Euroleague: Οι πιο διάσημοι σάκοι του μποξ στην ιστορία

Θυμάστε την τρικλοποδιά ενός Ολλανδού οπαδού στο Νίκο Γκάλη; Τη Λεχ Πόζναν που δεν σταύρωσε νίκη τη σεζόν 1989-1990 και δεχόταν πάνω από 100 πόντους σε κάθε παιχνίδι; Τον μακαρίτη Τρέισι Πίρσον που είχε γίνει ατραξιόν στο ΣΕΦ το 1994, με τους Γκίλφορντ Κινγκς; Πόσο χιονίζει στη Σαμάρα, ξέρετε; Πού είναι η Κλαπέιντα; Πόσες ελληνικές ομάδες την έχουν πατήσει κόντρα στη Ζιελόνα Γκόρα;

Το Contra.gr ανατρέχει στο ξεκίνημα της σύγχρονης Ευρωλίγκας (την περίοδο 1987-1988) και παρουσιάζει τις πιο περίεργες ομάδες της διοργάνωσης, ορισμένες εκ των οποίων δεν υπάρχουν καν, αφού έχουν διαλυθεί!

Ντεν Μπος (Ολλανδία, 1987-1988, 1988-1989)

Όχι ακριβώς μια σταχτοπούτα του ευρωπαϊκού μπάσκετ, αν αναλογιστούμε ότι το 1979 είχε αγωνιστεί στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Μια από τις δυο ομάδες σύμβολα του ολλανδικού μπάσκετ, που κάποτε ήταν υπολογίσιμο τόσο σε συλλογικό, όσο και σε εθνικό επίπεδο. Η Νάσουα Ντεν Μπος συμμετείχε στον πρώτο διευρυμένο όμιλο των 8 ομάδων που είχε επιλέξει η FIBA για το Κύπελλο Πρωταθλητριών, τον πρόδρομο της Ευρωλίγκας. Έπαιξε και την επόμενη σεζόν. Ο Τζος Κάιπερς ένας σουτέρ ολκής, ίσως ο καλύτερος Ολλανδός μπασκετμπολίστας όλων των εποχών, οι Αμερικανοί Πολ Τόμπσον (έπαιξε αργότερα στη Μπαρτσελόνα) και Μάικλ Ρέντικ, ο διεθνής Ραϊμόν Μπότσε ήταν η βάση της ομάδας που έφτασε μέχρι τους ‘8’, έκανε 4 νίκες στα 14 παιχνίδια της τελικής φάσης όσες και η Ορτέζ. Έπαιξε και την επόμενη χρονιά και στη συνέχεια σχεδόν εξαφανίστηκε. Τα ίχνη της εντοπίστηκαν εκ νέου στη δεύτερη διοργάνωση της FIBA (το FiBA Europe Cup) όπου αγωνίστηκε το 2016.

Σε εκείνη την πρώτη σεζόν του διευρυμένου  Κύπελλου Πρωταθλητριών, έμεινε στην ιστορία ο αγώνας στην Ολλανδία, όταν ο Άρης, χωρίς τον Γιαννάκη, νίκησε τους Ολλανδούς 88-87 (ημίχρονο 52-45). Ο Κάιπερς ευστόχησε σε τρίποντο, μειώνοντας στον πόντο στο τέλος, ο Γκάλης κράτησε την μπάλα και πάνω στους πανηγυρισμούς, δέχθηκε μια τρικλοποδιά από έναν μπούφο-οπαδό των γηπεδούχων. Ο Γκάλης σηκώθηκε να τον κυνηγήσει, πρέπει να πρόλαβε να του ρίξει και μία, αλλά οι Έλληνες που έβλεπαν το ματς, τον σήκωσαν στους όωμους πανηγυρίζοντας τη νίκη. Ήταν άλλωστε απολαυστικός με 38 πόντους, 10 ασίστ και 7 ριμπάουντ.

Δείτε όλο το ματς (αν θέλετε) και το επεισόδιο που σας περιγράψαμε μετά το 1:18:30:

Σατούρν Κολωνίας (Γερμανία, 1988-1989)

Μια άλλη ‘άγραφη’ ομάδα σε εκείνη τη χρονιά, όπου είδαμε για πρώτη φορά και Final Four. Ένα καλό γερμανικό συγκρότημα, με Αμερικανό προπονητή (Τόνι Ντιλέο), δυο καλούς Αμερικανούς (Μπράιαν Γουόρικ, Ραλφ Μακφέρσον) και 3 σπουδαίους διεθνείς Γερμανούς: Μίχαελ Γιάκελ, Στέφαν Μπεκ και Χάνσι Γκναντ. Το ματς με τον Άρη (3/3/1988) είναι καθοριστικό, ο Άρης ψάχνει νίκες μακριά από το Αλεξάνδρειο για να διευκολύνει την πορεία του, μέχρι τη Γάνδη. Στο ποδηλατοδρόμιο της Κολωνίας το παρκέ θυμίζει… μωσαϊκό, οι Έλληνες έχουν κατακλύσει τις εξέδρες, γίνεται μεγάλη μάχη, με τους Θεσσαλονικείς να κερδίζουν στο τέλος, χάρη στο ξέσπασμα του Παναγιώτη Γιαννάκη. Το τέλος του ματς βρίσκει τους ομογενείς που έχουν ταξιδέψει απ’ όλες πόλεις της Γερμανίας να εισβάλλουν στο παρκέ για να πανηγυρίσουν. Η Σατούρν που έκανε 5 νίκες σε 14 αγώνες, είχε έμβλημα τον κρόνο, σχεδόν εξαφανίστηκε από τον χάρτη. Πριν από κάποια χρόνια είχε γίνει θυγατρική της Γαλατασαράι!

Ντεν Χέλντερ (Ολλανδία, 1989-1990, 1991-2002)

Οι διάδοχοι της Ντεν Μπος στην Ολλανδία δεν είναι τόσο ισχυροί. Απόδειξη ότι θα κάνουν μόλις δυο νίκες στα 14 ματς της τελικής φάσης. Οι Ολλανδοί Όκε Ντε Βέλντε και Κις Φαν Ρότσελααρ, μένουν στη μνήμη περισσότερο για .. τα επίθετά τους, παρά τις ικανότητές τους να κοντράρουν τους ισχυρούς της Ευρώπης. Πάντως στα περισσότερα παιχνίδια τους, παλεύουν. Στο Αλεξάνδρειο, ο Άρης τους νικά δύσκολα 110-102, με τον Γιαννάκη απόντα, αλλά τον Γκάλη να σημειώνει 45 πόντους και τον Μάικ Τζόουνς να προσθέτει άλλους 25. Έπαιξε δυο φορές στην τελική φάση. Και στις δυο παρουσίες της έκανε από ισάριθμες νίκες. Από τις δόξες της δεκαετίας του ’90, η Ντεν Χέλντερ βρέθηκε να χρωστάει της Μιχαλούς (για τα… ολλανδικά δεδομένα) και εξαιτίας οφειλών 200.000 ευρώ, χρεοκώπησε τον Δεκέμβριο του 2014. Η επανίδρυση του 2015 (Ντεν Χέλντερ Σανς) την ξανάφερε στο προσκήνιο και στην πρώτη κατηγορία του ολλανδικού πρωταθλήματος.

Λεχ Πόζναν (Πολωνία, 1989-1990)

Ηταν η χειρότερη ομάδα της σεζόν. Οι Πολωνοί πέρασαν από τα προκριματικά αφήνοντας εκτός την Εξασίμπασι από την Τουρκία, αλλά στην τελική φάση δεν σταύρωσαν νίκη. Τελείωσαν με 0/14 και μέσο όρο παθητικού… 106 πόντους. Ήταν μια ομάδα με αμιγώς πολωνικό χρώμα και κορυφαίο παίκτη τον Ευγένιο Κιέφσκι, ένα μεγάλο σκόρερ του πολωνικού μπάσκετ, που αργότερα διετέλεσε και προπονητής της Εθνικής Ομάδας της χώρας του. Με τον Άρη στη Θεσσαλονίκη είχε ηττηθεί 116-92, με τον προπονητή να Βόιτσεκ Κραϊκόφσκι να κάνει μια ιστορική δήλωση:“Το σύστημά μας ήταν απλό. Αποφασίσαμε να παίξουμε καλή άμυνα εναντίον τεσσάρων παικτών του Άρη. Για τον Γκάλη, απλά κάναμε την προσευχή μας”. Ο Γκάλης απλά έβαλε 52 πόντους. Ούτε καν τους μισούς!

Γκίλντφορντ Κινγκς (Αγγλία, 1990-1991, 1993-1994)

Για χρόνια η FIBA και στη συνέχεια η Euroleague είχαν ένα μεγαλεπήβολο στόχο. Να βάλουν το μπάσκετ σε μεγάλες αγορές όπως η Αγγλία και η Γερμανία. Οι Γερμανοί λίγο-πολύ ενσωματώθηκαν, χωρίς βέβαια να επενδύουν τεράστια ποσά, αν και ο κολοσσός Μπάγερν Μονάχου συμμετέχει στο εγχείρημα της Ευρωλίγκας. Οι Άγγλοι, όμως; Δύσκολο να μπει το μπάσκετ στο νησί. Παρ’ όλα αυτά η προσπάθεια είχε γίνει και στη δεκαετία του ’90, στο Λονδίνο έγινε μέχρι και τουρνουά Μακντόναλντς. Καλύτερη ομάδα της εποχής, η Κίνγκστον που αργότερα μετονομάστηκε σε Γκίλντφορντ Κινγκς. Η πρόκριση της στην τελική φάση ήρθε κόντρα στην ΤΣΣΚΑ Μόσχας(!) την οποία νίκησαν εντός 93-77 και χάνοντας με 74-72 εκτός, πήραν το εισιτήριο. Ακόμη οι Ρώσοι δεν είχαν βρει τη μηχανή που κόβει δολάρια. Με ηγέτη τον Άλαν Κάνιγχαμ, ο Αμερικανός γκαρντ που μετακόμισε στην Αγγλία το 1983 και έπαιξε μέχρι το 2002 (σταματώντας σε ηλικία 47 ετών!), η αγγλική ομάδα έκανε μερικές κηδείες στην παρθενική της εμφάνιση (4 νίκες σε 14 ματς).

Ανάμεσα στα θύματά της και ο Άρης τον οποίο είχε νικήσει 97-96 (σε ένα πολύ δραματικό ματς στο Κρίσταλ Πάλας), μετά από δυο παρατάσεις και καλάθι στην εκπνοή του αναπληρωματικού Ματ Κάνιγχαμ (καμιά σχέση με τον Άλαν). Μόλις είχε μπει στο ματς, έπαιξε 8” κι όμως πρόλαβε να σημειώσει το νικητήριο καλάθι κι αφού ο Μπραντ Σέλερς είχε αστοχήσει σε 1+1 βολές. Η ήττα στοίχισε πολύ στον Άρη, που αν έπαιρνε αυτό το ματς ίσως να προλάβαινε το τέταρτο Final-Four της ιστορίας του. Τρία χρόνια αργότερα, η ομάδα έχει μετονομαστεί σε Γκίλντφορντ Κινγκς (παίζει στη Σπέκτρουμ Αρένα που εδρεύει στο Γκίλντφορντ) και ξαναπαίζει στην τελική φάση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Αυτή τη φορά κάνει το αναμενόμενο. Δεκατέσσερις ήττες. Ο Ολυμπιακός την κερδίζει 96-51 εντός και 71-51 εκτός έδρας. Οι φίλοι της ομάδας, ωστόσο, θυμούνται ακόμη τον θηριώδη Τρέισι Πίρσον. Τον Αμερικανό σέντερ των… 150 κιλών, που πέθανε το 2017 σε ηλικία μόλις 49 ετών.

Το 1995 η ομάδα διαλύθηκε. Η νέα ομάδα της περιοχής λέγεται πλέον Γκίλντφοντ Χιτ.

Κάλεβ Ταλίν (Εσθονία, 1991-1992)

Τη σεζόν 1991-92 η πρωταθλήτρια Εσθονίας αποκλείει στα προκριματικά την ελβετική Βεβέ και παίρνει το εισιτήριο για την τελική φάση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Είναι μια ιστορική επιτυχία, αφού για πρώτη φορά μετά την αποχώρησή τους από τη Σοβιετική Ένωση, μια ομάδα από χώρα της Βαλτικής, μπαίνει (και) στον μπασκετικό χάρτη. Πριν καν από τη Ζαλγκίρις των Λιθουανών. Στην τελική φάση θα νικήσει 3 φορές, ουσιαστικά κανείς δεν θυμάται το πέρασμά της, αν και διαβάσει κανείς τα στατιστικά της ομάδας, θα ξεχωρίσει δυο ονόματα. Του Τιτ Σοκ (23.4π, 2.5ρ και 2.4 ασίστ) και του Αϊβάρ Κούουσμα (21.1π, 2.9ρ, 2.6ασ) που ένα χρόνο αργότερα έρχονταν στην Ελλάδα για να παίξουν στον Παναθηναϊκό (με τη γνωστή μέθοδο της ελληνοποίησης). Ο ξανθομάλλης Κούουσμα διετέλεσε και προπονητής της ομάδας, που έγινε στη συνέχεια μόνιμη πρωταθλήτρια Εσθονίας, ενώ ο υιός Σοκ (Στεν) συνεχίζει την διαδρομή του πατέρα του, παίζοντας στην ίδια θέση (πλέι-μέικερ).

Μπενφίκα (Πορτογαλία, 1993-1994, 1994-1995, 1995-1996)

To ξέρατε ότι η Μπενφίκα έχει ομάδα μπάσκετ; Θυμάται άραγε κανείς ότι πηγαίνοντας προς το Παρίσι και την κατάκτηση του πρώτου Κυπέλλου Πρωταθλητριών, ο Παναθηναϊκός είχε χάσει στην Πορτογαλία; Κι όμως, αυτή είναι η αλήθεια. Οι αετοί της Λισαβώνας είναι πρωταγωνιστές και στο μπάσκετ της χώρας τους (27 πρωταθλήματα και 22 Κυπελλα ο απολογισμός τους) αλλά ουδέποτε είχαν καταφέρει μια μεγάλη διάκριση. Αίφνης την τριετία 1994-1996, μπαίνουν δυναμικά στο χορό, μετέχοντας στην τελική φάση. Η καλύτερη τους χρονιά ήταν η πρώτη, όταν πετυχαίνουν 5 νίκες σε 14 αγώνες.

Ο Κάρλος Λισμπόα (τωρινός προπονητής της ομάδας) και ο Αγκολέζος Ζαν Ζακ Κοσεϊνσάο είναι ό,τι καλύτερο έχει να παρουσιάσει η Μπενφίκα. Κατά σύμπτωση και στις τρεις σεζόν αντιμετωπίζουν τον Παναθηναϊκό, από τον οποίο -σε 6 αγώνες- μετράνε 5 ήττες. Η νίκη τους τη σεζόν που ο ΠΑΟ κατέκτησε το τρόπαιο ήταν μια από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις όλων των εποχών (και μόλις η δεύτερη νίκη τους στον όμιλο). Και μιλάμε για τον Παναθηναϊκό του Ντομινίκ Γουίλκινς και του Στόγιαν Βράνκοβιτς που εκείνο το βράδυ υπέκυψε με 96-87. Ο Λισμπόα είχε πετύχει 32 πόντους με 6/15 τρίποντα, ενώ ο Κονσεϊσάο έγραψε συνολικά 24. Παρών και ο Ολλανδός Μάικ Ναχάρ, που αργότερα ήρθε στην Ελλάδα. Για ενθύμιο, πάντως, δείτε τον πρώτο αγώνα των δυο ομάδων στη Λισαβώνα (12/1/1994) με τον Παναθηναϊκό να νικά 76-69.

Πόρτο (Πορτογαλία, 1997-1998)

Η Μπενφίκα εκπροσώπησε το πορτογαλικό μπάσκετ για τρία χρόνια. Τη σεζόν 1997-98, τη θέση της πήρε η Πόρτο. Το άλλο μεγάλο κλαμπ της Πορτογαλίας. Η συμμετοχή της ήταν ένα πραγματικό φιάσκο: 0/16 έγραψε το κοντέρ της και μάλλον διεκδικεί τον τίτλο της χειρότερης ομάδας όλων των εποχών. Ωστόσο δεν θα τον πάρει για ένα πολύ απλό λόγο. Το ταξίδι στο Πόρτο ήταν μια μοναδική εμπειρία, όπως και η απόλαυση να πίνεις κρασί σε ένα από τα όμορφα εστιατόρια του μεγάλου λιμανιού. Ποιο μπάσκετ, αν έχεις κάνει μια βόλτα στους δρόμους της πόλης και νομίζεις ότι είσαι ο… Νίκος Καββαδίας; Να σας πω την αλήθεια δεν θυμάμαι και πολλά από την επίσκεψή μου στο Πόρτο. Αν δεν κάνω λάθος στο γήπεδο πρέπει να έφτασα μισομεθυσμένος από το καταπληκτικό κρασί, που είχαμε δοκιμάσει! Και μόνο γι’ αυτή την εμπειρία άξιζε το ταξίδι και οπωσδήποτε η συμμετοχή της πορτογαλικής ομάδας στην Ευρωλίγκα. Για την ιστορία τη νίκησαν από δυο φορές τόσο ο ΠΑΟΚ όσο και ο Ολυμπιακός.

Aφτοντόρ Σαρατόφ (Ρωσία, 1998-1999)

Και πού είναι αυτό το Σαρατόφ; Σωστή ερώτηση. Πού να βρεις μια πόλη, κάπου στον Βόλγα, κοντά στο Βόλγκογκραντ (το Στάλινγκραντ, δηλαδή) η ομάδα της οποίας έπαιξε μία και μοναδική φορά στην Ευρωλίγκα. Κι όμως. Μπασκετικά δεν ήταν ‘αγραφη’ καθώς είναι ένα κλαμπ που έχει ιδρυθεί από το 1960 και έγινε περισσότεςρο γνωστή σαν Αφντοντορόζνικ. Τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’90, μάλιστα, συναγωνιζόταν την ΤΣΣΚΑ Μόσχας στο πρωτάθλημα. Είχε τους δυο Πασούτιν (Ζακχάρ και Γεβγκένι), τον Αντρέι Φετίσοφ και τον Γκιντάρας Εϊνίκις (Λιθουανός, σε μια ρωσική ομάδα), τον καλό σουτέρ Σεργκέι Τσικάλκιν, αλλά δεν μπόρεσε να κάνει κάτι σπουδαίο. Μόλις 3 νίκες σε 16 αγώνες. Έπαιξε με τον Παναθηναϊκό, γνωρίζοντας δυο ήττες. Η ομάδα πέρασε πολλές περιπέτειες στη συνέχεια. Για ένα χρονικό διάστημα μετακόμισε στην Αγία Πετρούπολη, τελικά επέστρεψε στη βάση της και μετέχει κανονικά στην VTB League. Εκείνη η παρουσία της στην Ευρωλίγκα, πριν 21 χρόνια, παραμένει η κορυφαία στιγμή της.

Σαμάρα (Ρωσία, 1998-1999)

Χειρότερη από τη Σαρατόφ εκείνη τη χρονιά ήταν η… άλλη ρωσική ομάδα, που αγωνίστηκε στην Ευρωλίγκα. Ονόματι BC Σαμάρα, με παίκτες όπως ο ξερακιανός Γιάιλο ή ο Αμερικανός Έβανς. Χαμένη κάπου στα Ουράλια, σε μια πόλη όπου το χιόνι τον χειμώνα, φτάνει τα 2 μέτρα, σε 16 αγώνες που έδωσε εκείνη την περίοδο στην κορυφαία διοργάνωση, νίκησε μόλις μια φορά. Και ναι, το θύμα της ήταν μια ελληνική ομάδα. Ο ΠΑΟΚ που ηττήθηκε 84-77 και οι παίκτες του ακόμη θυμούνται το απίστευτο χιόνι, που είχε κατακλύσει όλη την πόλη και τον Γουόλτερ Μπέρι σχεδόν να λιποθυμάει στη θέα του άθλιου ξενοδοχείου όπου θα διέμενε η ομάδα του. Η αλήθεια είναι ότι ο χειμώνας στη Σαμάρα είναι… 100% ρωσικός. Θυμάμαι ακόμη το επικό ταξίδι στην πόλη με τον Ολυμπιακό (οι ‘ερυθρόλευκοι’ τη νίκησαν δυο φορές) όπου:

• Δεν υπήρχε φαξ στο γήπεδο και αναγκαστήκαμε να στείλουμε τις ανταποκρίσεις από τα κεντρικά του ‘ΟΤΕ’ της πόλης, λες και βρισκόμασταν στη δεκαετία του ’60
• Στο ξενοδοχείο ο Ολυμπιακός είχε παραγγείλει πρώτο πιάτο μακαρόνια με σάλτσα ντομάτας, αλλά οι Ρώσοι σέρβιραν σκέτη σπαγγέτι με μια… φρέσκια ντομάτα στο πλάι.
• Ο ταξιτζής που ακολουθούσε το πούλμαν της αποστολής του Ολυμπιακού έτρεχε με 120χλμ την ώρα και δεν πατούσε φρένο γιατί φοβόταν το παγωμένο οδόστρωμα.
• Τελικά το ελικοφόρο(!) αεροπλάνο αναχώρησε εν μέσω χιονοθύελλας!

Πιβοβάρνα Λάσκο (Σλοβενία, 1999-2000)

Λίγο πριν ξημερώσει το μιλένιουμ, η Σλοβενία μας έμαθε την πόλη Λάσκο. Ποια πόλη δηλαδή, ένα χωριό στην κεντρική Σλοβενία 3.500 κατοίκων, η ομάδα του οποίου έφτασε μέχρι τους ομίλους της Ευρωλίγκας. Η κατάκτηση δυο πρωταθλημάτων (τη διετία 1998-1999 και 1999-2000) ήταν το αποκορύφωμα μιας ομάδας που ήρθε σχεδόν από το πουθενά. Αν δει κανείς το ρόστερ που κατέβασε στην Ευρωλίγκα, θα διαβάσει και μερικά πολύ ενδιαφέροντα επίθετα, όπως του Μπόστιαν Νάχμπαρ, του Μίλαν Γκόλιοβιτς (πρώτος σκόρερ με 20.2π), του Γκρέγκορ Χάφναρ και του Γκόραν Γιούρακ που αργότερα φόρεσε τη φανέλα του Ολυμπιακού. Είπα Ολυμπιακός και θυμήθηκα ότι η μία από τις δυο νίκες που σημείωσαν στη μοναδική τους εμφάνιση στην Ευρωλίγκα οι Σλοβένοι σημειώθηκε εναντίον των ‘ερυθρολεύκων’. Σκορ 63-56, σε μια από τις χειρότερες εμφανίσεις όλων των εποχών για τον Ολυμπιακό στην κορυφαία διοργάνωση. Για να μη νομίζετε ότι η ιστορία ξεκίνησε… χθες. Ο Ολυμπιακός (του Ιωαννίδη) παίζει τραγικά στη Σλοβενία, προσπαθεί στο τέλος να ανατρέψει την εικόνα χάρη στους ηρωισμούς Παπανικολάου και Βούκσεβιτς αλλά έρχεται… σφαλιάρα. Δείτε πώς:

Μακάμπι Νες Ραανανά (Ισραήλ, 2000-2001, Σουπρολίγκα)

Δεν την είχαμε ξανακούσει μέχρι που η FIBA μετά τη διάσπαση της, το καλοκαίρι του 2000 έψαχνε ομάδες να συμπληρώσει την 20άδα της Σουπρολίγκα (όπως έκανε και η ULEB για την αντίστοιχη της Ευρωλίγκας). Η Μακάμπι Νες Ραανανά, θυμίζει περισσότερο το τραγούδι ‘Ramaya’ του Afric Simone, παρά μια ομάδα μπάσκετ. Από το Ισραήλ ερχόταν, έπαιξε μια χρονια και συμμετείχε στον πρώτο όμιλο (του Παναθηναϊκού), έχοντας 4 νίκες σε 18. Ο Σέρβος Γιόβο Στανόγεβιτς με 14.4π ήταν ο πρώτος σκόρερ της ομάδας. Σέρβος σε ισραηλινή ομάδα; Ε… είπαμε, δεν θα την θυμόμαστε και για πάντα. Αν δεν κάνουμε κλάθος αργότερα το κλαμπ διαλύθηκε και επανιδρύθηκε. Όπως άλλωστε συνέβη και με αρκετά που πρωταγωνιστούν στο σημερινό κείμενο.

Πλάνια Μπάσκετ Λουλέα (Σουηδία, 2000-2001, Σουπρολίγκα)

Στην Ελλάδα ξέρουμε την Λιλέα, δηλαδή την Κάτω Αγόριανη, το ωραίο χωριό στους πρόποδες του Παρνασσού. Στη Σουηδία υπάρχει η Λουλέα, μια μικρή πόλη 75.000 κατοίκων, το καμάρι της οποίας, η Πλάνια Μπάσκετ ήταν η χειρότερη ομάδα της Σουπρολίγκας στη σεζόν 2000-2001. Εϊναι κι αυτός ένας τίτλος για την… παντελώς άγνωστη σουηδική ομάδα, που έκανε 2 νίκες (όχι δεν κέρδισε κάποιο ελληνικό συλλογο, αφού έχασε δυο φορές από τον Ηρακλή) και είχε παίκτες σαν τον Κλεμένσας Πατιεγιούνας (μου είχει μείνει το όνομα αυτό, για χρόνια), τον Έρικ Βάρα, αλλά και τον συμπατριώτη μας Δημήτρη Παναγιωτόπουλο, που είχε γεννηθεί στη Σουηδία και έφτασε να παίξει με την Πλάνια στην Ευρωλίγκα.

Λουγκάνο Σνέικς (Ελβετία, 2000-2001, Ευρωλίγκα)

Πλάνια εσείς, Λουγκάνο εμείς… ήταν η απάντηση της Ευρωλίγκας στην σουηδική επιλογή της Σουπρολίγκας. Μια ελβετική ομάδα, που είχε έδρα το Λουγκάνο (αργότερα από ‘σνέικς’, έγινε ‘τάιγκερς’ και τώρα απλά είναι η Λουγκάνο μπάσκετ) πήρε θέση στην αφετηρία της Euroleague τη σεζόν 2000-2001, όταν τα πιο ισχυρά κλαμπ της Ευρώπης αποφάσισαν να φτιάξουν το δικό τους πρωτάθλημα. Για την ιστορία η ομάδα του Λουγκάνο είχε κατακτήσει δυο συνεχόμενα πρωταθλήματα Ελβετίας όταν πήρε το χρίσμα από την ULΕΒ και εμφανίστηκε στην Ευρωλίγκα.

Κανείς από την ομάδα που κοούτσαρε ο Ζάρε Μαρκόφσκι δεν περίμενε τέτοια μεγαλεία. Παρ’ όλα αυτά οι 3 νίκες που πέτυχε σε 10 ματς, μάλλον είναι μια αξιοσημείωτη επίδοση που ουδέποτε θα μπορούσε να σκεφτεί το ελβετικό μπάσκετ. Κανείς δεν θυμάται βέβαια λεπτομέρειες από εκείνη την ομάδα (έπαιξε δυο φορές πάντως με το Περιστέρι, γνωρίζοντας ισάριθμες ήττες) που είχε ωστόσο ένα θρυλικό όνομα στο ρόστερ της. Ήταν ο Μανουέλ Ράγκα Τζούνιορ, γιος του θρυλικού Μανουέλ Ράγκα, του ιπτάμενου Μεξικάνου (3 φορές πρωταθλητής Ευρώπης με την Ίνις Βαρέζε) ο οποίος στο τέλος της καριέρας του έπαιξε στην Ελβετία (στην Φεντεράλε Λουγκάνο), παντρεύτηκε και έκανε οικογένεια.

Σεντ Πέτερσμπουργκ Λάιονς (Ρωσία, 2000-2001, Ευρωλίγκα)

Αν η Πλάνια Λουλέα, ή οι Λουγκάνο Σνέικς, απλά ήταν δυο ασήμαντες ομάδες που βρέθηκαν, εν μια νυκτί, στο κορυφαίο επίπεδο, οι Σεντ Πέτερσμπουργκ Λάιονς, στην κυριολεξία δεν υπήρχαν καν στο χάρτη! Τα ‘λιοντάρια της Αγίας Πετρούπολης’ δημιουργήθηκαν μόνο και μόνο για να παίξουν στη νεοσύστατη Ευρωλίγκα του 2000. Δημιουργός και ιδιοκτήτης για ένα χρόνοι, ο ατζέντης Λουτσιάνο Καπικιόνι. Ο τότε μεγαλο-μάνατζερ του ευρωπαϊκού μπάσκετ (μεταξύ των άλλων είχε πελάτες τους Άρβιντας Σαμπόνις, Τόνι Κούκοτς, Σάσα Ντανίλοβιτς, Γιαν Τάμπακ) συμφώνησε με την ULEB να συνδράμει στη διοργάνωση, φτιάχνοντας μια ομάδα με πελάτες του, οι οποίοι δεν είχαν βρει ομάδα. Έδρα δήλωσε το Γιουμπιλιένι Παλάς της Αγίας Πετρούπολης και θεωρητικά το κλαμπ αντιπροσώπευε τη Ρωσία!

Είχε παίκτες όπως οι ‘δικοί μας’ Ντέρικ Χάμιλτον (5 ελληνικές ομάδες τον είχαν στο ρόστερ τους), και ο Σεργκέι Μπαζάρεβιτς, αλλά και ο Γεβγένι Κισούριν, ή ο Τζέβαντ Αλίχοτζιτς. Τα λιοντάρια είχαν για προπονητή τον Σέρβο Μίοντρανγκ Βέσκοβιτς (είχε και το… γιο του στην ομάδα) και παρότι ήταν ομάδα μιας χρήσης έκαναν δυο νίκες (κόντρα σε Σαρλερουά και Τσιμπόνα). Η ΑΕΚ, πάντως, που συμμετείχε στον όμιλο, τη νίκησε δυο φορές. Μετά από χρόνια, ένας άλλος μεγαλο-ατζέντης, ο πολύς Μίσκο Ραζνιάτοβιτς πήρε υπό τον έλεγχό του τη σερβική Μεγκα Μαξ, εξελίσσοντας το πρότζετκ Καπικιόνι στο επόμενο επίπεδο.

Λόντον Τάουερς (Αγγλία, 2001-2002)

Η σεζόν 2001-2002, οριστικοποίησε την κυριαρχία της Ευρωλίγκας, καθώς τα μεγάλα κλαμπ που την προηγούμενη περίοδο έπαιζαν στην Σουπρολίγκα αποφάσισαν και αυτά να εγκαταλείψουν την FIBA. Αυτή η δεύτερη χρονιά της σύγχρονης Euroleague, που είχε τέσσερις ελληνικές ομάδες (Παναθηναϊκός, Ολυμπιακός, ΑΕΚ, Περιστέρι) και κατέληξε με τον θρίαμβο του ΠΑΟ στη Μπολόνια, έφερε στην επιφάνεια πολλά πρωτοεμφανιζόμενα κλαμπ. Η Κρκα Νοβο Μέστο (του Γιάκα Λάκοβιτς) έκανε μια σπουδαία ρούκι σεζόν (7-7, ο απολογισμός), η ρωσική Ούραλ Γκρέιτ (πρώτη ομάδα στην οποία εργάστηκε ο Σεργκέι Κούσενκο, αργότερα ‘εγκέφαλος’ της ΤΣΣΚΑ Μόσχας), η βελγική Οστάνδη (το πιο επιτυχημένο κλαμπ όλων των εποχών στην χώρα) και βέβαια οι περίφημοι Λόντον Τάουερς.

Για άλλη μια φορά η επιχείρηση ‘Αγγλία’ στέφθηκε με παταγώδη αποτυχία. Οι εκπρόσωποι του νησιού στην κορυφαία διοργάνωση έκαναν ένα ωραιότατο 0-14 (μ.ο παθητικού 90.3π) κι έμειναν στην ιστορία γιατί είχαν ονόματα στο ρόστερ της, όπως ο Μπρετ Επεχάιμερ και ο Ρόμπερτ Γιάνγκμπλαντ! Α, άλλαξε και δυο προπονητές. Τον Ιταλίο Λίνο Φράτιν, διαδέχθηκε ο Αμνερικανός Ντέιβιντ Λίντστρομ. Μοίρασαν τις ήττες (από… 7).

Έλντο Νάπολι (Ιταλία, 2006-2007)

Και να σας το έλεγαν, αμφιβάλλω αν θα το θυμόσασταν. Ότι η Νάπολι έχει παίξει… στην Ευρωλίγκα. Κι όμως. Τη σεζόν 2005-06 είχε γίνει χαμός στην πρωτεύουσα του ιταλικού νότου, όταν ο Λιν Γκριρ μετονομάστηκε σε ‘Μαραντόνα του μπάσκετ’ και οδήγησε την ομάδα της πόλης μέχρι την κατάκτηση του ιταλικού κυπέλλου! Η έξοδος στην Ευρωλίγκα της επόμενης χρονιάς ήταν το αποκορύφωμα της διετίας που έκανε γνωστή τη Νάπολι και για το μπάσκετ. Θα λέγαμε, μάλιστα, ότι για ρούκι έκανε μια εξαιρετική εμφάνιση πετυχαίνοντας μάλισα 6 νίκες σε 14 αγώνες. Ανάμεσα στις ομάδες που κέρδισε και ο Άρης (71-69 στην Ιταλία), ενώ στο τέλος της κανονικής περιόδου έκανε ένα εντυπωσιακό σερί τριών νικών, κερδίζοντας Μπαρτσελόνα εντός και Ορτέζ-Φενέρ εκτός έδρας!

Ο Τζεφ Τρεπάνιερ ήταν ένας πολύ καλός Αμερικανός σκόρερ, όπως και ο Τάιρον Έλις, ωστόσο για μας στην Ελλάδα ο πιο ‘ενδιαφέρων’ δεν ήταν άλλος από τον Τζέ Λαρανάγκα. Δέκα χρόνια πριν είχε αγωνιστεί στο… Περιστέρι. Δυστυχώς για τη Νάπολι το μπάσκετ δεν είχε πολλή τύχη στην πόλη. Δύο χρόνια μετά την Ευρωλίγκα, το κλαμπ λόγω οικονομικών προβλημάτων, κήρυξε πτώχευση και διαλύθηκε.

Ροάν (Γαλλία, 2007-2008)

Το μπάσκετ στη Ροάν παιζόταν στα τέλης της δεκαετίας του ’60, με σταρ τότε τον Αλέν Ζιλ, έναν εκ των κορυφαίων Γάλλων μπασκετμπολιστών για όλες τις εποχές. Πενήντα χρόνια μετά, η ίδια ομάδα κατέκτησε το πρωτάθλημα στη Γαλλία και κέρδισε το δικαίωμα να παίξει στην Ευρωλίγκα, για πρώτη φορά μετά το… 1960. Η εμπειρία της δεν ήταν τόσο ευχάριστη, και ο απολογισμός της (4-10) δεν μπορεί κανείς να πει ότι τη ‘στενοχώρησε’ ιδιαίτερα. Κόντρα στη Ροάν, ο Παναθηναϊκός έχει πετύχει μια από τις πιο ευρείες ευρωπαϊκές νίκες της ιστορίας του με ρεκόρ πόντων στην επίθεση. Πράγματι, oι 123 πόιντοι που έβαλε τότε ο Παναθηναϊκός είναι οι περισσότεροι στην ιστορία του στην Ευρωλίγκα. Πρώτος σκόρερ της ‘πράσινης’ ομάδας ο Άντριγια Ζίζιτς! Είχε σημειώσει 26 πόντους με 10/10 δίποντα και 6/7 βολές. Άλλους 17π. είχε σημειώσει ο Σπανούλης με τέλεια στατιστική (17π, 1/1δ, 4/4τρ, 3/3β, 2ρ, 7ασ, 2κλ)! Ο Παναθηναϊκός εκείνο το βράδυ είχε 73.3% δίποντα (33/45), 60% τρίποντα (12/20) και… 30 ασίστ!

Δείτε μερικές από τις ωραίες φάσεις του ματς:

Αβελίνο (Ιταλία 2008-2009)

Την Αβελίνο την ξέραμε από το ποδόσφαιρο και τη μεταγραφή του Νίκου Αναστόπουλου. Τη σεζόν 2008-09 την έμαθε και το ευρωπαϊκό μποάσκετ. Η καλύτερη της χρονιά ήταν η προηγούμενη, όταν κατέκτησε το Κύπελλο Ιταλίας με πρωταγωνιστές τους Μάρκους Γκριν, Ντέβιν Σμιθ και Έρικ Γουίλιαμς. Οι δυο πρώτοι εξαργύρωσαν εκείνες τις εμφανίσεις τους, με συμβόλαιο στη Φενέρ και έμεινε μόνος του ο Γουίλιαμς. Ο απολογισμός της ήταν 3 νίκες σε 10 αγώνες. Έχασε δυο φορές από τον Ολυμπιακό του Τσίλντρες (και των Παπαλουκά, Βούισιτς, Γκριρ, Μπουρούση) που εκείνη τη χρονιά έφτασε για πρώτη φορά μετά από μια δεκαετία στο Final-Four, χάνοντας στον δραματικό ημιτελικό του Βερολίνου. Όσο για την Αβελίνο ξανάφτασε στον τελικό του ιταλικού Κυπέλλου το 2016 ενώ αγωνίστηκε και σε τελικό ευρωπαϊκής διοργάνωσης το 2017, στο Fiba Europe Cup.

Τουρόφ Ζγκόρτζελεκ (Πολωνία, 2014-2015)

Η Ευρωλίγκα άρχισε να ‘κλείνει’ σαν διοργάνωση, αλλά το 2014 καλωσόρισε το κλαμπ με το πιο… δύσκολο όνομα. Όχι αν μπορείτε πείτε τρεις φορές Τουρόφ Ζγκόρτζελεκ, χωρίς να στραμπουλήξετε τη γλώσσα σας. Η συμμετοχή της στην κορυφαία διοργάνωση ήρθε μέσω της κατάκτησης του πρωταθλήματος Πολωνίας. Το πήρε το 2014, μετά από προσπάθειες ετών, που έφεραν τελικά την επίτευξη του στόχου. Η ομάδα ήταν πολύ δυνατή στη δεκαετία του 2000, έφτασε μέχρι τα προημιτελικά του ULEB Cup το 2007 (με τοπ σκόρερ τον Ντέιβιντ Λόγκαν) και η συμμετοχή της στην Ευρωλίγκα ήταν το επιστέγασμα μιας πορείας που κράτησε σχεδόν μια δεκαετία.

Η Τουρόφ έπαιξε 10 αγώνες στην Ευρωλίγκα, πέτυχε μια νίκη (επί της Μπάγερν) και ήταν η επόμενη ομάδα όπου αγωνίστηκε ο Μάρντι Κόλινς. Ένας γκαρντ-φόργουορντ, που είχε φέρει ο Ολυμπιακός και… σε κάποια στιγμή αποδοκιμάστηκε από το απαιτητικό κοινό στο ΣΕΦ. Κι όμως, ο τίμιος Μάρντι ήταν πολύ πιο ικανός από πολλούς που πάτησαν το πόδι τους είτε πριν, είτε μετά στο Ειρήνης και Φιλίας. Ειδικά από μερικούς, μερικούς, τον τελευταίο ενάμιση χρόνο.

Νεπτούνας Κλαπέιντα (Λιθουανία, 2014-2015)

Η Κλαπέιντα είναι το μοναδικό λιμάνι και η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Λιθουανίας. Δεν θα την ξέραμε ποτέ, αν τη σεζόν 2014-15 δεν έπαιρνε μέρος στην Ευρωλίγκα. Η συμμετοχή της στον τελικό του πρωταθλήματος Λιθουανίας της έδωσε το εισιτήριο, καθώς η Ζαλγκίρις είχε πάρει ήδη εγγυημένο συμβόλαιο. Έτσι εμφανίστηκε για πρώτη (και τελευταία) φορά η Νεπτούνας Κλαπέιντα που είχε την εμπειρία της κορυφαίας διοργάνωσης. Ο απολογισμός της (4-6) δεν ήταν άσχημος, για μια ομάδα που έπαιξε ως επί το πλείστον με Λιθουανούς και κατάφερε να κερδίσει Ερυθρό Αστέρα, Βαλένθια, Λαμποράλ αλλά και Γαλατασαράι.

Η Κλαπέιντα είναι η ομάδα κόντρα στην οποία ο Βασίλης Σπανούλης έχει τους περισσότερους πόντους στην καριέρα του, σε ένα βράδυ. Συνολικά 32, για μια νίκη με 85-81 στην παράταση. Ήταν η εποχή που είχε αποχωρήσει ο Γιώργος Μπαρτζώκας, μεσολαβούσε η παρουσία Τόμιτς και ετοιμαζόταν ο Γιάννης Σφαιρόπουλος.

Ζιελόνα Γκόρα (2105-2016)

Η περίοδος 2015-16 ήταν η τελευταία που εμφανίστηκαν ομάδες άγνωστες στο ευρύ κοινό. Από την επόμενη η διοργάνωση έγινε σχεδόν ένα κλειστό πρωτάθλημα, όπου παίζουν οι ίδιοι και οι ίδιοι. Εκείνη τη σεζόν λοιπόν, είδαμε και τη Ζιελόνα Γκόρα. Μια ομάδα η οποία είχε ξαναπαίξει στην Ευρωλίγκα (2013-14), δεν ήταν δηλαδή πρωτόπειρη. Γιατί την επιλέξαμε (θα μπορούσε να είναι στη θέση της η Στρασμπούρ, ή η Σάσαρι) τους Πολωνούς;

• Ήταν η πρώτη ομάδα τους Ματέους Πονίτκα, που παίζει πλέον στην Ζενίτ (18π εναντίον του Ολυμπιακού στο ΣΕΦ), ενώ εκείνη τη χρονιά είχε στο ρόστερ της και τον Βλαντ Μολντοβεάνου, που τώρα αγωνίζεται στη Λήμνο με τη φανέλα του Ήφαιστου.
• Από τις δυο νίκες που πέτυχε σε σύνολο 10 αγώνων η μία ήταν επί της Λοκομοτίβ Κουμπάν του Γιώργου Μπαρτζώκα και η άλλη επί του Παναθηναϊκού!

Οι Πολωνοί είχαν νικήσει τους ‘πράσινους’ σε μια από τις μεγαλύτερες επλήξεις που είδαμε ποτέ στην Euroleague