Το NBA δημιούργησε ένα παιχνίδι πάνω από το παιχνίδι

Δεν ξέρω αν έχεις δει το Inception, θεωρώ ωστόσο, δεδομένο πως το ‘χεις ζήσει -σε κάποιο επίπεδο. Για να σε βοηθήσω, θα σου δώσω ένα παράδειγμα, βγαλμένο από τη ζωή.

Tα ξημερώματα της Πέμπτης 7/2 οι Νετς νίκησαν τους -δεύτερους καλύτερους της εξόχως δύσκολης δυτικής περιφέρειας– Νάγκετς. Εύλογα, σκέφτηκα πως είχε ενδιαφέρον να παρουσιάσω το πώς το Μπρούκλιν από μια ‘ξεχασμένη’ υπόθεση σε μια ‘περίπτωση υποδειγματικής αναδόμησης’ .

> Διέκοψα για να ασχοληθώ με τη ‘φρέσκια’ του Forbes για τις αξίες των οργανισμών του ΝΒΑ . Στον ανανεωμένο πίνακα, οι Νετς εμφανίζονταν στο Νο6, από το πουθενά που ήταν πριν πέντε χρόνια.

> Επιδίωξα να μάθω και να μεταφέρω πώς προκύπτουν αυτά τα νούμερα, έπεσα πάνω στο δεδομένο ότι οι Μπακς του Γιάννη Αντετοκούνμπο ανήκουν στο ΤΟΡ5 των οργανισμών που είδαν την αξία τους να κάνει κορυφαίο άλμα, την τελευταία πενταετία.

> Όπως προσπαθούσα να κατανοήσω το γιατί οι Νικς ήταν και παραμένουν στο Νο1 των αξιών, ως ο πιο ισχυρός οργανισμός όλων -μολονότι δεν έχει πάει σε τελικούς του ΝΒΑ από το 1999-, ‘έπεσα’ πάνω στο ότι το Barclays Center έγινε το γήπεδο που ‘έφαγε’ την πρωτιά σε έσοδα ‘αρένων’ από events που δεν είναι αθλητικά, από το κραταιό Madison Square Garden.

> Έμπλεξα με τη σημασία που ‘χουν -για τις αξίες- οι ανακαινίσεις γηπέδων και οι ολοκαίνουργιες ‘αρένες’, πριν διαβάσω για τον Σον Μαρκς, πρώην NBAer και ‘μαθητή’ των Σπερς -σε διοικητικό επίπεδο- και διαπιστώσω ότι τι είναι αυτό που κάνει έναν GM (τύποι που φτιάχνουν τα ρόστερ), επιτυχημένο, όταν δεν έχει λεφτά να τάξει ή παράδοση.

> Ανακάλυψα πως οι Νετς ‘πάτησαν’ στο moto των Σπερς (όλοι είμαστε ίσοι) και το σύστημα των -ελεγχόμενων- ρίσκων. Εξ ου και παρουσίασα το πώς κινούνται όσοι δεν έχουν χρήματα, γύρω από το σάλαρι καπ για να κάνουν δουλειά.

Σε κούρασα; Δείξε κατανόηση στο δικό μου δράμα που συνεχίστηκε.

Δεν σου είχα εξηγήσει επαρκώς την αύξηση του 8.5% στα έσοδα του ΝΒΑ φέτος (έφτασε τα 8 δισεκατομμύρια δολάρια, με τα μισά να προσφέρονται από corporate sponsors -χορηγοί εταιρειών ή brands) αφορά τον τρόπο που διαχειρίζεται η λίγκα τους παίκτες που ‘χουν συμβόλαια. Αυτόν που θυμίζει σκλαβοπάζαρο -με το αζημίωτο, μεν, αλλά σκλαβοπάζαρο-, με κάποιους εκ των starts να ‘χουν κινήσει την επανάσταση.

Ενώ λοιπόν, έκανα μια παύση από την αναζήτηση των πώς και των γιατί, για την αποσυμφόρηση του πράγματος, ενεργοποίησα το λογαριασμό μου στο Netflix. Με καλοσώρισε και μου πρότεινε την ταινία High Flying Bird.

Σκέφτηκα ‘γιατί όχι;’ και το Inception συνεχίστηκε.

Αν παρακολουθήσεις το High Flying Bird θα διαπιστώσεις την ακριβή σχέση των αφεντικών των οργανισμών με τους πρωταγωνιστές του παιχνιδιού (ναι, τους παίκτες). Γίνονται αναφορές στην σκλαβιά με το “it’s business” να είναι σφηνωμένο στο μυαλό όλων. Δηλαδή των περισσότερων. Σίγουρα όχι σε αυτό του πρωταγωνιστή που δεν θα σου πω τι κάνει, γιατί είμαι εχθρός των spoilers. Κράτα ωστόσο, αυτό.

To τηλεοπτικό φιλμ του Οσκαρικού Steven Soderbergh, με τον οποίον είχε την τύχη να μιλήσει ο Θοδωρής Δημητρόπουλος ασχολείται με την αδιαμφισβήτητη ανησυχία που υπάρχει για το παιχνίδι, τις παγίδες που υπάρχουν και το μέλλον του.

O πρωταγωνιστής είναι ένας ατζέντης που νικά τους ιδιοκτήτες στο παιχνίδι τους

Οι Reggie Jackson, Karl-Anthony Towns και Donovan Mitchell εμφανίζονται για να ενισχύσουν, με αφηγήσεις τους, επί μέρους τομείς της πραγματικότητας, όπως τι ισχύει στη μετάβαση ενός νέου στο ΝΒΑ, τις προκλήσεις με τις οποίες έρχονται αντιμέτωποι, αυτά που ‘χουν στην ουσία σημασία, μεταξύ των οποίων είναι και η ύπαρξη τους εκτός των τεσσάρων γραμμών. Ο Τάουνς λέει χαρακτηριστικά πως “άτομα που είναι καλά για εσένα, μπορεί πια να μην είναι καλά για την εικόνα σου” και πρέπει να κάνεις ό,τι είναι καλύτερο -ανεξάρτητα από το κόστος.

“They invented a game on top of a game”

Το ΝΒΑ μπορεί να μην είναι η ισχυρότερη αθλητική λίγκα των ΗΠA, είναι όμως, αυτή που πουλάει τα περισσότερα προϊόντα (αρχής γενομένης από τα signature παπούτσια). Έχει τη μεγαλύτερη απήχηση εν συγκρίσει με το NFL που δεν βλέπεις τους παίκτες (είναι κρυμμένοι μέσα στις εμφανίσεις) ή το baseball που θα κερδίζει πάντα σε θέματα παράδοσης.

Αυτό που έκανε η National Basketball Association, με την ίδρυση της τον Ιούνιο του 1946 (για την ακρίβεια, με τη συγχώνευση των Baskeball Association of America και National Basketball League) ήταν “να δημιουργήσει ένα παιχνίδι, πάνω από το παιχνίδι”. Και τώρα οι παίκτες θέλουν το παιχνίδι ΤΟΥΣ πίσω.

Eίναι αλήθεια πως η καινοτομία υπήρξε πάντα συνώνυμο του ΝΒΑ, κυρίως γιατί υπήρχε η ανάγκη να ανταγωνιστεί τις άλλες αθλητικές λίγκες που είχαν δημιουργηθεί νωρίτερα αυτής του μπάσκετ. Για να καλύψει το κενό αυτών των δεκαετιών έκανε ό,τι μπορούσε, ώστε να αυξήσει τη δημοφιλία.

Τα έσοδα του ΝΒΑ αφορούν τηλεοπτικά δικαιώματα (υπεγράφη το πιο επικερδές της ιστορίας, πριν τη σεζόν 2016-17), διαφημίσεις/χορηγίες, πώληση επίσημων προϊόντων και εκχώρηση δικαιωμάτων -μεταξύ άλλων. Ήταν η πρώτη λίγκα που έκανε τριήμερο το All Star Game, γεμίζοντας το με events από αυτά που ‘τραβούν’ τον κόσμο και τους χορηγούς.

Έγινε έτσι, η πρώτη λίγκα της οποίας ένα σημαντικό μέρος των εσόδων προέρχεται από την πώληση προϊόντων και αυτή που συνειδητά επιδίωξε την επέκταση σε άλλες ηπείρους, ώστε να γίνει παγκόσμιο ‘προϊόν’.

Τα κέρδη μοιράζονται 49%-51% μεταξύ του ΝΒΑ και του NBPA -σωματείου των παικτών. Όταν δεν υπάρχει συμφωνία -επί της συλλογικής σύμβασης εργασίας που αφορά και άλλα 100 πράγματα-, υπάρχει λοκ άουτ.

Ένα σημείο από τις τελευταίες διαπραγματεύσεις, όταν οι παίκτες είχαν πει πως θα δεχθούν το 50-50 αν υπάρξουν ανανεώσεις στο σύστημα των restriction free agents.

Η πλειοψηφία των εσόδων ανήκουν στην κατηγορία Basketball Related Income (εισιτήρια, εκχωρήσεις δικαιωμάτων, συμφωνίες για άδειες χρήσης, τηλεοπτικά, δικαιώματα επίσημου υλικού κλπ). Το ποσό που προκύπτει χρησιμοποιείται για να υπολογιστεί το σάλαρι καπ.

Το ‘αγκάθι’ της κατανομής εσόδων

Η κατανομή των εσόδων δεν περιλαμβάνεται στη σούμα, ώστε να μην έχουν αβαντάζ οι μεγάλες ‘αγορές’. Αν το σάλαρι καπ ανταποκρινόταν στο ‘μπορώ’ των Λέικερς και των Νικς οι μικρότερες ‘αγορές’ θα έπρεπε να εξοντωθούν οικονομικά, για να κρατήσουν παίκτες. Αυτά λέει η λίγκα. Η αλήθεια είναι λίγο διαφορετική.

Το revenue sharing (κατανομή εσόδων) είναι το μεγαλύτερο ‘αγκάθι’ του ΝΒΑ, με νομικούς, φοροτεχνικούς και οικονομικούς επιστήμονες να ‘χουν σκίσει τα πτυχία τους.

Το περίπλοκο μοντέλο που ακολουθείται για τη διανομή του πλούτου μεταξύ των οργανισμών δεν θα έλεγες πως είναι αποτελεσματικό. Η μοιρασιά εξαρτάται τελικά, από το κέρδος κάθε οργανισμού και για να πάρει το πλήρες ποσό για μικρή αγορά, πρέπει να ‘βγάλει’ το 70% του μέσου κέρδους της λίγκας.

Οι ειδικοί έχουν επισημάνει πως το λάθος μοντέλο είναι ο λόγος που, σύμφωνα με την αποκάλυψη του ESPN, σχεδόν οι μισοί οργανισμοί χάνουν λεφτά.

Ξεκάθαρα το “χάνουν λεφτά” σε ό,τι αφορά τους οργανισμούς του ΝΒΑ είναι κομματάκι σχετικό. Δεν υπάρχει πτώχευση. Υπάρχει ‘θα δίνεις κάθε χρόνο τόσα”. Και ο φόρος πολυτελείας υπάρχει πάντα εκεί, να καλύπτει τα όποια προβλήματα -βλ. κενά στα έσοδα. Έτσι κι αλλιώς, όλοι πια κινούνται πάνω από το σάλαρι καπ.

Για να καταλάβεις το πρόβλημα, θα σου δώσω ένα παράδειγμα, όπως το ‘χει γράψει το Forbes.

> Το 2014 το ΝΒΑ είχε υπογράψει τηλεοπτικό συμβόλαιο για 9 χρόνια και 24 δισεκατομμύρια δολάρια -για την ιστορία, ακολούθησαν ακόμα πιο παχυλές επεκτάσεις και ανανεώσεις σε υπάρχουσες συμφωνίες.

> H λίγκα πήρε -μόνο από αυτό το deal- 2.7 δισεκατομμύρια για κάθε χρόνο της συμφωνίας.

> Oι οργανισμοί πήραν κατά μ.ο. από 88.9 εκατ. δολ. το χρόνο.

> Το Basketball-Reference είχε αποκαλύψει πως το σάλαρι καπ (το ποσό που ‘χουν να διαχειριστούν όλες οι ομάδες κάθε σεζόν) ήταν στα 99.000.000 δολάρια, τη στιγμή που ένας μέσος οργανισμός έδινε σε μισθούς 111.4 εκατομμύρια δολάρια.

Με απλά μαθηματικά προέκυπτε ότι η τηλεοπτική συμφωνία κάλυπτε το 90% του σάλαρι καπ και το 80% του μέσου όρου μισθών -επί του συνόλου. Δηλαδή, πριν πουλήσει έστω ένα εισιτήριο ο όποιος οργανισμός το κόστος κάθε παίκτη είχε καλυφθεί στο μεγαλύτερο ποσοστό.

Άρα, οι οργανισμοί έχαναν λεφτά, γιατί δεν μπορούσαν να καλύψουν τα έξοδα που δεν αφορούν τους παίκτες μέσω των εισιτηρίων, της πώλησης τηλεοπτικών δικαιωμάτων σε τοπικά κανάλια, τις χορηγίες και τις πωλήσεις υλικού με το logo.

Photos: Netflix/Associated Press/Forbes