10 λόγοι που ο Πέδρο Μάρτινς δεν νοιάζεται για ό,τι λες

Ως μεγαλύτερο ελάττωμα αναγνωρίζει το πείσμα του. Ως μεγαλύτερο πλεονέκτημα την επιμονή του. Ο Πέδρο Μάρτινς έχει μάθει να μην ασχολείται με ό,τι δεν τον κάνει καλύτερο στη δουλειά του. Δεν είναι από αυτούς που σπαταλούν ασκόπως την ενέργεια τους. Ή το χρόνο τους. Οι προτεραιότητες του είναι πολύ ξεκάθαρες, από όταν ήταν 28 χρόνων. Ξεκάθαρα, στα 49, δεν θα επιτρέψει σε κανέναν να τον ‘βγάλει’ εκτός του πλάνου -για όλα έχει από ένα πλάνο. Του αρέσει να δουλεύει με έξυπνους παίκτες, λατρεύει να αναλαμβάνει ευθύνες και τις συνέπειες αυτών και δεν φεύγει πριν νιώσει πως δεν έχει άλλα να δώσει. Του αρέσει να φροντίζει τους παίκτες του -ώστε να αισθάνονται άνετα σε κάθε σημείο του όποιου ματς- και ουδένα πρόβλημα έχει που -όπως λέει- ελάχιστοι έχουν καταλάβει πώς παίζει ο Ολυμπιακός, υπό τις οδηγίες του. Είναι κάτι που του συνέβαινε πάντα. Σημείωσε επίσης, πως για εκείνον, η μεγάλη νύχτα του Ολυμπιακού στο Emirates (πριν από την επομενη κόντρα στη Γουλβς στη φάση των 16) είναι το δέντρο. Όχι το δάσος. Ο Μάρτινς δεν αρκείται στα λίγα. Και δεν τον ενδιαφέρει αν τον βρίζει όλος ο κόσμος.

∎ Έμαθε τη διασκέδαση ως ‘κλειδί’ για την επιτυχία

Το πλήρες όνομα του είναι Pedro Rui da Mota Vieira Martins. Ως ποδοσφαιριστής, έγινε γνωστός ως Pelu. Αυτή η διαδρομή άρχισε όταν ήταν ακόμα παιδί (δεν θέλω να σοκάρεσαι), στην ομάδα της γειτονιάς του: τη Φεϊρένσε της πόλης Φέιρα των 11.040 κατοίκων στη γη των 8.40 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Έχεις φάει ποτέ φογάτσα; Όχι φοκάτσα. Φογάτσα. Είναι είδος τσουρεκιού που έχει φτάσει έως την Κέρκυρα, το οποίο δημιούργησαν στη γενέτειρα του Μάρτινς, ο οποίος έπαιξε στην πρώτη της πόλης του, τη σεζόν που κέρδισε την άνοδο στην Primeira Liga (1988-89). “Εκείνη η ομάδα ήταν ερασιτεχνική. Πολλοί δούλευαν, άλλοι σπούδαζαν. Ήμασταν περισσότερο σαν οικογένεια. Παίκτες που γνωριζόμασταν πολύ καλά μεταξύ μας. Μακριά από ό,τι ίσχυε στους επαγγελματίες. Κανείς δεν μας χαρίστηκε. Ήμασταν στην κορυφή, από την αρχή έως το τέλος”.

∎ Έγινε αμυντικός μέσος, όταν τον έπεισαν πως εκεί ήταν το μέλλον του

Έκανε ντεμπούτο στα 19 (19/8/1989), ‘βγάζοντας’ και τα 90 λεπτά του 1-0 επί της C.F. União. Ως επιθετικός. Στην εξέλιξη της χρονιάς μετακινήθηκε στο κέντρο “και έμαθα πώς λειτουργεί ένας επιθετικός μέσος. Ο Άλβαρο Καρολίνο με έκανε αμυντικό μέσο. Μου είχε πει πως βάσει των χαρακτηριστικών που είχα ως παίκτης, αυτή ήταν η θέση που θα ξεχώριζα. Ως επιθετικός δεν θα έφτανα ποτέ στο επίπεδο που έφτασα”. Ακολούθησε τη Βιτόρια Γκιμαράες (ως συμπαίκτης των Ζάχοβιτς και Πέδρο Μπαρμπόσα, υπό τις οδηγίες του Κουινίτο -‘τον ευχαριστώ που ρίσκαρε μαζί μου, σε έναν παίκτη χαμηλότερης κατηγορίας που βρέθηκε να καλύπτει το κενό του Πάουλο Μπέντο’), η Σπόρτινγκ (‘ακόμα θυμάμαι τη μέρα που πέρασα την πόρτα του Alvalade. Ένιωσα πως έπρεπε να επιταχύνω την εξέλιξη μου, για να φτάσω εκεί όπου ήταν οι συμπαίκτες μου. Έμαθα πολλά από τον Oceano και τον Carlos Xavier. Έπεσα σε χρονιά που δεν είχαμε μεγάλους σταρ, αλλά όλοι αφιερώσαμε το σώμα και τη ψυχή μας στο σύλλογο’), η Μποαβίτσα, η Σάντα Κλάρα και τη Αλβέρκα. Αποσύρθηκε ως τέτοιος, στα 34, έχοντας πλήρη γνώση τι θέλει να κάνει στη συνέχεια της ζωής του. Είχε προετοιμαστεί για τη μετάβαση. Πριν περάσουμε σε αυτό, θα ήθελα να δούμε κάτι άλλο.

Τι κάνει τον τέλειο αμυντικό μέσο -θέση που πια ‘μεταφράζεται’ κατά το δοκούν

Σε βρετανικό λεξικό υπάρχει το λήμμα “The Makelele Role”. Εκ του Κλοντ Μακελελέ. Και αν στη γυμναστική -ή σε άλλα ατομικά σπορ- είναι σύνηθες να παίρνει μια άσκηση το όνομα του εμπνευστή της, στο ποδόσφαιρο σπανίως ένας παίκτης γίνεται λήμμα, εξαιτίας του ρόλου του στο σπορ. Στην ερμηνεία αναφέρεται πως ‘χρησιμοποιώντας τη ‘μηχανή’ του Μακελελέ και τις εξαιρετικές αμυντικές τοποθετήσεις, για να ‘σπάει’ τις επιθέσεις και να ‘ταΐζει’ τους παίκτες-δημιουργούς που είναι μπροστά του. Αυτός που υποκινεί τις αντεπιθέσεις’. Η ουσία της δουλειάς, όταν έπαιζε ο Μάρτινς ήταν να αποτελεί τον ογκόλιθος της άμυνας -την ασπίδα της. Δηλαδή, χρειαζόταν να είναι σκληροτράχηλος, να ‘έχει’ τα τρεξίματα, να είναι καλός στα μαρκαρίσματα, στα τάκλιν κλπ. Δηλαδή, στα fundamentals του κεντρικού μέσου, ρόλος που συνδυάζει τις πνευματικές με τις τεχνικές ικανότητες -για όποιον θέλει να ξεχωρίσει-, καθώς έχει ως βασική προϋπόθεση να μπορεί να δει όλο το γήπεδο -να δει την απειλή, πριν καν εκδηλωθεί. Ο Μάρτινς έμαθε ως παίκτης να βλέπει τη γενική εικόνα που υπήρχε μπροστά του. Ή αν θες, το δάσος. Όχι το δέντρο -στο οποίο αποδεδειγμένα εστιάζουν οι επικριτές του.

∎ Έζησε την καταστροφή της Πόρτο από την έλλειψη υπομονής

Η προσέγγιση του Πορτογάλου ως προς την καριέρα του, αφότου είχε κάνει ό,τι ήταν να κάνει ως ποδοσφαιριστής βασίστηκε στο ‘άλλο η θεωρία, άλλο η πράξη’. Μεθοδικός γαρ, είχε έτοιμο το πλάνο της ‘επόμενης ημέρας’ από τα 28 -έξι χρόνια πριν πει το ‘εδώ τελείωσα ως παίκτης’ είχε αρχίσει να παρακολουθεί μαθήματα προπονητικής. Είχε τη διαύγεια και την ευφυΐα να καταλάβει πως είχε συνεργαστεί μεν, με ουκ ολίγους κόουτς, είχε δει πολλά, είχε μάθει περισσότερο, αλλά ουδέποτε είχε κληθεί να διαχειριστεί 15 διαφορετικές προσωπικότητες. Ή να ‘στήσει’ ομάδα με δικές του επιλογές. Ή να πείσει τους παίκτες του να κάνουν αυτά που εκείνος ήθελε -πολλώ δε, τι ήταν αυτό που ήθελε. Τα έβαλε όλα κάτω και αποφάσισε να συνδυάσει το ακαδημαϊκό κομμάτι, με το πρακτικό στην άκρη των πάγκων των Βιτόρια ντε Σετούμπαλ, Πόρτο και Μπελενένσες, τις περισσότερες φορές, ως συνεργάτης του José Couceiro -Νυν τεχνικού διευθυντή της ομοσπονδίας ποδοσφαίρου στην Πορτογαλία ‘που μου έμαθε τη σημασία της επικοινωνίας, να μιλώ με άνεση μπροστά σε μεγάλα κοινά‘. Του έμαθε και πολλά περισσότερα, παίρνοντας μαζί του σε τρεις ομάδες. “Από την αρχή ήξερε πως ήθελα να γίνω head coach. Όταν του έκανε πρόταση η εθνική U21 του είπα ότι είχε έλθει η ώρα να χωρίσουν οι δρόμοι μας”.

Ως παίκτης, αλλά και στο ‘αγροτικό’ του ως κόουτς είχε την παρατηρητικότητα και την περιέργεια που τον βοήθησαν να ‘φτιάξει’ μια πρωτογενή λίστα με όσα ήθελε να γίνει ως προπονητής.

➔ Από τον τεχνικό που είχε στην Σπόρτινγκ, τον Octávio Machado “’κράτησα’ την ικανότητα του να δημιουργεί σύνολα με συνοχή, ικανά να επικεντρώνονται στον ίδιο στόχο, ενώ χαρακτηριζόταν για την ηρεμία του”.

➔ Από εκείνον που ‘χε στη Βιτόρια (Κουινίτο) έμαθε πώς να διαχειρίζεται το πνευματικό κομμάτι των παιχνιδιών. “Έδινε με μοναδικό τρόπο θετική ενέργεια στους παίκτες. Πριν ένα ματς, προς το τέλος της σεζόν, όταν ήμασταν όλοι κουρασμένοι και η ομάδα σε κρίση, εμφάνισε μπουκάλι με σαμπάνια και μας κέρασε, λέγοντας ότι ‘δεν με νοιάζει τι λένε οι άλλοι. Εγώ ξέρω πως θα κερδίσουμε’. Σημείωση: ήπιαμε μιάμιση ώρα πριν αρχίσει το ματς, το οποίο κερδίσαμε”.

➔ Ως συνεργάτης του Couceiro στην Πόρτο (μετά το Σετούμπαλ) “διδάχθηκα τη διαδικασία της προπόνησης. Πώς τη σχεδίαζε, με τεράστια δίψα να μπορεί να καταλαβαίνει όλο και καλύτερα το παιχνίδι. Σε έξι μήνες έκανα χιλιάδες χιλιόμετρα, συγκέντρωσα χιλιάδες πληροφορίες και άρχισα να καταλαβαίνω καλύτερα το παιχνίδι -ως προς το πώς σκέφτεται ένας προπονητής και τη φιλοσοφία”. Είχε ‘πέσει’ πάνω στη μεταβατική φάση της ομάδας, από τις επιτυχίες στην Ευρώπη στην επόμενη εποχή. Είχε την ευκαιρία να δει πώς μπορούν να διαλύσουν ένα project νέοι παίκτες, από τους οποίους απαιτείς τα πάντα, χωρίς να τους έχει προετοιμάσει. “Δεν μπορούσαν να τα δώσουν και δημιούργησαν μεγάλο πρόβλημα. Για παράδειγμα, ο Φαμπιάνο. Για εμένα είναι εκ των κορυφαίων επιθετικών που έπαιξαν στην Πόρτο. Αλλά δεν είχε επιτυχία. Το παιδί μόλις είχε έλθει από την Braisl και απαιτούσαν να βάλει 30 και 40 γκολ. Δεν ήταν έτοιμος. Δεν υπήρχε υπομονή”.

➔ Εν συνεχεία πήγε στην Μπελενένσες, όπου κάτι πήγε πολύ λάθος. “Υπήρχαν ποιοτικοί παίκτες, τα αποδυτήρια ήταν μια χαρά, όλοι δούλευαν πολύ καλά μέσα στην εβδομάδα, αλλά δεν κέρδιζαν παιχνίδια. Αν δεν έχεις ανθεκτικές, σκληρές ομάδες, με συνεκτικότητα είναι δύσκολα τα πράγματα. Κάποιες φορές αυτά τα στοιχεία δίνουν επιτυχίες, ακόμα και αν η ποιότητα δεν είναι εξαιρετική. Αυτό που έγινε με την Μπελενένσες έχω την αίσθηση ότι ήταν θέμα ανταγωνιστικού πνεύματος. Που δεν υπήρχε στους παίκτες”.

∎ Είναι πολέμιος της αντιγραφής

Όπως έχει γράψει στο Coaches Voices “ακόμα και αν έχεις περάσει όλη σου τη ζωή, παίζοντας ποδόσφαιρο, δεν είσαι έτοιμος να προπονήσεις μεγάλο club στην αρχή της προπονητικής σου καριέρας. Για αυτό αποφάσισα να αρχίσω το ταξίδι μου από τον μηδέν, την τρίτη κατηγορία της χώρας μου. Όταν έμεινα μόνος, ως υπεύθυνος του πάγκου άρχισε η πραγματική μου εκπαίδευση”. Όπως είπε, στο χρόνο που πέρασε στη σκιά άλλων -μακριά από τα φώτα που τον αφορούσαν όσο ήταν παίκτης-, είχε τη δυνατότητα να αναπτύξει τη δική του μεθοδολογία. Να καταλήξει στο ποδόσφαιρο που ήθελε να παίζουν οι ομάδες του.

“Δεν ήθελα να αντιγράψω κάτι από όσα είχα διδαχθεί. Από τα μαθήματα κράτησα το πώς διαχειρίζεσαι ένα γκρουπ ανθρώπων, πώς βρίσκεις λύσεις σε συγκεκριμένα προβλήματα, αλλά και το πώς αναπτύσσεις τη δική σου διαδικασία και φιλοσοφία. Έμαθα να πεισμώνω, να είμαι δημιουργικός”.

Όταν βρίσκει μια ιδέα που του φαίνεται καλή, την κρατά και δουλεύει επί της ανάπτυξης της. Όπου και αν έχει πάει, αυτό που ‘χει κάνει έχει βασιστεί σε δικές του ιδέες. Προφανώς και δεν υπάρχει παρθενογένεση. Υπάρχει ωστόσο, πρωτοτυπία που είθισται να βασίζεται στην ικανότητα.

 ∎ Μέσα σε λίγους μήνες ‘έχασε’ τον πατέρα του και τον αδελφό του

Πριν αναλάβει μόνος, την πρώτη ομάδα, πέθαναν ο πατέρας. Ακολούθησε ο αδελφός του ένα χρόνο μετά. “Ο πατέρας μου πέθανε μπροστά στα μάτια μου, στα χέρια της μητέρας μου. Περίμενε να τον αποχαιρετήσουμε στο νοσοκομείο. Ήταν εξουθενωμένος. Όταν μας είδε, είπε ‘αντίο’ και έκλεισε τα μάτια του. Το περίεργο είναι πως πήγε μόνος του στο νοσοκομείο. Φαινομενικά ήταν μια χαρά. Την επομένη ήταν νεκρός”. Από πρόβλημα στην καρδιά.

Ο αδελφός μου δεν είχε προλάβει να έλθει στο νοσοκομείο το κρίσιμο βράδυ. Λίγο καιρό αργότερα, ήμουν αυτός που τον βρήκε νεκρό, στο σπίτι του. Είχαμε κανονίσει να φάμε μαζί. Δεν ήταν έκπληξη, όταν αργούσε στα ραντεβού. Ανησύχησα όταν ενώ είχαμε πει να συναντηθούμε στις 19.00, είχε πάει 21.30 και δεν είχε εμφανιστεί. Ζούσε μόνος του. Ζήτησα από την ανιψιά μου να μου φέρει το κλειδί και να πάω σπίτι του. Ένιωθα πως είχε συμβεί κάτι. Όταν μπήκα μέσα, τον είδα να είναι ξαπλωμένος στο πάτωμα με ένα μπουκάλι νερό, κάτω από τον ώμο. Ήταν νεκρός”, από έμφραγμα μυοκαρδίου. Δεν πάει στην εκκλησία, αλλά πιστεύει. Όταν επιστρέφει στη χώρα του, το πρώτο πράγμα που κάνει είναι να επισκεφτεί τους παππούδες του, τον πατέρα του και τον αδελφό του. “Νιώθω την ανάγκη της επαφής μαζί τους”. Ξέρει πως ανήκει στην ομάδα υψηλού κινδύνου, με κληρονομικότητα στα θέματα καρδιάς. “Παίρνω χάπια χοληστερόλης και περιστασιακά ασπιρίνη, ώστε να αραιώνει το αίμα. Είναι κάτι που οφείλω να ελέγχω διαρκώς“.

∎ Ανέπτυξε από την πρώτη σεζόν τη μηχανική λύσης προβλημάτων -όσο τρελά κι αν είναι

Για τα πρώτα χρόνια της καριέρας του είχε διαλέξει συλλόγους της τρίτης κατηγορίας. Ξεκίνησε από την União de Lamas (2006-07) “αποδεχόμενος την πρόταση που μου έκανε ο τότε πρόεδρος, τηλεφωνικά”. Προφανώς και είχε άγχος “ώσπου συνειδητοποίησα πως αρχίζω σιγά σιγά να φτάνω εκεί όπου θέλω να βρίσκομαι. Η ομάδα ήταν καταδικασμένη από την αρχή. Είχε πολλά προβλήματα, δεν είχε λεφτά, δεν είχε συμβόλαια. Παραιτήθηκα όταν οι διοικούντες δεν πλήρωσαν τους παίκτες, όπως μου ‘χαν υποσχεθεί”. Πριν πάει εκεί, είχε συλληφθεί στην Ισπανία, αλλά απαλλάχθηκε των κατηγοριών, καθώς αποδείχθηκε πως ήταν θύμα απάτης.

Στην União, οι παίκτες δούλευαν το πρωί και ως εκ τούτου είχαν μόνο το απόγευμα ελεύθερο για προπονήσεις. Όταν πήγε στην  νύχτωνε στις 18.00 “και στο γήπεδο δεν είχε προβολείς. Είχε όμως, δίπλα ένα χωμάτινο γήπεδο με λίγα φώτα. Αυτό που κάναμε ήταν μισή ώρα στο χόρτο μέχρι που νύχτωνε και πηγαίναμε δίπλα για τακτική”. Το ένα έφερε το άλλο και πλέον, δηλώνει πως έχει τη ψυχραιμία και την ‘τεχνογνωσία’ του να λύσει ό,τι πρόβλημα εμφανιστεί μπροστά του. “Όσο απίθανο και αν είναι”.

Μετά ήλθε η Lusitânia (2007-09 ‘πέρασα ενάμιση χρόνο. Ήταν φανταστικά. Έμαθα πολλά. Είχαμε κόσμο στο πλευρό μας. Επίσης υπήρχαν προβλήματα, αλλά είχαμε και νεανική ομάδα‘) και από εκεί η Espinho (2009-10 ‘μου έδωσε ένα project που μου επέτρεψε να κάνω το επόμενο βήμα. Παραιτήθηκα και από εκεί, γιατί επίσης δεν τηρούσαν τ;α συμφωνηθέντα. Δεν με απέλυσαν. Μόνο η Βιτόρια με έχει απολύσει‘).

Πριν ‘φύγει’ το 2010 είχε αναλάβει και τη δεύτερη ομάδα της Maritimo -πάντα στην γ’ κατηγορία-, που ήταν δεύτερη από το τέλος, στα 8 ματς πριν το τέλος της αγωνιστικής περιόδου. “Όλοι είπαν πως είμαι τρελός. Ακόμα και η οικογένεια μου. Ήξερα πως ρισκάρω. Εν τούτοις, πήγα”. Κέρδισε τα 7 από τα οκτώ εναπομείναντα παιχνίδια. Το 8ο ήλθε ‘Χ’. “Το ρίσκο μου απέδωσε όταν μου ζητήθηκε να αναλάβω την πρώτη ομάδα”. Αυτό έγινε όταν απολύθηκε ο Mitchell van der Gaag -για ‘φτωχά’ αποτελέσματα. Τον αντικατέστησε στις 15/9 του 2010. Δεν άφησε τις ‘ρεζέρβες’. “Θέλω να συνεχίσουμε το project που ξεκίνησα και τη δουλειά επί της γενικότερης εξέλιξης του συλλόγου, για να δούμε πού θα οδηγήσει” είχε πει στη Record. Είχε προσθέσει και πως “όταν τα αποτελέσματα δεν είναι καλά, ‘πέφτει’ η αυτοπεποίθηση. Η κατάσταση δεν είναι καλή, στην παρούσα φάση. Γενικά ωστόσο, η κατάσταση δεν είναι καλή στον κόσμο. Έχουμε ακόμα πολύ δρόμο μπροστά μας και πραγματικά πιστεύω πως είναι εντός στόχων ο τίτλος του πρωταθλήματος”. Για συνεργάτες του επέλεξε εκείνους που ‘χε και στη δεύτερη ομάδα (Carlos Jorge και Quim) “μαζί με άλλους που θα με βοηθούσαν να βάλω τη μηχανή σε λειτουργία, με τον τρόπο που ήθελα. Ήμουν πια σε επαγγελματική ομάδα. Έως τότε δεν είχα scout ή υπεύθυνο για την ανάλυση. Τα έκανα όλα μόνος”.

∎ Αναγνωρίζει τη σημασία της πώλησης παικτών

Από την πρώτη ομάδα επέλεξε να θέσει ως βασικό άξονα κάθε δουλειάς την πίστη στους νέους παίκτες. “Ποτέ δεν προβληματίστηκα για το αν πρέπει να τους προωθήσω, όταν είχαν τη σχετική ποιότητα”. Αυτό δεν σήμαινε ότι είχε εμμονή με τα νιάτα. “Μου αρέσει να δουλεύω με έξυπνους παίκτες, που καταλαβαίνουν το παιχνίδι. Η ηλικία δεν μου λέει κάτι”. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.

“Στην αρχή οι παίκτες δεν με έπαιρναν σοβαρά στη Μαριτίμο, γιατί ήμουν από τη Β’ ομάδα. Πίστευαν πως προσποιούμαι. Στο δεύτερο παιχνίδι ο Κλέμπερ φέρθηκε άσχημα, ζήτησε και να αντικατασταθεί στο 20λεπτο. Πράγμα που έγινε. Μετά το τέλος του αγώνα πήγα στη συνέντευξη Τύπου και ήμουν πολύ επιθετικός εναντίον του παίκτη μου, ο οποίος από την επομένη έγινε ξανά επαγγελματίας. Μετά πήγα στον πρόεδρο και του είπα πως αν δεν πάει στα αποδυτήρια να διευκρινίσει ότι ήμουν ο full time προπονητής της ομάδας, δεν υπήρχε τύχη να κάνουμε δουλειά”. Ο Κάρλος Περέιρα έκανε την επόμενη μέρα το χρέος του.

Στην τετραετία του στη Μαριτίμο, οι περισσότεροι παίκτες προέρχονταν από την ακαδημία. Είχαν κάνει το ‘πέρασμα’ 30. Στην τελευταία σεζόν οι 17 του ρόστερ ήταν από τη β’ ομάδα. “Ο σύλλογος μπορούσε εν τω μεταξύ, να πουλάει και παίκτες για καλά λεφτά. Το οικονομικό κομμάτι είναι πάντα σημαντικό στην Πορτογαλία, ειδικά όταν δεν ανήκεις στην Big 3 (Πόρτο, Μπενφίκα, Σπόρτινγκ). Είναι δύσκολο να ανταγωνιστείς τους τρεις καλύτερους. Πρέπει να πιστέψεις στη δουλειά σου και να μείνεις συνεπής στη φιλοσοφία σου. Οφείλεις να κάνεις ό,τι μπορείς για την υλοποίηση των στόχων και την ίδια ώρα, να αναγνωρίζεις τη σημασία του να μπορείς να πουλήσεις παίκτες”.

Πήγε το club σε τρεις τελικούς, σε οκτώ χρόνια. Το ‘έβγαλε’ και την ομάδα στην Ευρώπη. Όταν έφυγε, τα οικονομικά ήταν εξαιρετικά. Όταν έφυγε ήξερε πως “δεν πιστεύω πως υπάρχει πολύς κόσμος που να μπορεί να περιγράψει τις ομάδες μου. Θέλω οι παίκτες μου να προσαρμόζονται εύκολα, να νιώθουν όσο πιο άνετα μπορούν σε κάθε στιγμή του παιχνιδιού -στην επίθεση, το transition, την άμυνα. Αυτός είναι ο στόχος μου. Προετοιμάζω την ομάδα μου για όλες αυτές τις στιγμές. Θεωρώ ωστόσο, πως είμαι κόουτς επιθετικού ποδοσφαίρου”.

To 2014 διάλεξε τη Rio Ave “γιατί βρήκα ενδιαφέρον το project. Είχαν στη διάθεση τους καλά χρήματα και στο ρόστερ καλούς παίκτες. Μου έδωσαν ό,τι χρειαζόμουν τότε. Είχα τη δυνατότητα να ζήσω και με την οικογένεια μου. Στη Μαριτίμο είχα μείνει πολύ. Ένιωσα πως είχα κουραστεί. Δεν μπορώ να καταλάβω τους προπονητές που μένουν 10 χρόνια στον ίδιο πάγκο. Δεν θα ξεχάσω ποτέ όσα έζησα εκεί. Είχε έλθει ωστόσο, η ώρα να προχωρήσω. Δεν είχα να δώσω άλλα”. Στα δυο χρόνια που έμεινε στη Ρίο Άβε, η ομάδα μπήκε σε ομίλους του UEFA Europa League για πρώτη φορά στην ιστορία και έχασε το κύπελλο -από την Μπενφίκα- στα πέναλτι. Την επόμενη σεζόν πήγε πάλι στο UEFA Europa League και τα ημιτελικά του Κυπέλλου “ενώ ο σύλλογος πούλησε επτά παίκτες”.

Πριν καν τελειώσει η σεζόν 2015-16 όλοι ήξεραν πως θα συνεχίσει στην Γκιμαράες. “Η Ρίο Άβε δεν μπορούσα να μου δώσει πια ό,τι ήθελα -ό,τι είχα ανάγκη για να περάσω στο επόμενο επίπεδο. Είχα πρόταση από ομάδα της Ελλάδας και από μια στην Τουρκία. Έκρινα πως αυτό που ήθελε να κάνει η Γκιμαράες ήταν το πιο φιλόδοξο πλάνο”. Δηλώνει υπερήφανος που επί των ημερών του “ο σύλλογος ‘έβγαλε’ τα περισσότερα χρήματα της ιστορίας, από πωλήσεις παικτών. Από την πρώτη στη δεύτερη χρονιά χάσαμε οκτώ παίκτες, οι οποίοι πουλήθηκαν σε τιμές-ρεκόρ (για παράδειγμα, οι Soares και Raphinha). Ανεξάρτητα από το ματς, στις εξέδρες υπήρχαν 20.000 φαν. Κάτι που επίσης, συνέβη για πρώτη φορά”. Η Βιτόρια ήταν η πρώτη -η μόνη μέχρι τώρα- ομάδα που τον απέλυσε. “Έπρεπε να το περιμένω ότι θα συμβεί, γιατί όλη τη χρονιά δεν είχα την παραμικρή σχέση με τον Ζοσέ Μέντες”.

∎ Στον Ολυμπιακό βγήκε από την άνεση του

Μετά την έξοδο από την Γκιμαράες, ήλθε η πρόσκληση από τον Ολυμπιακό “ομάδα που με είχε προσεγγίσει και νωρίτερα -τον Γενάρη εκείνου του έτους, αλλά δεν με άφησε να φύγω ο πρόεδρος της Βιτόρια. Δεν τα βρήκαμε”. Δεν είχε πρόβλημα να δοκιμάσει τη ζωή και την καριέρα εκτός Πορτογαλίας, για πρώτη φορά “γιατί αναζητούσα νέες προκλήσεις. Στον Ολυμπιακό υπήρχαν τεράστιες προσδοκίες που ένιωθα ότι μου ταιριάζουν. Ήμουν έτοιμος και ήθελα να βγω από την άνεση μου. Ήθελα να βγουν και οι συνεργάτες μου, οι οποίοι έως τότε δεν ήξεραν λέξη στα αγγλικά”.

Διαπίστωσε πως τα πράγματα ήταν πιο εύκολα από ό,τι τα ‘χε φανταστεί, δεδομένης της παρουσίας πολλών συμπατριωτών του στο παρελθόν. “Το εβδομαδιαίο πλάνο ήταν ένα τυπικό πορτογαλικό πλάνο, για παράδειγμα”. Πήρε μαζί του το τιμ που ‘χει από τη Μαδέιρα. “Η ομάδα ήταν νέα. Είχαν φύγει 21 παίκτες από την προηγούμενη χρονιά και είχαν έλθει 21. Πλέον ο Ολυμπιακός δεν ξόδευε περιουσίες”. Έκανε ό,τι πάντα: εμπιστεύτηκε τους έξυπνους παίκτες και αναζήτησε τις ισορροπίες. Είχε αποκαλύψει στους Πορτογάλους πως σε επίπεδο πάθους η Ελλάδα είναι η Πορτογαλία επί τρία. “Στο ένα παιχνίδι είναι όλα τέλεια και στο επόμενο τα χειρότερα δυνατά”.

Τον ρώτησαν αν είναι αλήθεια πως απέρριψε πρόταση 4.000.000 ευρώ το χρόνο από τη Σαουδική Αραβία. Απάντησε “ναι είναι αλήθεια, αλλά δεν θα μιλήσω για νούμερα”. Δεν ήταν η πρώτη φορά που αρνήθηκε να πάει στα Εμιράτα. “Δεν έχει έλθει ακόμα αυτή η ώρα. Έχω άλλες προτεραιότητες”. Όπως “το πρωτάθλημα στην Ελλάδα”. Μετά; “Θα ήθελα να πάω στην Αγγλία”.

 ∎ Είναι βέβαιος πως (ακόμα) πολλοί δεν καταλαβαίνουν πώς παίζουν οι ομάδες του

Όπως έχει πει “το μοντέλο παιχνιδιού που ‘χω εξαρτάται απόλυτα από τη διαδικασία της προπόνησης. Για αυτό και θεωρώ άδικες κάποιες κριτικές που δέχομαι από συναδέλφους, οι οποίοι είναι ανίκανοι να καταλάβουν τι κάνω. Πολλοί λένε πως οι ομάδες μου είναι transition teams. Αυτό είναι ψέμα και έχω στοιχεία που το αποδεικνύουν. Θα ξαναπώ ότι δουλεύω με τους παίκτες μου κάθε στιγμή του κάθε παιχνιδιού. Πώς γίνεται να έχω ομάδες transition, όταν έχουμε το 70-80% των κατοχών;”.

“Αυτό που παίζουν οι ομάδες μου σε κάθε ματς, προκύπτει από τα χαρακτηριστικά των παικτών που ‘χω στη διάθεση μου. Θα έλεγα πως είμαι ελαστικός προπονητής -κάνω τα βήματα που χρειάζονται για να συναντήσω τις ανάγκες της ομάδας, των παικτών και τις αδυναμίες που ‘χουμε τη δεδομένη στιγμή. Εφόσον δω τι χρειάζεται η ομάδα, πρέπει να δημιουργήσω τον τρόπο για να βελτιωθούμε εκεί όπου υπάρχει πρόβλημα, χωρίς να χάσουμε το μοντέλο παιχνιδιού και τη φιλοσοφία. Μοντέλο αλλάζω από χρονιά σε χρονιά”.

Όταν τον ρώτησαν ποιος είναι ο καλύτερος παίκτης που είχε ποτέ, απάντησε ‘από την Ελλάδα ο Φορτούνης’. Από την Πορτογαλία “δεν μπορώ να διαλέξω εύκολα”. Όσο για το ποια είναι η πιο δύσκολη κατάσταση που ‘χει αντιμετωπίσει ως κόουτς, εξήγησε ότι έζησε το μερτικό του στις προβληματικές συνθήκες. “Ο Μαρεγκά, για παράδειγμα είχε δημιουργήσει διάφορα θέματα. Σε αποβολή, είχε προσβάλει οπαδούς, έκανε χειρονομίες και όλοι ζητούσαν το κεφάλι του επί πίνακι. Πρόκειται για άκρως επαγγελματία παίκτη και έναν εξαιρετικό άνθρωπο που είχε μια κακή στιγμή. Αυτό που έκανα ήταν να αγνοήσω το 99% του κόσμου που ζητούσε την έξοδο του παίκτη”.

∎ Δεν έχει social media ‘γιατί δεν έχουν να μου πουν κάτι’

Αν τον ρωτάς σήμερα, θα σου πει πως του αρέσει πολύ περισσότερο η δουλειά του προπονητή από αυτήν του παίκτη. Όπως και ότι είναι καλύτερος προπονητής, από ό,τι ήταν παίκτης. Για την ακρίβεια, του έκανε τις σχετικές ερωτήσεις η Tribuna Expresso και αυτά που διάβασες είναι αυτά που απάντησε.

Συν του ότι “είναι πιο δύσκολο να είσαι κόουτς. Έχεις πολλές περισσότερες ευθύνες. Υπάρχουν πολλοί τομείς, στους οποίους πρέπει να είσαι σε κορυφαίο επίπεδο, να ενημερώνεσαι, να εκσυγχρονίζεσαι. Είναι μια δουλειά που σε ωθεί να θες όλο και περισσότερες προκλήσεις, να αναζητήσεις όλο και περισσότερες πληροφορίες”.

Επισήμανε ότι συνηθίζει να μην παραβιάζει ‘τον ιερό χώρο των παικτών που είναι τα αποδυτήρια -εκτός και αν έχουμε μίτινγκ. Σέβομαι την ιδιωτικότητα τους’. Αν γίνει κάτι που απαιτεί την παρέμβαση του ίδιου για να λυθεί, συνήθως ακολουθούν πρόστιμα. “Τα χρήματα αυτά γίνονται δείπνο της ομάδας”. Ήταν κάτι που πρωτοκαθιέρωσε στην Μαριτίμο.

Προσπαθεί να μάθει ελληνικά “αλλά δεν είναι πολύ εύκολο. Επίσης, θέλω να βελτιώσω τα αγγλικά μου, να γίνω καλύτερος στα γαλλικά”, ώστε να μπορεί να μεταδίδει τις ακριβές σκέψεις και τα ακριβή συναισθήματα στους παίκτες του. “Να κατανοώ τη νοοτροπία και την κουλτούρα τους”. Δουλεύει 24 ώρες το εικοσιτετράωρο, αναζητώντας διαρκώς πώς μπορεί να γίνει καλύτερος. “Πάντα κοιτάμε τον αγώνα, την προπόνηση, τι λένε οι άνθρωποι που είναι σχετικοί με το ποδόσφαιρο, τι γράφετε στα media. Όχι στα social networks. Απέχω από αυτά, γιατί δεν έχουν να μου πουν κάτι. Πρόκειται για έναν τύπο κριτικής που είναι περισσότερο αρνητικός, από ό,τι θετικός. Ακόμα όμως, και να ήταν θετικός ‘κλέβει’ την προσοχή από την πραγματικότητα, από όσα είναι σημαντικά. Και αυτό είναι λάθος. Δεν επιτρέπω καν να με ενημερώνουν τα παιδιά μου, για όσα διαβάζουν στα social. Θα πρότεινα να το κάνετε όλοι, ως μέτρο προστασίας”.

Όταν ήταν παίκτης διάβαζε τις εφημερίδες. Δεν του άρεσε όταν δεν ήταν αντικειμενική η κριτική. Όταν δεν υπήρχε τεκμηρίωση της όποιας άποψης. “Κάποια σχόλια εξυπηρετούν άλλους σκοπούς. Προστατεύουν κάποιους -δεν είναι δηλαδή, κριτική παικτών. Προωθούν παίκτες. Γενικά, ωστόσο θα έλεγα πως ήμουν δεκτικός στην τεκμηριωμένη κριτική. Ως προπονητής δεν την ακούω, γιατί κανείς δεν σέβεται κανέναν”.

∎ Λατρεύει τις ευθύνες

Έχει μάθει να μη ξεχωρίζει τους παίκτες του.“Ο παίκτης έχει μια δουλειά να κάνει και εγώ είμαι αυτός που παίρνω τις αποφάσεις. Οφείλω να κάνω ό,τι χρειάζεται, ώστε να είναι ενωμένοι στην προπόνηση και να ‘χουν κίνητρα. Όταν ήμουν παίκτης, είχα έναν προπονητή που με είχε αφήσει εκτός προπόνησης, λέγοντας πως είμαι τραυματίας, ενώ δεν είχα κάτι. Τι είχε συμβεί; Σε μια προπόνηση το γόνατο πρήστηκε από τα πάρα πολλά σουτ που ‘χα εκτελέσει. Του το έδειξα και του είπα πως έπρεπε να σταματήσω, όπως και ότι την επομένη θα ήμουν μια χαρά. Όπως και έγινε. Αλλά δεν με άφησε να μπω στην προπόνηση. Έμεναν δυο μέρες για το επόμενο ματς. Τον ρώτησα ‘γιατί’. Μου απάντησε ‘γιατί το γόνατο σου έχει πρόβλημα’. Τον διαβεβαίωσα πως αφενός ξέρω το σώμα μου -ήταν κάτι που μου ‘χε συμβεί πολλές φορές, από την ένταση των πολλών σουτ που έκανα- και αφετέρου είχα κάνει θεραπεία. Με έστειλε στο γιατρό που είχε το ιστορικό μου. Είπε πως μπορώ να προπονηθώ. Παρ’ όλα αυτά, δεν με άφησε. Επρόκειτο για έναν προπονητή που ακόμα και αν πονούσε το δάχτυλο χεριού παίκτη, τον έθετε εκτός, για να έχει λιγότερους πονοκεφάλους. Λιγότερες επιλογές και άρα λιγότερες αποφάσεις να πάρει”. Ξεκαθάρισε πως δεν είναι αυτός ο άνθρωπος. Είναι άρδην διαφορετικός.

Σε ποια χώρα θα καταλήξει το Europa League; Η απάντηση στο Pod-όσφαιρο: