Ο πρόεδρος της Εφές έφερε εξάρες
Η Εφές ξόδεψε πάνω από 300 εκατομμύρια δολάρια, περίμενε 18 χρόνια να πάει σε ένα φάιναλ-φορ, μέχρι που ο ζάμπλουτος πρόεδρος της, Τουντσάι Οζιλχάν, έριξε την ζαριά του Εργίν Αταμάν και έφερε εξάρες...
Τη σεζόν 2017-18, η Εφές είχε τερματίσει τελευταία στην βαθμολογία της Ευρωλίγκας (ρεκόρ 7-23) σε μια από τις πιο απογοητευτικές σεζόν της ιστορίας της. Στο Αμπντί Ιπεκτσί πήγαιναν τρεις κι ο κούκος, η μπλε ομάδα βρισκόταν σε πλήρη παρακμή και ο ιδιοκτήτης Τουντσάι Οζιλχάν, έπαιζε το χαρτί του Εργκίν Αταμάν. Ο ζάμπλουτος επιχειρηματίας δεν είχε πολλές επιλογές, εμπιστεύτηκε ένα “παιδί” της ομάδας (ο Αταμάν ξεκίνησε την προπονητική του καριέρα ως βοηθός του κορυφαίου Αϊντίν Ερς) κάνοντας και την προσευχή του στον Αλάχ.
Τρία χρόνια μετά, το χαρτί αποδείχθηκε άσος μπαστούνι, την τρομερή Εφές του 2020 την σταμάτησε μόνο ο κορωνοϊός. Φέτος η τουρκική ομάδα θέλει να πάρει αυτό που έμοιαζε σίγουρο πέρσι. Στην Κολωνία, στο τέλος του μήνα, το κλαμπ από την Κωνσταντινούπολη μοιάζει με το απόλυτο φαβορί και θέλει να γίνει το δεύτερο τουρκικό (μετά τη Φενέρ) που θα κατακτήσει το ιερό δισκοπότηρο της Euroleague.
Η Εφές Πίλσεν όπως λεγόταν, ήταν η πρώτη ομάδα από την Τουρκία που πήρε ευρωπαϊκό Κύπελλο. Το Κόρατς του 1995 όταν με 31π του Πέταρ Ναουμόσκι πήρε μια διαφορά 8π στον πρώτο αγώνα, που διαφύλαξε σαν κόρη οφθαλμού στον επαναληπτικό του Μιλάνου, όπου η Στεφανέλ του Ντέγιαν Μποντιρόγκα νίκησε 77-70, υστερώντας ένα πόντο για να κατακτήσει το τρόπαιο. Δυο χρόνια νωρίτερα, στο Τορίνο, είχε παίξει στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων, στο επεισοδιακό ματς με τον Άρη και τη νίκη της ελληνικής ομάδας με 50-48.
Μαζί με την Ούλκερ ήταν οι αναδυόμενες δυνάμεις του τουρκικού μπάσκετ στην δεκαετία του 90 και οι συμμετοχές της στη Θεσσαλονίκη και στο Παρίσι (της Σουπρολίγκας) στα φάιναλ-φορ που κέρδισαν Παναθηναϊκός και Μακάμπι αντίστοιχα, προοιώνιζαν μια ανάλογη πορεία μετά το μιλένιουμ. Η ομάδα, λόγω της νομοθεσίας στην Τουρκία για το αλκοόλ και τα τσιγάρα, έγινε Αναντολού Εφές, όπως είναι και η ονομασία ολόκληρου του γκρουπ των επιχειρήσεων του Τουντσάι Οζιλχάν, αλλά το φάιναλ-φορ παρέμενε όνειρο μέχρι το 2018, όταν έσπασε η … κατάρα 18 ετών κι αφού ο ιδιοκτήτης της ομάδας είχε ξοδέψει πάνω από 300 εκατομμύρια δολάρια!
Έχοντας σπουδάσει στην Αμερική, ο 73χρονος Οζιλχάν ξεκίνησε να εργάζεται στο γκρουπ το 1977. Ένα χρόνο νωρίτερα η Εφές Πίλσεν είχε “απορροφήσει” (λόγω οικονομικών προβλημάτων) το σύλλογο Καντικόι Σπορ (απ’ αυτόν προέρχεται το αστέρι στο έμβλημα της Εφές) και η ανάπτυξη της εταιρείας έμοιαζε συνυφασμένη και με το μπάσκετ.
Το 1984 ο Οζιλχάν έγινε εκτελεστικός διευθυντής, ενώ από το 2007 είναι και πρόεδρος μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες στην γειτονική χώρα, αφού εκτός από την περίφημη μπύρα Εφές Πίλσεν, το γκρουπ “Αναντολού” εκπροσωπεί εταιρείες όπως η Coca Cola, η Samsung, τα McDonalds, έχει τράπεζα, δραστηριοποιείται στις κατασκευές, ενώ τελευταία έχει αναπτύξει πολλές δουλειές στη Ρωσία και στις βαλτικές χώρες.
Στο μάτι του Ερντογάν
Ο δισεκατομμυριούχος Οζιλχάν είναι πρόξενος της Εσθονίας στην Τουρκία, ενώ για αρκετά χρόνια διατέλεσε πρόεδρος του τουρκικού συνδέσμου βιομηχάνων. Με αυτή την ιδιότητα μάλιστα είχε ζητήσει περισσότερο εκδημοκρατισμό στην Τουρκία, δήλωση που είχε προκαλέσει την οργή του Ρετσέπ Ερντογάν. Δεν θα΄λεγε κανείς ότι οι σχέσεις του με τον Τούρκο πρόεδρο είναι οι καλύτερες δυνατές. Από την στιγμή που ο Ερντογάν αύξησε τη φορολογία στο αλκοόλ, οι πωλήσεις της Εφές άρχισαν να μειώνονται, καθώς οι Τούρκοι προτιμούν να φτιάχνουν μπύρα (και ρακή) στο σπίτι!
Φανατικός οπαδός της Μπεσίκτας (μέλος του συλλόγου και χρηματοδότης του) ο Οζιλχάν αγάπησε το μπάσκετ και το 2017 απέκρουσε ευγενικά την πρόταση συγχώνευσης μαζί της, στα πρότυπα της Φενερμπαχτσέ με την Ούλκερ: “Εμείς είμαστε μια σχολή του μπάσκετ και πραγματικά δεν μας ενδιαφέρει να συγχωνευτούμε με ένα μεγάλο κλαμπ. Έχουμε δεχθεί πολλές προσφορές και στο παρελθόν από την Μπεσίκτας. Ξέρετε ότι αγαπώ αυτή την ομάδα, είμαι μέλος της και ο Φικρέτ Ορμάν (αφεντικό τότε της Μπεσίκτας) τυγχάνει πολύ καλός φίλος μου. Δεν μας ενδιαφέρει, όμως, να απορροφηθούμε από ένα μεγάλο σύλλογο και ουσιαστικά να εξαφανιστούμε. Πιστεύουμε στο πρότζεκτ της Ευρωλίγκας και είμαστε συνεπείς σε αυτό που κάνουμε, όλα αυτά τα χρόνια…”
Λέγεται, πάντως, ότι πριν από δώδεκα χρόνια (το 2008) ήταν ο Οζιλχάν αυτός που πλεύρισε την Μπεσίκτας για συγχώνευση, αλλά τότε εισέπραξε αρνητική απάντηση. Αυτό, πάντως, δεν τον εμπόδιζε να βάζει βαθιά το χέρι στην τσέπη, σπαταλώντας κάθε χρόνο 15-20 εκατομμύρια δολάρια. Εμπιστεύτηκε κορυφαίους προπονητές όπως ο Ντούσαν Ίβκοβιτς, ο Ντέιβιντ Μπλατ, ο Βέλιμιρ Περάσοβιτς, συνεργάστηκε με δυο Έλληνες κόουτς (Ηλίας Ζούρος, Βαγγέλης Αγγέλου) είχε διαθέσιμους τους καλύτερους Τούρκους, Οκτάι Μαχμούτι, Ουφούκ Σαρίτσα και βέβαια τον Εργκίν Αταμάν.
Ντόλτσε βίτα με τον Αταμάν
Ο “Ιταλός” όπως έλεγαν παλιότερα τον 55χρονο κόουτς, λόγω της θητείας του στην Ιταλία (Κύπελλο Σαπόρτα με τη Σιένα το 2002), διατηρούσε πάντα καλές σχέσεις με τον Οζιλχάν, με τις κακές γλώσσες να λένε ότι μαζί έχουν σαρώσει τη νυχτερινή Κωνσταντινούπολη, σε πριβέ πάρτι στα διάσημα κλαμπ της Πόλης. Τη διετία 2008-10, στο δεύτερο πέρασμά του από την Εφές δεν είχε κάνει τίποτε σπουδαίο, είχαν προκύψει και διάφορα θέματα με τις γυναίκες της ζωής του, η τρίτη και φαρμακερή θητεία του, όμως, δικαίωσε τις προσδοκίες και τα όνειρα του Οζιλχάν. Πριν από λίγες μέρες συμφώνησε να μείνει άλλα δυο χρόνια στον πάγκο της ομάδας.
Τον Αταμάν, όταν στο φάιναλ-φορ της Βιτόρια άρχισαν να τον βρίζουν οι οπαδοί της Φενέρ, υπερασπίστηκε ο Ιζέτ Οζιλχάν, γιος του προέδρου, ορμώντας στην εξέδρα των αντιπάλων, με τη σύζυγό του, Γιασεμίν (ηθοποιός στη γειτονική χώρα) να προσπαθεί να σβήσει τη φωτιά.
Ο πρόεδρος Οζιλχάν έχει τρία παιδιά, αλλά ο Ιζέτ είναι αυτός που ασχολείται περισσότερο με την Εφές, πάει στο γήπεδο και όπως βλέπετε είναι ιδιαίτερα εκδηλωτικός.
Ο Αταμάν (και με τις επιλογές του αλλά και με τον εκρηκτικό χαρακτήρα του) κατάφερε να γίνει το αντίπαλον δέος του Ζέλικο Ομπράντοβιτς, με τον οποίο “μονομάχησε” ουκ ολίγες φορές τα προηγούμενα δυόμισι χρόνια, με φοβερές ατάκες και σκηνές απείρου κάλλους. Η διπλή νίκη (στον ημιτελικό φάιναλ-φορ και στον τελικό του πρωταθλήματος του 2019) ήταν ένας προσωπικός θρίαμβος του Εργκίν, αλλά και μια μεγάλη δικαίωση για τον πρόεδρο Οζιλχάν, που λέγεται ότι είχε πλησιάσει τον “Ζοτς”, πριν αυτός συμφωνήσει με την Φενέρ. Η Εφές ήταν έτοιμη να του δώσει γη και ύδωρ (δηλαδή το τεράστιο μπάτζετ που είχε ζητήσει) όμως ξαφνικά εμφανίστηκε η Φενέρ και ο Ομπράντοβιτς συντάχθηκε μαζί της.
Η σχέση με τον Ντούντα
Περιπετειώδης ήταν η σχέση του Οζιλχάν με τον Ντούσαν Ίβκοβιτς. Ο “Ντούντα” πήρε ένα τεράστιο μπάτζετ (50 εκατομμύρια για δυο χρόνια), ενώ πριν αναλάβει είχε στείλει για μισό χρόνο τον Βαγγέλη Αγγέλλου. Είχε μια εξαιρετική επικοινωνία με τον πρόεδρο της Εφές, μέχρι που τα αποτελέσματα άρχισαν να μην συνάδουν με το … μπάτζετ της ομάδας. Στο τέλος, όμως, όχι μόνο δε μιλούσαν, αλλά ο Σέρβος κόουτς εξαπέλυσε εναντίον του πολύ σκληρή επίθεση. Όταν μετά από την ήττα κόντρα στη Φενέρ του κοινοποιήθηκε η απόλυση, ο Ίβκοβιτς σχολίασε: “Ο πρόεδρος μου έλεγε πάντα ότι έπρεπε να κερδίσουμε τη Φενέρ. Σήμερα, ήρθε μαι μου είπε “Κόουτς συγχαρητήρια, έχασες και πάλι από μια ομάδα που έχει μικρότερο μπάτζετ από εμάς…” Προσπάθησα να κάνω τα πάντα για να καταλάβει ο πρόεδρος πώς έχουν την πράγματα, ωστόσο χρειάζεται τουλάχιστον 10 χρόνια ακόμα για να τα κατανοήσει. Του είπα ότι όλοι μπορούν να μου ασκούν κριτική, αλλά ξεπέρασες τα όρια με τη συμπεριφορά σου”.
Τρία χρόνια μετά ο Τουντσάι Οζιλιχάν διαπίστωνε ότι στη Φερνάντο Μπουέσα Αρένα η θέση του ήταν δίπλα-δίπλα με τον Ντούντα! Άλλαξε γρήγορα τη θέση για να αποφύγει μια … δυσάρεστη συνάντηση.
Οι παίκτες περνούσαν και έφευγαν άπραγοι όλα αυτά τα χρόνια και μέχρι να βρεθεί ο κορμός της Εφές που παραμένει σχεδόν αναλλοίωτος για τρίτη συνεχόμενη σεζόν. Στα +300 εκατομμύρια δολάρια, που έχει σπαταλήσει το αφεντικό της μπύρας στην Τουρκία, περιλαμβάνονται ορισμένα από τα σπουδαιότερα ονόματα του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Από το 2000 και μετά, περισσότεροι από 100 μπασκετμπολίστες, έχουν φορέσει τις μπλε φανέλες, ανάμεσά τους και τρεις Έλληνες (Μιχάλης Κακιούζης, Κώστας Βασιλειάδης, Στράτος Περπέρογλου). Σχεδόν κάθε χρόνο, οι αλλαγές ήταν συνεχόμενες.
Από την ομάδα του 2017-18, ο Αταμάν κράτησε μόλις τέσσερις: Μπαλμπάι, Σίμον, Μότουμ και Ντάνστον. Το καλοκαίρι του 18, οι κινήσεις ήταν η μία καλύτερη από την άλλη. Σπάνια στο χτίσιμο μιας ομάδας έγιναν τόσο σωστές επιλογές τα τελευταία χρόνια: Σέιν Λάρκιν, Βασίλιε Μίτσιτς, Ροντρίγκ Μπομπουά, Τζέιμς Άντερσον, Τίμπορ Πλάις, Σερτάν Σανλί και Αντριάν Μοερμάν. Η Εφές με τον Σίγκλετον να παίρνει τη θέση του Μότουμ, απέκτησε ένα πανίσχυρο ρόστερ, το καλύτερο που είχε ποτέ. Αυτό που την οδήγησε στον τελικό της Βιτόρια το 2019, στην κατάκτηση δυο συνεχόμενων τίτλων στην Τουρκία (πέρσι χωρίς πλέι-οφ) και σε 46 νίκες σε 62 αγώνες κανονικής περιόδου την τελευταία διετία στην Ευρωλίγκα.
Η μπύρα έβγαλε, εν τέλει, ωραίο αφρό…
