Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ-Μπάγερν Μονάχου: Ο σύγχρονος θρύλος της Γιουνάιτεντ
Ο τελικός του Champions League της σεζόν 1998-1999 επιβεβαιώνει τη δεύτερη λέξη από το παρατσούκλι 'κόκκινοι διάβολοι' της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Το "squeaky bum time" του Άλεξ Φέργκιουσον και οι 7 περιπτώσεις.
Απλώς, δεν τον φτάνουν σε αίγλη. Ο τελικός του Champions League του 1999 είναι το μεμονωμένα πιο συνταρακτικό ματς στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Πριν από 20 χρόνια, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ έκανε την πλέον καταιγιστική ανατροπή σε τέτοιο παιχνίδι, 2-1 την Μπάγερν Μονάχου, μέσα σε αυτόν τον χώρο που έχει αποκληθεί ‘καθεδρικός ναός του ποδοσφαίρου’, το ‘Καμπ Νου’.
Πολλά έχουν δει τα μάτια μας σε παιχνίδια Champions League. Σαν το έπος της Βαρκελώνης στις 26 Μαΐου του 1999, όμως, όχι. Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ ήταν πίσω στο σκορ από την Μπάγερν Μονάχου από πολύ νωρίς, στο 9′, λόγω της έξυπνης εκτέλεσης φάουλ της γοητευτικής προσωπικότητας με το ονοματεπώνυμο Μάριο Μπάσλερ. Σαν να μην έφτανε αυτό, η εμφάνισή της ήταν τόσο αποθαρρυντική, με το σκορ στο 0-1, που η περίπτωση της κατάκτησης του δεύτερου Κυπέλλου Πρωταθλητριών για το σύλλογο απομακρυνόταν κάθε δευτερόλεπτο.
Αν, όμως, έπρεπε να δοθεί στέμμα σε κάποιο μέρος του πλανήτη για το ότι η πίστη για θαύματα είναι πιο ισχυρή από οπουδήποτε αλλού, η Βρετανία, παρ’ ότι Γηραιά Αλβιόνα, θα αναγκαζόταν να σκύψει για να στολιστεί με αυτό το κεφάλι της.
Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ πέτυχε την αναμφισβήτητα σπουδαιότερη ανατροπή που έχει γίνει ποτέ στο ποδόσφαιρο. Μπορεί η Λίβερπουλ να διεκδικεί το βεληνεκές, καθώς σε 6 λεπτά πέτυχε 3 γκολ, όχι μόνο για να αποσοβήσει την επερχόμενη συντριβή από τη Μίλαν, μετά από το κορυφαίο 1ο ημίχρονο που έχει κάνει ομάδα σε τελικό, αλλά όσο καλή διάθεση και να υπάρχει (από αυτή, δε, το απόθεμα είναι μπόλικο), δεν γίνεται να συγκριθεί με τα δύο γκολ στις καθυστερήσεις ενός τελικού του Champions League.
Διότι, εκτός των άλλων, αυτές οι υπέροχες στιγμές δημιουργούν απλόχερα τον αισθησιασμό της μεταφυσικής.
Την εποχή Άλεξ Φέργκιουσον, η Γιουνάιτεντ έγινε το πνευματικό παιδί του εξώκοσμου. Βεβαίως, κάπως πρέπει να αιτιολογείται, με κάποια χαρακτηριστικά που ο ερευνητής θα πρέπει να μείνει στην πόλη για πάρα πολύ καιρό χωρίς να βγάλει άκρη. Από το 1992 έως το 2013, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ πέτυχε 1.627 γκολ και τα 81 εξ αυτών ήρθαν μετά από το 90′. Λίγο πολύ, οι ομάδες που την αντιμετώπιζαν, βρίσκονταν αντιμέτωπες, πλην της ίδιας της ποιότητας του συγκροτήματος του Φέργκιουσον, με τη φήμη της, η οποία πρώτευε.
Άλλωστε, η βιβλική ομάδα σε μία πόλη που, όπως είπε ένας Μανκούνιαν στον υπογράφοντα στη διαδρομή από τα… όρη του Χάλιφαξ στον σταθμό των τρένων, οι οπαδοί της Μάντσεστερ Σίτι επικρατούν, με μουσική υπόκρουση των ηρώων του Κώστα Μανιάτη, Oasis, είναι γεμάτη θρύλους και παραδόσεις.
Από τα Busby Babes και το δυστύχημα στο Μόναχο στις 6 Φεβρουαρίου 1958, από την προφητεία του σπουδαίου Σκοτσέζου μετά από την τραγωδία, ότι “σε 10 χρόνια θα πάρουμε το Κύπελλο Πρωταθλητριών”, όπως κι έγινε το 1968 με το 4-1 επί της Μπενφίκα στο ‘Γουέμπλεϊ’, από το γκολ του Μαρκ Ρόμπινς με τη Νότιγχαμ Φόρεστ που απέτρεψε την απόλυση του Φέργκιουσον, έως την κορωνίδα, τα δύο γκολ των αλλαγών Τέντι Σέριγχαμ και Όλε Γκούναρ Σόλσκιερ που διέλυσαν την ψυχή των ποδοσφαιριστών του Ότμαρ Χίτσφελντ, του ίδιου του προπονητή της Μπάγερν και όλου του οργανισμού, η Γιουνάιτεντ δικαίως, σε μία περιοχή στην οποία παρεισέφρησε το αγγλικό ποδόσφαιρο ως μορφή διασκέδασης τη δεκαετία του ’70, θεωρείται ιδέα.
Με τον Φέργκιουσον στον πάγκο της, βεβαίως, οι ‘κόκκινοι διάβολοι’ έσπασαν τα κοντέρ και όχι μόνο επειδή έγιναν η πιο κυριαρχική ομάδα στον πλανήτη. Είχαν πάντα τη λύση και 20 χρόνια μετά από εκείνον τον τελικό, με την ένταση των τελευταίων λεπτών και τον οδυρμό του Σάμι Κουφούρ να μην έχει χαθεί από τους αμφιβληστροειδείς, είναι ασφαλής η πρόβλεψη ότι αυτό το ματς θα μνημονεύεται εσαεί.
Άλλωστε, υπάρχει εκείνη η ιστορία με τον τότε πρόεδρο της UEFA, Ζεπ Μπλάτερ, ο οποίος κατέβηκε με το ασανσέρ για να κάνει την απονομή, όταν το παιχνίδι μπήκε στον εξτρά χρόνο. Η ισοφάριση από τον Σέριγχαμ έγινε ενώ βρισκόταν στην κάθοδο και πήρε πάλι τον ανελκυστήρα για να βρεθεί στη θέση του για την παράταση. Η προβολή του Σόλσκιερ έγινε κατά την άνοδό του στα επίσημα. Ο Ελβετός αποδείχθηκε άτυχος, ωστόσο έχει βάλει κι η δική του ‘απουσία’ το ‘λιθαράκι’ της, στο γερό κτίσμα του μύθου του ‘κόκκινου τριαντάφυλλου’ του αγγλικού ποδοσφαίρου.
Για το πώς ο Φέργκιουσον μπήκε στην ιστορία των αγγλικών λεξικών, χαρακτηρίζοντας τις καθυστερήσεις ενός ματς “squeaky bum time”, έχει γραφτεί σε τούτη την ιστοσελίδα προσφάτως, όταν η Γιουνάιτεντ απέδρασε των Παρισίων, παίρνοντας την απίθανη πρόκριση επί της Παρί Σεν Ζερμέν με το 3-1 του δεύτερου ματς, με το οποίο παρέκαμψε την ήττα 0-2 στο ‘Ολντ Τράφορντ’. Το πέναλτι του Μάρκους Ράσφορντ ήρθε στις καθυστερήσεις του παιχνιδιού και η παραδεισένια περίοδος για το συγκρότημα του Σόλσκιερ, η οποία είχε σημείο έναρξης την πρόσληψή του, συνεχίστηκε ακόμα λίγο.
Ο Νορβηγός, που διαδέχθηκε τον Ζοζέ Μουρίνιο, που διαδέχθηκε τον Λουίς φαν Χάαλ, που διαδέχθηκε τον Ράιαν Γκιγκς, που διαδέχθηκε τον Ντέιβιντ Μόγες, που διαδέχθηκε τον Φέργκιουσον, έχει σχολιαστεί επίσης ότι είναι ο πληρέστερος επίγονος του σερ Άλεξ στον ένδοξο πάγκο.
Βιαστική σημείωση: ο Σόλσκιερ είναι ο 25ος προπονητής στην ιστορία της Γιουνάιτεντ από το 1892. Πλην Μπάσμπι, ουδείς έχει κάτσει για δεύτερη φορά σε θητεία στον πάγκο.
Η περίφημη ‘Fergie Time’ δεν ήταν σχήμα λόγου την εποχή του. Ίσχυε μέχρι τελευταίου κόκκου του τελευταίου γράμματος. Μέχρι το τελευταίο κύτταρο του ανάποδου μπαστουνιού που κάνει το τελικό ‘e’. Ήταν και κυριολεκτικό. Από την έναρξη της Premier League το 1992 ως το 2012, όταν ο Φέργκιουσον αποφάσισε ότι είχε φτάσει ο καιρός να αποχωρήσει, οι καθυστερήσεις του παιχνιδιού στο οποίο η Γιουνάιτεντ βρισκόταν πίσω στο σκορ κρατούσαν 79 δευτερόλεπτα περισσότερα από τον επιπλέον χρόνο των αναμετρήσεων στις οποίες προηγείτο. Στη δεύτερη περίπτωση, οι αναμετρήσεις τελείωναν στα 93’18” κατά μέσο όρο, ενώ στην πρώτη στα 94′ 37”.
Αυτή η απόσταση ήταν η μεγαλύτερη την 20ετία για όλες τις ομάδες του αγγλικού πρωταθλήματος. Η δεύτερη Λίβερπουλ έπαιζε στις αντίστοιχες περιπτώσεις 23 λιγότερα, δηλαδή 56” το σύνολο.
Ο λόγος, βεβαίως, δεν είναι απαραίτητο να προκύπτει εκ του πονηρού. Απλώς η Γιουνάιτεντ του Φέργκιουσον δεν ασκούσε τρομακτική πίεση μόνο στον αντίπαλό της, αλλά σε όλο τον περίγυρο. Σε τέτοιες καταστάσεις βρισκόταν συνεχώς σε θέση επίθεσης και έμοιαζε κάπως άκομψο το τριπλό σφύριγμα, το οποίο δεν επιβράβευε το ποδόσφαιρο που επιζητούσε η Premier League και οι πελώριες συμφωνίες με το Sky Sports, που έφτασαν σε δυσθεώρητο επίπεδο την τηλεοπτική κάλυψη των παιχνιδιών.
Ακόμα και στον τελικό, αυτό το φανταστικό τρίλεπτο, η Γιουνάιτεντ άσκησε πίεση χωρίς, ενδιαμέσως, να βρίσκεται στην περιοχή του αντίπαλου. Αυτή η ώθηση προερχόταν από την ίδια και κατευθείαν μεταδιδόταν σε ολόκληρο το περιβάλλον, είτε επρόκειτο για ιαχές από την κερκίδα είτε για άθροισμα ψιθύρων, που έκαναν το βουητό να απλώνεται κατά μήκος και πλάτος του ‘Καμπ Νου’.
Η αρχή του Στιβ Μπρους
Θα ήταν παράλειψη, αλλά κυρίως θα αποτελούσε έλλειψη σε ό,τι αφορά το αμιγώς ψυχαγωγικό κομμάτι, να μη μνημονευθούν τα κορυφαία γκολ της ‘Fergie Time’. Μία λίστα με 7 περίοπτα γκολ, που καθιστά σοφόν το σαφές και που μπορεί να μη δίνει την απάντηση στο βαθύτερο ερώτημα, αλλά που δημιουργεί την πρόδηλη ευχαρίστηση τόσο στους οπαδούς της Γιουνάιτεντ, όσο και σε εκείνους που αγαπούν το ποδόσφαιρο.
Ο ερευνητής, που θα ήθελε να εξετάσει πώς το πνεύμα της εποχής Φέργκιουσον ταίριαξε με τα γκολ αργά στο ματς, θα έπρεπε πιθανότατα να εγκατασταθεί στο Μάντσεστερ και να περιμένει υπομονετικά για να βρει την απάντηση, σαν φωτογράφος που στήνει το σκηνικό του για να φωτογραφίσει ένα σπάνιο ζώο, για το οποίο έχει ακούσει.
Απάντηση μπορεί να μην υπάρχει πειστική, πέρα από την αναγωγή στην ψυχολογία, πώς η Γιουνάιτεντ κατάφερνε, βρίσκοντας γκολ, να μετατρέπει τους αντιπάλους της σε επίδοξα θύματα, που λες και βίωναν το σύνδρομο της Στοκχόλμης, γοητευμένα αποδέχονταν τη μοίρα τους, ίσως την επιζητούσαν.
> Η κεφαλιά του Στιβ Μπρους, Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ – Σέφιλντ Γουένσντεϊ 2-1, 10 Απριλίου 1993. Η Γιουνάιτεντ είχε να κατακτήσει το πρωτάθλημα 25 χρόνια και το πέναλτι του Τζον Σέρινταν ενδεχομένως θα της προσέθετε άλλο ένα στην καμπούρα. Τα δύο γκολ του Στιβ Μπρους, στο 86′ και στο 96′, της έδωσαν τον πλήρη έλεγχο στην κούρσα για την κατάκτηση του πρωταθλήματος, ενός τροπαίου που σήκωσε ο βετεράνος Μπράιαν Ρόμπσον
> Το σόλο του Ράιαν Γκιγκς, Άρσεναλ – Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ 1-2, 13 Απριλίου 1999. Το προοίμιο του έπους που θα κατέληγε στο τρεμπλ. Μία απίθανη κούρσα του Ουαλού μέσα στο ‘Χάιμπουρι’, στο 119′ της παράτασης του ημιτελικού με τους προηγούμενους πρωταθλητές ‘Κανονιέρηδες’.
> Το φάουλ του Ρόμπιν φαν Πέρσι, Μάντσεστερ Σίτι – Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ 2-3, 9 Δεκεμβρίου 2012. Ο Ολλανδός εκτέλεσε ένα χτύπημα που κατέληξε στα δίχτυα με κόντρα, έκανε ονειρεμένο ντεμπούτο στο ‘Manchester Derby’ και κατέστησε σαφές ότι οι ‘κόκκινοι διάβολοι’ δεν θα έκαναν σκόντο στον δρόμο προς το τελευταίο πρωτάθλημά τους.
> Το γκολ του Ερίκ Καντονά στον τελικό κυπέλλου, Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ – Λίβερπουλ 1-0, 11 Μαΐου 1996. Μπορεί να το έβαλε σχετικά νωρίς, στο 85′, αλλά από το σουτ του η μπάλα πέρασε από όλα τα διαθέσιμα ζευγάρια πόδια για να καταλήξει στα δίχτυα του Ντέιβιντ Τζέιμς. Ήταν το παιχνίδι που η δυνατή Λίβερπουλ, έτοιμη να πάρει τη δάδα, αποθαρρύνθηκε εντελώς και… δια παντός, αφού αυτή η φουρνιά (με Στιβ Μακμάναμαν, Σταν Κόλιμορ, Ρόμπι Φάουλερ για προμετωπίδες) ουδέποτε ξεπέρασε εκείνο το απόγευμα στο ‘Γουέμπλεϊ’.
> Το πλασέ του Μάικλ Όουεν, Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ – Μάντσεστερ Σίτι 4-3, 20 Σεπτεμβρίου 2009. Η πλάκα, μετά από το γκολ του πρώην επιθετικού των Λίβερπουλ και Ρεάλ Μαδρίτης, ήταν ότι ο τεχνικός της Σίτι, Μαρκ Χιουζ, έδειξε το ρολόι του στον 4ο διαιτητή, για να του επισημάνει ότι το παιχνίδι έπρεπε να έχει λήξει. Ο Χιουζ ήταν επιθετικός της Γιουνάιτεντ από το 1988 έως το 1995 και σκόρερ των δύο γκολ στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων του 1991 με την Μπαρτσελόνα (2-1), πρώτη χρονιά μετά από το ‘Χέιζελ’ που οι αγγλικές ομάδες, πλην Λίβερπουλ, επέστρεψαν στις διεθνείς διοργανώσεις.
> Το σουτ του Σέρχιο Αγκουέρο, Μάντσεστερ Σίτι – ΚΠΡ 3-2, 13 Μαΐου 2012. Αν η Σίτι δεν νικούσε την ΚΠΡ, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ θα έπαιρνε το πρωτάθλημα. Μέχρι το 90′, αυτό ήταν το σενάριο. Οι φιλοξενούμενοι προηγούνταν με 2-1, η Γιουνάιτεντ προηγούταν με 1-0 στο ‘Στάδιο του Φωτός’ επί της Σάντερλαντ. Οι ‘πολίτες’ χρειάζονταν 2 γκολ στις καθυστερήσεις και τα βρήκαν, με την κεφαλιά του Έντιν Τζέκο και το σουτ του ‘Κουν’. Ήταν σημείο των καιρών, ότι η κατάσταση άρχιζε να αλλάζει και ότι οι έτεροι Μανκούνιανς ήταν αυτοί που είχαν τις προδιαγραφές να κάνουν κουμάντο στο αγγλικό ποδόσφαιρο. Έναν χρόνο μετά, ο σερ Άλεξ σταμάτησε και η προφητεία δικαιώθηκε.
> Το σουτ του Φεντερίκο Μακέντα, Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ – Άστον Βίλα 3-2, 5 Απριλίου 2009. Οι ‘Βίλανς’ προηγήθηκαν 2-1 με Τζον Κάριου και Γκάμπριελ Αγκμπονλαχόρ και η Λίβερπουλ ήταν έτοιμη να την προσπεράσει στη βαθμολογία, δικαίως, μετά από το 4-1 στο ‘Ολντ Τράφορντ’ την 21η Μαρτίου. Όμως, η Γιουνάιτεντ κρατήθηκε ζωντανή με τα 2 γκολ του Κριστιάνο Ρονάλντο και ήρθε ο άσημος Ιταλός, αλλαγή στο ματς, για να βάλει ένα απίστευτο πλασέ, μετά από τακουνάκι με το οποίο απέφυγε τον αμυντικό που ήταν στην πλάτη του, και να κρατήσει τη Γιουνάιτεντ στην κορυφή της βαθμολογίας. Στις 21 Απριλίου εκείνου του έτους, ο Αντρέι Αρσάβιν πέτυχε 4 γκολ στο ‘Άνφιλντ’ και με το τελικό 4-4, οι ‘κόκκινοι διάβολοι’ πήραν την απόσταση ασφαλείας που ήθελαν, προκειμένου να φτάσουν στην κατάσταση ακόμα ενός πρωταθλήματος.
Υπάρχουν, βεβαίως, ακόμα δεκάδες γκολ, όπως του Ντέιβιντ Μπέκαμ στο 4-3 με τη Ρεάλ Μαδρίτης στον δεύτερο προημιτελικό του Champions League το 2003 ή του Γουέιν Ρούνεϊ στον πρώτο ημιτελικό με τη Μίλαν το 2007, για το τελικό 3-2. Του Γι Σουν Παρκ με τους Γουλβς για το 2-1 τον Νοέμβριο του 2010 ή την κεφαλιά του Πολ Σκόουλς για το 1-0 σε ντέρμπι με τη Σίτι, στις 27 Απριλίου 2010, για να τη διατηρήσει έναν βαθμό πίσω από την Τσέλσι, η οποία, πάντως, άντεξε και πήρε τον τίτλο.
Τα γκολ αυτά είναι αναμφισβήτητα το σήμα κατατεθέν μίας ένδοξης εποχής, στην οποία η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ κατέκτησε 13 πρωταθλήματα και 2 Champions League. Όχι μόνο επειδή αποτελούν ξεχωριστές στιγμές, αλλά επειδή παρέτειναν τη διάρκεια της κυριαρχίας της σε ένα διάστημα που προσπερνά το 1/5 του αιώνα. Είναι οι στιγμές που νομίζεις ότι σβήνει η φωτιά στο ‘καντήλι’ και πεισματικά, το μπλε χρώμα αναγεννάται, παίρνοντας μία πορτοκαλί απόχρωση και καταλήγοντας σε έντονο κίτρινο.
Εκείνο το βράδυ στη Βαρκελώνη, απέναντι στην καλύτερη Μπάγερν, του μοναδικού γκολ και των δύο δοκαριών, με τον Κάρστεν Γιάνκερ και τον Μεμέτ Σολ, συμπυκνώνει την ουσία εκείνης της ομάδας, που έκανε τον Θεό με τον Διάβολο να τσακώνονται, μέχρι να αποδείξουν ποιος την ήθελε περισσότερο.
Διότι, αναμφισβήτητα, στο ‘Καμπ Νου’ έβαλαν και οι δύο το χέρι τους…
Photo credits: AP Photo/Uwe Lein, Cesar Rangel, Camay Sungu, Adam Butler
