‘Όχι άλλο τρίποντο’: το ‘κλειδί’ που θα σώσει το ΝΒΑ

To NBA έχει κάνει ό,τι περνά από το χέρι του (σε αλλαγές κανονισμών, με ενδεικτικό το ‘ο Χάρντεν δεν κάνει βήματα‘ του συνδέσμου των διαιτητών), για να γίνει πιο θεαματική η λίγκα. Όπου ‘θεματική’, πιο γρήγορη, πιο ενθουσιώδης, πιο διασκεδαστική. Mεταξύ των ανανεωτικών κινήσεων ήταν η απαγόρευση του hand checking (ένας από τους λόγους που ο Γιάννης Αντετοκούνμπο δεν έκανε με την Εθνική ό,τι κάνει με τους Μπακς), η μείωση των δευτερολέπτων που ‘χει μια ομάδα να περάσει το κέντρο (από 10” σε 8”) και η προσθήκη του κανονισμού των 5” που αναγκάζει τους παίκτες που είναι στο post να αποφασίζουν -τι θα κάνουν- πιο γρήγορα. Όλα αυτά κατέληξαν σε ό,τι βλέπουμε σήμερα: το ‘τρέχω και σουτάρω από όσο μακριά θέλω’.

Μέχρι ένα σημείο το σύστημα λειτούργησε. Η επιχείρηση ήταν (και παραμένει) κερδοφόρα και όλοι ήταν ευχαριστημένοι. Ώσπου αποδείχθηκε πως όταν ‘δίνεις’ πολλά για να ‘πάρεις’ κάτι, χάνεις το στόχο. Το ΝΒΑ ‘έχασε’ και την τηλεθέαση. Αυτή της τρέχουσας σεζόν παρουσιάζει πτώση διψήφιου ποσοστού, συγκριτικά με εκείνη που υπήρχε πέρυσι, τέτοια εποχή, σύμφωνα με την Sports Business Journal.

Οι ειδικοί καταγράφουν πως ένα ρόλο τον έπαιξαν οι τραυματισμοί superstars (βλ. Ντουράντ, Τόμπσον), αλλά και ότι το ενδιαφέρον για όσα γίνονται στη Δύση είναι άρδην μεγαλύτερο από εκείνο για την Ανατολή -καθώς στην πρώτη η δυναμική παραμένει πολύ μεγαλύτερη. Μετά, προέκυψε και το load management που δεν επιτρέπει στους φαν να ξέρουν αν οι αγαπημένοι τους παίκτες θα αγωνιστούν το όποιο βράδυ ή όχι, με το κερασάκι στην τούρτα να είναι ότι τα πανεθνικά κανάλια είναι διαθέσιμα μόνο ως καλωδιακά. Παρεμπιπτόντως, τα ματς του NFL που μεταδίδονται σε όλα τα διαθέσιμα ψηφιακά και παραδοσιακά ‘πακέτα’ έχουν δει την τηλεθέαση να διπλασιάζεται.

Το κύριο πρόβλημα, βέβαια είναι ο τρόπος που παίζεται πια το παιχνίδι, με το Variety να χρησιμοποιεί τον πιο εύστοχο τίτλο (TV Ratings: Why is the NBA shooting air balls? ).

Το μπάσκετ άλλαξε τόσο, που έφτασε στο σημείο να ευνοεί τους αθλητές έναντι όλων των χαρισματικών -σε skills και μυαλό- παικτών. Εκτός βέβαια, και αν μιλάμε για περιπτώσεις που εμφανίζονται μια φορά στα 1000 χρόνια, όπως αυτή του Λούκα Ντόντσιτς. Ή άλλων που προκύπτουν μια φορά κάθε δεκαετία, όπως ο Νίκολα Γιόκιτς.

Ο ρυθμός αυξήθηκε, ομοίως και οι κατοχές και τα τρίποντα, τα οποία κάθε χρόνο κάνουν νέο ρεκόρ -σε αριθμό προσπαθειών. Όπως κάθε χρόνο αυξάνονται όσοι εκτελούν σουτ όλο και από πιο μακριά. Προφανώς και οι ιθύνοντες έχουν σκεφτεί να προσθέσουν το τετράποντο Μάλλον όμως, δεν είναι αυτή η λύση, για να γυρίσουμε στα βασικά του σπορ. Δηλαδή, να δούμε παίκτες να παλεύουν για το σουτ τους, μέσα στη ρακέτα, συνήθεια που τείνει προς εξαφάνιση. Ο Άνταμ Σίλβερ ενημέρωσε για τη σκέψη να προστεθεί ένα κύπελλο μέσα στη σεζόν, όπως και να μειωθούν τα ματς της regular season, εν τούτοις εκείνοι που έκαναν επιστήμη το μπάσκετ (με τα analytics) θέλησαν να προτείνουν κάποια άλλα μέτρα, μήπως και δουν όλοι προκοπή. Όπως για παράδειγμα, να μικρύνει η ρακέτα.

Το ‘κλειδί’ του γηπέδου να ξαναγίνει ‘κλειδί’ για τη νίκη

H απορία που είχε να διατυπώσει ο Κερκ Γκόλντσμπερι στο 2019 MIT Sloan Sports Analytics Conference (το κορυφαίο συνέδριο για τις όποιες τεχνολογικές εξελίξεις αφορούν τα αθλήματα) ήταν αν η μετακίνηση της γραμμής του τρίποντου θα αλλάξει το παιχνίδι ή αν θα κάνει πάει πιο μακριά θα περιορίσει τον αριθμό των σουτ. Ρώτησε και αν πρέπει να ‘στενέψει’ η ρακέτα. Που όταν εμφανίστηκε σε παρκέ (1936) είχε -πάνω κάτω, μην το πάρεις τοις μετρητοίς- το σχήμα κλειδιού.

Περισσότερο έμοιαζε με κλειδαριά (ήταν ένα στενό ορθογώνιο που κατέληγε σε έναν κύκλο). Εν πάση περιπτώσει, για αυτό ονομάστηκε ‘key’. Προσδιορίστηκε ως ο χώρος κάτω και μπροστά από το καλάθι. Αρχικά λοιπόν, όταν σχηματίστηκε είχε πλάτος 1.8 μέτρα. Ο Τζορτζ Μίκαν (2.08 παίκτης των Λέικερς) ανάγκασε τη λίγκα να ‘ανοίξει’ λίγο την έκταση (στα 3.6) το 1951, μήπως και εκείνος σταματούσε να κάνει ό,τι ήθελε εκεί μέσα, με post up. Μετά εμφανίστηκε ο Ουίλτ Τσάμπερλεϊν να κάνει επιτακτική νέα ‘απαλλοτρίωση’ και να φτάσει το πλάτος στα 4.8 μέτρα, όπου είναι μέχρι σήμερα.

Πίσω στην εκκίνηση της διαδικασίας, άπαξ και ζωγραφίστηκε η ρακέτα στο παρκέ, εμφανίστηκαν και κάποιοι ‘όροι χρήσης’ για αυτό το κομμάτι του γηπέδου. Ο Έζρα Φίσερ εξήγησε τι ακριβώς συμβαίνει, έπειτα από σχετική ερώτηση ανθρώπου που ήθελε να παρακολουθήσει μπάσκετ, αλλά δεν καταλάβαινε τους όρους που άκουγε. Αν έχεις κι εσύ κάποια απορία, μπορείς να στείλεις email στο [email protected]. Στο θέμα μας, ας δούμε τη χρήση του ‘κλειδιού’.

✔ Παράβαση τριών δευτερολέπτων: οι επιτιθέμενοι παίκτες επιτρέπεται να μένουν στο χώρο που ξέρεις ως ‘ρακέτα’ για έως 3”, είτε έχουν την μπάλα, είτε όχι. Στο ΝΒΑ οι αμυντικοί επίσης, δεν μπορούν να περνούν περισσότερα από 3” εκεί -εκτός και αν είναι πάνω στον επιθετικό. Με αυτόν τον τρόπο, η κορυφαία λίγκα μπάσκετ του κόσμου προσπάθησε να περιορίσει το αβαντάζ των ψηλών που θα μπορούσαν να βγάζουν εκατομμύρια, απλά και μόνο ‘αράζοντας’ κάτω από το καλάθι.

✔ Βολές: το ‘κλειδί’ δείχνει πού πρέπει να πάει ο παίκτης, ο οποίος έχει να εκτελέσει βολές, αλλά και πού έχουν το δικαίωμα να στέκονται όσοι τον περιμένουν να κάνει τη δουλειά του.

✔ Τζάμπολ: όταν δεν μπορεί να αποφασιστεί πού ανήκει η κατοχή, ο διαιτητής παίρνει την μπάλα, πηγαίνει στο κέντρο του κύκλου -στην κορυφή της ρακέτας-, την πετά στον αέρα και οι δυο που τη διεκδικούσαν πριν χρειαστεί το τζάμπολ πηδούν για να λύσουν το θέμα. Όλοι οι άλλοι που είναι στο παρκέ, οφείλουν να βρίσκονται έξω από τον κύκλο, έως ότου κάποιος εκ των διεκδικητών ακουμπήσει την μπάλα.

Ο αναλυτής κατέληξε στο ότι “με την πάροδο των χρόνων το ‘κλειδί’ απέκτησε διπλή σημασία, καθώς έγινε κατανοητό πως τα σουτ που γίνονται από τη ρακέτα έχουν τις περισσότερες πιθανότητες, ενώ τα περισσότερα ριμπάουντ ‘μαζεύονται’ μέσα σε αυτό. Άρα το ‘κλειδί’ είναι και ‘κλειδί’ για τη νίκη”.

Η ερώτηση του Γκόλντσμπερι ήταν κατά πόσο τα post up πιο κοντά στο καλάθι, θα αυξήσουν την αποτελεσματικότητα των plays και άρα περισσότερες ομάδες θα χρησιμοποιήσουν αυτήν τη συνθήκη, με τους παίκτες να επενδύουν περισσότερο στις ικανότητες τους.

“Η μικροδιόρθωση στο μέγεθος της ρακέτας μπορεί να ισορροπήσει το μοίρασμα των σουτ και να έχει απήχηση στους φαν που θέλουν να δουν περισσότερο post play, ενώ διατηρούνται οι κύριες αρχές του σύγχρονου μπάσκετ -που στηρίζεται στις αποστάσεις. Μια τέτοια αλλαγή μπορεί να αυξήσει την αξία ψηλών όπως οι Εμπιίντ και Τάουνς και να δημιουργήσει κίνητρα για ψηλούς παίκτες, ώστε να δουλέψουν τις κινήσεις τους στο ποστ”. Αλλιώς τα τρίποντα θα συνεχίσουν να αυξάνονται και το ενδιαφέρον θα συνεχίσει να μειώνεται, όπως και τα κέρδη που είναι ο κατ’ αρχάς στόχος των επιχειρήσεων που λέγονται οργανισμοί του ΝΒΑ.