Euro ’96, ημέρα 17: Το σημείο μηδέν μιας ολόκληρης 10ετίας
Προτού η Γαλλία μετατραπεί στην κραταιά δύναμη του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, ήπιε το πικρό ποτήρι του αποκλεισμού. Η Τσεχία δεν ήταν καλύτερη, αλλά c' est la vie. Το Contra.gr ξαναβλέπει το Euro '96 από απόσταση.
Το Contra.gr ξαναβλέπει το Euro 1996, όταν το ‘ποδόσφαιρο επέστρεψε σπίτι’. Μέρα παρά μέρα, ένα κείμενο θα θυμίζει τι συνέβη σε μία από τις πιο αγαπημένες διοργανώσεις της δεκαετίας του ’90. Πρωταγωνιστές, ιστορικά γκολ, μεγάλες ανατροπές και πολλά… πέναλτι θα κατακλύσουν τις οθόνες σας σε ένα μαγικό ταξίδι στο παρελθόν. Το 17ο κείμενο αφορούσε την πρώτη φιναλίστ.
Ο Ζιντάν ανήκε ακόμα στην Μπορντό, όντας χειρότερος του Σέργουντ, ο Μπλαν είχε τελειώσει τη σεζόν του στην Οσέρ και ο Τζορκαέφ δεν είχε μεταπηδήσει στην Ίντερ. Βασικός γκολκίπερ δεν ήταν ο Μπαρτέζ (αλλά ο Λαμά) και ο Τιράμ της Μονακό διεκδικούσε τη θέση του δεξιού μπακ από τον Ανγκλομά της Τορίνο! Ναι μεν οι Γάλλοι είχαν αποκλείσει τους Ολλανδούς (πράγμα που δεν θέλει κόπο) στα πέναλτι, αλλά απέναντι στους Τσέχους ‘τσούγκρισαν’ σε ύφαλο και βούλιαξαν. Η δεύτερη απόπειρα από την άσπρη βούλα είχε αδυσώπητο φινάλε για το σύνολο του Εμέ Ζακέ, αλλά ταυτόχρονα έγινε η αφετηρία μιας 10ετούς ‘επικυριαρχίας’ στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Που έπεσε εκ των έσω, με μια κουτουλιά.
Τσεχία (Ντούσαν Ούριν): Κούμπα, Χόρνακ, Κάντλετς, Ράντα, Νέμετσεκ, Νέμετς (84′ Κουμπίκ), Νοβότνι, Πομπόρσκι, Νέντβεντ, Σμίτσερ (46′ Μπέργκερ), Ντρουλάκ (70′ Κοτούλεκ).
Ημερομηνία: Τετάρτη 26 Ιουνίου.
Φάση: Ημιτελικά.
Γήπεδο: Όλντ Τράφορντ, Μάντσεστερ.
Θεατές: 43.877.
Διαιτητής: Λέζλι Μότραμ (Σκωτία).
Πέναλτι: Ζιντάν, Τζορκαέφ, Λιζαραζού, Γκερέν, Μπλαν, Πεντρός Χ – Κουμπίκ, Νέντβεντ, Μπέργκερ, Πομπόρσκι, Ράντα, Κάντλετς
Γαλλία-Τσεχία 5-6 πέν. (0-0 κ.α, 0-0 παρ.):
Τα δευτερόλεπτα από το, άτεχνα κι αδύναμα, εκτελεσμένο πέναλτι του Ρεϊνάλ Πεντρός, που ως ακαριαία αντίδραση εικονοποιούσε χωρίς δημοσιογραφική υπερβολή το “τραβάει τα μαλλιά του”, πλούσια αν μη τι άλλο, για τον αποκλεισμό-καταδίκη ενός ποδοσφαιρικού έθνους αλυσοδεμένου για χρόνια από το παρελθόν του, έμελλε να πυροδοτήσουν την έναρξη της μετατόπισης του τότε ποδοσφαιρικού πλανήτη. Ενός ποδοσφαιρικού πλανήτη που ως το 2006 θα είχε πια ως επίκεντρο τη Γαλλία του Ζινεντίν Ζιντάν.
Νομοτελειακά ο ταχυδυναμικός ακραίος επιθετικός της Ναντ, ατυχής προσωποποίηση μιας ακατάσχετης αναζήτησης φρέσκων ηρώων σ’ ένα ‘πλατινικό’ σύνδρομο που δεν καταπολέμησε η κλάση του Καντονά μηδέ του Ζινολά, μετατράπηκε στη θυσιαζόμενη ψυχή προκειμένου να φυσήξει ούριος άνεμος και οι ‘τρικολόρ’ να ταξιδεύουν από διοργάνωση σε διοργάνωση, ασχέτως επιτυχίας ή αποτυχίας, ως το βασικό φαβορί για την πρωτιά. Αν και 25 ετών ο Πεντρός σχεδόν δεν ξανάπαιξε ποδόσφαιρο έκτοτε. Μέτρησε μόνο σκόρπιες συμμετοχές (Νάπολι, Λιόν, Μονπελιέ, Τουλούζ, Μπαστιά, Αλ Κορ, Μπολμέ), ‘στοιχειωμένος’ από μια κατάρα που κουβάλησε υποχρεωτικά για να λυθούν τα μάγια. Τα λόγια ήταν σωστά, το ξόρκι έδρασε και η Γαλλία, με πηδαλιούχο τον καλύτερο ποδοσφαιριστή της γενιάς του, ελευθερώθηκε, καταφέρνοντας πάρα πολλά και αποτυγχάνοντας σε πολύ λιγότερα.
Αν εκείνο το 0-0 στα 120 λεπτά του ημιτελικού με τους Τσέχους στο Μάντσεστερ είχε ανάποδη κατάληξη και οι Γάλλοι προκρίνονταν στον τελικό και έφταναν στην κορυφή, είναι πιθανό η συνέχεια να ήταν αντιστρόφως ανάλογη. Είναι πιθανό το σχέδιο της αναδιάρθρωσης να καθυστερούσε τόσο από τον Εμέ Ζακέ που δυο χρόνια αργότερα η ομάδα του δεν θα ‘ταν στον ίδιο βαθμό στοχοπροσηλωμένη στην κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου, με όποιο κόστος. Το καθήκον τους το είχαν κάνει στην Αγγλία, παίρνοντας τη ρεβάνς από τους Βούλγαρους.
Τολμούμε να γράψουμε πως η ταυτόχρονη απουσία του Ντεσάμπ και του Καρεμπέ από τον άξονα, με συνέπεια ο Ντεσαγί να μετατεθεί αναγκαστικά στα χαφ (από το κέντρο της άμυνας) και ο βετεράνος Ρος από τον πάγκο να γίνει ο δεύτερος στόπερ δίπλα στον Μπλαν (με τις χαμηλές κάλτσες), ήταν μια ‘ευεργετική’ συνθήκη που έλαβε τη μορφή παλίρροιας και μέσα σ’ ένα δίωρο ποδοσφαίρου έπνιξε τις φιλοδοξίες των ‘τρικολόρ’ στη διοργάνωση. Οι περιστροφικές, γύρω από τον άξονά του, κινήσεις του Ζιντάν αφθονούσαν και η υπερδραστήρια φιγούρα του Τζορκαέφ προκαλούσε ρήγματα, αλλά έρχονταν σε πλήρη αντιδιαστολή με την έλλειψη βοηθειών από τον αναιμικό Γκερέν (ίδιος ο Μιχάλης Καψής) και την ανεπάρκεια του Λοκό – ενός φορ χειρότερου σ’ αυτό που ο Γκιβάρς πήρε άριστα το 1998 ανοίγοντας χώρους, προτού ωριμάσει ο Ανρί, βρεθεί ο Μπενζεμά και έρθει ο Ζιρού ή ο Γκριεζμάν. Καθόλου τυχαίο πως ο Τσέχος Ντρούλακ, ο 34χρονος φορ της Πέτρα Ντρνόβιτσε, δούλευε πιο ωφέλιμα για το σύνολό του, αν και αποκομμένος από τους υπόλοιπους δέκα.
Ούτως ή άλλως ο Ούριν, άνευ Σουσοπάρεκ -Μπέιμπλ εξ αρχής προτού χάσει τον Σμίτσερ με τραυματισμό στο κεφάλι, δεν είχε λόγο να ρισκάρει ολωσδιόλου και το 3-6-1 υπηρετούσε πιστά μια αμυντική τακτική αναχαίτισης και εξουδετέρωσης του αντιπάλου. Ακόμη και ο Νέντβεντ, σε έκδοση Πάτρικ Σουέιζι, ήταν ένας dirty dancer όταν χρειαζόταν να επέμβει κόβοντας σαν δρεπανηφόρο την επέλαση του Λιζαραζού από τ’ αριστερά (77′). Μόνο ο Μπέργκερ, σε βερσιόν Τζόνι Θεοδωρίδη από σχολική ταινία, δεν έβαζε τα πόδια του στη φωτιά, με συνέπεια οι Γάλλοι σπανίως να πατούν περιοχή και τα σουτ από το ύψος ή λίγο έξω απ’ αυτήν να είναι οι μοναδικές πηγές ‘βιωσιμότητας’. Απλώς το οριζόντιο δοκάρι δεν επέτρεψε στον Τζορκαέφ να πανηγυρίσει (62′).
Οι Τσέχοι έψαχναν τα πέναλτι, το 0-0 δεν διαφοροποιήθηκε παρά τη μεγάλη χαμένη ευκαιρία του Μπλαν στο 118′ και το μία άστοχη εκτέλεση (από τον Πεντρός) στις δώδεκα που χτυπήθηκαν συνολικά έγινε το ‘point zero’ μιας ολόκληρης ποδοσφαιρικής εποχής, ο κύκλος της οποίας ήταν όση η περίμετρος του κεφαλιού του Ζιζού, τη στιγμή που σαν πολιορκητικός κριός εφορμούσε στο στήθος του Ματεράτσι.
Ο ήρωας της ημέρας: Μπερνάρ Λαμά
Ας αφήσουμε τον Πεντρός στην ησυχία του. Άλλωστε και ο Γάλλος τερματοφύλακας ανήκε στους ηττημένους της βραδιάς. Έσκυψε αντίστοιχα το κεφάλι κι αποχώρησε περίλυπος για τ’ αποδυτήρια βλέποντας τους αντιπάλους του να πανηγυρίζουν έξαλλα. Δεν θα ‘λεγες, μάλιστα, πως στα 120 λεπτά του αγώνα χρειάστηκε να επέμβει και να γλιτώσει την ομάδα του. Οι σωστές τοποθετήσεις του και το μακρύ κορμί του αρκούσαν απλώς για να προφυλάξει την εστία του όσο οι Τσέχοι έμεναν πίσω από την μπάλα και άφηναν αυτόν τον δύσμοιρο Ντρούλακ (αφού έλειπε ο Κούκα) να βολοδέρνει μπροστά. Φιάσκο και η διαδικασία των πέναλτι για τον Λαμά, αφού στις 6 φορές έπεσε σωστά στις 2 άνευ αποτελέσματος. Σ’ αντίθεση με τη επέμβασή του στην ίδια διαδικασία με τους Ολλανδούς, μία φάση πριν.
Τότε, προς τι το βραβείο; Γιατί όχι στον Μίροσλαβ Κάντλετς; Τον κάπτεν-λίμπερο των Τσέχων και παίκτη που χτύπησε εύστοχα το τελευταίο πέναλτι, αφού πρώτα ο Πεντρός είχε χάσει το δικό του. Ή στον Πετρ Κούμπα; Το #1 των θριαμβευτών, αυτόν που μάντεψε τις έξι πλευρές των χτυπημάτων των Γάλλων και έδιωξε με τα πόδια το τελευταίο τους.
Ο Λαμά δεν ήταν ο ήρωας με την ακριβή ερμηνεία που συνοδεύει το λήμμα στα λεξικά. Ο Λαμά, κυρίες και κύριοι, στεκόταν κάτω τον καλοκαιρινό ήλιο με φόρμα και χοντρό φούτερ (όπως και σ’ όλο το τουρνουά). Φόρμα κατάμαυρη μακριά ως τον αστράγαλο, με πινελιές του λευκού. Φετίχ για κάμποσους τερματοφύλακες των 90s, αλλά στα τέλη Ιουνίου ήταν σκέτη παράνοια. Το μαρτύριο στο οποίο υπέβαλε τον εαυτό του για περισσότερες από 2 ώρες τον κατατάσσει αυτομάτως μεταξύ των μορφών εκείνων που μένουν αναλλοίωτες στο χρόνο. Σαν τον Βαγγέλη Χοσάδα ένα πράγμα.
Με καταγωγή από τη Γουινέα και παιδικά χρόνια στα αρχέγονα εδάφη των προγόνων του, διέβη πολλά στάδια αμφισβήτησης της αξίας του έως ότου φτάσει να είναι ο βασικός γκολκίπερ της Παρί Σεν Ζερμέν (αντί του Ζοέλ Μπατς) και μαζί των ‘τρικολόρ’, καταφέρνοντας στα 33 του να ψηφιστεί ο κορυφαίος τερματοφύλακας της διοργάνωσης, χωρίς επί της ουσίας να είναι. Τον προστάτευαν σ’ όλο το τουρνουά ο Μπλαν, ο Ρος, ο Ντεσαγί, ο Ντεσάμπ, ο Καρεμπέ. Ήταν πάντως τόσο cool φυσιογνωμία και τύπος του ωχ αδερφέ μου που την επόμενη σεζόν ελέγχθηκε θετικός σε κάνναβη και έχασε τη θέση του από τον Μπαρτέζ. Λίγο τον ένοιαξε, αφού θα έφερε κανονικά τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή και του πρωταθλητή Ευρώπης, διαδοχικά ως το 2000.
Γιατί θα το θυμόμαστε το 2096
Ορόσημο θα ήταν το ματς 100 χρόνια μετά τη λήξη του. αν ο Ζινεντίν Ζιντάν, πάστα μεγάλου παίκτου αλλά άγουρος ακόμη στην πρώτη διεθνή διοργάνωση που λάμβανε μέρος, κουβαλούσε τη Γαλλία ως το τέλος της διαδρομής. Τα ‘κανε τα τσαλίμια του, τις θαυμαστές γυροβολιές γύρω από τον εαυτό του με την μπάλα κολλημένη στο πόδι του για να ξεμαρκαριστεί ζαλίζοντας όσους τον περιτριγύριζαν για να του κλέψουν τις μπάλες, και δεν του έλειπαν οι μεταβιβάσεις ακριβείας, αλλά χανόταν κατά διαστήματα στο χορτάρι σαν ήρωας από το “Αγάπη μου, συρρίκνωσα τα παιδιά”. Δεν ήταν ντούρος ακόμη, λύγιζε από το βάρος. Ούτε η Γαλλία ήταν καθόλα έτοιμη για την ανάβαση στο Έβερεστ.
Ωστόσο θα συμφωνήσουμε όλοι μαζί πως για την ελληνική επιχειρηματολογία δουλεύει ως το καλύτερο αντιπαράδειγμα του θεωρήματος των Τσέχων ότι ο αποκλεισμός τους στον ημιτελικό του 2004 από το “αργυρό γκολ” του θεού Δέλλα ήταν μία από τις πιο βαρυσήμαντες αδικίες στην ιστορία του παγκόσμιου ποδοσφαίρου. Όχι δα. Αντίστοιχα έπραξαν αυτοί 8 χρόνια νωρίτερα. Διέθεταν ένα σύνολο με φτασμένους ποδοσφαιριστές με εμπειρία από Παγκόσμιο Κύπελλο μάλιστα (που έπαιζαν κυρίως στη Γερμανία) και μερικά μελλοντικά αστέρια του ευρωπαϊκού στερεώματος (Νέντβεντ, Πομπόρσκι, Μπέργκερ, Σμίτσερ), αλλά στον ημιτελικό με τους Γάλλους έπαιξαν όπως άρμοζε σ’ ένα αουτσάιντερ: πίσω από την μπάλα, με αλληλοκαλύψεις και σωστά τρεξίματα, ψάχνοντας στην κόντρα τις στιγμές τους. Η τύχη τούς ευνόησε (δοκάρι Τζορκαέφ, χαμένη ευκαιρία Μπλαν, κακό πέναλτι Πεντρός) και πανηγύρισαν όχι άδικα την πρόκριση. Απλώς αυτοί δεν είχαν Χαριστέα στον τελικό που ακολούθησε με τους Γερμανούς.
C’ est la vie που λένε και οι Γάλλοι.
Δείτε όλα τα κείμενα του Contra.gr από το rewatch του Euro 1996.
