Ο στόχος της Αταλάντα ξεπερνάει το ποδόσφαιρο

Υπάρχει μια μεγάλη διαφορά μεταξύ του ‘θέλω’ και του ‘έχω ανάγκη’. Αν επιλέξεις μια τυχαία ημέρα σου, θα διαπιστώσεις πως έκανες τουλάχιστον ένα πράγμα που ήθελες, χωρίς να το ‘χεις ανάγκη. Ή το αντίθετο. Θέλω να πω ότι είναι τυχεροί -μη σου πω και ευλογημένοι- αυτοί που ζουν το συνδυασμό. Που αυτό που θέλουν είναι και αυτό που ‘χουν ανάγκη. Σαν την Αταλάντα, στο αποψινό παιχνίδι με την Παρί Σεν Ζερμέν (22.00, COSMOTE TV), για τους ‘8’ του UEFA Champions League. Σήμερα είναι και τα 50α γενέθλια των Γάλλων. Θα συμφωνείς ότι η ανάγκη για ζωή είναι κάπως πιο σημαντική από μια επέτειο.

Ας ξεκινήσουμε με τα χρηστικά.

H Atalanta Bergamasca Calcio προέκυψε στον ποδοσφαιρικό χάρτη το 1903, από Ελβετούς μαθητές, στο γυμναστήριο του Liceo Classico Paolo Sarpi -ελιτίστικο δημόσιο σχολείο του Μπέργκαμο της Ιταλίας, με κεντρικούς άξονες τα αρχαία ελληνικά, τον πολιτισμό, τη λατινική γλώσσα, τη φιλοσοφία και την ιστορία. Το όνομα ανήκει στην Αταλάντη. Σύμφωνα με τη μυθολογία, ήταν γνωστή για την ομορφιά και τη δύναμη της, αλλά και ως η πιο γρήγορη δρομέας, ανάμεσα στους θνητούς. Τρόμαζε στην ιδέα του γάμου. Και για αυτό είχε πει πως θα παντρευτεί, όποιον την κερδίσει σε αγώνα. Είχε πει και ότι θα δολοφονούσε όσους έχαναν. Ο Ιππομένης την κέρδισε. Για περισσότερες πληροφορίες, υπάρχουν σχετικά βιβλία. Ας γυρίσουμε στο θέμα μας.

To ‘σπίτι’ της Αταλάντα, το Mπέργκαμο έγινε η πρώτη ευρωπαϊκή πόλη που ‘χτυπήθηκε’ αλύπητα από τον Covid-19, στο ξέσπασμα της πανδημίας. Οι θάνατοι ξεπέρασαν τους 3.000. Στην πόλη ζούσαν, βάσει της τελευταίας καταγραφής που έγινε το 2017, 120.278 άνθρωποι. Oι μισοί είχαν αντισώματα του κορονοϊού. Θεωρώ πως είναι λίγο δύσκολο να ‘χεις ξεχάσει τις εικόνες με οχήματα στρατού να μεταφέρουν τους νεκρούς σε γειτονικές περιοχές, για την ταφή του, καθώς στο νεκροταφείο της πόλης δεν υπήρχε η δυνατότητα να φιλοξενηθεί άλλη ψυχή.

Όπως θεωρώ ότι είναι δύσκολο να μη θυμάσαι τη συγκέντρωση των νεκρών στις εκκλησίες ή το ‘κλείδωμα’ τους στα δωμάτια όπου είχαν αφήσει την τελευταία πνοή. Οι εικόνες που είδες και θα δεις στη συνέχεια, άρχισαν να εμφανίζονται οκτώ μέρες μετά την πρόκριση της Αταλάντα στους ”8” του UEFA Champions League, για πρώτη φορά στην ιστορία της. Ήταν η περίοδος που πέθαιναν καθημερινά περισσότεροι από 40 άνθρωποι, στην πόλη.

Όπως αναζητούσαν οι επιδημιολόγοι τον τρόπο που έγινε η μετάδοση του ιού στο Μπέργκαμο είχαν καταλήξει στο ότι μεγάλο ρόλο έπαιξε το ταξίδι 40.000 φαν στο Mιλάνο, για το πρώτο παιχνίδι στην ιστορία του συλλόγου, στο πλαίσιο των ’16’ του Champions League, με τη Βαλένθια, στις 19/2. Ονόμασαν το παιχνίδι “Partita Zero” (παιχνίδι μηδέν), καθώς στο λαό που έκανε το ταξίδι υπήρχε o patient zero. Στο δεύτερο παιχνίδι, στο Mestalla (στις 10/3) το 35% της Βαλένθια είχε κορονοϊό -όπως έγινε γνωστό αργότερα. Στην επιστροφή στην Ιταλία, διαγνώστηκε με Covid-19 και ο προπονητής της ‘Θεάς’, Τζαν Πιέρο Γκασπερίνι. Δεν ήταν ο μόνος.

Στη λίστα των φορέων υπήρχαν και παίκτες του. Όλα τα μέλη της Αταλάντα μετείχαν ενεργά στις καμπάνιες που έγιναν, για να πειστούν οι πολίτες να τιμήσουν το lockdown. Με το restart είχαν έναν επιπλέον λόγο να θέλουν να αποδώσουν ακόμα καλύτερα. Βλέπεις, οι επιζήσαντες της μαρτυρικής πόλης θα χρειαστούν χρόνια να διαχειριστούν τις ψυχικές συνέπειες της τραγωδίας. Και είναι ξεκάθαρο ότι χρειάζονται κάθε ευκαιρία που υπάρχει, για να ‘αδειάσουν’ τη ψυχή και το μυαλό τους, από τον πόνο. Το ποδόσφαιρο είναι μια τέτοια ευκαιρία. Ο Αρίγκο Σάκι έχει πει ίσως την πιο εύστοχη φράση, επ’ αυτού, κατά την οποία “το ποδόσφαιρο είναι το πιο σημαντικό από τα λιγότερο σημαντικά πράγματα στη ζωή”.

Η ομάδα με το 13ο μεγαλύτερο μπάτζετ, μεταξύ των 20 ομάδων που μετέχουν στη Serie A (είναι στα 36 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή ο μισθός του Κριστιάνο Ρονάλντο -31 εκατομμύρια- και κάτι ακόμα), τερμάτισε στην τρίτη θέση, μετρώντας ένα 9-0 που είναι ιστορικό ρεκόρ. Έτσι, εξασφάλισε, για δεύτερη διαδοχική χρονιά την πρόκριση στους ομίλους του UEFA Champions League. Το Goal την είχε χαρακτηρίσει -προ δύο εβδομάδων, όταν η Γιουβέντους αναδείχθηκε πρωταθλήτρια- ως ‘την καλύτερη ομάδα της Ιταλίας’. Είχε προηγηθεί το μεταξύ τους παιχνίδι, στο οποίο η ‘θεά’ δεν είχε αφήσει τη ‘γηραιά κυρία’ να ακουμπήσει την μπάλα -στην περιοχή της-, για 8 λεπτά και 11 δευτερόλεπτα. Στα του φετινού, έχουν αγώνα απόψε, με την Παρί Σεν Ζερμέν. Βάσει των κανονισμών της επανεκκίνησης της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης ποδοσφαίρου, η προημιτελική φάση θα αφορά ένα ματς που θα διεξαχθεί στη Λισαβόνα -με την Πορτογαλία θα φιλοξενεί όλους τους αγώνες, έως την άρση τροπαίου.

“Το Μπέργκαμο υποφέρει από βαθιά θλίψη. Μπορείς να το νιώσεις παντού” εξήγησε ο κόουτς Γκασπερίνι, στη συνέντευξη Τύπου που υπό άλλες συνθήκες θα επικεντρωνόταν σε τακτικές -που πια έχουν δευτερεύουσα σημασία. “Στους δρόμους, στα μάτια των ανθρώπων, στα μπαρ, τα εστιατόρια, στη σιωπή του συνεργάτη μου που ‘έχασε’ τον πατέρα του. Όλοι προχωρούν προς τα εμπρός με δύναμη, αλλά και με έντονο πόνο”.

“Θα χρειαστεί να περάσουν χρόνια, για να κατανοήσουμε ό,τι συνέβη, γιατί αυτό ήταν το επίκεντρο του πόνου. Κάθε φορά που το σκέφτομαι, αισθάνομαι τον παραλογισμό: η κορυφαία ιστορική στιγμή του αθλητισμού της πόλης πέφτει πάνω στο μεγαλύτερο πόνο της”.

“Αναρωτήθηκα πολλές φορές, αν είναι σωστό να επιστρέψουμε στα γήπεδα. Κάποιοι είπαν πως είναι ανήθικο. Έχω δει όμως, τον κόσμο να τραγουδά από τα μπαλκόνια του, ενώ φορτηγά μάζευαν τους νεκρούς της πόλης. Οπότε όχι, δεν το θεωρώ ανήθικο. Το θεωρώ ενστικτώδη ανθρώπινη αντίδραση. Μια απόπειρα θα αγκαλιάσουμε τη ζωή, να αντιδράσουμε στην τραγωδία. Η Αταλάντα μπορεί να βοηθήσει το Μπέργκαμο να αρχίσει ξανά, μετά τον πόνο και το θρήνο που υποφέραμε όλοι. Η ομάδα ήταν πάντα συνδεδεμένη με το πόσο υπέφερε η πόλη και θα το ‘βγάλει’ αυτό στον αγωνιστικό χώρο”.

Στο μυαλό του Γκασπερίνι, η ομάδα του δεν χάνει ποτέ. “Είτε νικάμε, είτε μαθαίνουμε. Είμαστε εδώ για να μάθουμε, αλλά και για να προσπαθήσουμε να νικήσουμε” ήταν η ακριβής δήλωση του ανθρώπου που έκανε την Αταλάντα ‘την πιο ενθουσιώδη ομάδα της Ευρώπης’ φέτος, σύμφωνα με το BBC.

Η ‘dea’ (θεά) που εξασφάλισε πριν λίγες ώρες συνεργασία με τον ιταλικό τραπεζικό οργανισμό, Intesa Sanpaolo, προκρίθηκε πέρυσι, για πρώτη φορά στην ιστορία της (μπήκε στις ιταλικές λίγκες το 1929 και έφτασε στη SerieA το 1937 -για να ‘πέσει’ αμέσως και να γυρίσει το 1940) στο UEFA Champions League -ως τρίτη της Ιταλίας, που ήταν ό,τι καλύτερο είχε κάνει ποτέ στη SerieA. Έγινε η δεύτερη ομάδα που βρέθηκε στους ’16’, παρ’ ότι είχε χάσει τα τρία πρώτα ματς (από Ντινάμο Ζάγκρεμπ, Σαχτάρ και Μάντσεστερ Σίτι) -από καταβολής διοργάνωσης. Η προηγούμενη μεγαλύτερη επιτυχία ήταν η πρόκριση στον ημιτελικό του Cup Winners’ Cup του 1988, σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αγωνιζόταν στη Serie B και η πορεία της είναι μέχρι σήμερα η καλύτερη που ‘χει διαγράψει εκπρόσωπος μη μεγάλης κατηγορίας, σε διοργάνωση της UEFA -τιμή που μοιράζεται με την Κάρντιφ. Υπάρχουν και τέσσερις συμμετοχές στο UEFA Europa League και μια πρόκριση στους ‘8’, το 1991. Σε εθνικό επίπεδο το highlight ήταν η κατάκτηση του Coppa Italia το 1963.

Στο ρόστερ της δεν υπάρχει κάποιο μεγάλο αστέρι. Υπάρχουν παίκτες που θα τους έλεγες και ‘γυρολόγους’ (δεν κάθονταν για πολύ σε μια ομάδα, πριν την άφιξη τους στο Μπέργκαμο). Ονόματα όπως αυτά των Λουίς Μουριέλ (σέντερ φόργουορντ), Ντουβάν Ζαπάτα (σέντερ φόργουορντ και Λενάρντ Ζιμπόρα (αριστερό μπακ), οι οποίοι δεν είχαν ‘πιάσει’ σε άλλες ομάδες, ξεπέρασαν τα όρια τους στο Μπέργκαμο. Ο Ζαπάτα έφτασε τα 15 γκολ στο 2-2 με τη Γιουβέντους και η Αταλάντα έγινε η πρώτη ομάδα, μετά τη Γιουβέντους του 1952, που είχε τρεις παίκτες με τουλάχιστον 15 γκολ, την ίδια σεζόν. Οι άλλοι δύο ήταν ο Μουριέλ και ο Γιόζιπ Ίλισιτς, ο οποίος βρίσκεται στη Σλοβενία, για προσωπικό λόγο και δεν θα παίξει απόψε. Τι του συμβαίνει;

Η Corriere dello Sport είχε γράψει πως η έκπληξη που επιχείρησε να κάνει στη σύζυγο του, γύρισε μπούμερανγκ, αφού τη βρήκε να απιστεί και έκτοτε έχει κατάθλιψη. Ο Ίλισιτς διέψευσε, ποστάροντας φωτογραφία στην οποία ήταν με τη γυναίκα του. Η δεύτερη πληροφορία είχε να κάνει με τις κρίσεις άγχους που ένιωσε, βλέποντας το θάνατο γύρω του στο Μπέργκαμο -θυμήθηκε τα παιδικά του χρόνια και τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας. Και αυτή διαψεύστηκε. Με την επιστροφή στα γήπεδα, για το restart είχε χάσει πέντε κιλά και ομολόγησε ότι πέρασε πολύ δύσκολα στον εγκλεισμό, μακριά από την οικογένεια του. Ο προπονητής του ήταν δίπλα του, αλλά κατάλαβε πως ο παίκτης του θέλει εξτρά βοήθεια και του έδωσε άδεια -χωρίς να θέτει προθεσμία.

Αρχηγός και ψυχή της ομάδας, είναι ο Αργεντινός Πάπου Γκόμεζ “ο οποίος δεν έχει συγκεκριμένη θέση. Κινείται προς την επίθεση και φροντίζει ώστε να εκμεταλλεύεται η ομάδα του κάθε ευκαιρία που παρουσιάζεται”. Στα 32 ο παίκτης που ‘ονομάζεται’ επιθετικός, false 9, δεύτερος επιθετικός και επιθετικός μέσος (ανάλογα τι χρειάζεται ο προπονητής του σε κάθε ματς) έχει συμπληρώσει ήδη μια πενταετία στην ιταλική ομάδα. Στη δεύτερη σεζόν μετείχε σε αυτό που θα δεις -και έχουν ήδη παρακολουθήσει 44.403.427 άνθρωποι.

“Η Αταλάντα άλλαζε τη ζωή μου” δήλωσε πριν λίγες ώρες ο Γκόμεζ, εξηγώντας πως το ότι δεν έχει θέση είναι ό,τι πιο απελευθερωτικό θα μπορούσε να ζήσει. “Πρέπει να παίζω άμυνα, να πηγαίνω πίσω και να κοιτώ για την μπάλα, μετά να τρέχω μπροστά και να μπαίνω όπου είναι το παιχνίδι. Απολαμβάνω το ότι είμαι πάντα, κοντά στην μπάλα. Πριν γνωρίσω τον Γκασπερίνι, αγωνιζόμουν αριστερά. Έμαθα πολλά από τον κόουτς. Αν τον είχα συναντήσει νωρίτερα, θα ήμουν ένας τελείως διαφορετικός παίκτης. Θα είχα άλλες ευκαιρίες και άλλη διαδρομή“. Είπε και ότι όταν πήγε στην πόλη “η ομάδα πάλευε να ‘κρατηθεί’ στην κατηγορία και όλοι ήταν ευχαριστημένοι. Τώρα θέλουν ευρωπαϊκά κύπελλα. Ανήκουμε στην πόλη. Στην πρώτη μου χρονιά είχαμε 14 ματς χωρίς νίκη. Τώρα είμαστε η ομάδα από την πόλη των 100.000 κατοίκων, που ξέρει πού πηγαίνει και τι θέλει. Έμαθα πολλά. Άλλαξε η ζωή μου, εδώ“.

Ας πάμε τώρα, και στον προπονητή που λατρεύει το 3-4-3 (όχι όμως, στην αυστηρή μορφή του, με τους παίκτες να ξέρουν πώς πρέπει να κινηθούν ανά πάσα στιγμή) και το παιχνίδι που στηρίζεται στα βασικά του σπορ (δεν έχει τρέλα με τις τακτικές), στις κατοχές και στη φουλ επίθεση -που είναι ο στόχος όσων γίνονται με την μπάλα και μακριά από αυτήν. Εν συντομία, χαρακτηρίζεται ‘free flowing’. Στη φετινή SerieA η Αταλάντα σκόραρε 98 γκολ -τα περισσότερα των 60 τελευταίων χρόνων. Στην άλλη άκρη, η άμυνα ξεκινά από ψηλά και γενικά υπάρχει πολύ μικρή απόσταση μεταξύ άμυνας (που δεν είναι το φόρτε των ομάδων του) και επίθεσης. Ο κόουτς προτιμά τους παίκτες που δουλεύουν πολύ και έχουν καλή αθλητική κατάσταση. Μετά, ανάλογα με το πού θα τον τοποθετήσει, έχει κι άλλες απαιτήσεις. Οι βασικές όμως, είναι αυτές που είδες.

Οι ειδικοί εξήγησαν στο BBC πως δεν είναι μια και δυο οι φορές που είχε όλους τους παίκτες μπροστά και έναν σέντερ μπακ πίσω. Τόνισαν ότι το σημαντικότερο πράγμα που ‘χει πετύχει είναι ότι όλοι δουλεύουν προς την ίδια κατεύθυνση (από το αφεντικό της ομάδας έως τον φύλακα του γηπέδου) και όλοι είναι χαρούμενοι, με αυτό που κάνουν.

Στο Μπέργκαμο πήγε το 2016. Είχε κλείσει 13 σεζόν ως προπονητής -εμπειρία που πρωτοέζησε στην ακαδημία της Γιουβέντους, εκεί όπου κλώτσησε το τόπι στα 9 και έφτασε έως την πρώτη ομάδα (1976-78). Το 2003 και ενώ είχε φτάσει έως την U20, συμφώνησε με την Κροτόνε, την οποία ανέλαβε στην τρίτη κατηγορία και την πήγε στη δεύτερη. Έμεινε άλλες δυο σεζόν, μέχρι την απόλυση του. Το 2006 πήγε στη Τζένοα και κατέκτησε άλλη μια άνοδο (στην πρώτη κατηγορία, την πρώτη του σεζόν στους rossoblu).

Η Ιταλία αποθέωσε το ποδόσφαιρο που έπαιζε η ομάδα του. Ο Μουρίνιο είχε δηλώσει πως ο Γκασπερίνι ήταν αυτός που του έβαζε τους πιο δύσκολους γρίφους. Ξέρεις όμως, πώς είναι αυτά στον επαγγελματικό αθλητισμό: είσαι όσο καλό είναι το τελευταίο σου αποτέλεσμα. Το Νοέμβρη του 2010 απολύθηκε και στις 24/11 του 2011 πήγε στην Ίντερ, ως αντικαταστάτης του Λεονάρντο. Δεν άντεξε για περισσότερα από πέντε ματς -4 ήττες, μεταξύ των οποίων ήταν και αυτή από τη Μίλαν στον τελικό του Supercoppa και 1 ισοπαλία.

Ο επόμενος σταθμός ήταν το Παλέρμο. Απολύθηκε στις 4/2 του 2013. Τη δουλειά του την πήρε ο Αλμπέρτο Μαλεζάνι. Ο Γκασπερίνι την πήρε πίσω, 20 μέρες αργότερα (τι νόμισες; Πως αυτά γίνονται μόνο στην Ελλάδα;), για να απολυθεί ξανά στις 11/3. Τρία χρόνια μετά την απόλυση του από την Τζένοα, τον κάλεσαν κι εκεί πίσω. Έμεινε έως το 2016 που ήλθε η ώρα της Αταλάντα. Ξεκίνησε με πρόκριση στο UEFA Europa League -την τέταρτη θέση στη SerieA, με το προηγούμενο best of του οργανισμού να είναι η πέμπτη θέση του 1948. Συνέχισε το 2019 με εκείνη στο Champions League και τη συνέχεια τη ξέρεις.