Τα κορίτσια του Φιντέλ που κατέκτησαν το Σύμπαν

Οι έκπληκτοι θεατές στο ΣΕΦ, στις 28 Αυγούστου του 2004, άκουγαν τον Νικαλάι Κάρπολ να ουρλιάζει στις παίκτριές του, κατά τη διάρκεια του τελικού για το ολυμπιακό τουρνουά βόλεϊ Γυναικών, απέναντι στην Κίνα και δεν πίστευαν στ’ αυτιά τους. Η Ρωσία, άλλωστε, προηγούνταν 2-0 της Κίνας στο παιχνίδι και ήταν ένα βήμα από το να κατακτήσει το χρυσό μετάλλιο, που έλειπε από τη συλλογή της.

Ο Κάρπολ, όμως, είχε δει το έργο. Στο σπίτι του στην Μπερέζνιτσα της Λευκορωσίας, η οποία, όταν γεννήθηκε, την 1η Μάη του 1938, λεγόταν Μπρέζνιτσα και ανήκε στην Πολωνία, θα έπρεπε να υπάρχει μία φωτογραφία του Φιντέλ Κάστρο, η οποία θα χρησίμευε ως στόχο για να πετάει τα σφηνοπότηρα. Ο Κάρπολ ζει ακόμη, στα 82, μία σαφής ένδειξη ότι το στρες για έναν άνθρωπο που το παρατσούκλι του ήταν ‘Η αρκούδα που ουρλιάζει’, έκανε καλό.

Η Ρωσία δεν έπρεπε να μπει στο τρυπάκι του εφησυχασμού, απέναντι σε μία ομάδα που ήταν βέβαιο ότι δεν θα τα παρατούσε. Τέσσερα χρόνια πριν, στις 30 Σεπτεμβρίου του 2000, η Ρωσία του, με τη Γεκατερίνα Γκάμοβα, που εξ όψεως γινόταν να φανταστείς ότι κάποια στιγμή θα λογιζόταν ως μία από τις κορυφαίες ακραίους στην ιστορία, λίγο πριν κλείσει τα 20 της, προηγούταν 2-0 της Κούβας, στο Σίδνεϊ.

Δεν ήταν ένα απλό παιχνίδι χρυσού μεταλλίου εκείνο στο νότιο ημισφαίριο. Τα κορίτσια από την Καραϊβική ήθελαν να κάνουν ό,τι δεν είχε καταφέρει καν η Σοβιετική Ένωση. Να πάρουν το τρίτο διαδοχικό χρυσό μετάλλιό τους. Η ΕΣΣΔ τα είχε καταφέρει το 1968 και το 1972 στο Μεξικό. Η Ρωσία προηγήθηκε 2-0 με ένα από τα πιο συναρπαστικά σετ που έχουν γίνει ποτέ στο βόλεϊ Γυναικών, το 34-32 στο δεύτερο. Και αντί να είναι εκείνη που θα λάμβανε το ψυχολογικό όφελος, βγαίνοντας στον αφρό και οδεύοντας να κάνει κάτι που δεν είχε καταφέρει πριν, τα κορίτσια του Λουίς Φελίπε Καλδερόν, στην πρώτη χρονιά του στον πάγκο της Εθνικής, μπήκαν στο τάραφλεξ αποφασισμένα να μην αφήσουν ένα παιχνίδι τόσο σημαντικό για τη ζωή τους να ξεγλιστρήσει δίχως μάχη μέσα από τα χέρια τους. Δεν θα γύριζαν στο σπίτι λέγοντας ότι δεν προσπάθησαν κατ’ ελάχιστον να προστατεύσουν τα κεκτημένα τους. Η Αβάνα ήταν μία πόλη κατασκόπων και τα παιχνίδια της σκιάς δεν τις αφορούσαν.

Από εκείνο το ματς πρέπει να ήρθαν εικόνες στον Κάρπολ, όταν η Κίνα κατέκτησε το τρίτο σετ και μείωσε 2-1, στην Αθήνα. Η Μιρέγια Λουίς, η Μαργκαλίς Καρβαχάλ, η Μαρλενίς Κόστα, η Άνα Φερνάντες, η Λίλα Ιζκιέρδο, η Ιντάλμις Γκάτο και η Ρέγκλα Τόρες ήταν κακός μπελάς για όλους.

Μαζί, όσες προστέθηκαν στην πορεία, όμως η Γιουμίλκα Ρουίζ. Τα τέλη της δεκαετίας του ’90 (δηλαδή το έτος 2000, το τελευταίο της) η Κούβα δεν έψαχνε απλώς να νικήσει, αλλά ήθελε να σφραγίσει την πρωτοκαθεδρία της ως κορυφαία ομάδα όλων των εποχών. Στο Σίδνεϊ ολοκλήρωνε μία δεκαετία που της είχε ήδη αποδώσει 2 χρυσά ολυμπιακά μετάλλια και δύο πρωτιές σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, στη Βραζιλία και την Ιαπωνία το 1994 και το 1998 αντιστοίχως. Αλλά σε αυτήν τη θέση δεν είχε βρεθεί ποτέ.

O Εουχένιο Γιοργ

Ζαχαροκάλαμο, κιθάρες και άλματα. Το βόλεϊ Γυναικών της Κούβας ξεκίνησε κάπως έτσι. Ο νεαρός Εουχένιο Γιοργ Λαφίτα ήταν εκεί, στην πρώτη συμμετοχή της ομάδας στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μόντρεαλ, το 1976. Δύο χρόνια αργότερα, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Σοβιετικής Ένωσης, η 17η Δημοκρατία, όπως οι Ρώσοι αποκαλούσαν την Κούβα, δεν φέρθηκε όμορφα στους οικοδεσπότες. Στον ημιτελικό, οι Κουβανές νίκησαν τις Σοβιετικές. Στον τελικό, νίκησαν τις Γιαπωνέζες, που αποκαλούντο ‘Οι μάγισσες της Ανατολής’ πανεύκολα. Χαρακτηρισμός κλείδωσε στο ‘Τα κορίτσια της Καραϊβικής’. Και όταν επέστρεψαν μετά τον πρώτιστο θρίαμβο στην Αβάνα, έγιναν τα κορίτσια του Φιντέλ.

Ο Κάστρο, επιβιώσας από αρκετές δολοφονίες, τους προσέφερε την άδολη και ισόβια στήριξή του. Και το τήρησε. Μετά τους μποξέρ -η Κούβα ζούσε την εποχή εκείνη στους ρυθμούς του Τεόφιλο Στίβενσον- και κάποιους αθλητές του στίβου, όπως ο θρυλικός Αλμπέρτο Χουαντορένα, αυτή ήταν η πρώτη ομάδα που έκανε πραγματικά περήφανο, με μία ένδοξη νίκη, το έθνος.

Ο Εουχένιο Γιοργ ήταν εξαρχής ο πατέρας αυτών των κοριτσιών. Οι ακατέργαστες Κουβανές, κατά κανόνα δυνατές σαν άντρες, αθλητικά φαινόμενα, δεν το ήξεραν αλλά, έψαχναν για κάποιον που θα τους έβαζε στο δρόμο της γνώσης. Ο Εουχένιο αποδείχθηκε μέντορας και σοφός Νέστορας, σε βαθμό που ακόμα και τώρα ορισμένες εξ αυτών να νιώθουν πως του οφείλουν ακόμα και το ζην, πλην του αναπόφευκτου ευ ζην. “Μας έμαθε να τρώμε, τι και πότε, πώς να μιλάμε, μας έδβσε ώθηση να διαβάζουμε, για να μπορούμε να εκφραζόμαστε“, θυμήθηκε προσφάτως η μυθική κεντρικός, Ρέγκλα Τόρες: “Ήθελε να γυρίζουν τα κεφάλια όταν μπαίναμε σε ένα χώρο. Να λένε, ‘να, αυτή είναι η εθνική βόλεϊ της Κούβας’. Και αυτό γινόταν. Είχα φτάσει σε ένα σημείο να κοιτάζω τις αντιπάλους μου και να καταλαβαίνουν ότι δεν μπορούσαν να μας νικήσουν“.

H Ρέγκλα ήταν το πρόσωπο του τελευταίου τελικού, με το πλάγιο καρφί σε πρώτο χρόνο. Το σερβίς της Μαργκαλίς Καρβαχάλ και το ‘σπάσιμο’ της επίθεσης της Γελένα Τιούρινα, έδωσε την ευκαιρία στη σέρβερ να πασάρει την μπάλα στην πασαδόρο, Ταϊσμανί Αγουέρο, η οποία βρήκε την Τόρες χωρίς μπλοκ. Το παιχνίδι είχε τελειώσει, οι άριες με την πράσινη φόρμα ήταν αναγκασμένες να χορέψουν ένα θλιμμένο βαλς με τους υδρογόνους αδένες τους και οι Κουβανές είχαν πάρει το τρίτο διαδοχικό χρυσό μετάλλιο, μπαίνοντας στην ίδια κατηγορία με τους Στίβενσον και Φέλιξ Σαβόν. Η δόξα ήταν απλησίαστη. Το βλέμμα της Τόρες, όταν λέει ότι δεν έχει κάνει παιδιά, αναδίδει τη στενοχώρια της, όμως πεισματικά αποδίδει στην πορεία, που της στέρησε αυτήν την εξέλιξη, το παράσημό της. “Άξιζε τον κόπο“, λέει.

Το πιο δύσκολο παιχνίδι

Δεν είναι παράλογο, λοιπόν, που όταν η Κίνα ξεκίνησε την αντεπίθεσή της στην Αθήνα, ο Κάρπολ ήταν εν εξάλλω. Δυστυχώς για τις Ρωσίδες, δεν μπόρεσε να σώσει κάτι. Η Γκαμόβα, η Γελένα Γκόντινα και η λοιπή παρέα έζησαν το ίδιο έργο. Η πίεση ήταν φριχτή. Η διαφορά της Κούβας ήταν ότι αντεπεξερχόταν σε εκείνη λες και δεν υπήρχε. Λες και οι ίδιες ήταν ανώτερες από όλα τα αντανακλαστικά που επηρεάζουν την ψυχοσύνθεση του ανθρώπου κάθε στιγμή.

Ακόμα κι όταν το πράγμα στράβωνε, όπως με τη Ρωσία, οι Κουβανές έβρισκαν τον τρόπο. Είχαν μάθει να είναι επιθετικές, δεν είχαν κάποια δυσκολία να ακολουθούν το ένστικτό τους. Στη χώρα τους, άλλωστε, είναι το δυνατό φύλο. Το ταμπεραμέντο τους ήταν έντονα και όλα αυτά, ηθελημένα ή ανεπιτήδευτα, έπαιζαν το ρόλο τους στον εκφοβισμό του αντιπάλου. Μία παρέα καταπληκτικών μαύρων κοριτσιών, αθλητριών υψηλού επιπέδου, που άνετα θα μπορούσες να τις δεις στο μήκος ή το ύψος. Ο θρύλος αναφέρει ότι η Μιρέγια Λουίς, διαγώνιος, μπορούσε να φτάσει τα 339 εκατοστά με το άλμα της και να καρφώσει από εκεί, αν και κοίταζε τον κόσμο από το 1,75μ.

Όταν, όμως, συνάντησαν τη Βραζιλία στον ημιτελικό της Ατλάντα, το 1996, το κόνσεπτ ήταν κατάτι διαφορετικό. Οι Βραζιλιάνες ήταν επίσης, μέχρι μυελού οστέων, μπριόζες. Είχαν, επίσης, έντονα ένστικτα, σε σημείο που δεν δίσταζαν να έρθουν σε κόντρα. Είχαν συντριβεί από την Κούβα μέσα στην έδρα τους, στις 30 Οκτωβρίου του 1994, όταν είχαν πάρει μόλις 2 πόντους και συνολικά, από τους 45 διαθέσιμους, 17 στον τελικό του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος. Γύρευαν κουβανικό αίμα.

Τα κορίτσια του Εουχένιο, από την άλλη, είχαν ανακαλύψει ένα… κομμωτήριο στο ολυμπιακό χωριό και το επισκέπτονταν καθ’ εκάστη. Ο Εουχένιο τους προειδοποίησε ότι με αυτούς τους όρους δεν επρόκειτο να πάρουν το χρυσό. Η ανάμνηση, όμως, από τη σαδιστική επιβολή στο Σάο Πάουλο δεν μπορούσε να τις εγκαταλείψει. Όταν έχασαν το πρώτο σετ 15-5, χτύπησε καμπανάκι. Στο τρίτο, όταν βρέθηκαν πίσω 2-1, τα ντεσιμπέλ πολλαπλασιάστηκαν. Και όταν βρήκαν τον τρόπο να πάρουν το τέταρτο, ξέσπασε καβγάς στο φιλέ. Δεν συνεχίστηκε, αλλά πια η Κούβα είχε βάλει το παιχνίδι στις ράγες. Δέρματα σκληροπετσωμένα και ψυχές αλύγιστες, είχαν τον τρόπο να υποτάξουν τη Βραζιλία, 15-12 στο πέμπτο σετ, σε ένα ματς που πήραν τρεις λιγότερους πόντους. Ο καβγάς συνεχίστηκε τόσο μέσα στον αγωνιστικό χώρο, όπου ο Εουχένιο μπήκε για να σπρώξει μακριά τις ‘άτακτες’ παίκτριές του όσο και έξω από τη φυσούνα. Γουρλωμένα μάτια, ακατάπαυστες προκλήσεις, υλικό μαύρης κωμωδίας.

Ο Γιοργ ανησυχούσε για τον τελικό με την Κίνα. Οι Κουβανές βρέθηκαν στο 1-1 και πήραν το τρίτο στην κόψη του ξυραφιού, 17-16. Το τέταρτο ήταν περίπατος, 15-6. Ήταν το δεύτερο διαδοχικό χρυσό, θα ερχόταν ακόμα ένα, για να τις διαχωρίσει από κάθε άλλη Εθνική που εμφανίστηκε ποτέ στο παιχνίδι.

Καμιά φορά, οι παίκτριες εκείνης της δεκαετίας μαζί με τη θρυλική Ιμίλσις Τέγες, παίκτρια της ομάδας του ’78 και έπειτα στο τεχνικό επιτελείο του Εουχένιο τη δεκαετία του ’90, συναντιούνται στην Αβάνα. Κάποιες στιγμές, αν δεν κανονίσουν να ανταμώσουν σε κάποιο μαγαζί, βρίσκονται στο Σέρο Πελάδο, το ολυμπιακό κέντρο στο οποίο χτίστηκε ο μύθος των ‘Κοριτσιών της Καραϊβικής’.

Απέναντι στην είσοδο του αγωνιστικού χώρου ένα μεγάλο κόκκινο πανό με το πρόσωπο του Ερνέστο ‘Τσε’ Γκεβάρα τούς κοιτάζει.