Ο πρωταγωνιστής στο τελευταίο Πόρτο-Ολυμπιακός πέθανε λατρεύοντας την μπάλα
Γκολ και ασίστ είχε καταγράψει ο Βραζιλιάνος Εσκερντίνια στο 2-0 της Πόρτο του Φερνάντο Σάντος επί του Ολυμπιακού πριν από 21 χρόνια. Σε λίγες ημέρες (31/10) συμπληρώνονται 2 χρόνια από τον θάνατό του στο γήπεδο.
Το σπίτι του στη συνοικία Κρουζ ντας Άρμας στη Ζουάο Πεσόα, παραλιακή πόλη και πρωτεύουσα της επαρχίας Παραΐμπα, είχε ‘ντυθεί’ στα μαύρα. Μαζί και η γειτονιά ολάκερη. Γυναίκες, άνδρες και παιδιά θρηνούσαν (γοερά ή βουβά) για τον πρόωρο και αδόκητο χαμό του Ζοζέ Μαρτσέλο Τζανουάριο ντε Αραούζο. Του συζύγου της Κλαούντια και πατέρα του 18χρονου Ματέους και του 8χρονου Μαρσέλο, τον οποίο το βράδυ της προηγούμενης ημέρας τον είχε ‘προδώσει’ η καρδιά του. Όλεθρος. “Όλοι έκλαιγαν. Ήταν ένας πολύ καλός άνθρωπος, ένας απίθανος τύπος. Δεν τον είχα δει ποτέ λυπημένο. Γελούσε πάντα κι έκανε τους άλλους χαρούμενους. Για μένα ήταν σαν αδερφός“, μετέφερε μ’ έναν κόμπο στο λαιμό ο Ελπίντιο Σίλβα, παλαίμαχος φορ της Μπράγκα, της Μποαβίστα και της Σπόρτινγκ Λισαβόνας. “Είχε βοηθήσει πολλούς ανθρώπους, τους είχε βρει δουλειά. Έπεσε η κολώνα της οικογένειας“.
Στις 31 Οκτωβρίου του 2018 η ανάσα του είχε κοπεί, ο σφυγμός του χάθηκε. Ο Εσκερντίνια, παλαίμαχος Βραζιλιάνος ποδοσφαιριστής, έφευγε από τη ζωή πριν καν συμπληρώσει το 47ο έτος της ηλικίας του. Βρισκόταν στ’ αποδυτήρια γηπέδου ερασιτεχνικής ομάδας όταν κατέρρεε δίχως επιστροφή. Είχε αγωνιστεί μόνο 7 λεπτά στον νικηφόρο προημιτελικό της ομάδας που ενίσχυε στα ‘βαθιά ποδοσφαιρικά γεράματά’ του, αλλά η καρδιά του έπαψε να λειτουργεί ξαφνικά. Πέθανε από έμφραγμα. Συνήθιζε να λέει, άλλωστε, πως η ζωή είναι σαν μια λάμπα που κάποια στιγμή σβήνει. Το δικό του λάδι σώθηκε νωρίς. Είχε ήδη χάσει την κόρη του, από ατύχημα σε πισίνα.
Τουλάχιστον συνέβη, όπως πιθανόν, ονειρευόταν πως θα έρθει, όταν θε να ‘ρθει, το τέλος του. “Δεν μπορώ ν’ αφήσω το ποδόσφαιρο. Ήταν ο τρόπος για να κερδίσω πράγματα, να δημιουργήσω πολλές φιλίες και είμαι ευγνώμων για ό,τι έχω σήμερα. Παρά την προχωρημένη ηλικία μου, οφείλω να είμαι κοντά στην μπάλα. Νομίζω πως αν δεν μετρούσε η ηλικία, θα έπαιζα επαγγελματικά μέχρι σήμερα. Το λατρεύω“, έλεγε 11 μήνες πριν από τον θάνατό του στην ιστοσελίδα maisfutebol. “Το ποδόσφαιρο είναι στο αίμα μου“, κατέληγε. Μετατράπηκε στο δηλητήριο που τον φαρμάκωσε.
Ο Εσκερντίνια, βλέποντας το πρώτο φως του κόσμου στις 6 Μαΐου του 1972, δεν θυμάται να κάνει κάτι άλλο στη ζωή του από το να κλωτσά μια μπάλα στα πρόχειρα γηπεδάκια των δρόμων της γενέτειράς του, στην Καϊσάρα. Το ψευδώνυμο που κουβαλούσε από πιτσιρικάς, παράγωγο της πορτογαλικής λέξης ‘esquerda’, ήταν ιδέα ενός φίλου, διότι πάντα έπαιζε καλύτερα στα αριστερά. Στα 12 του είχε ενταχθεί στις ακαδημίες της τοπικής Σάντος κι από ‘κει έφυγε για την Μποταφόγκο της περιοχής. Ακολούθησαν η Κορίνθιανς Αλαγκοάνο, η Παραγκουαντσουέσε, η Μπαΐα και η Φλουμινένσε. Περισσότερο το κέφι του έκανε μέχρι εκείνο το χρονικό σημείο (1996), προτού στη Βιτόρια του Σαλβαδόρ καθιερωθεί για μία διετία ως ένας καταπληκτικός αριστερός μπακ. Εν τέλει ο κορυφαίος του συλλόγου, όπως ψηφίστηκε μετά το πέρας της επαγγελματικής καριέρας του από τους οπαδούς του κλαμπ της Μπαΐα. Ως το 1998 έπαιζε κατά βάση ως ένας ρομαντικός του αθλήματος που δεν εγκαταλείπει τα όνειρά του, αφού απολαβές ιδιαίτερες δεν είχε, κι αναγκαζόταν τις ελεύθερες ώρες του να δουλεύει ως μεταφορέας λαχανικών-οδηγός για τα προς το ζην.
Η πρόταση της Πόρτο, τον χειμώνα του ’99, δια του εμβληματικού προέδρου Πίντο ντα Κόστα ήταν -από κάθε άποψη- ευεργετική. Πρόωρο δώρο λίγους μήνες πριν από τα 26 του, έμοιαζε με την ανταμοιβή που καρτερούσε για χρόνια, κάνοντας υπομονή στην υπομονή. Οι άνθρωποι της πορτογαλικής ομάδας τον είχαν ξεχωρίσει μεταξύ τριών υποψηφίων που είχαν στη λίστα για τη θέση του αριστερού αμυντικού και του πρότειναν τη δουλειά, προσθέτοντάς τον σ’ ένα στιβαρό σύνολο με αμέτρους Πορτογάλους διεθνείς (Βίτορ Μπαΐα, Ζόρζε Κόστα, Καπούτσο, Ντομίνγκος) και κάμποσους ξένους περιωπής (Ζαρντέλ, Ντρούλοβιτς και Ζάχοβιτς προτού φύγει για τον Πειραιά). “Ήρθαν να με δουν, τους άρεσα και μου πρόσφεραν συμβόλαιο“, είχε θυμηθεί.
Η προσαρμογή του δεν ήταν μια βατή διαδικασία “περισσότερο εξαιτίας του κρύου, αφού δεν ήμουν συνηθισμένος σε αυτό το κλίμα. Αρχικά νόμιζα ότι δεν θα εγκλιματιστώ“. Στις πρώτες προπονήσεις τρόμαζε να δώσει μια πάσα. Ήταν εντούτοις τέτοια η όρεξη του ν’ ανέβει level που σε λίγες εβδομάδες ήταν ξανά ο εαυτός του. Η συμβολή του Φερνάντο Σάντος, προπονητή των ‘δράκων’ εκείνη την εποχή, ήταν αποφασιστικής σημασίας. Τον ευγνωμονούσε χρόνια αργότερα καθώς “έγινε ο πατέρας μου. Δεν τον γνώριζα αλλά από την πρώτη στιγμή ανησυχούσε πολύ για μένα. Μου ζήτησε να ‘μαι υπομονετικός και πάντα μού έδινε δύναμη“.
Αφού ο Σάντος είδε ότι ο Εσκερντίνια ανταποκρινόταν στις εντολές του, τον καθιέρωσε χωρίς δεύτερη σκέψη στ’ αριστερά της άμυνας. Άρχισε να παίζει στα μέσα του Φλεβάρη (σε ήττα 3-2 πρωταθλήματος από την Γκιμαράες) και ως τον Ιούλη του 2001, όταν πωλήθηκε έναντι 3 εκατομμυρίων ευρώ στην ισπανική Σαραγόσα, είχε μετρήσει 87 συμμετοχές (9 γκολ και 4 τρόπαια) με τα κυανόλευκα. Οι 13 εξ αυτών στο Champions League. Η μία με αντίπαλο τον Ολυμπιακό στο πιο πρόσφατο, χρονικά (έως αυτό της Τρίτης), συναπάντημα των δύο ομάδων επί πορτογαλικού εδάφους. Πριν από 21 χρόνια στο ‘ντας Άντας’ (21/9/1999).
Αφού πρώτα είχε πάρει το βάπτισμα του πυρός στη διοργάνωση απέναντι στη Μόλντε (1-0 με γκολ του Ντέκο στο 88′), ο Βραζιλιάνος δεν ήταν μονάχα ο αριστερός μπακ στο 4-3-3 του Φερνάντο Σάντος, αλλά ο ποδοσφαιριστής εκείνος που δημιούργησε τις προϋποθέσεις για το πολύτιμο, στη μάχη της δεύτερης θέσης, 2-0 των ‘δράκων’. Τα συχνά ανεβάσματά του είχαν προκαλέσει ρήγματα στα δεξιά των ‘ερυθρόλευκων’ (που είχαν ταξιδέψει με παρακαταθήκη το μεγαλειώδες 3-3 με τη Ρεάλ Μαδρίτης στο ΟΑΚΑ) και τα χτυπήματά του στην μπάλα έφεραν σε δύσκολη θέση την άμυνά τους.
Τον Δημήτρη Ελευθερόπουλο το δίχως άλλο. Διότι ο Εσκερντίνια ήταν αυτός που εκτέλεσε με ‘κανόνα και διαβήτη’ το κερδισμένο φάουλ του 6′, γκολ που χάρισε προβάδισμα στην Πόρτο και διαμόρφωσε από νωρίς συνθήκες επικράτησης. Οι πρωταθλητές Ελλάδας, υπό τον Ντούσαν Μπάγεβιτς, επιχείρησαν ν’ αντιδράσουν και να ισορροπήσουν την κατάσταση. Επιτέθηκαν και πάτησαν περιοχή, ο Τζόρτζεβιτς έχασε τετ α τετ. Ωστόσο μία παράλληλη σέντρα του Βραζιλιάνου πλάγιου βρήκε τον Ζαρντέλ (που είχε ξεφύγει από τον Ανατολάκη) στην κίνηση και το 2-0 του 47′ τέλειωσε σε μεγάλο βαθμό το παιχνίδι. “Μετά απ’ αυτήν την ήττα τα πράγματα είναι δύσκολα και θα πρέπει να το ξέρουν όλοι, γιατί δεν εξαρτάται από εμάς“, έλεγε απογοητευμένος ο ‘Ντούσκο’, προκαταλαμβάνοντας, σε μεγάλο βαθμό, την εξέλιξη του γκρουπ. Που δεν έμελλε να είναι η επιθυμητή για τον Ολυμπιακό, καθώς η ήττα (3-2) στη Μόλντε στη Νορβηγία, παρά το 0-2 του πρώτου ημιχρόνου, υπήρξε καταδικαστική.
Οι Πειραιώτες επιστρέφουν στην έδρα της Πόρτο ύστερα από 7.707 ημέρες. Τρίτη ξανά, όπως εκείνη η βροχερή 21η του Σεπτέμβρη. Στο ‘Ντραγκάο’ όμως και χωρίς τον (πρόωρα χαμένο) Εσκερντίνια να τρέχει σαν το δαίμονα, τον Μάριο Ζαρντέλ ή τον Φερνάντο Σάντος απέναντί τους.
