Οι 20 ευρωπαϊκές ομάδες με το μεγαλύτερο χρέος αυτή τη στιγμή
Στα 5 δισεκατομμύρια ευρώ υπολογίζεται το χρέος μόνο των αγγλικών ομάδων. Άλλα τόσα συγκεντρώνει μόνο το Top-20 ευρωπαϊκά. Το συνολικό χρέος στο ποδόσφαιρο ίσως είναι ανυπολόγιστο και ακόμη κι αν χαρακτηρίζεται βιώσιμο, μάλλον δεν θα αποπληρωθεί ποτέ.
Το αγγλικό ποδόσφαιρο διαθέτει λάμψη. Διαθέτει οργάνωση, προγραμματισμό και έναν εξαιρετικό μηχανισμό που προστατεύει και πλασάρει το προϊόν. Προπονητές και παίκτες του υψηλότερου επιπέδου, ασύλληπτες χορηγικές συμφωνίες και τηλεοπτικά πακέτα. Ίσως όμως να μην είναι τόσο λαμπερό όσο φαίνεται. Ή τουλάχιστον να κρατάει και αυτό καλά κρυμμένα μυστικά.
Η πιο πρόσφατη έρευνα έδειξε πως τα χρέη των αγγλικών συλλόγων προς τους ιδιοκτήτες των ομάδων ή τις τράπεζες, ξεπερνούν τα 3,5 δισεκατομμύρια λίρες! Ή αν προτιμάτε τα 3,1 δισεκατομμύρια ευρώ. Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ είναι στην κορυφή της λίστας με χρέη κοντά στα 500 εκατ. ευρώ, την στιγμή που Τσέλσι (*) και Έβερτον είναι ανάμεσα στα 9 συνολικά clubs που δεν χρωστούν ούτε σεντ στον ιδιοκτήτη τους ή σε τράπεζες.
Η Σάντερλαντ που φέτος αγωνίστηκε στην League 1, είναι η 6η ομάδα της λίστας με το υψηλότερο χρέος. Στόουκ και Μπλάκμπερν είναι οι δύο ομάδες της Championship που βρίσκονται στο Top-10 της λίστας, η οποία συμπληρώνεται από 7 συλλόγους της Premier League. Εντύπωση κάνει η παρουσία της Μπράιτον στο Νο2, ως η ομάδα με το υψηλότερο χρέος μετά την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Οι ‘γλάροι’ είναι… μέσα περίπου 200 εκατ. ευρώ, τα οποία χρωστούν στον ιδιοκτήτη τους, Τόνι Μπλουμ. Τα μισά από αυτά δαπανήθηκαν για το Amex Stadium, ενώ τα υπόλοιπα προήλθαν από την χασούρα της παρουσίας τους στην Championship την περίοδο 2011-2017, όπου πλήρωσαν 105 εκατ. ευρώ για αγορές παικτών. Παρήγορο για την Μπράιτον, το γεγονός ότι ο Τόνι Μπλουμ είναι και φανατικός υποστηρικτής της ομάδας, με αποτέλεσμα να μην την χρεώνει ούτε τον νόμιμο τόκο.
Η διαφορά στην περίπτωση της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ με την Μπράιτον, αφορά το γεγονός πως από την στιγμή που η οικογένεια Γκλέιζερ ανέλαβε τα ηνία το 2005, έχει πληρώσει στις τράπεζες περισσότερα από 600 εκατ. ευρώ σε τόκους! Αυτομάτως αυτό είναι ένα χρέος που βαραίνει τον σύλλογο. Ωστόσο εξαιτίας των μεγάλων εσόδων και των περιουσιακών στοιχείων της Γιουνάιτεντ, το χρέος χαρακτηρίζεται βιώσιμο. Η Άρσεναλ είναι το Νο3 της λίστας καθώς χρωστάει 195 εκατ. ευρώ.
Το Top-10 διαμορφώνεται ως εξής:
- Μάντσεστερ Γ. – 500 εκατ. ευρώ
- Μπράιτον – 220 εκατ. ευρώ
- Άρσεναλ – 210 εκατ. ευρώ
- Λίβερπουλ – 200 εκατ. ευρώ
- Τότεναμ – 185 εκατ. ευρώ
- Σάντερλαντ – 160 εκατ. ευρώ
- Νιούκαστλ – 150 εκατ. ευρώ
- Στόουκ 125 εκατ. ευρώ
- Κάρντιφ 115 εκατ. ευρώ
- Μπλάκμπερν 110 εκατ. ευρώ
* Η Τσέλσι φέρεται να μην χρωστάει ως σύλλογος ούτε ευρώ στον Ρόμαν Αμπράμοβιτς, ωστόσο η εταιρία χαρτοφυλακίου της, Fordstam, οφείλει στον Ρώσο μεγιστάνα κοντά στα 900 εκατ. ευρώ. Αν σε αυτά προστεθούν και τα δάνεια που πήρε η Τότεναμ για το Tottenham Hotspurs Stadium, τότε το συνολικό χρέος του αγγλικού ποδοσφαίρου αγγίζει τα 4,5 δις ευρώ!
Το Top-20 της Ευρώπης και τα ερωτήματα που εγείρονται
Συλλόγους που να χρωστούν υπέρογκα ποσά συναντάμε φυσικά και στα υπόλοιπα πρωταθλήματα της Ευρώπης. Με ‘υποψηφιότητες’ που μοιάζουν αναμενόμενες και άλλες που προκαλούν έκπληξη. Όπως για παράδειγμα αυτή της Κοπεγχάγης, που βρίσκεται στην τελευταία θέση ενός όχι κολακευτικού Top-20. Οι Δανοί έχουν χρέος 143 εκατ. ευρώ (+10 YoY). Στη λίστα υπάρχουν ομάδες από Τουρκία, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Αγγλία. Και εδώ η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ φιγουράρει στην κορυφή.
Αναλυτικά το Top-20:
- Μάντσεστερ Γ. – 500 εκατ. ευρώ (-18% ΥοΥ)
- Ίντερ – 438 εκατ. ευρώ (+44% ΥοΥ)
- Ατλέτικο Μ. – 391 εκατ. ευρώ (+44% ΥοΥ)
- Γιουβέντους – 289 εκατ. ευρώ (+2% ΥοΥ)
- Μίλαν – 272 εκατ. ευρώ (+30% ΥοΥ)
- Μπενφίκα – 269 εκατ. ευρώ (-13% ΥοΥ)
- Γαλατάσαράι – 229 εκατ. ευρώ (+13% ΥοΥ)
- ΤΣΣΚΑ Μόσχας – 229 εκατ. ευρώ (+18 ΥοΥ)
- Ρόμα – 219 εκατ. ευρώ (-14% ΥοΥ)
- Φενέρμπαχτσε – 215 εκατ. ευρώ (+44% ΥοΥ)
- Βαλένθια – 213 εκατ. ευρώ (-12% ΥοΥ)
- Λίβερπουλ – 195 εκατ. ευρώ (-17% ΥοΥ)
- Πόρτο – 177 εκατ. ευρώ (+10% ΥοΥ)
- Λυών – 174 εκατ. ευρώ (-31% ΥοΥ)
- Σάλκε – 158 εκατ. ευρώ (+21% ΥοΥ)
- Μπεσίκτας – 154 εκατ. ευρώ (+8% ΥοΥ)
- Σάντερλαντ – 150 εκατ. ευρώ (+3 ΥοΥ)
- Μονακό – 147 εκατ. ευρώ (+13% ΥοΥ)
- Μίντλεσμπρο – 146 εκατ. ευρώ (YoY μη διαθέσιμο)
- Κοπεγχάγη – 143 εκατ. ευρώ (+10% ΥοΥ)
* Μια μέθοδος που χρησιμοποιείται συχνά για οικονομική σύγκριση είναι αυτή από έτος σε έτος (Υear-over-Year). Χρησιμοποιώντας το YOY, ένας αναλυτής μπορεί να συγκρίνει δύο ή περισσότερα μετρήσιμα γεγονότα σε ετήσια βάση. Η εξέταση της απόδοσης YOY επιτρέπει τη μέτρηση για το αν η οικονομική απόδοση μιας επιχείρησης βελτιώνεται, είναι στατική ή επιδεινώνεται. Για παράδειγμα, στις οικονομικές εκθέσεις, μπορείτε να διαβάσετε ότι μια συγκεκριμένη επιχείρηση ανέφερε ότι τα έσοδά της αυξήθηκαν για το τρίτο τρίμηνο, σε ετήσια βάση, τα τελευταία τρία χρόνια.
Ενδεχομένως τα παραπάνω χρέη να κρίνονται στο σύνολο τους βιώσιμα. Ωστόσο ουδείς εγγυάται πως εντέλει θα αποληρωθούν. Μπορεί απλά να παραμένουν βιώσιμα για χρόνια και η κατάσταση να διαιωνίζεται. Δεν συνιστά αυτό αθέμιτο ανταγωνισμό; Τουλάχιστον για τις ομάδες που συμμετέχουν σε ευρωπαϊκά Κύπελλα; Και πώς σκοπεύει η UEFA να το αντιμετωπίσει; Το FFP συχνά παρακάμπτεται με τρικ από ορισμένους συλλόγους, άλλοι δεν έχουν πρόβλημα να πληρώνουν το πρόστιμο. Από το FFP περνάει ομάδα με βιώσιμο χρέος; Και ποιο το νόημα τότε;
Στην Ελλάδα συχνά η επιλογή των ομάδων, κυρίως των μεγάλων, να λειτουργούν βάσει εσόδων – εξόδων, φέρνει γκρίνια στις τάξεις των οπαδών καθώς έχει αντίκτυπο στις μεταγραφές. Μήπως όμως αποτελεί μονόδρομο; Ειδικά σε ένα υποβαθμισμένο πρωτάθλημα, με χορηγούς και τηλεοπτικά συμβόλαια της πλάκας σε σχέση με το εξωτερικό; Και πόσο σίγουρος μπορεί να είναι κάποιος πως μια ελληνική ομάδα θα είχε την αντιμετώπιση της Γιουνάιτεντ, της Γιουβέντους, της Μίλαν της Λίβερπουλ σε ό,τι αφορά τον χαρακτηρισμό βιώσιμο χρέος; Πέρα από τις απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα, το μεγαλύτερο πρόβλημα μοιάζει να είναι το γεγονός πως δικαιώνονται οι φωνές όσων εδώ και χρόνια υποστηρίζουν ότι το ποδόσφαιρο παγκοσμίως είναι μια φούσκα. Που σύντομα θα σκάσει, με τη ζημιά να είναι ανυπολόγιστη… Σκεφτείται πως τα νούμερα που διαβάσατε αφορούν μόνο το αγγλικό ποδόσφαιρο ή το Top-20 χρεών πανευρωπαϊκά. Το συνολικό χρέος στο ποδόσφαιρο ίσως είναι ανυπολόγιστο και ακόμη κι αν χαρακτηρίζεται βιώσιμο, μάλλον δεν θα αποπληρωθεί ποτέ.