Ο υπολογισμός των εσόδων από το Champions League

Τη φετινή σεζόν, στο άνοιγμα νέου κύκλου 3ετίας με καλύτερες συμφωνίες, η ευρωπαϊκή συνομοσπονδία μοίρασε 500.700.000 ευρώ στις 32 ομάδες που συμμετείχαν στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση ως πριμ και 409.600.000 ευρώ από έσοδα που προκύπτουν από την εκμετάλλευση των τηλεοπτικών και εμπορικών δικαιωμάτων, χορηγούς και βελτιωμένες τηλεοπτικές συμβάσεις.

Σύμφωνα με τους κανονισμούς, το 75% των συνολικών εσόδων της UEFA για τη διοργάνωση μέχρι το ποσό των 530.000.000 ευρώ καταλήγει στους συλλόγους και το υπόλοιπο 25% στην συνομοσπονδία, για να καλύψει λειτουργικά κόστη και πληρωμές αλληλεγγύης σε ομοσπονδίες, συλλόγους και πρωταθλήματα.

Στα έσοδα που προκύπτουν πέραν του ορίου που έχει θεσπιστεί, το 82% πηγαίνει εκ νέου στους συλλόγους που συμμετέχουν στο Champions League, ενώ το υπόλοιπο 18% στην UEFA.

Η κατανομή των εσόδων δεν σταματά εκεί. Το περιβόητο market pool, η αναλογική αξία της τηλεοπτικής αγοράς κάθε χώρας των συλλόγων που λαμβάνουν μέρος στο Champions League, αποφέρει σημαντικά έσοδα στις ομάδες. Αυτά, βέβαια, σχετίζονται με τα οικονομικά μεγέθη κάθε χώρας όσον αφορά στο τηλεοπτικό πεδίο (πχ. η Αγγλία είναι η χώρα με τα μεγαλύτερα τηλεοπτικά συμβόλαια, άρα τα μεγαλύτερα έσοδα σε αυτήν την κατηγορία), καθώς και στον αριθμό των συλλόγων από τις οποίες εκπροσωπείται η κάθε χώρα και κατά συνέπεια διανέμονται τα χρήματα.

Το colpo grosso της UEFA

Ο οικονομικός "κολοσσός" που ακούει στο όνομα UEFA, με έσοδα για το 2011-2012 που έφτασαν τα 2.795.751.000 ευρώ και καθαρά κέρδη 128.765.000 ευρώ για το ίδιο οικονομικό έτος, έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα σύστημα ρεαλιστικής ανάπτυξης της ίδιας και πλασματικού πλουτισμού των συλλόγων, το οποίο αφήνει ικανοποιημένους τους πάντες.

Τη στιγμή που οι ισολογισμοί της παρουσιάζουν ολοένα αυξανόμενα καθαρά κέρδη και έχει καταφέρει να γίνει "αιμοδότης" των ομοσπονδιών και βασικό στήριγμα αρκετών συλλόγων με προγράμματα επιχορηγήσεων που πλησιάζουν τα 650.000.00 ευρώ, η UEFA εκμεταλλεύεται την επένδυση των πριμοδοτήσεων της προς τους συλλόγους σε έμψυχο δυναμικό.

Η υπερκοστολόγηση των ποδοσφαιριστών στις μεταγραφικές περιόδους δεν αποτρέπουν τους σπόνσορες και φυσικά τις τηλεοράσεις από το να καταβάλλουν όλο και μεγαλύτερα ποσά, τα οποία σε μεγάλο τους μέρος καταλήγουν - επιστρέφουν στην UEFA. Ο κύκλος αυτός ευνοεί την ευρωπαϊκή συνομοσπονδία, τη στιγμή που οι πρόεδροι των ομάδων ξοδεύουν τα τεράστια έσοδα από το Champions League μόλις σε ένα-δυο παίκτες, λόγω της υπεραξίας τους.

Με λίγα λόγια, το... τυρί της UEFA είναι ένα ελκυστικότατο προϊόν, το οποίο έχει διαμορφωθεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να ανταπεξέρχεται ακόμα και σε... συνασπισμό δυνάμεων όπως ήταν η πάλαι ποτέ G14. Η ευρωπαϊκή αρχή αντέχει στις πιέσεις, έχει περιθώρια να... αδειάζει προσωρινά τα ταμεία της κάθε Μάιο προς όφελος των ομάδων που συνθέτουν το ξεχωριστό προϊόν της, αφού το καλοκαίρι, οι νέες συμφωνίες και οι νέοι χορηγοί θα τα ξαναγεμίσουν. Εξάλλου, είναι γνωστό, money makes the world go round...

Τα δυσθεώρητα έσοδα των συλλόγων

Η UEFA προφυλάσσει το προϊόν της σε κάθε επίπεδο και γι' αυτό έχει θεσπίσει σημαντικές πληρωμές ακόμα και στους προκριματικούς γύρους. Ετσι, διατήρησε την καταβολή 55.000.000 ευρώ (2.100.000 ανά σύλλογο) από τα μικτά εμπορικά έσοδα στις ομάδες των πλέι οφ.

Το σύστημα αλληλεγγύης της συνομοσπονδίας προβλέπει σημαντικά ποσά και για τους προκριματικούς γύρους. Κάθε πρωταθλητής χώρας που δεν καταφέρνει να προκριθεί στη φάση των ομίλων, αποζημιώνεται με 200.000 ευρώ. Επιπροσθέτως, κάθε ομάδα συμμετείχε στον 1ο και στον 2ο προκριματικό γύρο, εισέπραξε 140.000 ευρώ (για κάθε γύρο), εφόσον δεν προκρίθηκε στους ομίλους. Τέλος, κάθε ομάδα που αποκλείστηκε στον 3ο προκριματικό γύρο, είτε από το μονοπάτι των πρωταθλητών είτε από το μονοπάτι των μη πρωταθλητών όπως ο Παναθηναϊκός, εισέπραξε επίσης 140.000 ευρώ.

Τα ποσά μπορεί να φαίνονται μικρά, ωστόσο συνήθως δεν πηγαίνουν σε συλλόγους από μεγάλα πρωταθλήματα, αφού αυτές δεν αποκλείονται ή δεν συμμετέχουν σε προκριματικά. Οι πρωταθλήτριες Ισλανδίας, Λιθουανίας, Λουξεμβούργου (τυχαία παραδείγματα) αντιμετωπίζουν αυτά τα ποσά ως... μάννα εξ ουρανού, σε σχέση με τα οικονομικά μεγέθη τους και με αυτόν τον τρόπο (συν τις επιχορηγήσεις της UEFA απευθείας προς τις εγχώριες ομοσπονδίες), διατηρείται "ζωντανό" το ποδόσφαιρο σε κράτη που δεν φημίζονται για τις επιτυχίες τους σε αυτό το άθλημα.

Για όλες τις υπόλοιπες ομάδες, υπάρχουν οι "χρυσοφόροι" όμιλοι του Champions League, οι οποίοι γέμισαν για ακόμα μία σεζόν τα ταμεία τους με 3 ξεχωριστούς τρόπους:

1. Τα προκαθορισμένα έσοδα

Οι 32 συμμετέχουσες στην τελική φάση της διοργάνωσης μοιράζονται 500.700.000 ευρώ με προκαθορισμένο τρόπο. Η συμμετοχή και μόνο στους ομίλους αποφέρει 8.600.000 ευρώ σε κάθε μία ομάδα. Για πρώτη φορά τη φετινή σεζόν το ποσό αυτό παίρνει ενιαίο χαρακτήρα (πριμ βάσης) και δεν χωρίζεται σε πριμ συμμετοχής και πριμ ανά αγώνα, που ίσχυε μέχρι τώρα.

Από εκεί και πέρα, υπάρχουν τα πριμ απόδοσης. Κάθε νίκη στη φάση των ομίλων αποφέρει 1.000.000 ευρώ, ενώ κάθε ισοπαλία τα μισά χρήματα, ήτοι 500.000 ευρώ. Ως εκ τούτου, μία ομάδα θα αποχωρήσει από τη διοργάνωση με μίνιμουμ έσοδα από αυτήν την κατηγορία ύψους 8.600.000 ευρώ (το πριμ βάσης).

Εάν μία ομάδα, όμως, φτάσει μέχρι την κατάκτηση του τροπαίου όπως η Μπάγερν Μονάχου, θα εξασφαλίσει μέχρι και 37.400.000 ευρώ από αυτά τα έσοδα. Η πρόκριση στη φάση των 16 αξίζει 3.500.000 ευρώ, εκείνη στα προημιτελικά ανταμείβεται με 3.900.000 ευρώ και στα ημιτελικά με 4.900.000 ευρώ. Όσο για το ζευγάρι του τελικού, η ηττημένη Ντόρτμουντ εισέπραξε 6.500.000 ευρώ για το παιχνίδι του Λονδίνου, ενώ οι νικητές Βαυαροί πήραν 10.500.000 ευρώ.

Σημειώνεται ότι η Μπάγερν θα αυξήσει περαιτέρω τα έσοδά της από τη φετινή πορεία στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, μέσω του ευρωπαϊκού Σούπερ Καπ που θα δώσει με αντίπαλο την Τσέλσι, αφού ο νικητής εισπράττει 3.000.000 ευρώ και ο ηττημένος 2.200.000 ευρώ.

2. Το άγνωστο market pool

Αυτά, όμως, είναι τα προκαθορισμένα έσοδα μιας ομάδας, αφού η πορεία του στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση κρύβει επιπλέον χρήματα, υπό τον όρο "market pool". Τα ποσά αυτά μοιράζει η UEFA στις 32 ομάδες και το ύψος τους σχετίζεται με την τηλεοπτική αγορά της κάθε χώρας. Στο σύνολό τους για τη σεζόν 2012-2013 έφτασαν τα 409.600.000 ευρώ που μοιράζονται ως πριμ στις ομάδες, ωστόσο η διανομή τους είναι πιο περίπλοκη.

Στο διαμοιρασμό τους στους εκπροσώπους κάθε χώρα υπολογίζεται αρχικά ο... αριθμός τους. Τα έσοδα, φυσικά, αυξάνονται όσο λιγότεροι είναι οι εκπρόσωποι μιας χώρας κι αν πρόκειται για χώρες όπως η Ελλάδα (Ολυμπιακός), η Κροατία (Ντιναμό Ζάγκρεμπ), το Βέλγιο (Άντερλεχτ), η Ολλανδία (Άγιαξ), η Δανία (Νόρτζελαντ), η Λευκορωσία (ΜΠΑΤΕ Μπορίσοφ), η Σκοτία (Σέλτικ), η Τουρκία (Γαλατάσαραϊ) και η Ρουμανία (Κλουζ) που φέτος είχαν μία ομάδα στους ομίλους, τα κέρδη δεν μοιράζονται, αλλά καταλήγουν σε ένα ταμείο.

Το ήμισυ των χρημάτων του market pool μοιράζεται αναλόγως με τη θέση στην οποία έχουν τερματίσει στο προηγούμενο πρωτάθλημα οι εκπρόσωποι μιας χώρας, όταν μιλάμε για χώρα που έχει τουλάχιστον 2 ομάδες στη διοργάνωση. Ως εκ τούτου, το ποσοστό που αντιστοιχεί στις πρωταθλήτριες είναι μεγαλύτερο από τις δευτεραθλήτριες κ.ο.κ.

Στο υπόλοιπο 50%, τα έσοδα διανέμονται αναλόγως με τους αγώνες που έδωσε κάθε ομάδα από κάθε χώρα, αρχής γενομένης από τη φάση των ομίλων. Έτσι, για παράδειγμα, η Μάντσεστερ Σίτι φέτος δικαιούται το 30% από το μερίδιο που αφορά τη θέση που κατέλαβε στην Premier League 2011-2012, ωστόσο έδωσε 6 ματς στο Champions League, έναντι 8 της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ που παρότι έλαβε το 25% του μεριδίου που αφορά στις θέσεις πρωταθλήματος, συνολικά είχε περισσότερα έσοδα στο market pool (23.200.000 ευρώ έναντι 22.300.000 ευρώ).

3. Υπερκέρδος

Κάθε χρόνο η UEFA προχωράει στον καταρτισμό ενός πλάνου για την σεζόν, ωστόσο υπάρχουν τόσες πολλές παράμετροι, που οι οικονομικοί υπολογισμοί ξεφεύγουν από τα αναμενόμενα νούμερα. Όταν αυτό γίνεται με θετικό πρόσημο σε σχέση με το μπάτζετ που είχε ανακοινωθεί, τότε τα υπερκέρδη μοιράζονται στους συλλόγους, στην UEFA και σε φιλανθρωπίες.

Ο ελληνικός πλουτισμός

Η ελληνική εκπροσώπηση στους ομίλους του Champions League τη φετινή σεζόν αφορούσε στα 6 παιχνίδια του Ολυμπιακού στο 2ο γκρουπ. Οι πρωταθλητές Ελλάδας σημείωσαν 3 νίκες, οι οποίες τους απέφεραν από 1.000.000 ευρώ έκαστη. Μαζί με τα 8.600.000 ευρώ του πριμ βάσης, οι "ερυθρόλευκοι" εισέπραξαν 11.600.000 ευρώ μόνο από τα προκαθορισμένα έσοδα.

Το ποσό του market pool θα καταλήξει εξ ολοκλήρου στους Πειραιώτες, αφού δεν υπήρξε άλλος εκπρόσωπος της χώρας μας στη διοργάνωσης. Την προηγούμενη 3ετία, αυτό το ποσό κυμαινόταν στα 16.000.000 ευρώ και μάλιστα τα χρήματα συγκεντρωνόταν σε έναν σύλλογο, αφού το 2009-2010 και πέρυσι υπήρχε μόνο ο Ολυμπιακός και το 2010-2011 μόνο ο Παναθηναϊκός στους ομίλους.

Φέτος, με την ΕΡΤ να πραγματοποιεί προσπάθεια επαναδιαπραγμάτευσης προς τα κάτω του ποσού των δικαιωμάτων, το ποσό του market pool που θα αποδοθεί στους Πειραιώτες δεν είναι γνωστό, ωστόσο θα προστεθεί στο ήδη αξιοσημείωτο έσοδο των 11.600.000 ευρώ.

Στον παρακάτω πίνακα φαίνονται τα έσοδα (σε εκατομμύρια ευρώ) των ελληνικών ομάδων που έχουν φτάσει στην τελική φάση του Champions League την τελευταία 10ετία.

* Το market pool της φετινής σεζόν δεν έχει γίνει γνωστό γι' αυτό και δεν μπορεί να προκύψει ακριβές σύνολο.