Η Βιγιαρεάλ μεταμορφώθηκε σε ευρωπαϊκή δύναμη χάρη σε… τουαλέτες
Από τα 'αζήτητα' του ισπανικού πρωταθλήματος σε ευρωπαϊκές υπερβάσεις. Η Βιγιαρεάλ εδρεύει σε μία πόλη μικρότερη απ' την Κομοτηνή κι όμως κατέκτησε το Europa League με αντίπαλο τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ χάρη σε μία παραμυθένια μεταμόρφωση.
Η τελευταία απογραφή βρήκε 50.577 άτομα να δηλώνουν τόπο κατοικίας το Βιγιαρεάλ – ή Βίλα Ρεάλ με βάση την τοπική διάλεκτο στη Βαλένθια. Ένας τόπος με μόλις ένα ξενοδοχείο και ένα καλό εστιατόριο. Ένας τόπος με μικρότερο πληθυσμό απ’ την Κομοτηνή, που μπορεί να περηφανευτεί ότι κατέκτησε έναν ευρωπαϊκό τίτλο, το φετινό Europa League.
Ο τελικός κόντρα στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στο Γκντανσκ της Πολωνίας το βράδυ της Τετάρτης ήταν ο πρώτος ευρωπαϊκός για το “κίτρινο υποβρύχιο”, ύστερα από 4 παρουσίες σε ημιτελικά. Η πιο γνωστή εξ αυτών ήρθε το 2005-2006, όταν για ένα πέναλτι του Χουάν Ρομάν Ρικέλμε που απέκρουσε ο Γενς Λέμαν στα τελευταία λεπτά, οι Ισπανοί απέτυχαν να βρεθούν από τότε στον πρώτο τελικό τους και μάλιστα επιπέδου Champions League.
Εκείνη η ημερομηνία θεωρείται σταθμός για το σύλλογο, ο οποίος πλέον δεν μπορούσε να λειτουργεί ως… υποβρύχιο. Ήταν μία ομάδα που παραλίγο να διεκδικήσει τον τίτλο της πρωταθλήτριας Ευρώπης, δεν γινόταν να κρύβεται κάτω από το μανδύα της ομάδας… 3ης εθνικής, όπως έκανε για χρόνια.
Η Βιγιαρεάλ είχε γίνει πλέον η ομάδα που γνωρίζουμε σήμερα, μία ομάδα που η παρουσία σε τελικό ευρωπαϊκής διοργάνωσης είναι μέσα στις δυνατότητές της. Και όλα άρχισαν από ένα μπαρ…
“Βρήκαμε μόνο μία γραφομηχανή”
Η Βιγιαρεάλ ιδρύθηκε το 1923 και μέχρι το 1992 βολόδερνε μεταξύ 4ης και 3ης κατηγορίας του ισπανικού πρωταθλήματος. Επικεφαλής ήταν ο Χοσέ Μανουέλ Γιανέθα, υπάλληλος σε Pirelli και Goodyear, ο οποίος είχε αναλάβει απ’ τον Πασκουάλ Φοντ ντε Μόρα, πρώην παίκτη και επικεφαλής, που αποχώρησε για λόγους υγείας. Ο Γιανέθα δεν μπορούσε να τα βγάλει πέρα μόνος του, ειδικά από τη στιγμή που ο σύλλογος προβιβάστηκε στη Segunda División το 1992-1993.
Την άνοιξη του 1997 είχε μια φαεινή ιδέα. Βρήκε το θάρρος και πέρασε την πόρτα των γραφείων της Pamesa, μιας τεράστιας επιχείρησης κεραμικών στην περιοχή, η οποία ανήκε στον “βασιλιά της τουαλέτας” στην Ισπανία, Φερνάντο Ρόιτς. Ο Γιανέθα ήλπιζε ότι ο επιχειρηματίας από την Κοινότητα της Βαλένθια θα βοηθούσε ως ντόπιος και ως σπουδαίο οικονομικό μέγεθος, αφού του ανήκε και η αλυσίδα σούπερ μάρκετ “Mercadona”. Στους αδερφούς του, δε, Χουάν και Πάκο, ανήκε η Pamesa Βαλένθια στο μπάσκετ, ενώ ο Πάκο είχε διατελέσει και πρόεδρος της ποδοσφαιρικής ομάδας.
Ο Ρόιτς ρώτησε τον Γιανέθα πόσα ήταν τα χρέη του συλλόγου. “Περίπου 80.000.000 με 90.000.000 πεσέτες”, ήταν η απάντηση που έλαβε. “Σημείωσε 180.000.000”, ήταν η εντολή που έδωσε στον οικονομικό διευθυντή του. Η συμφωνία για τη μεταβίβαση των μετοχών υπογράφηκε σε ένα μπαρ στο Βιγιαρεάλ και κόστισε 72.000.000 πεσέτες ή 432.000 ευρώ.
“Όταν φτάσαμε, υπήρχε μόνο μία γραφομηχανή και ο Γιανέθα”, δήλωσε στον Guardian ο γιος του Ρόιτς, Φερνάντο Ρόιτς Νεγκουερόλες, νυν διευθύνων σύμβουλος του συλλόγου, ο οποίος τότε τελείωνε με το πτυχίο του και τη νέα χρονιά θα έμπαινε κι αυτός στο οργανόγραμμα του συλλόγου.
Ήταν Μάιος του 1997 και η οικογένεια Ρόιτς αναλάμβανε μία ομάδα που κινδύνευε να υποβιβαστεί απ’ τη Segunda División, έπαιζε σε ένα γήπεδο 3.000 θέσεων με κάτι σαν γρασίδι και χωρίς προπονητικό κέντρο. Τα ταμειακώς εντάξει μέλη της ανέρχονταν σε 2.500, εκ των οποίων τα 1.000 ήταν συνταξιούχοι που έπαιρναν δωρεάν εισιτήρια διαρκείας από το δημοτικό συμβούλιο. “Η ομάδα έπρεπε να προπονείται όπου έβρισκε, ζητούσε χώρους σε άλλες πόλεις”, θυμάται ο Ρόιτς Νεγκουερόλες.
Εννέα χρόνια μετά, αυτός ο σύλλογος θα γινόταν ένα υπολογίσιμο ευρωπαϊκό μέγεθος και μία κορυφαία ισπανική ομάδα, που θα διεκδικούσε τίτλους στα ίσια από Ρεάλ, Μπαρτσελόνα και Άρσεναλ.
Οι κινήσεις που μεταμόρφωσαν το σύλλογο
Το πλάνο που εκπονήθηκε για το άμεσο μέλλον προέβλεπε προβιβασμό σε 3 σεζόν. Η Βιγιαρεάλ το πέτυχε σε μία, μέσω playoffs ανόδου, χωρίς να έχει τις βάσεις. Στην πρώτη σεζόν της στη La Liga νίκησε τη μετέπειτα πρωταθλήτρια Μπαρτσελόνα μέσα στο “Καμπ Νόου”, το πιο μεγάλο αποτέλεσμα στην ιστορία της. Με μπάτζετ μόλις 3.000.000, ο άμεσος υποβιβασμός ήταν αναπόφευκτος, αν και σημειώθηκε σε μπαράζ με τη Σεβίλλη του Βασίλη Τσιάρτα, που επέστρεφε στα “μεγάλα σαλόνια”.
Ο σύλλογος πήρε τα μαθήματά του και αξιοποίησε με τον καλύτερο τρόπο τη γνώση αυτών των μηνών. Οι άνθρωποι της Βιγιαρέαλ ταξίδεψαν σε γειτονικές πόλεις και έδωσαν εισιτήρια σε σχολεία, ώστε να γεμίσουν το “Μαδριγάλ” και να σχηματιστεί μία σύνδεση της ομάδας με την τοπική κοινωνία, η οποία παραμένει πανίσχυρη μέχρι σήμερα.
Η σημαντικότερη κίνηση που έγινε τότε, όμως, είναι η δημιουργία αθλητικών εγκαταστάσεων. Ο Ρόιτς αγόρασε από το δήμο μία έκταση 70 στρεμμάτων όπου βρισκόταν ένας παλιός πορτοκαλεώνας και επένδυσε σταδιακά 42.000.000 ευρώ για να τον μετατρέψει σε ακαδημίες και κατοικίες νεαρών παικτών. Αρχικά κατασκευάστηκε ένα γήπεδο, στη συνέχεια δεύτερο, κατόπιν δύο με τεχνητό χλοοτάπητα, γραφεία και οι κατοικίες.
Η κατασκευή έγινε σταδιακά, σταδιακά άρχισαν να δρέπουν και τους καρπούς. Λίγα χρόνια αργότερα, η Βιγιαρεάλ είχε στην Κ16 της εθνικής Ισπανίας όσους παίκτες είχε η Μπαρτσελόνα και η Ρεάλ. Τώρα, στα δύο προπονητικά κέντρα της μαθαίνουν ποδόσφαιρο πάνω από 100 παιδιά, με τους Μπρούνο Σοριάνο και Σάντι Καθόρλα να έχουν περάσει από αυτές τις ακαδημίες. Συνολικά 10 παίκτες από το ρόστερ του τελικού του Europa League προέρχονται από τα τμήματα υποδομής του συλλόγου, μεταξύ των οποίων οι αρχηγοί Μάριο Γκασπάρ και Μανού Τριγκέρος.
Μέχρι να αρχίσουν να ξεπετάγονται προϊόντα από τις ακαδημίες, οι άνθρωποι της ομάδας πόνταραν σωστά και δεν έκαναν σπατάλες των χρημάτων που κέρδισαν με την άμεση επάνοδό τους στην La Liga (2000). Το “Μαδριγάλ” έγιναν αγαπημένος προορισμός Αργεντινών ποδοσφαιριστών, οι οποίοι προσέφεραν ταλέντο, μαχητικότητα και ζητούσαν μικρότερα συμβόλαια. Από το 1998 και την “παρθενική” συμμετοχή της στη La Liga μέχρι την παραλίγο πρόκρισή της στον τελικό του Champions League, υπήρχαν 14 Αργεντινοί που είχαν φορέσει τη φανέλα της Βιγιαρεάλ. Το 2006 είχε περισσότερους Αργεντινούς στις αποστολές της “σελέστε” από κάθε άλλο σύλλογο (6).
Η σνομπ Γιουνάιτεντ στη μεταγραφή Φορλάν
Τα αποτελέσματα των κινήσεων της Βιγιαρεάλ δεν έγιναν αμέσως ορατά. Το καλοκαίρι του 2004, προερχόταν από την 8η θέση στη La Liga και τα ημιτελικά του Κυπέλλου UEFA, όπου αποκλείστηκε από τη συμπολίτισσα (και μετέπειτα κάτοχο του τροπαίου) Βαλένθια. Παρ’ όλα αυτά, δεν συγκαταλεγόταν ακόμα στην ευρωπαϊκή ελίτ, κάτι που το αντιλήφθηκε όταν έκλεισε τη μεταγραφή του Ντιέγκο Φορλάν απ’ τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Ο Γιανέθα ζήτησε από τους Άγγλους ένα φιλικό στο πλαίσιο της μετακίνησης, όμως οι “κόκκινοι διάβολοι” αρνήθηκαν, θεωρώντας ότι ένα τέτοιο παιχνίδι δεν είχε να τους προσφέρει κάτι.
“Μην ανησυχείς, θα έρθουν τζάμπα”, είπε ο Ρόιτς στον Γιανέθα και δικαιώθηκε λίγα χρόνια αργότερα, όταν η Γιουνάιτεντ κληρώθηκε στον ίδιο όμιλο του Champions League με τη Βιγιαρεάλ. Ήταν η σεζόν όπου οι Ισπανοί έφτασαν πιο μακριά από τους Άγγλους και παραλίγο να φτάσουν μέχρι τον τελικό της διοργάνωσης. Είχαν περάσει 9 χρόνια από τότε που άρχισε η μεταμόρφωση της Βιγιαρεάλ, η οποία σχεδόν είχε ολοκληρωθεί.
Η Βιγιαρεάλ στην ευρωπαϊκή ελίτ
Από τη σεζόν 2005-2006 η ανοδική πορεία συνεχίστηκε, αλλά πλέον όλοι την υπολογίζουν. Το 2008-2009 έφτασε στα προημιτελικά της διοργάνωσης, όταν απέκλεισε τον Παναθηναϊκό στα πρώτα νοκ άουτ και αποκλείστηκε (ξανά) απ’ την Άρσεναλ. Το 2010-2011 έφτασε στα ημιτελικά του Europa League (αποκλείστηκε απ’ την Πόρτο που κατέκτησε το τρόπαιο στη συνέχεια) και το ίδιο έκανε το 2015-2016 (αποκλείστηκε απ’ τη Λίβερπουλ).
Το 2007-2008 τερμάτισε στη 2η θέση της La Liga, πάνω απ’ την Μπαρτσελόνα, οδηγώντας στην αλλαγή σελίδας των Καταλανών, που πέρασαν στην εποχή του Πεπ Γκουαρδιόλα. Με τη φανέλα της ο Φορλάν κατέκτησε το Χρυσό Παπούτσι το 2004-2005, ενώ η Βιγιαρεάλ έδωσε στην εθνική Ισπανίας 3 παίκτες που πανηγύρισαν Euro και έναν παίκτη που πανηγύρισε Παγκόσμιο Κύπελλο.
Τον Σεπτέμβριο του 2015, έπειτα από 576 αγώνες στη La Liga, έγινε ο 40ός σύλλογος που πατάει στην κορυφή του βαθμολογικού πίνακα έπειτα από το πέρας μιας αγωνιστικής. Προς το παρόν δεν έχει κερδίσει πρωτάθλημα (μόνο 9 που έχουν βρεθεί στην κορυφή, κάποια στιγμή έχουν κερδίσει πρωτάθλημα), ωστόσο δεν αισθάνεται κάποια πίεση με αυτό. Εξάλλου, δεν έχει κερδίσει ποτέ τρόπαιο, ούτε καν στη Segunda División.
Για τη μικρότερη πόλη που περηφανεύεται για τρόπαιο ευρωπαϊκής διοργάνωσης, η οπτική των πραγμάτων στο Βιγιαρεάλ είναι διαφορετική. Ο σύλλογος έχει τρυπήσει προ πολλού το “ταβάνι” του, ακόμα κι αν έχανε από τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Αν όλοι οι κάτοικοι του Βιγιαρεάλ πήγαιναν στο “Ολντ Τράφορντ”, θα άφηναν κενές περίπου 25.000 θέσεις. Αυτή είναι η διαφορά των δύο μεγεθών, που αποτυπώνεται και σε πολλά οικονομικά στοιχεία.
Σε έναν τελικό, όμως, όλα γίνονται. Οι δύο ομάδες στο παρελθόν είχαν έρθει αντιμέτωπες 4 φορές. Παρά τη διαφορά δυναμικής τους, η Γιουνάιτεντ δεν είχε κερδίσει, δεν είχε σκοράρει καν. Το πρώτο γκολ της κόντρα στο “κίτρινο υποβρύχιο” δεν ήταν αρκετό. Ούτε οι επόμενες 10 φορές που έστειλε την μπάλα στα δίχτυα. Γιατί η Βιγιαρεάλ βρήκε τον τρόπο να τη στείλει μία παραπάνω, στη διαδικασία των πέναλτι. Αν δεν το κατάφερνε πάντως, πίσω στους δρόμους της μικρής πόλης της, οι πανηγυρισμοί θα ήταν ίδιοι, γιατί ό,τι και να κάνει το “κίτρινο υποβρύχιο”, είναι κερδισμένο ήδη.
