Ιάκωβος Τσακαλίδης: Ο άνθρωπος με τα δύο πρόσωπα!

Το ελληνικό μπάσκετ δεν είναι αθώο του… αίματος των ελληνοποιήσεων. Η… φάμπρικα ξεκίνησε κάπου στις αρχές της δεκαετίας του ’70 με την αθρόα έλευση συμπατριωτών μας από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι περισσότεροι από αυτούς είχαν μακρινές ελληνικές ρίζες, ορισμένοι δεν είχαν την παραμικρή σχέση με την Ελλάδα και κάποιοι άλλοι ήταν όντως ομογενείς. Οι περιπτώσεις έχουν πια καταγραφεί και λίγο ως πολύ ξέρουμε την αλήθεια. Όπως αλήθεια είναι το γεγονός ότι αρκετοί ελληνοποιημένοι έμειναν στην Ελλάδα, αφομοιώθηκαν και αγάπησαν τον τόπο. Πάντως, αξίζει να γράψουμε περισσότερο για ιστορικούς λόγους ότι πολλά πιστοποιητικά ελληνοποίησης παικτών που κυρίως αγωνίστηκαν στον Ολυμπιακό και τον Παναθηναϊκό εκείνης της εποχής εκδίδονταν από την ίδια ελληνική ενορία της Νέας Υόρκης. Αρκούσε μια δωρεά 1000 δολαρίων στο… παγκάρι της ενορίας από τον ενδιαφερόμενο για να πάρει το σχετικό πιστοποιητικό.

Όταν ανακαλύψαμε τον ελληνισμό της Ρωσίας

Αργότερα, άνοιξε μια διαφορετική φάμπρικα με την πολύ πιο κοντινή ενωμένη (ακόμη) Γιουγκοσλαβία. Εδώ πια οι εξελίξεις είχαν κάνει πιο επίσημα και εύκολα τα πράγματα. Οι ομάδες είχαν κατά κόρον εκμεταλλευτεί δύο διατάξεις του Συντάγματος. Η μια αφορούσε τις… υιοθεσίες και η άλλη, ακόμη πιο διαδεδομένη, από την πρώτη αφορούσε την αναγνώριση εξώγαμων τέκνων. Διάφοροι υπερήλικες διαπιστώθηκε ότι είχαν περάσει μια νύχτα στη γειτονική χώρα με κάποια κυρία. Νύχτες που αποδείχθηκαν πολύ… παραγωγικές και ως εκ θαύματος οι καρποί τους ήταν όλοι νεαροί και προικισμένοι μπασκετμπολίστες.

Κάπου εκεί προς τα μέσα της δεκαετίας του ’90 ανακαλύψαμε και τον ελληνισμό της Ρωσίας! Και εμφανίσθηκαν συμπατριώτες μας από κάθε γωνία της διαλυμένης πια Σοβιετικής Ένωσης. Όλοι ψηλοί, όλοι νεαροί και όλοι πολλά υποσχόμενοι ως μπασκετμπολίστες. Από όλες τις περιπτώσεις ελληνοποίησης παικτών στην ιστορία η πιο παράξενη ήταν αυτή του ανθρώπου που έγινε γνωστός ως Ιάκωβος Τσακαλίδης…

Προϊόν του ελληνικού μπάσκετ

Ο Τσακαλίδης εμφανίσθηκε στην Ελλάδα το 1995 ενώ ήδη είχε ανοίξει η αγορά των… ομογενών με τις περιπτώσεις των Ζεβροσένκο και Ζουρπένκο. Και τους τρεις αυτούς παίκτες είχε φέρει στην Ελλάδα ο ίδιος μάνατζερ. Ο Τσακαλίδης ήταν μακράν ο πιο ταλαντούχος της τριάδας των ‘’Ρώσων’’. Και τον άρπαξε ο Μηνάς Γκέκος που τον κράτησε στην ΑΕΚ παρότι ο πιτσιρικάς τότε Τσακαλίδης είχε κάνει περατζάδα από όλες σχεδόν τις μεγάλες Αθηναϊκές ομάδες.

Το 1998 στην πιο ατυχή σχετικά έμπνευση της η ΕΟΚ αποφάσισε να προσθέσει τον Τσακαλίδη στην εθνική ομάδα. Δεν ήταν ο πρώτος ‘’ομογενής’’ ή ομογενής που έπαιξε στην εθνική μας και δεν αποτελούσε το ‘’πρώτο αίμα’’. Το πρόβλημα ξεκίνησε από όσο θυμάμαι από την επιμονή του Γιώργου Βασιλακόπουλου λίγο νωρίτερα να πείσει την ελληνική κοινή γνώμη ότι ο Τσακαλίδης ήταν … προϊόν του ελληνικού μπάσκετ! Επειδή λέει είχε μάθει εδώ μπάσκετ και άρα αυτό το στοιχείο νομιμοποιούσε την ΕΟΚ.

Οι κόντρες εκείνης της εποχής έχουν μείνει στην ιστορία. Το ενοχλητικό στην όλη υπόθεση δεν ήταν το γεγονός ότι ένας μη Έλληνας θα έπαιζε στην εθνική ομάδα. Ούτως ή άλλως είχαν προηγηθεί πολλοί άλλοι. Το ενοχλητικό ήταν η επιμονή του Βασιλακόπουλου να πείσει τους πάντες ότι η ομοσπονδία έπραττε με βάση την ηθική των πραγμάτων. Και να μας βγάλει όλους ψεύτες… Ή τυφλούς αφού προσπαθούσε να πείσει ότι ένας τύπος με σχεδόν τέλειο σώμα, μπόι 2μ.20, ξανθομάλλης και με γαλανά μάτια ήταν… πατριώτης μας!

Εκείνη την εποχή δούλευα στον Αδέσμευτο Τύπο και αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε μια έρευνα για να βρούμε τις αληθινές ρίζες του Τσακαλίδη. Επίσημα ήταν γεννημένος στο Ρουστάβι της Γεωργίας μια πόλη που όντως έχει έντονο ελληνικό στοιχείο και μια μεγάλη παροικία ομογενών. Τα μέσα της εποχής ήταν εξαιρετικά περιορισμένα. Το ίντερνετ ήταν στα σπάργανα (και πολύ αργό…), τα κινητά είχαν μόλις κάνει την εμφάνιση τους. Κάποια στιγμή φτάσαμε σε ένα άνθρωπο της Ρωσικής ομοσπονδίας μπάσκετ διατεθειμένο να βοηθήσει στην έρευνα. Υποστήριζε ότι διέθετε στοιχεία που αποδείκνυαν το αυτονόητο. Δεν μπορεί ένα παλικάρι με τέτοιο κορμί και προσόντα να το ανακάλυψαν πρώτα στην Ελλάδα και να μην είχε παίξει ποτέ μπάσκετ στην αληθινή πατρίδα του. Ο συγκεκριμένος άνθρωπος που δεν ζει πλέον έτυχε να επισκεφθεί την Ελλάδα για κάποιο λόγο. Ας μου επιτραπεί να μην γράψω το όνομα του, δεν έχει πια ούτε σημασία, ούτε νόημα. Τον επισκέφθηκα στο ξενοδοχείο του όπου όταν του είπα ότι η ελληνική ομοσπονδία υποστήριζε ότι ο Τσακαλίδης είχε ασχοληθεί μόνο με την… κολύμβηση στην πατρίδα του και δεν είχε παίξει ποτέ μπάσκετ.

Ο Λέντκοβ και τα 5.000 δολάρια

Μου έδειξε ένα δελτίο αθλητή που υπήρχε στη Ρωσική ομοσπονδία. Ο επονομαζόμενος Ιάκωβος Τσακαλίδης είχε κανονικό δελτίο αθλητή σε ομάδα του Νοβοσιμπίρσκ (ουδεμία σχέση με Γεωργία και Ρουστάβι), λεγόταν Αλεξέι Λέντκοβ και οι Ρώσοι ήξεραν καλά ποιος ακριβώς ήταν. "Δεν μας ενδιαφέρει που θα παίξει στην εθνική Ελλάδος. Τέτοιους έχουμε πολλούς", μου είπε. Είχα τα στοιχεία αλλά ατυχώς το αντίτιμο αγοράς τους ήταν τσουχτερό για να το πληρώσει μια εφημερίδα. Το δελτίο αγοραζόταν αλλά έναντι 5000 δολαρίων. Η συμφωνία δεν έκλεισε ποτέ αφού μια ελληνική εφημερίδα δεν θα έδινε ποτέ τόσα χρήματα για ένα αθλητικό θέμα. Ήξερα όμως όλη την αλήθεια την οποία σταδιακά άρχισα να γράφω και ποτέ δεν τη διέψευσε κάποιος.

Αργότερα με ένα μαραθώνιο τηλεφωνημάτων έφτασα και μέχρι το Ρουστάβι. Μίλησα με τον Ελληνα ιερέα της ορθόδοξης εκκλησίας της πόλης, μια ελληνόφωνη δημοσιογράφο και εκεί αποκαλύφθηκε μπροστά μου όλο το εύρος της ιστορίας. Αυτή είναι άλλη μια αλήθεια στην πολύ παράξενη ιστορία που έμαθα τότε αλλά ποτέ δεν μπόρεσα να γράψω αφού πέραν των δύο μαρτυριών δεν είχα άλλα στοιχεία. Και πιστέψτε με η αλήθεια για την υπόθεση ελληνοποίησης του Τσακαλίδη δεν ήταν μια απλή ιστορία… Μόνο που το… έγκλημα ήταν τέλειο. Τα αρχεία της πόλης είχαν καταστραφεί σε μια πυρκαγιά ή τουλάχιστον έτσι μου είπαν όταν ζήτησα την πιστοποίηση των ισχυρισμών αυτών που είχα μιλήσει. Θα το γράψω ξανά: Το έγκλημα ήταν τέλειο και κανείς δεν μπορούσε να αποκαθηλώσει τον Τσακαλίδη- Λέντκοβ! Ακόμη και σήμερα παρότι ξέρω όλες τις πτυχές της ιστορίας μερικές φορές αμφιβάλλω…

Προσπάθησα να βρω άκρη και στο Νοβοσιμπίρσκ αλλά στάθηκε αδύνατον. Η πόλη που είναι η τρίτη μεγαλύτερη σε πληθυσμό στη Ρωσία βρίσκεται πολύ κοντά στη Σιβηρία και τον μισό τουλάχιστον χρόνο είναι μια ‘’κλειστή’’ πόλη όπου κανείς δεν έχει πρόσβαση μια και οι θερμοκρασίες πέφτουν πολύ κάτω και από το -20. Για αρκετά χρόνια μάλιστα ήταν μέρος ουσιαστικά απαγορευμένο για τους ξένους αφού στέγαζε ένα από τα μεγαλύτερα πυρηνικά εργοστάσια της χώρας.

Το αποικιακό συμβόλαιο και το φιλικό ΑΕΚ-Σανς που δεν έγινε

Τελικά, η δικαίωση αυτής της μαραθώνιας έρευνας ήρθε από τον ίδιο τον Τσακαλίδη όταν αποφάσισε να πάει στο ΝΒΑ και η ΑΕΚ αρνιόταν να του δώσει την ελευθέρας του. Τον είχαν δεσμεύσει με ένα επταετούς διάρκειας σχεδόν αποικιακό συμβόλαιο και ο Γιάννης Φιλίππου, τότε πρόεδρος της ΑΕΚ, δεν δέχτηκε την προσφορά των Φοίνιξ Σανς. Του είχαν προσφέρει ένα εκατομμύριο δολάρια και τις εισπράξεις ενός φιλικού που θα έδιναν οι Σανς στο ΟΑΚΑ με την ΑΕΚ! Ο Τσακαλίδης και οι Σανς προσέφυγαν στην ουδέτερη διαιτησία για την εγκυρότητα του συμβολαίου και η δίκη έγινε στο Λονδίνο. Εκεί με βάση τα πρακτικά της δίκης ο Τσακαλίδης ομολόγησε ότι δεν λέγεται… Τσακαλίδης αλλά Αλεξέι Λέντκοβ και πέτυχε ουσιαστικά την ακύρωση του συμβολαίου του. Στην ουσία δηλαδή η διαιτησία δέχτηκε ότι το συμβόλαιο με την ΑΕΚ ήταν όχι απλά παραβατικό λόγω υπερβολικής διάρκειας αλλά και άκυρο.

Οι Σανς σε ένδειξη καλής θέλησης και για να λήξουν το θέμα χωρίς συνέχεια των δικαστικών αγώνων έδωσαν ένα πολύ μικρότερο ποσό στην ΑΕΚ (γύρω στις 300 χιλιάδες δολάρια) και ο Τσακαλίδης μετακόμισε στο ΝΒΑ παίζοντας εκεί για επτά χρόνια. Στην Ελλάδα ήρθε στη δύση της καριέρας του για να παίξει μια σεζόν στον Ολυμπιακό το 2007 χρησιμοποιώντας για μια ακόμη φορά προς όφελος του την ελληνική υπηκοότητα. Είχε παίξει νωρίτερα με την εθνική και στο Ευρωμπάσκετ του 2003 στη Σουηδία στους τελευταίους αγώνες που κοουτσαρε ο Ιωαννίδης που είχε πιστέψει ότι με τον Τσακαλίδη στο κέντρο της ρακέτας οι αντίπαλες ομάδες θα ένιωθαν… τρομοκρατημένες. Η αλήθεια μέσα στο παρκέ ήταν διαφορετική. Ο Τσακαλίδης πάντοτε ατάλαντος στην επίθεση έμοιαζε με… δέντρο τόσο στην άμυνα, όσο και στην επίθεση και κανείς αντίπαλος κοουτς δεν έκανε τον κόπο να τον ‘’ντουμπλάρει’’ στην άμυνα! Όχι άδικα… Έκλεισε την καριέρα του στο ΝΒΑ με μέσο όρο κάτι λιγότερο από 5 πόντους. Και ποτέ δεν μπόρεσε να αποκτήσει ένα σοβαρό επιθετικό παιχνίδι.

ΥΓ Μοιάζει πολύ παράξενο που ο Τσακαλίδης χωρίς κτυπητούς τραυματισμούς τελείωσε την καριέρα του σε ηλικία μόλις 29 ετών. Μοιάζει παράξενο για όποιον δεν ξέρει την ιστορία του. Η αλήθεια είναι ότι ο Ιάκωβος Τσακαλίδης ήταν όντως 29 ετών το... 2008. Ο Αλεξέι Λέντκοβ που πήρε τη θέση του ήταν αρκετά χρόνια μεγαλύτερος στην πραγματικότητα…

Διαβάστε ακόμη:

Δημήτρης Καρύδας: Coach of the year