Γιαννάκης: Όταν η μητέρα του τον βρήκε στον πάγκο του Ιωνικού!
Ο λόγος του Παναγιώτη Γιαννάκη στην τελετή εισαγωγής του στο Hall of Fame και μια ιστορική συνέντευξη της αείμνηστης μητέρας του Καλλιόπης, που 34 χρόνια πριν θυμόταν ότι από εννιά ετών τον ... έψαχνε στα γήπεδα. Μια μέρα τον βρήκε να κάθεται στον πάγκο του Ιωνικού, έχοντας υπογράψει δελτίο
“Καλησπέρα σας…
Aυτή τη στιγμή που βρίσκομαι εδώ και απολαμβάνω τη μέγιστη, την υπέρτατη τιμή της ένταξης μου στο FIBA Basketball Hall Of Fame ξαναγίνομαι παιδί! Νιώθω πως είμαι 11 χρονών, φοράω κοντό παντελονάκι, φεύγω σκαστός από το σπίτι μου στη Νίκαια και ακούω τη μητέρα μου να φωνάζει «Νότη, Νότη» (όπως ήταν τότε το χαϊδευτικό μου) και να με ψάχνει.
Όταν με έβρισκε σε κάποια αλάνα και γύριζα στο σπίτι δεν γλίτωνα ούτε φωνές της , αλλά ούτε και τις ξυλιές!”
Με αυτά τα λόγια ξεκίνησε ο συγκινητικός λόγος του Παναγιώτη Γιαννάκη λίγο πριν γίνει και επίσημα μέλος του hall of fame της FIBA. Η σκέψη του πήγε πίσω, όταν ξεκινούσε την περιπέτεια με την πορτοκαλί μπάλα. Μια σχέση ζωής, που κρατάει ακόμα και έχει την ίδια φλόγα. Ο αιώνιος αρχηγός, τιμώντας την (διαδικτυακή) εκδήλωση της διεθνούς ομοσπονδίας, φορούσε ένα ωραίο επίσημο κουστούμι. Τα μαλλιά του έχουν ασπρίσει εδώ και καιρό, αλλά μεταξύ μας, ο Παναγιώτης (ο Νότης, όπως τον φώναζε η μακαρίτισσα μητέρα του) μέσα του είναι ακόμη εκείνο το παιδί που ξεχνιόταν στις αλάνες, που ενώ έπαιζε ποδόσφαιρο, αγάπησε το μπάσκετ και, κρυφά από τον πατέρα του, είχε υπογράψει στο δελτίο που του έβγαλε ο Ιωνικός. Το αντίτιμο των 20 δραχμών, που έπρεπε να δώσει για να βγάλει τις φωτογραφίες του το είχε δώσει ο Βύρωνας Κρίθαρης, ο πρώτος προπονητής του, μέντορας και δεύτερος πατέρας.
Εκεί στις αρχές της δεκαετίας του 70, ο “δράκος” άρχισε σιγά-σιγά να γίνεται αυτό, που μετά θαύμασε (και χάρηκε) όλη η Ελλάδα. Όσα περιέγραψε στο μήνυμά του για την εισαγωγή του στο πάνθεον του μπάσκετ από την FIBA, είναι αλήθεια. Έτσι ήταν η παιδική ηλικία του Παναγιώτη, που ταξίδευε τα όνειρά του με μια μπάλα, είτε στα γηπεδάκια του Ιωνικού, είτε στην μπασκέτα που (φανταζόταν) ότι είχε, καθώς με τη λαστιχένια μπάλα του, σημάδευε το πάνω μέρος του αργαλειού της μητέρας του.
Η Καλλιόπη Γιαννάκη, σε μια πολύ σπάνια συνέντευξη της, λίγο μετά το Ευρωμπάσκετ 87, στην εφημερίδα “Ελευθεροτυπία”, είχε δηλώσει (στη Μαρία Δέδε) πως “από εννιά χρονών τον κυνήγαγα στο γήπεδο”. Αυτός ήταν και ο τίτλος της συνέντευξης της μητέρας του Παναγιώτη, που τότε ήταν 62 ετών (όσο δηλαδή είναι τώρα ο “δράκος).
Πριν όμως διηγηθεί πως ένα απόγευμα τον βρήκε να … κάθεται στον πάγκο του Ιωνικού , αποκάλυψε μια άλλη ιστορία-δείγμα του χαρακτήρα του Παναγιώτη, που από πολύ μικρός είχε μέσα του, ένα περίσσιο αίσθημα δικαιοσύνης. Περιγράφει επίσης την αγάπη του Δημήτρη Γιαννάκη, του πατέρα του, που πέθανε το 1977. Αντιγράφουμε από το κείμενο της συνέντευξης:
“-Συγχαρητήρια. Αυτό δεν το περιμέναμε απ’ τον Παναγιώτη. Η μητέρα του 16χρονου τότε, μπασκετμπολίστα Παναγιώτη Γιαννάκη, ταράχτηκε.
-Τι έγινε; ρώτησε ανήσυχη τους δυο κυρίους από την διοίκηση του Ιωνικού, που είχαν έρθει εκείνο το απόγευμα στο σπίτι της στη Νίκαια, για να πάρουν τον Παναγιώτη μαζί τους και να γιορτάσουν τη νίκη, που την ίδια μέρα είχε πετύχει ο Ιωνικός σε βάρος του Ολυμπιακού.
-Ένας φίλαθλος ήθελε να του δώσει χρήματα, επειδή έπαιξε πολύ καλά στον αγώνα, αλλά ο Παναγιώτης δεν τα πήρε. “Να τα δώσεις στη διοίκηση του Ιωνικού, να τα μοιράσει σε όλους τους παίκτες” του είπε. Η Καλλιόπη Γιαννάκη, 62χρονών σήμερα, συγκινημένη μας διηγήθηκε αυτή την παλιά ιστορία.
Γυρνώντας μερικά χρόνια πίσω, θυμήθηκε τον Παναγιώτη στα οκτώ του, που έτρεχε στο γήπεδο του Ιωνικού για να παρακολουθήσει τις προπονήσεις, ή τους αγώνες, ή που σε μια παράγκα στην αυλή του σπιτιού τους είχε κρεμάσει ένα στεφάνι. Και όλο κρατούσε μια μπάλα και τη χτυπούσε και την πετούσε να μπει στο αυτοσχέδιο καλάθι.
“Τον κυνηγούσα συνέχεια από πίσω. Εξαφανιζόταν και πήγαινε στο γήπεδο. Ανησυχούσα. Ήταν δεν ήταν τότε εννέα ετών” μας είπε προχτές η κ.Γιαννάκη, όταν τη συναντήσαμε στο ψιλικατζίδικο που έχει και της ζητήσαμε να μας μιλήσει για τον γιο της.
Ο Παναγιώτης γεννήθηκε την πρωτοχρονιά του 1959 και είναι ο “Βενιαμίν” της οικογένειας. Τέσσερα αγόρια πριν απ’ αυτόν. Όλοι πάντα δεμένοι και αγαπημένοι μεταξύ τους (Σημείωση Γ.Φιλ: στην διαδρομή του χρόνου, δυστυχώς ο Γιαννάκης έχασε και τους τέσσερις αδερφούς του). Ο πατέρας του πέθανε πριν 10 χρόνια κι αυτό του στοίχισε αφάνταστα.
“Είχαν μεγάλη αδυναμία ο ένας στον άλλον” μας εκμυστηρεύεται η μητέρα του. “Κάθε τόσο, του έλεγε ο πατέρας του: πάρε αυτό το κολαριστό κατοστάρικο. Ο Παναγιώτης αρνιόταν: Μου έδωσε η μαμά, δεν θέλω άλλα χρήματα. Μα ο πατέρας του επέμενε. Όχι, θα το πάρεις, είναι καινούριο και αξίζει 150 δραχμές”. Η Καλλιόπη Γιαννάκη χαμογελάει στην ανάμνηση αυτή. Δακρύζει καθώς θυμάται τη μέρα που πήγε να τον μαζέψει και τον βρήκε να κάθεται στον πάγκο του Ιωνικού. Ήταν γύρω στα δώδεκα.
“‘Έρχεται τότε ένας κύριος και μου λέει: Τον Παναγιώτη εμείς τον αγαπάμε. Είναι καλό παιδί. Έχει ζήλο στο μπάσκετ. Θα τον κάνουμε μπασκετμπολίστα. “Θα αφήσει το σχολείο για το μπάσκετ; Μα είναι μικρός. Δεν θέλω να παρασυρθεί”. Παρά τις αντιρρήσεις της οικογένειας, ο Παναγιώτης είχε διαλέξει τον δρόμο του και προχωρούσε. “Στα 14 χρόνια του έπαιξε στην ομάδα των αντρών του Ιωνικού και στα 15 του, συνέβαλε στο να μπει η ομάδα του στην Α Εθνική” λέει τώρα με κρυφό καμάρι η μητέρα του. Στα 17 του πήγε στην Εθνική Αντρών. Παράλληλα έκανε προπονήσεις στον Ιωνικό, αλλά δεν έχανε ούτε ένα μάθημα από το σχολείο. Έτρεχε συνέχεια. Ήθελε τρεις αλλαξιές ρούχα την ημέρα”.
Τρεις αλλαξιές ρούχα την ημέρα. Το’ χετε εύκολο, εκείνη την εποχή που τα παιδιά είχαν ένα κοντό παντελονάκι και ένα μπλουζάκι, να … αλλάζει τρεις φορές ρούχα την ημέρα; Πως να μη το μνημονεύσει η αείμνηστη μητέρα του Παναγιώτη; Ο πιτσιρίκος που μεγάλωνε στον “Πλάτωνα”, είχε ερωτευτεί το μπάσκετ. Μα πάνω απ’ όλα αγαπούσε να ανταγωνίζεται κι ας ήταν όλοι μεγαλύτεροί του. Πριν από δυο χρόνια σε μια μεγάλη συνέντευξή του στο Contra, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 32 χρόνων από το έπος του Ευρωμπάσκετ μου είχε πει:
“Ήταν κι ένα κίνητρο για μένα, αλλά και ικανοποίηση που με έβαζαν να παίξω. Θυμάμαι σαν τώρα, ήμουν δεν ήμουν δέκα χρονών, και έβλεπα τους μεγαλύτερους να παίζουν. Ήξεραν ότι ασχολούμαι και κάποιες φορές όταν έλειπε κάποιος, με έβαζαν μέσα. Σε ένα τέτοιο παιχνίδι πήγα να διεκδικήσω την μπάλα από έναν μεγαλύτερο και με σήκωσε στα δύο χέρια ψηλά. Μαζί με την μπάλα”.
Πηγαίνοντας στους Σέλτικς
Δεν άργησε να’ ρθει ο καιρός που τους αντιπάλους του, τους σήκωνε ο ίδιος ο Γιαννάκης. Πίσω στην συνέντευξη της μητέρας του, πριν από 34 χρόνια:
“-Φαίνεται υπερβολικά ευαίσθητος
– Έτσι είναι. Όταν τον μάλωνα εγώ, ή όταν του έλεγα κάποιος μια κουβέντα, έκλαιγε.
– Και όταν χαιρόταν για κάτι;
– Τότε γέλαγε και έκλαιγε μαζί.
– Σαν παιδί ήταν άτακτο;
– Καθόλου. Ήταν πολύ ήρεμος σε αντίθεση με τ’ άλλα αδέρφια του. Πολύ καλός χαρακτήρας. Ποτέ δεν θέλησε να γίνει βάρος στους άλλους. Όταν τον απασχολούσε κάτι δεν το έλεγε σε κανένα, ούτε σε μένα. Όταν ήταν στενοχωρημένος, καθόταν μοναχός το. Η μόνη του αταξία ήταν το ότι πήγαινε στο γήπεδο και παρακολουθούσε τους αγώνες. Μετά συνήθισα. Μπήκε στη Γυμναστική Ακαδημία, πήρε υποτροφία για το μπάσκετ σε ένα κολλέγιο στην Αμερική. Στα 22 του παντρεύτηκε και τώρα έχει δυο παιδάκια”.
Σαράντα χρόνια μετά, τα παιδάκια (η Κέλλυ και ο Δημήτρης) έχουν μεγαλώσει, ο Παναγιώτης είναι πλέον παππούς καθώς έχει δύο εγγόνια (τον Φίλιππο και τη Δανάη). Ποιό όμως είναι το κολέγιο, στο οποίο αναφερόταν η μητέρα του σε αυτή την συνέντευξη, πριν από 34 χρόνια; Το Hellenic Boston College, του Ρίτσαρντ Ντουκσάιρ και ο προθάλαμος του Γιαννάκη για να παίξει στο ΝΒΑ και στους Μπόστον Σέλτικς.
Τη συνέχεια τη διηγείται ο ίδιος ο Παναγιώτης:
“Παίζοντας στον Ιωνικό, άρχισα να αισθάνομαι μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση. Αν έβλεπα μια μεταγραφή στο εξωτερικό; Ναι. Μου πέρασε από το μυαλό, γιατί έπαιζα πλέον στην Εθνική Ομάδα, είχα φτάσει και στη Μικτή Ευρώπης. Θυμάμαι σε έναν αγώνα του Ιωνικού, ο Κώστας Δήμου, καλή του ώρα, είχε φέρει επί τούτου στη Νίκαια τον πρόεδρο της Βίρτους Μπολόνια, Tζιανλουίτζι Πορέλι, για το ενδεχόμενο μιας μεταγραφής στην Ιταλία. Ήταν Νικαιώτης ο Δήμου, αλλά ο Ιωνικός δεν το συζήτησε καν..
Εγώ ζητούσα να φύγω, δεν με άφηναν και κάπως έτσι βρέθηκα στην Αμερική. Το ‘προξενιό’ έκανε ο Ρίτσαρντ Ντουσκάιρ, που μου είχε αδυναμία και έχοντας δουλέψει σε Εθνική και Παναθηναϊκό, ξανάφευγε για τις ΗΠΑ. Μου λέει, Παναγιώτη γιατί δεν έρχεσαι να δοκιμάσεις, είμαι στο Hellenic College, πιστεύω ότι μπορείς να παίξεις ακόμη και στο ΝΒΑ”. Δεν το σκέφτηκα πολύ. Πήρα το αεροπλάνο και πήγα. Στην αρχή ήμουν φιλοξενούμενος στη μετέπειτα κουμπάρα μου, την Κουλίτσα, που ήταν από τη Νίκαια. Τη γνώρισα μέσω του Δημήτρη Μελισσανίδη που τότε είχε την σχολή οδηγών ‘Μίνι’ και βρήκα στέγη στη Βοστώνη για κάνα δυο μήνες.
Όλα αυτά έγιναν μεταξύ 1981-82, όταν ο Γιαννάκης βρέθηκε στο καμπ των Σέλτικς, έπαθε ρήξη χιαστών, γύρισε στην Ελλάδα, παντρεύτηκε την Ευγενία, και επέστρεψε στην Αμερική τρελαίνοντας τον γιατρό που του είχε πει “να ξεχάσει το μπάσκετ”. Την τρομερή ιστορία, τις μάχες που έδινε καθημερινά στο προπονητικό κέντρο της Βοστώνης, την απίστευτη κούραση, αλλά και την ικανοποίησή του να επιλεγεί, εν τέλει στους εφτά παίκτες που θα έπαιρναν μέρος στο βέτεραν καμπ τα είχε θυμηθεί σε εκείνη την προ διετίας συνέντευξη του στο Contra.gr. Διαβάστε τις λεπτομέρειες για το πως η μεταγραφή του Κουίν Μπάκνερ από τους Μιλγουόκι Μπακς, του έκοψαν την τελευταία στιγμή το όνειρο του ΝΒΑ, αν και οι Σέλτικς του είχαν προτείνει να παίξει στο CBA και να τα ξανάλεγαν μαζί το επόμενο καλοκαίρι.
Ο “δράκος” είχε γυρίσει, ήδη, στην Ελλάδα και αφού έσωζε τον Ιωνικό (έδινε τη μάχη για την παραμονή του στην Α Εθνική), μετά από δυο καλοκαίρια έπαιρνε τη μεταγραφή για τον Άρη, που θα άλλαζε την ιστορία του ελληνικού μπάσκετ. Η διαδρομή στα γήπεδα σαν παίκτης, ολοκληρώθηκε το 1996 στην Ατλάντα, όταν μετά το τελευταίο ματς, ανακοίνωνε στους συμπαίκτες του ότι σταματάει το μπάσκετ. Όλοι βγήκαν δακρυσμένοι. Το μπάσκετ, όμως, δεν θα το άφηνε ποτέ, γιατί ο Παναγιώτης λογοδόθηκε μαζί του από … εννιά χρονών. Το υπηρέτησε σαν προπονητής, με ακόμη μεγαλύτερη θέρμη, ίσως γιατί ήθελε πάντα να μεταδίδει τις γνώσεις που απέκτησε από παιδάκι.
Το μπάσκετ είναι για τον Γιαννάκη μια αέναη πρόκληση, είτε ταξιδεύει στην Κίνα για να αναλάβει την εθνική ομάδα, ή τον καλούν και πάει στην Τήλο. όπου βρέθηκε αυτές τις μέρες για να διδάξει μπάσκετ σε παιδιά του δημοτικού σχολείου, ανάμεσά τους και αρκετά προσφυγόπουλα. Η Δήμαρχος της Τήλου, Μαρία Καμμά, τουίταρε με καμάρι για τον αθλητισμό που ενώνει, χωρίς διακρίσεις εξ αιτίας και ανθρώπων όπως ο πιο αναγνωρίσιμος μπασκετάνθρωπος στην Ελλάδα.
** Ο λόγος του Παναγιώτη Γιαννάκη στην τελετή εισαγωγής του στο hall of fame της FIBA
*** Η Καλλιόπη Γιαννάκη έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 90 ετών τον Σεπτέμβριο του 2015
