Γιώργος Πομάσκι: Η τρομερή του η λαλιά
Από τη Βουλγαρία του Κομμουνισμού στην Ελλάδα του καπιταλισμού και την υποψηφιότητα με το ΚΚΕ. Από την Ντόνκοβα και την Κονσταντίνοβα των παγκόσμιων ρεκόρ στη σύζυγό του Εύα, Στην Ξάνθου, στη Βασδέκη, στην Τσιαμήτα, στον Τσάτουμα και στον Τεντόγλου. Στον Ολυμπιακό του Κόκκαλη και του Καρεμπέ. Ο Γιώργος Πομάσκι δεν φοβήθηκε ποτέ του τα μεγάλα άλματα.
“Γιορντάνα Ντόνκοβα, παγκόσμιο ρεκόρ. Στέφκα Κονσταντίνοβα, παγκόσμιο ρεκόρ. Λουντμίλα Αντόνοβα, παγκόσμιο ρεκόρ. Αυτή ήταν η παρέα μου”. Κανείς δεν ήθελε να διασταυρωθεί ο δρόμος του με την “παρέα” του -γεννημένου στις 10 Ιανουαρίου του 1960, στο Πλέβεν της Βουλγαρίας- Γιώργου Πομάσκι.
Η Ντόνκοβα είχε 12.21 παγκόσμιο ρεκόρ στα 100μ. με εμπόδια (1988). Επίδοση που παρέμεινε κορυφαία στον κόσμο έως το 2016, όταν η Κέντρα Χάρισον τερμάτισε σε 12.20. Η Αντόνοβα το 1984 πέρασε επιτυχώς τα 2,07μ. στο άλμα εις ύψος και την ξεπέρασε με 2,09μ. η Κονσταντίνοβα το 1987. Ακόμη, δεν έχει βρεθεί η άλτρια που θα εκθρονίσει την τεράστια Βουλγάρα από τη λίστα των παγκόσμιων ρεκόρ. Το ολοζώντανο ρεκόρ της 55χρονης Κονσταντίνοβα, αυτό το σημάδι που έβαλε ψηλά, “παντρεύει” τους παρατηρητές του με παντοτινό αυχενικό σύνδρομο και διατηρεί γυαλιστερή κάθε στάλα από τη δροσιά της νιότης αυτής της παρέας. Κρατάει ακέραιη τη στιβική λόξα τους! Ναι, ο Πομάσκι -ο κορυφαίος προπονητής οριζόντιων αλμάτων της Ελλάδας- είναι καλός λοξός. Χτισμένος στα θεμέλια του στίβου, γεννημένος νικητής.
Η νοοτροπία του δομήθηκε -με τέτοιες επιδόσεις στα μάτια του, αλλά και με απόλυτη πειθαρχία- στη μεγάλη βουλγαρική σχολή του στίβου. Δεν μπορεί να συμβιβαστεί με τη μετριότητα, ούτε με τους αθλητές που η σκέψη τους δεν περιστρέφεται σαν δορυφόρος γύρω από το αγώνισμά τους. Και τώρα που η μετριότητα ξαναχτύπησε την πόρτα του ελληνικού στίβου, η τρομερή του η λαλιά αντηχεί στη διαπασών κατά τη συνέντευξή του στο Contra.gr! Η κάμψη είναι υπαρκτή κι οι πρωταγωνιστές μετρημένοι στα δάχτυλα. Ο 60χρονος κόουτς υποφέρει με αυτήν την εικόνα. Μιλάει, για να προλάβει τη γάγγραινα και τον ακρωτηριασμό του αθλήματος. Παραδέχεται ότι το μεγαλύτερο λάθος του ήταν όταν παραιτήθηκε από την ομάδα ποδοσφαίρου του Ολυμπιακού. Θυμάται τον μάγο Ζιοβάνι και τον Κριστιάν Καρεμπέ, το κομμουνιστικό καθεστώς της Βουλγαρίας και τα… σπρώχνει όλα στο κόκκινο (και στο ΚΚΕ)!
“Και 8,50μ. να πηδάει κάποιος στο μήκος, δεν θα τον κρατήσω αν δεν με ακούει”
Έβαλε -ενοχλημένος- τέλος στη συνεργασία του με τη Βούλα Παπαχρήστου, ύστερα απ’ το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα που διεξήχθη στη Ντόχα (2019). Είπε ελάχιστα πράγματα τότε και εξακολουθεί να μη θέλει να πει πολλά. Η συνεργασία τους τελείωσε, επειδή η αθλήτρια δεν θέλησε ν’ αγωνιστεί στο Ευρωπαϊκό Κύπελλο, αλλά και στην Ντόχα. Ωστόσο, τη συναντά κάθε μέρα στο προπονητήριο του ΟΑΚΑ κι έχει καλή επικοινωνία μαζί της. “Μια χαρά είμαστε, απλώς… ‘δεν θα είμαι προπονητής σου, κατάλαβέ το!’ Θέλω να είναι ΠΟΛΥ ΚΑΛΟΣ ο άλλος. Αν δεν θέλει, εγώ δεν κάνω γι’ αυτόν. Το καταλαβαίνεις;”, μου είπε και αργότερα μου υπενθύμισε -γελώντας- πόσο αυστηρός είναι σε θέματα αφοσίωσης: “Ξέρεις ότι και 8,50μ. να πηδάει κάποιος στο μήκος -για παράδειγμα-, δεν θα τον κρατήσω αν δεν με ακούει”.
Ο Τσατουμας ασχολειται με τον στιβο για 300 ευρω. Για να συμπληρωσει τον μισθο του στην Αστυνομια. Πως θα ζησει με ενα παιδακι;
Τοποθετήθηκε από παιδί στα άλματα, στο τριπλούν. “Άρχισα 12 ετών. Από μικρό με προσδιόρισαν απ’ ευθείας στα άλματα! Είμαι 48 χρόνια στο ταρτάν. Πήγα σε αθλητικό σχολείο. Είχαμε το 1978. Έχει και σήμερα αθλητικά σχολεία η Βουλγαρία, παρόλο που τα χάλασαν κι εκεί με τις νέες συνθήκες και τον τρόπο λειτουργίας. Η μεγάλη Ευρώπη… Οι μεγάλοι γνώστες, τα μεγάλα… Κέμπριτζ και Χάρβαρντ. Βλέπεις, από την ίδια μήτρα βγαίνουν όλοι οι υπουργοί Οικονομικών. Τα ίδια γίνονται και στη Βουλγαρία”. Μ’ ένα σφαγιαστικό σαρδόνιο χαμόγελο πετάει καρφιά. Εκτός αν νευριάσει πραγματικά. Τότε, κόβονται τα χαμόγελα. Και το δικό του και των υπολοίπων.
“Την περίοδο που ήμουν αθλητής, δουλεύαμε πολύ σοβαρά και τα κριτήρια ήταν αυστηρά. Για να καταλάβεις, με 17 μέτρα (17,03 μ. ατομικό ρεκόρ) δεν με έπαιρναν στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Οι απαιτήσεις ήταν άλλες. Μεγάλωνες για να είσαι πάρα πολύ καλός. Και αυτό συνεπάγεται μόνο σοβαρή δουλειά”. Έχει αδελφική σχέση με τον τεράστιο τριπλουνίστα Κρίστο Μαρκόφ (17,92 μ.). “Ο Μαρκόφ δεν είναι φίλος μου, είναι το ‘παιδί’ μου. Εγώ τον μεγάλωσα. Μέχρι σήμερα. Είναι πιο μικρός από ‘μένα. Εγώ ήμουν με τον Νικολάι Πετρόφ δίπλα, τον σύζυγο και προπονητή της Στέφκα”.
Ο Πομάσκι γνώρισε τη σύζυγό του, Εύα Νικολάου, όταν εκείνη ήταν φοιτήτρια στην πατρίδα του. Παντρεύτηκαν και απέκτησαν μια κόρη, την Ιλίνα. Το 1987 ήρθε στην Ελλάδα για προετοιμασία κι έμεινε για πάντα, παραδίδοντας στον ελληνικό αθλητισμό “διαμάντια”, όπως η Νίκη Ξάνθου, η Όλγα Βασδέκη, η Βούλα Τσιαμήτα, ο Λούης Τσάτουμας, ο φίλος και συνέταιρός του Σπύρος Βασδέκης, ο Κώστας Ζαλαγκίτης, ο Μίλτος Τεντόγλου κ.α.. Κράτησε τη Βούλα Πατουλίδου στον στίβο, όταν μετά το χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο της Βαρκελώνης την έστρεψε στο μήκος.
“Μόνο ο Φούρας και ο Λιάνης δούλεψαν για τον προπονητή και τον αθλητή”
“Έζησα την άνοδο της Βουλγαρίας στο στίβο, την άνθιση της Ελλάδας και τώρα στα γεράματά μου ζω την πλήρη πτώση της Βουλγαρίας και τον γερό κατήφορο της Ελλάδος στον αθλητισμό. Η αφετηρία των προβλημάτων ήταν η ίδια και για τις δύο χώρες: κακές κυβερνητικές αποφάσεις από όλα τα κόμματα. Και στη Βουλγαρία διέγραψαν τον προπονητή και διέλυσαν τις εγκαταστάσεις. Το έκλεισαν. Με ρωτάς αν είμαι καλά. Δεν είμαι καλά. Τι αφήνω στη νέα γενιά έπειτα από 50 χρόνια στον στίβο; Δεν έπρεπε να αφήσουμε κάτι καλύτερο σαν οικογένεια του στίβου; Μόνο προβλήματα υπάρχουν και διαιωνίζονται”.
“Να το πάρουμε από το 1997; Τότε, έκαναν μια πολύ ωραία προσέγγιση μ’ ένα μεγάλο κέντρο προετοιμασίας κι ένα πολύ καλό Παγκόσμιο Πρωτάθλημα. Μετά το 2000 άρχισαν τα έργα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Ταλαιπωρηθήκαμε απίστευτα. Εδώ, στο ΟΑΚΑ, ο χώρος έκλεισε λόγω εργασιών. Δεν ήμασταν έτοιμοι για την επόμενη ημέρα. Φτωχύναμε, για να πηγαίνουμε κάθε μέρα στον Άγιο Κοσμά. Ο Άγιος Κοσμάς δεν είναι κατάλληλος για κέντρο στίβου. Όλοι είμαστε πιο βόρεια. Δεν υπήρχε άλλο κέντρο σαν το ΟΑΚΑ, με 4 στάδια, με τομέα ρίψεων. Φτωχύναμε με τα πέρα δώθε. Κουράστηκαν οι αθλητές, κάποιοι είχαν τροχαία. Εγώ είχα δυο βαρβάτα τροχαία στο γκρουπ, με τον Ζαλαγκίτη και τον Τσάτουμα. Ήταν νέοι οδηγοί. Τα ζήσαμε αυτά. Τώρα, έχουμε δεύτερο γύρο προβλημάτων. Έφτιαξαν την Παιανία. Μας ρώτησε κανείς αν μας βολεύει; Πόσα χρήματα χρειάζεται κάποιος μόνο για τις μετακινήσεις; Ο προπονητής με 800 ευρώ έσοδα θα έχει 600 ευρώ έξοδα για να κάνει τη δουλειά του; Έχουμε χάσει την αξιοπρέπειά μας. Ο προπονητής έχει χάσει την αξιοπρέπειά του”.
Ενοχλείται που λαμβάνονται αποφάσεις για τους αθλητές και τους προπονητές, χωρίς να ερωτηθούν. “Ποτέ δεν συμμετείχα σε κάποιο κέντρο αποφάσεων. Δεν μας ρώτησαν. Δεν εννοώ τον ΣΕΓΑΣ, αλλά την Πολιτεία. Και ποιος πρέπει να πει τη γνώμη του; Από το 1990 το ζω. Και δεν αναφέρομαι στην τωρινή κυβέρνηση. Έχω αλλάξει πάρα πολλούς υπουργούς από τότε. Τριάντα χρόνια το ζω, αν εξαιρέσω κάποιες τετραετίες που ήταν πολύ καλές. Αυτές του Ανδρέα Φούρα και του Γιώργου Λιάνη, εννοώ. Και οι δύο δούλεψαν για τον προπονητή και τον αθλητή και είδαμε αποτελέσματα. Ο Φούρας και ο Λιάνης άκουγαν τη γνώμη του προπονητή. Υπήρχε συνεργασία. Αν έμπαινα στο γραφείο του Φούρα; Αν έμπαινα; Με ρωτούσε ‘τι θες;’ Για προετοιμασίες στα Κανάρια Νησιά και στην Αφρική, η απόφαση έβγαινε αμέσως. Και να μην αναφέρω τη στήριξη που παρείχε προσωπικά σε αθλητές. Για παράδειγμα, η Ξάνθου είχε πραγματικά πρόβλημα”.
“Τότε, είχαμε τη Νίκη, τον Λάμπρο Παπακώστα, τον Βασδέκη, την Πατουλίδου στα άλματα”.
“Τώρα κάνω προσπάθεια να μαζέψω οκτάδα για τα ελληνικά μίτινγκ και δεν μπορώ. Δεν βγαίνει ο αριθμός να κάνω το αγώνισμα. Επειδή τα παιδιά από τη Θεσσαλονίκη έχουν οικονομικό πρόβλημα να ανέβουν και να κατέβουν 3 φορές. Φοβάμαι πάρα πολύ για την αυριανή μέρα. Ο Τσάτουμας ασχολείται με τον στίβο για 300 ευρώ, στην Καλαμάτα. Για να συμπληρώσει τον μισθό του στην Αστυνομία. Πώς θα ζήσει με ένα παιδάκι; Με αυτές τις συνθήκες, δεν μπορούμε να κρατήσουμε τα παιδιά και να τα εξελίξουμε. Νεκρώθηκαν ολόκληρα αθλήματα. Πού είναι η πάλη; Πού είναι η άρση βαρών; Ξέρεις πόσοι αθλητές έχουν πάρει πρόκριση για τους Ολυμπιακούς Αγώνες που θα γίνονταν φέτος; Είκοσι τρεις! Πού είναι οι 80 κι οι 120 αθλητές που είχαμε; Άρα κάτι δεν κάνουμε καλά”.
“Ο ΣΕΓΑΣ έχει πάρει υποσχέσεις για το Κορωπί, για τον Άγιο Κοσμά, για το Σχιστό, για τους Θρακομακεδόνες στο Ολυμπιακό Χωριό και άρχισαν τα έργα στον Άγιο Κοσμά. Μόνο υποσχέσεις λαμβάνουμε και δεν φτιάχνουν ούτε το ΟΑΚΑ που θέλει ένα ταρτάν και είναι το κέντρο με τις καλύτερες προσβάσεις, για να έρθουν τα παιδιά να γυμναστούν. Ένα ταρτάν μας λείπει κι εμείς θα τα βρούμε τα υπόλοιπα. Έσπασαν τα παιδιά τα πόδια τους και έξω στο ανοιχτό δεν γυμνάζεται κανείς, μόνο οι κυρίες με τους personal trainers. Εγώ γυμνάζομαι μόνο μέσα. Τριάντα χρόνια μόνο στο κλειστό προπονητήριο. Γιατί; Έξω δεν έχει ταρτάν! Τη δεκαετία του ’90 ήταν θαυμάσιο στάδιο. Καταστρέψαμε τα τέσσερα και αφήσαμε δύο ακατάλληλα. Τα Κ1, Κ2, Κ3, Κ4 είχαν και ρίψεις. Κλείνει ο Άγιος Κοσμάς και θα ταλαιπωρηθούν οι ρίπτες. Πού θα ρίξουν; Ο ΣΕΓΑΣ παίρνει μόνο υποσχέσεις. Δεν με νοιάζει ποιος κυβερνά. Η συζήτηση που κάνουμε είναι θεσμική. Θέλουμε να σκοτώσουμε τον στίβο; Πες; Δεν πλημμύρισε ο Λευτέρης Πετρούνιας τις προάλλες; Δεν πλημμύρισε το παιδί; Ξέρεις τι βρώμα βγάζουν τα στρώματα μετά την πλημμύρα; Εδώ δεν πλημμυρίζουμε 20 χρόνια; Αυτούς τους κουβάδες τους βλέπεις; Εγώ τους έφερα! Να σε πάω στον δικό μου τομέα; Στο μήκος και στο τριπλούν στάζει ακόμη”.
“Θα είχαμε πρόβλημα στο Τόκιο”
Ο Πομάσκι θεωρεί ότι η Ελλάδα δεν θα είχε καλή παρουσία στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Τόκιο, αν αυτοί διεξάγονταν φέτος. “Είναι άμεση ανάγκη να φτιαχτεί το ταρτάν. Τελείωσε η μία Ολυμπιακή χρονιά και αρχίζει η δεύτερη, λόγω κορονοϊού. Είχαμε μεγάλες δυσκολίες στην προετοιμασία. Αν δεν είχαν αναβληθεί οι Ολυμπιακοί Αγώνες, θα είχαμε πρόβλημα στο Τόκιο. Τα ομαδικά θα προκρίνονταν; Δεν είναι κρίμα να συζητάμε για το μπάσκετ; Δεν είναι κρίμα να μην έχουμε γυναίκες στο μπάσκετ; Εγώ που είμαι άνθρωπος του αθλητισμού θέλω να βλέπω την Ελλάδα με μεγάλη ομάδα στους Ολυμπιακούς Αγώνες”.
“Έχουμε μεγάλη κάμψη στον αθλητισμό, όχι μόνο στο στίβο. Η κάμψη αυτή οφείλεται πρώτα στις συνθήκες. Οι εγκαταστάσεις είναι το νο1. Είναι σε κακό χάλι. Ο ΣΕΓΑΣ έκανε χιλιάδες προτάσεις τα τελευταία 20 χρόνια, αλλά πήρε αυτό που είπα πριν: μόνο υποσχέσεις. Ο προπονητής έχασε την αξιοπρέπειά του. Του δυσκόλεψαν τις συνθήκες δουλειάς, δεν ρώτησαν ποτέ τη γνώμη του. Αυτός ταλαιπωρείται καθημερινά. Η αμοιβή του προπονητή είναι απαράδεκτη. Από 300 και 200 ευρώ αρχίζει, ενώ κάποιοι δουλεύουν χωρίς χρήματα και ο καλύτερος παίρνει μέχρι 900 ευρώ. Ο πολύ καλός έχει και πολλά έξοδα. Φτάσαμε να περιμένουμε 3-4 χρόνια να πάρουμε τα πριμ. Εγώ περιμένω του 2017. Για το δεύτερο μετάλλιο. Αν είσαι πολύ καλός (και θέλουμε να είσαι πολύ καλός), ανταμείβεσαι με 5%, δηλαδή 400 ευρώ, όσο το ταμείο ανεργίας. Είναι νόμος του κράτους. Τέτοιους νόμους φτιάχνουν;”
“Γι’ αυτό στράφηκαν όλοι οι προπονητές στο personal training και φεύγουν από τον πραγματικό αθλητισμό. Αν αύριο σου δώσω εσένα 5.000 ευρώ, πού θα πας; Θα κάτσεις στον αθλητισμό; Ούτε ‘γεια’ δεν θα τους πεις! Βγαίνουν εδώ έξω και παίρνουν 150 ευρώ μέχρι το μεσημέρι. Χωρίς πίεση, χωρίς Σαββατοκύριακα. Εγώ Σάββατο και Κυριακή δουλεύω. Εγώ το ανοίγω εδώ, εγώ το κλείνω. Μη με σκίζεις, μη με απογοητεύεις. Θες να βγάλουμε έξω τις φωτογραφίες; Βγες να δεις πόσες ντουλάπες έχει έξω. Ντουλάπες personal! Το Κ1 δεν είναι προπονητήριο πια. Φέρνουν τις κυρίες και τους κυρίους και τους παίρνουν τα 50 ευρώ. Αυτό είναι το κέντρο μας! Χάλασαν το ταρτάν. Και οι σύλλογοί μας στράφηκαν σε αυτό το πράγμα και δεν μπορούμε να σταματήσουμε αυτό το κύμα. Οι σύλλογοι δουλεύουν για μια καλή ατμόσφαιρα πια, μια καλή απλή εκγύμναση, αλλά δεν δουλεύουν για τον αθλητισμό. Κοινωνική γυμναστική, να υπάρχει. Πολύ ωραία. Όμως, να υπάρχουν και τα τμήματα του αθλητισμού”.
“Με τον Δημήτρη Βασιλικό είμαστε μαζί εδώ. Στην ουσία, είμαστε ένα γκρουπ. Εγώ τον μεγάλωσα από 11 χρόνων. Αν δεν ήμασταν κι εμείς να έρθει κάποιο παιδί… Όμως, τι να τους πούμε; Αυτό θα αφήσουμε στον στίβο; Μα γι’ αυτό και τα παιδιά δεν παίρνουν στα σοβαρά τον στίβο, επειδή εμείς δεν τους παρουσιάζουμε κάτι σοβαρό”.
“Όσα έδωσαν στους δικηγόρους για να φτιάξουν φωτογραφικούς νόμους, τόσο κοστίζει το ταρτάν που μας λείπει”
Δηλαδή φτάνουμε στο ερώτημα “για ποιον λόγο να συνεχίσει ο Μίλτος Τεντόγλου;”. “Μα δεν θα θέλει να έρθει. Ο Μίλτος, που είναι πολύ καλός, θα έπρεπε να είναι παλαβός για τον στίβο! Με αυτά που βλέπει, πώς να μείνει; Εγώ θέλω να εκπαιδεύσω όλα τα παιδιά να ζουν αθλητικά, με ό,τι συνεπάγεται αυτό. Αλλιώς, μεγάλες επιδόσεις δεν έρχονται. Ο Μίλτος δεν έχει μεγαλώσει, ακόμη. Έχει να δώσει. Με καταλαβαίνει. Είναι πολύ ταλαντούχο παιδί, αλλά πρέπει να εκπαιδευτεί. Είναι πολύ τυπικός και με ακούει. Πάντα υπάρχουν ταλαντούχα παιδιά. Τα ταλαντούχα παιδιά δεν τελειώνουν. Εμείς οι μεγάλοι φταίμε που δεν εξελίσσονται”.
“Δεν έχουμε κάποιον διάδοχο του Κώστα Δουβαλίδη, δεν έχουμε πια 100μ., δεν έχουμε 200μ. Φεύγει ο Λυκούργος Τσάκωνας και ανοίγει τρύπα. Αφήνει μεγάλο κρατήρα. Θα φτάσουμε στο σημείο να μην φτιάχνουμε ομάδα για το Ευρωπαϊκό Κύπελλο. Αν σου τραυματιστεί κάποιος, κάηκες. Έχουμε αγωνίσματα κρατήρες. Γι’ αυτό λέω ότι το Τόκιο είναι δύσκολο έργο με αυτές τις συνθήκες και ότι το κλίμα είναι κακό για να εξελιχθεί ο Μίλτος. Εδώ, αυτό το προπονητήριο, πρέπει να βράζει από καλούς αθλητές. Αν δεν έχω τα χρήματα να βγάζω τον Μίλτο συνέχεια έξω, δεν θα εξελιχθεί. Δεν έχει σημασία αν ο μεγάλος αθλητής είναι σε άλλο αγώνισμα από το δικό σου. Ο αθλητής πρέπει να βλέπει μεγάλες βολές, γρήγορο τρέξιμο. Αυτήν τη στιγμή, ο Μίλτος είναι πιο γρήγορος από άλλους που αγωνίζονται στο τρέξιμο. Πώς θα εξελιχθεί αν δεν τον πάω σε ένα κύτταρο που έχει καλύτερους μηκίστες, ρίπτες και σπρίντερ;”
Στο ΚΚΕ με τιμησαν. Οι ιδεες μου ειναι τετοιες. Δεν ειχα προσδιοριστει πολιτικα, επειδη ειμαι του αθλητισμου. Οπως πανε τα πραγματα, δεν εχουμε αλλη επιλογη απο το ΚΚΕ
“Υπάρχει και κάτι που θέλω οπωσδήποτε να πούμε. Πότε θα φτιαχτεί μια μονάδα σ’ ένα νοσοκομείο ν’ ασχολείται μόνο με τους αθλητές; Για ποιο ντόπινγκ κοντρόλ μιλάμε; Γιατί δεν λέμε για τους αθλητές που τραυματίζονται; Δεν υπάρχει μια μονάδα με αθλητίατρους, ώστε οι αθλητές να έχουν εύκολη πρόσβαση σε αυτήν. Μια μονάδα -για όλα τα αθλήματα- με γρήγορη εξέταση, αντιμετώπιση και αποθεραπεία για την αποκατάσταση του αθλητή. Και να γνωρίζει κάθε αθλητής από κάθε άθλημα πού να απευθυνθεί γρήγορα. Γιατί να ψάχνουμε θεραπεία για έναν τραυματισμό; Γιατί να μην το παρέχουμε και μετά να κάνουμε το ντόπινγκ κοντρόλ, εννοείται. Μήπως ξεκινάμε από πίσω προς τα μπρος; Έτσι, θα εκπαιδευθούν και τα παιδιά και δύσκολα θα στραφούν στα απαγορευμένα. Θα κατανοήσουν σωστά τη δομή του αθλητισμού. Έτσι γίνεται η σωστή εκπαίδευση του αθλητή. Με την κατανόηση της σωστής δομής που πρέπει να έχει ο αθλητισμός μιας χώρας. Δεν είναι η οικονομική κρίση το πρόβλημα, αλλά οι λάθος προτεραιότητες. Αυτά συμβαίνουν πολλά χρόνια. Μπορεί να μειώθηκαν τα χρήματα, αλλά το Υπουργείο πρέπει να έχει σωστές προτεραιότητες. Όσα χρήματα έδωσαν στους δικηγόρους για να φτιάξουν φωτογραφικούς νόμους, τόσο κοστίζει και το ταρτάν που μας λείπει”.
Με έβαλε στον πειρασμό να ρωτήσω τη γνώμη του για τον νέο αθλητικό νόμο. “Δηλαδή, τι είναι αυτοί οι νόμοι;”, ρώτησα. “Γιατί; Εσύ δεν γελάς; Ουσία έχουν αυτοί οι νόμοι; Να μπορεί ο ένας να είναι πρόεδρος, ο άλλος να κατέβει στις εκλογές. Αν έχω ΠΡΟ-ΠΟ ή αν δεν έχω είναι το πρόβλημα; Δηλαδή, τι θα κάνουμε; Θα στήνουμε αγώνες με τα ΠΡΟ-ΠΟ;”
“Για ποιον λόγο να ξεγελάω τα παιδιά και να τα ταλαιπωρώ;”
Αν δεν είχε γίνει lockdown, λόγω του κορονοϊού και δεν είχαν απαγορευτεί οι πτήσεις, ο Τεντόγλου θα είχε φύγει εκτός Ελλάδας για προετοιμασία. “Είχα κλείσει εισιτήρια και για την Κύπρο και για την Αττάλεια και ακυρώθηκαν οι προετοιμασίες. Εγώ θέλω να ανήκω εκεί, αλλά πρέπει να με βοηθήσεις να ανήκω εκεί. Έχω αυτόν τον εγωισμό και δεν συμβιβάζομαι με το μέτριο. Γι’ αυτό με πονάει, γι’ αυτό λέω κάποια λέξη παραπάνω και παλεύω. Γι’ αυτό και θα παραιτηθώ αύριο! Είμαι σίγουρος ότι δεν θα καταφέρω κάτι με τέτοιες συνθήκες. Για ποιον λόγο να ξεγελάω τα παιδιά και να τα ταλαιπωρώ; Τα τελευταία χρόνια -παρόλο που κάνουμε αγώνες- τα παιδιά μας είναι απροετοίμαστα αγωνιστικά. Στις πιο μικρές ηλικίες έπρεπε να έχουμε διπλάσιους αγώνες για να μεγαλώσει αγωνιστικά το παιδί. Ο Μίλτος πάει ν’ αγωνιστεί με 3 αγώνες τον χρόνο. Θα έπρεπε να κάνει επτά και οκτώ, αλλά αυτό απαιτεί πολλά έξοδα για τον ΣΕΓΑΣ. Κλειστό δεν έχουμε. Πολλά χρόνια η Παιανία είναι κλειστή. Το ΣΕΦ μας το έδωσαν εδώ και 3 χρόνια για 3 ημέρες. Πήρα τον Μίλτο από το χέρι και πήγαμε σε 3-4 αγώνες. Τα άλλα παιδιά δεν μπορούσαν να τα δεχτούν και αγωνιστικά έμειναν απροετοίμαστα. Κι εμείς έχουμε μόνο πανελλήνιο πρωτάθλημα κι ένα μίτινγκ. Υστερούμε πολύ”.
Δεν θα τον ενοχλούσε αν ένας αθλητής του απαιτούσε περισσότερα και γκρίνιαζε. “Καθόλου δεν με ενοχλεί. Όλοι είμαστε διαφορετικοί κι εγώ δέχομαι τη διαφορετικότητα. Αλλά η δουλειά είναι δουλειά. Ο Μίλτος για παράδειγμα είναι εσωστρεφής. Δεν θα βγει να μιλήσει, ίσως επειδή έχει εμένα. Θέλω κι εγώ να τον απελευθερώσω από όλα αυτά. Θέλω να είναι μόνο αθλητής. Τις καλές εποχές οι αθλητές έκαναν σαματά, επειδή ήταν άλλες προσωπικότητες Οι συνθήκες ζωής μάς αλλάζουν. Τώρα, τα παιδιά είναι πολύ σοφτ! Σε όλα τα σπορ. Όμως, αν είσαι σοφτ στον αθλητισμό, κάηκες! Το μεγάλο πρόβλημα δεν είναι τα παιδιά, αλλά ότι δεν μεταδίδεται πια η γνώση στον προπονητή. Ο προπονητής δεν μεγαλώνει μέσα σε 2-3 χρόνια, όπως μεγαλώνει ένας αθλητής. Απαιτούνται χρόνια για να εκπαιδευτεί. Αυτό κόπηκε στη Βουλγαρία”.
“Μετά, οι καινούργιοι δεν ήξεραν τι έκαναν! Εμείς μάθαμε από τη Γερμανία, τη Ρωσία κ.α. Εκπαιδεύεσαι όταν δουλεύεις παράλληλα με άλλα γκρουπ αθλητών. Εσύ ‘κλέβεις’ ασκήσεις από ‘μένα, εγώ από ‘σένα και όλοι γινόμαστε καλύτεροι. Τώρα, δεν έχεις ποιον να ‘κλέψεις’ και πού να δώσεις! Εδώ, στο ΟΑΚΑ, οι Γερμανοί ρίπτες έκαναν παγκόσμια ρεκόρ. Εγώ ερχόμουν για προετοιμασία τη δεκαετία του ’80. Ήταν το καλύτερο κέντρο στην Ευρώπη για μια δεκαετία. Η Σουηδία ερχόταν και η Φινλανδία, επίσης. Τώρα, σταμάτησε η συνεργασία. Στην Καλαμάτα είχαμε 100 άτομα από το Κατάρ! Νοίκιαζαν αυτοκίνητα, δούλευαν τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια. Μπορούσαμε να το εκμεταλλευτούμε και τουριστικά. Γιατί το σταματήσαμε αυτό; Έχουμε το καλύτερο κλίμα σε όλη την Ευρώπη. Σερβίρουμε, το καλύτερο φαγητό. Μπίζνα έπρεπε να το κάνουμε και θα συντηρούσαμε με αυτά τα χρήματα τους δικούς μας αθλητές. Κάνω μια μεγάλη πρόταση στον ΟΠΑΠ. Ο Ιππόδρομος έχει τόσους χώρους στο Μαρκόπουλο. Μπορεί να φτιάξει μια ξενοδοχειάρα! Θάλασσα έχει από κάτω, στο Πόρτο Ράφτη. Να γίνει προπονητικό κέντρο. Να έρθουν ποδοσφαιρικές ομάδες, Ρώσοι, Φινλανδοί. Μια καλή επένδυση αν γίνει, θα αποδώσει. Όμως, ‘πεθαίνει’ κι αυτό. Είναι δίπλα στο αεροδρόμιο. Έχει ιδανική θέση. Αν ο αθλητής μου μένει εκεί, σε ξενώνες, εμένα δεν θα με απασχολεί το γεγονός ότι θα βρίσκεται μακριά από το κέντρο. Εκεί, θα έχει τα πάντα. Με τους ξενώνες στο ΟΑΚΑ, είχαμε και το εστιατόριο. Ο αθλητής πρέπει να τα έχει έτοιμα. Αποκατάσταση, φαγητό, ύπνο, θεραπεία. Όσο πιο μικρός είναι αυτός ο κύκλος, τόσο πιο αποτελεσματική γίνεται η δουλειά του προπονητή”.
“Στις δικές μου ασκήσεις, ο Καρεμπέ κέρδιζε 7-0 και 8-0! Με έσωσε”
Όταν τον ρώτησα για τη συνεργασία που είχε με την ΠΑΕ Ολυμπιακός το πρόσωπό του φωτίστηκε. “Πολύ όμορφα χρόνια. Μεγάλο λάθος μου! Είναι και η ομάδα μου ο Ολυμπιακός. Πάντα είμαι με τους κόκκινους. Είμαι και ΤΣΣΚΑ και Λίβερπουλ. Πολύ ωραία εμπειρία και μεγάλο λάθος που παραιτήθηκα. Το μεγαλύτερο λάθος που έκανα στη ζωή μου. Είμαι ο μόνος που έχει παραιτηθεί. Ήθελα να γίνουν αλλαγές. Να εξελιχθεί το αγωνιστικό και το προπονητικό σκέλος. Εγώ μάλλον δεν το εξέφρασα καλά τότε. Δεν έγινε καλή συνεννόηση. Ήθελα κάποια πράγματα καθαρά προπονητικά, που δεν γίνονταν εκείνη την περίοδο. Ήμουν με προπονητή τον Γιάννη Μαντζουράκη και τον Τάκη Λεμονή”.
Ερωτηθείς αν δεν συμφωνούσαν οι προπονητές με τις αλλαγές που ζήτησε, απάντησε: “Ήταν άλλη η πολιτική του συλλόγου. Όμως, κάποιες φορές, αυτή πρέπει ν’ αλλάζει, για να μπορείς να ανταποκριθείς στις απαιτήσεις που έχουν οι αγώνες κόντρα στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και την Μπαρτσελόνα. Ήθελα να αλλάξει ο τρόπος λειτουργίας για να γίνουμε πιο ανταγωνιστικοί. Ο Καρεμπέ με έσωσε ως προπονητή! Στις προπονήσεις ήταν πάντα στην πρώτη γραμμή και πολύ εύκολα η ομάδα τον ακολουθούσε. Με διευκόλυνε. Στις δικές μου ασκήσεις ένας εναντίον ενός, ο Καρεμπέ κέρδιζε 7-0 και 8-0 ! Δηλαδή, δεν έπρεπε να βρω αντίπαλο στον Καρεμπέ; Ασκήσεις για μεγαλύτερη αντοχή, για περισσότερη όρεξη και μεγαλύτερη ευστοχία; Έπρεπε να αυξήσουμε τα ποσοστά μας, όχι να τα αφήσουμε… Τώρα, το κάνει ο Ολυμπιακός, επειδή είναι ο Καρεμπέ εκεί και αποφασίζει. Γι’ αυτό αναφέρομαι ειδικά σ’ αυτόν. Η νοοτροπία του φαίνεται και τώρα που δεν είναι αθλητής. Σκέφτεται διαφορετικά κι έχει επιτυχία η δουλειά του”.
“Καρεμπέ, Παρ Ζέτεμπεργκ, Στέλιος Γιαννακόπουλος. Δουλευταράδες αυτοί. Πρώτη γραμμή και ακολουθούσαν οι άλλοι. Ήθελα να γίνουν και κάποιες αλλαγές στο ρόστερ. Έπρεπε να δώσουμε ευκαιρίες σε κάποια παιδιά. Δεν έπρεπε να παίζει ο Παρασκευάς Άντζας; Έφυγε, ξαναγύρισε κι έπαιξε 4 χρόνια ασταμάτητα. Και τον έκανες κι αρχηγό μετά. Και στα καλύτερά του δεν τον βάζαμε! Δηλαδή, στα 23 δεν μπορούσαμε να τον έχουμε; Φοβερό παιδί και κακώς που δεν πήγε στη Μίλαν, δεν με άκουσε. ‘Φύγε στη Μίλαν, θα έρθω μαζί σου!’ Μπορώ να σου πω πολλά τέτοια. Κι εμένα, αν με πατήσεις στο αγωνιστικό σκέλος, το διαλύσαμε”.
“Ο Ζιοβάνι μπορούσε να περάσει την μπάλα από το λάστιχο του σορτς σου”
Στο άκουσμα του ονόματος του Ζιοβάνι απάντησε:“Θεός! Η ΤΕΧΝΙΚΗ! Κι αυτόν έπρεπε να τον κάνουμε λίγο πιο ενεργό. Όμως, ήταν τόσο υψηλή η κατάρτισή του, που απείχε πάρα πολύ από τους άλλους. Γι’ αυτό ανταποκρινόταν με ευκολία στις απαιτήσεις. Ο Ζιοβάνι μπορούσε να σου περάσει την μπάλα μέσα από το λάστιχο στο σορτσάκι σου! Απ’ όπου θες πέρναγε την μπάλα. Σε κοιτούσε στα μάτια και σου πέρναγε την μπάλα από δίπλα, χωρίς να το καταλάβεις. Τι να πω για τον Πρέντραγκ Τζόρτζεβιτς και τον Γρηγόρη Γεωργάτο; Θεοί! Εμείς έπρεπε να σερβιρούμε το θέμα της σκληρής προπόνησης και των απαιτήσεων. Εγώ είχα καταλάβει από την πρώτη μέρα για ποιον πρόεδρο δουλεύω. Ήξερα ότι ο κ. Σωκράτης Κόκκαλης θέλει το κάτι άλλο, το καλύτερο! Εγώ το ήξερα. Έπρεπε να το εφαρμόσω. Και δεν είμαι τρελός για να παραιτηθώ με τόσο μεγάλο μισθό. Ο μισθός μου ήταν τεράστιος. Τώρα, δεν παίρνω όλον τον χρόνο, όσα έπαιρνα τότε τον μήνα! Τεράστιος. Αλλά πάντα μένω στο αθλητικό κομμάτι. Μπορώ να ‘σκοτώσω’ όλα τα άλλα, μόνο για το αθλητικό σκέλος. Εννοείται έπεσα πάλι στην πείνα. Αμέσως μετά. Έπαιρνα 11.000 ευρώ σημερινά λεφτά και τα παράτησα για τα 800 ευρώ”.
Δεν ημασταν ετοιμοι για την επομενη ημερα. Φτωχυναμε, για να πηγαίνουμε καθε μερα στον Αγιο Κοσμα. Ο Αγιος Κοσμας δεν είναι καταλληλος για κεντρο στιβου
Ο Πομάσκι βρέθηκε σε τιμητική θέση στο ψηφοδέλτιο επικρατείας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας. “Στο ΚΚΕ με τίμησαν. Οι ιδέες μου είναι τέτοιες. Εγώ δεν είχα προσδιοριστεί πολιτικά, επειδή είμαι του αθλητισμού. Όπως πάνε τα πράγματα, δεν έχουμε άλλη επιλογή από το ΚΚΕ. Δεν θα ‘τσουβαλιάσω’ όλους τους πολιτικούς, αλλά είχαμε λάθος προτεραιότητες ως χώρα. Δεν πάσχει μόνο η Ελλάδα, αλλά πολλά κράτη. Κάποιες δυνάμεις στρέφουν τις χώρες σε αυτήν τη δύσκολη κατεύθυνση. Είμαι χρόνια φίλος με την (επικεφαλής της ‘Λαϊκής Συσπείρωσης ‘ Χαλανδρίου) Λούλα Καρατζά, έτσι προέκυψε η πρόταση του ΚΚΕ. Κι εδώ κόκκινος! Ο κ. Δημήτρης Κουτσούμπας μου έκανε την πρόταση. Τιμή μου! Εγώ μεγάλωσα σε αυτό το σύστημα και είχα τα πάντα. Μη λέμε πράγματα που δεν ισχύουν και προκαλούμε φοβίες για τον Κομμουνισμό! Μην υποβαθμίζουμε, διότι έτσι αναβαθμίζουμε αυτούς που κοιμούνται κάτω από γέφυρες στις ΗΠΑ. Δεν είχα φίλους και συναδέλφους να κοιμούνται κάτω από γέφυρες. Δεν είδα ναρκωτικά και αθλιότητες μέχρι τα 30. Και ως αθλητής μίλαγα με τον πρωθυπουργό κάθε Σεπτέμβριο! Και μας άλλαζε το σπίτι αν ήταν μικρό, για να πάρουμε μεγαλύτερο. Βεβαίως, ήμουν 300 μέρες τον χρόνο σε προετοιμασία. Ήταν πολιτική του κράτους να έχει υψηλό αθλητισμό, να έχει θέατρο και κουλτούρα. Τι θα παρουσιάσεις έξω;”
“Η Ελλάδα είναι πολύ δυνατή, διότι έχει άψογη γεωγραφική θέση, άψογη καλλιεργήσιμη γη, φρούτα, την ελιά και πλούσια Ιστορία γεμάτη φιλοσόφους, γιατρούς, κουλτούρα και αθλητισμό. Εδώ γεννήθηκαν αυτά. Στη Βουλγαρία, μεγάλωσα με έναν προπονητή που έλεγε ‘όλοι οι Ολυμπιακοί Αγώνες πρέπει να γίνονται στην Ολυμπία’. Όλα τα θεατρικά διπλώματα έπρεπε να απονέμονται στην Επίδαυρο, για παράδειγμα. Όλοι οι μαθητικοί πρέπει να παίρνουν το δίπλωμα της επιστήμης τους εδώ. Στην Ελλάδα βρίσκεται το κύτταρο που γέννησε εμένα ως αθλητή. Αν δεν ήταν αυτό, δεν θα γινόμουν αθλητής”.
Ο Πομάσκι πέρυσι τιμήθηκε ως ο κορυφαίος Έλληνας προπονητής για το 2019! Γνωρίζει τον στίβο από το μηδέν και τις ανάγκες του κορμιού κάθε αθλητή. Είναι ένας ολοκληρωμένος προπονητής, για τον οποίο μιλούν τα έργα του. Αναγνωρίζει τα λάθη με την πρώτη ματιά. Ναι, έχει εγωισμό. Αποδοτικό εγωισμό. Κανείς δεν γίνεται πρώτος χωρίς αυτό το χαρακτηριστικό. Είναι όμως και δίκαιος. Δεν γίνεται να του κλείσεις το στόμα. Θα ήταν βλασφημία.
