Οι μεγαλύτεροι αθλητικοί ‘αλήτες’ της πρώην Γιουγκοσλαβίας

Πριν από τον 3ο ημιτελικό του Ερυθρού Αστέρα με την Παρτίζαν για την Αδριατική Λίγκα, ο πρόεδρος των ‘γκρόμπαρι’, Όστογια Μιχάιλοβιτς, έδωσε μία συνέντευξη στην οποία είπε ότι “η Παρτίζαν θα επιστρέψει στη Euroleague πιο γρήγορα από ό,τι κάποιοι νομίζουν, στην ‘Kombank Arena’ θα γίνεται sold out”, ενώ εξέφρασε τα παράπονά του για τη διαιτησία. Ο Ερυθρός Αστέρας, από την πλευρά του, διατήρησε, όπως ήταν προφανές, την ίδια δυναμική. Ο προπονητής της Παρτίζαν, Αντρέα Τρινκιέρι, έβαλε και τα… μάγουλά του να μιλήσουν, λέγοντάς “μόνο που δεν έχουμε ματώσει σε αυτήν τη σειρά”.

Δεν έπρεπε.

Μετά από το 84-63 της ‘Ζβέζντα’, το οποίο ήταν σχετικά ανώδυνο, αν αναλογιστεί κάποιος ότι το σκορ κάποια στιγμή ήταν 78-43, ένας οπαδός των νικητών χάρισε στον Ιταλό προπονητή ένα ζευγάρι γάντια του μποξ.

Σε εκείνο το κρίσιμο 3ο παιχνίδι, ο Μίλαν Γκούροβιτς και ο Πέρο Άντιτς έδωσαν το ‘παρών’ στο ματς. Εξαρχής, ο Αστέρας είχε αποκτήσει το πλεονέκτημα, μόνο και μόνο από την παρουσία τους. Δεν μπορεί να είσαι 20χρονος μπασκετμπολίστας, που ούτως ή άλλως παίζεις σε εχθρικό περιβάλλον -ναι μεν σε ένα γήπεδο που το ξέρεις, αλλά απέναντι στους όχι και τόσο ψύχραιμους οπαδούς του προαιώνιου εχθρού σου-, να γυρίζεις το βλέμμα σου στην κερκίδα και να πέφτεις πάνω σε αυτά τα δύο αλάνια.

Το Σάββατο του ημιτελικού, με παρέα τον Άγιο Ζύθο, φανταζόμαστε τι επρόκειτο να κάνουν παρέα μετά από το ματς. Ο Γκούροβιτς και ο Άντιτς κάθονταν παραδίπλα και ανάμεσά τους ένας τυχερός άνθρωπος. Αλλά το μετά από το ματς ήταν ανεκτίμητο. Στους δρόμους του Βελιγραδίου, με τις μηχανές υψηλού κυβισμού, έτοιμοι να πιουν… λιγάκι και να καταλήξουν σε κάποια από τις καντίνες για να φάνε την παραδοσιακή πλεσκαβίτσα. Σε πρόσφατη συνέντευξή του, όταν ρωτήθηκε τι πρέπει να κάνει κάποιος για να είναι φίλος του, η απάντηση του Άντιτς ήταν τόσο αποστομωτική όσο και… λογική: “Να καπνίζει”’.

Τα παιδιά του πολέμου ήταν πάντα παιδιά του πολέμου. Ήταν τέτοια η δυναμική του Γιόσιπ Μπροζ Τίτο, που λίγοι άνθρωποι αναρωτιούνται πώς φτιάχθηκε η Λαϊκή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας, το 1945. Ο Τίτο μπορούσε να κοκορεύεται ότι εκλέχθηκε στις 11 Νοεμβρίου 1945, γι’ αυτό και οι Γιουγκοσλάβοι ούτε ήθελαν ούτε μπορούσαν να μπουν κάτω από το άρμα των Σοβιετικών. Αυτό που άλλοι υφίσταντο ως καθεστώς τρομοκρατίας, οι ίδιοι το είχαν επιλέξει. Είχαν τον πατέρα τους, όποιος κι αν ήταν αυτός. Κι ένα παιδί, όταν έχει έναν πατέρα που του λέει ότι υπάρχει φτώχεια, τη δέχεται πιο εύκολα. Βγαίνει στην αυλή, παίζει από το πρωί ως το βράδυ, ξεχνιέται. Και γίνεται αθλητής.

Οι κλιματικές συνθήκες, λοιπόν, η πενία, η έλλειψη ζεστών ρούχων, σκληραγώγησαν γενεές και γενεές Σλάβων και όλα αυτά σχηματίστηκαν στα πρόσωπά τους. Δεν τα σμίλεψε η ρομαντική ποίηση, αλλά η σκληρή γλώσσα των μπίτνικς.

Η ευφορία από αυτήν την αντάμωση δεν έχει παρέλθει. Ασφαλώς, κάθε γνώμη είναι δεκτή, απλώς αν ένας αντίπαλος τσακωθεί με τον Άντιτς ή τον Γκούροβιτς, καλό θα είναι να κοιτάζει στην πλάτη του για το επόμενο τριήμερο. Έτσι, για σιγουριά. Φυσικά, αυτό μπορεί να ακούγεται προσβλητικό. Τόσο ο Άντιτς όσο και ο Γκούροβιτς δεν θα είχαν πρόβλημα να μπλεχθούν σε μία αιματηρή διένεξη εκείνη τη στιγμή.

Αυτό που έχει πραγματικά σημασία είναι η ιδέα που σου αφήνουν. Όπως, άλλωστε, πολλοί Γιουγκοσλάβοι αθλητές του παρελθόντος. Η λίστα ουσιαστικά αποδεικνύει ότι είναι ελάχιστοι εκείνοι που δεν θα μπορούσαν να βρίσκονται σε αυτήν. Μία win – win κατάσταση.

Πρέντραγκ Ντανίλοβιτς

Ούτως ή άλλως φοβιστικός, με τη δυνατότητα να… λειτουργεί τις γκριμάτσες γύρω από το στόμα του προς όφελός του, όταν μεγάλωσε και… άντρεψε, ο Ντανίλοβιτς ήταν ο… Θεός να μας φυλάει. Στην Μπολόνια θυμούνται την κόντρα με το άλλο κελεπούρι, τον Κάρλτον Μάιερς, η οποία είχε φυσικά ξύλο, άναμμα καπνογόνου στο Μόναχο το 1999, όταν η Βίρτους νίκησε τη Φορτιτούντο στον ημιτελικό της Euroleague, αλλά η κορωνίδα ήταν το κάρφωμα στον Αρβίντας Σαμπόνις και το “πφφφ” που βγήκε από το στόμα του τη στιγμή που έδινε πεταχτά το χέρι του στον Ζάρκο Πάσπαλι, με τη Γιουγκοσλαβία και τη Λιθουανία να πηγαίνουν σε τάιμ άουτ.

Βλαντίμιρ Γκρμπιτς

Οι αθλητές του βόλεϊ -συνήθως- είναι γλυκοπρόσωποι, αλλά δεν ισχύει το ίδιο για τον σπουδαίο Βλαντίμιρ Γκρμπιτς, ο οποίος χάρισε τη στιγμή του τουρνουά. Πρώτα με την άμυνα που έπρεπε να υπερπηδήσει τις διαφημιστικές πινακίδες και, ένα κλικ του ρολογιού μετά, με το μπλοκ, με το οποίο οι Ρώσοι κατάλαβαν ότι δεν είχαν τύχη σε εκείνο το παιχνίδι της 1ης Οκτωβρίου. Η εικόνα του με τη σημαία της Γιουγκοσλαβίας, λίγους μήνες μετά από τους βομβαρδισμούς του Βελιγραδίου από το ΝΑΤΟ (εκεί που πραγματικά τρόμαξαν οι Σέρβοι), έγινε σύμβολο και τα ουρλιαχτά του μαζί με το γούρλωμα των ματιών ακόμα κάνει τα πιτσιρίκια να τρώνε το φαγητό τους, για να μην πάει ο ‘μπαμπούλας’ και τα πάρει το βράδυ.

Σλάβεν Μπίλιτς

Δεν μπορείς να πεις ότι ήταν τρομακτικός, αλλά όταν έπαιζε ήταν μπασίστας σε ροκ συγκρότημα και φορούσε κάτι σκουλαρίκια λες και είχε ασπαστεί μία περίεργη αίρεση. Ας αφεθεί εδώ, με την πιθανότητα κάλλιστα να έλειπε από τη λίστα.

Αλεκσάνταρ Σάπιτς

Μέχρι την τελευταία στιγμή παιζόταν μεταξύ εκείνου και του Ντέγιαν Σάβιτς. Ο δεύτερος, όμως, έχει επαφή με τη λογική και τον κόσμο, όντας πια ένας από τους κορυφαίους προπονητές του, ‘χρυσός’ ολυμπιονίκης, παγκόσμιος πρωταθλητής, πρωταθλητής Ευρώπης με την εθνική Σερβίας στο πόλο και πρωταθλητής Ευρώπης με τον Ερυθρό Αστέρα, το 2013, στη μόλις δεύτερη χρονιά του στους πάγκους. Ο πρώτος μοιάζει να έχει αποσυνδεθεί και να ζει στον κόσμο της παράνοιας. Ένα φονικό σουτ κι ένα κορμί γεμάτο με τατουάζ, που θα μπορούσε να κάνει τον Ζάιον Γουίλιαμσον να θέλει μυϊκή δύναμη (ήταν αστείο, αστείο ήταν, απλώς για να γίνει κατανοητό), μαζί με ‘εγώ’ τερατώδες, που το πλήρωσε η εθνική Σερβία – Μαυροβούνιο, ειδικά στον τελικό των Ολυμπιακών Αγώνων με την Ουγγαρία το 2004.

Τότε, ο Σάπιτς, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις, πήρε όλα τα σουτ στο 4ο επτάλεπτο και οι Ούγγροι γύρισαν το ματς και με το γκολ του Γκέργκο Κις πανηγύρισαν το χρυσό. Ο Σάπιτς έχει πει και το θλιβερό ή επικό “αν η γιαγιά μου είχε αρχ…α θα ήταν ο παππούς μου”, για να πικάρει τον Αλεκσάνταρ Πέτροβιτς στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο ντε Ζανέιρο, μετά από τη νέα ήττα της Κροατίας από τη Σερβία στα προημιτελικά της διοργάνωσης. Θέση στη μυθολογία παίρνει και ο τσακωμός του με τον Ντένις Σέφικ, που διέλυσε την εθνική ομάδα πριν από τα νοκ άουτ ματς στο Πεκίνο, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2008. Να είσαι εκεί να δεις (αλλά να μη σε καταλάβουν).

Γιόσιπ Σίμουνιτς

Το πρόσωπό του έχει σχεδιαστεί ώστε να ενέχει μόνιμη γκρίνια. Σεβασμός στον Κροάτη αμυντικό που είναι ο μόνος παίκτης στην ιστορία του Παγκόσμιου Κυπέλλου που έχει αποβληθεί στην 3η κίτρινη κάρτα του σε ματς (στο 2-2 με την Αυστραλία το 2006, από τον Άγγλο (φυσικά και είναι Άγγλος!) Γκρέιαμ Πολ.

Μίλαν Τόμιτς

Θα ήταν ολέθριο να ξεχάσεις το θράσος, την αυτοπεποίθηση και το επιτιμητικό κρύο βλέμμα ενός αδύνατου, σχετικά αγύμναστου και κοντού πλέι μέικερ, έτσι δεν είναι;

Ράτκο Ρούντιτς

Ο μόνος προπονητής στην ιστορία του πόλο με 4 χρυσά ολυμπιακά μετάλλια, σε μία περίοδο, μάλιστα, 28 χρόνων (1984, 1988 Γιουγκοσλαβία, 1992 Ιταλία, 2012 Κροατία). Ένα πρόσωπο σκαλιστό, ένα μουστάκι πιο παλιό από την Τζόαν Κόλινς, με το ελαφρύ κούτσαμα στο ένα πόδι, ενώ γυρίζει προς τον πάγκο με τα νερά να πετάγονται και τον ίδιο να σηκώνει… αέρα, να θυμίζει κάπως τον Μίκι Ρουρκ στη γύρα στο ‘Sin City’. Μια κι ο λόγος για αυτήν την ταινία…

Ζόραν ‘Μόκα’ Σλάβνιτς

Μία φορά κι έναν καιρό, ένα χαμίνι έβρισε μέσα στον δρόμο δύο μεγαλύτερα παιδιά, από τα οποία ξεκίνησε να τρέχει για να ξεφύγει. Για κακή τύχη του, το βρήκαν σε ένα στενό και του έδωσαν ένα γερό μπερτέ ξύλο. Το ίδιο βράδυ, 8 μαντράχαλοι έπιασαν αυτά τα δύο παιδιά και τα έκαναν ασήκωτα. Άρχισε, έτσι, ο μεγαλύτερος πόλεμος συμμοριών, που κατέστρεψε την πόλη. Ε, αυτό το χαμίνι ήταν ο Ζόραν Σλάβνιτς, τα χρόνια του ως παίκτης.

Αλιόσα Ασάνοβιτς

Αν ο Ρούντιτς είναι ο Ρουρκ, ο Ασάνοβιτς είναι, στη συγκεκριμένη ταινία, ο Ελάιτζα Γουντ. Με τα γυαλιά και το γλυκό πρόσωπο, μπορείς να πεις ότι σε ξεγελάει, όμως υπάρχουν ένα ή δύο σημεία που μπορείς να διακρίνεις τη χαρά που ενδεχομένως φέρνει η αλήτικη συμπεριφορά. Μία διάνοια στο γήπεδο, ακόμα πρέπει να θυμούνται με νοσταλγία στον Παναθηναϊκό εκείνο το πέναλτι που κέρδισε το 1999 με την Ντεπορτίβο Λα Κορούνια, στο 1-1 του ΟΑΚΑ για το Κύπελλο UEFA, με τη ζαβολιά σχεδόν στη γραμμή του άουτ, σε μία από τις πιο επιβλητικές εμφανίσεις ελληνικής ομάδας στα κύπελλα Ευρώπης. Βεβαίως, το αριστούργημα είναι η μπαλιά του στον Ντάβορ Σούκερ, στον ημιτελικό της Κροατίας με τη Γαλλία το 1998 στο Παρίσι.

Ιβάνο Μπάλιτς

Ας πούμε, δεν θα ευχόσουν ακόμα και σε κάποιον που αντιπαθείς σφόδρα να τον πετύχει με την μπάλα του χάντμπολ ο γενειοφόρος ‘εγκέφαλος’ της εθνικής Κροατίας, που κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς του 2004. Ο Μπάλιτς αποχώρησε το 2015 και εντάχθηκε στο τεχνικό επιτελείο της εθνικής ομάδας.

Πρέντραγκ Μιγιάτοβιτς

Μπορεί να του έλειπε κάπως το ανάστημα, αλλά είχε το μαλλί για να μπει σε οντισιόν για ρόλο σε γκανγκστερική ταινία του Φράνσις Φορντ Κόπολα. Μισό κιλό λακ, όλο πίσω, οι τρίχες στη θέση τους, μία αποστολή που το μόνο που της έλειπε ήταν μαύρο σακάκι, μαύρο πουκάμισο, μαύρη γραβάτα, μαύρο γιλέκο, μαύρο παντελόνι, μαύρες κάλτσες, μαύρα παπούτσια και μαύρη ρεπούμπλικα.

Ντέγιαν Τομάσεβιτς

Μία μέρα, καθώς βαριόταν, πήρε το πινέλο και έφτιαξε στον καμβά ένα λιπόσαρκο παλικάρι 212 εκατοστών με μάτια που γυαλίζουν. Όταν φώναξε τον Τζεπέτο να του δώσει πνοή, του πέρασε την κατάρα του Πινόκιο, ενώ η Πρόκληση το βάφτισε, άρα έγινε η πνευματική μητέρα του.

Ντέγιαν Στάνκοβιτς

Φτάνοντας στο σημείο που ό,τι και να πεις είναι υποτιμητικό για έναν τύπο που έχει παίξει σε 3 εθνικές ομάδες και έχει στο σπίτι του συλλογή από καλάμια. Ο Στάνκοβιτς μοιάζει με εκείνους τους τύπους που, αν καταλάβει ότι παρεξηγείσαι με κάτι, θα στο λέει μέχρι να του επιτεθείς, για να σε σαπίσει στο ξύλο.

Αλεκσάνταρ Τζόρτζεβιτς

Έμοιαζε τουλάχιστον 20 πόντους ψηλότερος, κανένας δεν του αντιμιλούσε και υπάρχει μία καταπληκτική σκηνή, όταν η Φίλιπς Μιλάνο αντιμετώπισε τη Βίρτους Ρόμα στον 2ο τελικό του Κυπέλλου Κόρατς, που πανηγύρισε ένα τρίποντο τρέχοντας πάνω στις διαφημιστικές πινακίδες ( στο 7:00’ του video). Όταν πια ξύρισε το μαλλί και για όσο έπαιζε, ήταν ο ‘capo di tutti capi’ του ευρωπαϊκού μπάσκετ ή αλλιώς ο άνθρωπος που έκανε την Ευρώπη να παραμιλάει για τις επιθετικές επιδόσεις του.

Ρόμπερτ Προσινέτσκι

Σεβασμός σε έναν Κροάτη που λατρεύουν στον Ερυθρό Αστέρα, που είναι ο προπονητής της εθνικής Βοσνίας, που ήταν μέγας μπαλαδόρος και που, ταυτοχρόνως, έμοιαζε ότι μπορεί να εκτοξεύει στιλέτα από το σαγόνι του πριν σου πει “καλημέρα”.

Τιμητική αναφορά: Νέναντ Μάρκοβιτς, Ίγκορ Ρακότσεβιτς, Ζλάτκο Ζάχοβιτς, Φίλιπ Φιλίποβιτς, Μίλος Τεόντοσιτς, Νόβακ Τζόκοβιτς, Ντάρκο Πάντσεφ

Photo credits: AP Photo/Hidajet Delic, Michael Sohn, Julio Cortez, Darko Vojinovic, Paul White, Jan Bauer, Darko Bandic, Eurokinissi