τι άλλο θα γίνει πέραν των περισσότερων τρίποντων.

To σχόλιο που είχε να κάνει στο The Ringer για την κατάσταση που υπάρχει τα τελευταία χρόνια ήταν πως “ είναι αστείο, γιατί αν ήσουν στα ανοιχτά γήπεδα τις προηγούμενες δεκαετίες, θα έβλεπες πως πολλοί εκτελούσαν κυρίως τρίποντα. Αυτά τα σουτ κυριάρχησαν στα πάρκα, πριν κυριαρχήσουν και στο ΝΒΑ”.

Ο Όλιβερ δηλώνει σήμερα εκστασιασμένος, για το 'αγκάλιασμα' των τρίποντων από όλο το ΝΒΑ. Όχι μόνο για μαθηματικούς λόγους -που όταν τους εξηγούσε την περασμένη δεκαετία, τον περνούσαν για UFO-, αλλά και για αισθητικούς.

Διαφωνεί δε, κάθετα με όσους υποστηρίζουν πως ο τρόπος που παίζεται πια το παιχνίδι δεν είναι διασκεδαστικός. “ Έχω την αίσθηση πως η εξέλιξη του παιχνιδιού έχει φτάσει σε σημείο που είναι πιο διασκεδαστικό από ποτέ. Τρέχουν περισσότερο, η μπάλα κυκλοφορεί πιο γρήγορα έως ότου 'βγει' το σωστό σουτ και το γεγονός ότι η γραμμή είναι πιο ανοιχτή -γιατί οι άμυνες βγαίνουν προς τα έξω- κάνει την τελευταία έκδοση του μπάσκετ ως την πιο ενδιαφέρουσα”.

Ο Μάρεϊ με το... παιδί του.

Κάπως έτσι, έζησε και τη δικαίωση του ο Μάρεϊ, του οποίου το δόγμα (' τα τρίποντα, τα λέι απ και οι βολές είναι τα πιο αποτελεσματικά σουτ') αποδείχθηκε επιτυχημένο. Δηλαδή, ό,τι σχεδίασε (που ουδεμία σχέση είχε με το μπάσκετ) και πέρασε από τα χαρτιά στο παρκέ, είχε αποτέλεσμα. Για αυτό και δήλωσε ότι “ δεν υπάρχει παίκτης που να μη λατρεύει να παίζει γρήγορα, να υπάρχουν αποστάσεις, να γίνεται δουλειά στην επίθεση. Έχω την αίσθηση πως πια το transition είναι πιο εύκολο από ποτέ”. Πιο εύκολο και πιο γρήγορο.

Αυτό που ακόμα δεν έχει βρεθεί είναι πώς πρέπει να διαχειρίζονται οι άμυνες την κατάσταση. Γιατί θα έλεγες ότι μια καλή αμυντική ομάδα θα φρόντιζε να μην τρώει πολλά τρίποντα. Θα προσαρμοζόταν. “Αυτό δεν έχει συμβεί, γιατί υπάρχουν μόνο κάποια πράγματα που μπορείς να κάνεις εν ώρα αγώνα, για να σταματήσεις έναν καλό σουτέρ. Δεν μπορείς να τα κάνεις όλα” λέει ο Όλιβερ, πριν προσθέσει ότι πάντα τα τρίποντα θα 'χουν το πάνω χέρι.

Οι ομάδες δεν εκτελούν απλά περισσότερα τρίποντα. Εκτελούν περισσότερα ελεύθερα τρίποντα και για αυτό δεν προκαλεί καμία έκπληξη πως η φετινή επιθετική αποτελεσματικότητα είναι η μεγαλύτερη της ιστορίας.

Την ίδια ώρα, βοηθά και το ΝΒΑ όπως μπορεί, με τις ανανεώσεις των κανονισμών, ώστε η διασκέδαση να φτάσει στα ύψη, μαζί με το ρυθμό και τα σκορ. Και όσο οι άμυνες παλεύουν να βρουν απαντήσεις, οι επιθέσεις συνεχίζουν την εξέλιξη. Στο βαθμό που υπάρχουν παιχνίδια τα οποία ξεκινούν με τρίποντα από τις γωνίες. Και όσο πιο τρελά γίνονται τα πράγματα στο τρίποντο, τόσοι περισσότεροι διάδρομοι ανοίγουν προς το καλάθι.

Ο μεγαλύτερος εχθρός της περαιτέρω αύξησης των τρίποντων είναι το επιθετικό τους συμπλήρωμα: τα λέι απ

Εύλογα οι περισσότεροι προπονητές τα προτιμούν -μακράν- από τις περιφερειακές εκφράσεις, γιατί είναι σίγουροι πόντοι. Γενικά, οι σίγουροι πόντοι είναι πάντα στην κορυφή των προτιμήσεων, πολλώ δε αν προέρχονται από τη χειραγώγηση των δρόμων/επιλογών που δημιουργούνται (όταν πηγαίνει παίκτης για βοήθεια κλπ).

Όσο περνά δε, ο καιρός σουτάρουν και από πιο μακριά οι παίκτες, με το τετράποντο να μην είναι κάτι περισσότερο, από σκέψη.

Το The Ringer κατέληξε στο ότι 'σε μια επιχείρηση που όλα κρίνονται από το αποτέλεσμα, αν οι Ουόριορς δεν νικούσαν ποτέ, δεν θα ακολουθούσαν το παράδειγμα τους και οι άλλοι. Δεν θα 'έφτιαχναν' όλοι ρόστερ με τον τρόπο που το κάνουν εκείνοι, για να εξυπηρετήσουν τη συνήθεια τους”. Prove them wrong.

Photo: Associated Press