NCAA: Μία hardcore κατάσταση!
O Δημήτρης Καρύδας γράφει για το πιο παράξενο και πιο παλιό πρωτάθλημα του κόσμου στο μπάσκετ: το κολεγιακό και παρουσιάζει μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία.
Κάθε χρόνο με το που μπαίνει ο Δεκέμβρης υπάρχει μια μικρή μερίδα μπασκετόφιλων που κάνει…πάρτι! Είναι ο μήνας που ουσιαστικά αρχίζει η κυρίως δράση του κολεγιακού πρωταθλήματος μπάσκετ στην Αμερική του NCAA. Όταν μιλάμε για κολεγιακό πρωτάθλημα είναι βέβαιο ότι αναφερόμαστε σε μια hardcore μπασκετική κατάσταση που αφορά λίγους και... μερακλήδες του μπάσκετ. Ο μέσος φίλαθλος αλλά ακόμη και οι επαγγελματίες του χώρου (προπονητές, παίκτες, δημοσιογράφοι) δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα με ένα πρωτάθλημα στο οποίο μετέχουν 351 ομάδες! Πραγματικό χάος...
Κι όμως ακόμη και αν οι αρνητές του κολεγιακού μπάσκετ το λοιδορούν γιατί συνεχίζει να κρατάει το χρονόμετρο των επιθέσεων στα 35 δευτερόλεπτα, παίζεται σε δύο 20λεπτα ημίχρονο και οι κανονισμοί του μοιάζουν αναχρονιστικοί (ειδικά αυτοί που αφορούν τα ομαδικά φάουλ) η αλήθεια είναι μια: Ότι καινούργιο βγαίνει τεχνικά θα παιχτεί πρώτα σε κάποιο Αμερικάνικο κολέγιο. Οι κολεγιακοί προπονητές είναι γκουρού του μπάσκετ και δίκαια θεωρείται το πρωτάθλημα των προπονητών. Πρώτον, μένουν στη θέση τους δεκαετίες ολόκληρες. Δεύτερον, έχουν τη δυνατότητα να τελειοποιήσουν τα συστήματα και τη φιλοσοφία τους. Τρίτον, έχουν τη σπάνια πολυτέλεια να διαλέγουν παίκτες από μια ατελείωτη δεξαμενή (Αμερικάνικα γυμνάσια αλλά πλέον και χώρες του εξωτερικού) που ταιριάζουν ακριβώς με το μπάσκετ που θέλουν να παίξει η ομάδα τους. Και τέταρτον, μπορεί πολλοί από τους παίκτες-μαθητές τους να είναι μελλοντικά αστέρια του μπάσκετ αλλά στο κολέγιο δεν είναι τίποτε παραπάνω από ερασιτέχνες φοιτητές!
Αληθινός λαβύρινθος
Παρότι ζούμε στην εποχή της πληροφόρησης και της ταχύτητας μπαίνω στον πειρασμό να κάνω μια μικρή ανάλυση στο σύστημα διεξαγωγής του πρωταθλήματος. Η εύλογη απορία είναι: Πως χωράνε 351 ομάδες σε ένα πρωτάθλημα; Η απάντηση είναι απλή: Χωρισμένες σε 32 περιφέρειες-ομίλους. Το κριτήριο για τον καταρτισμό των ομίλων είναι κυρίως γεωγραφικό και οι περιφέρειες δεν αλλάζουν χρόνο με τον χρόνο. Κάποια στιγμή πριν από 15 χρόνια ορισμένα σχολεία για να κερδίσουν κάτι παραπάνω από τη δημοφιλία τους αποφάσισαν να δημιουργήσουν περιφέρειες που δεν θα ήταν δομημένες με γεωγραφικά κριτήρια. Έτσι φτιάχτηκε αρχικά η Conference USA που απορρόφησε ομάδες από όλα τα μήκη και τα πλάτη της χώρας και ακολούθησαν άλλες 2-3 με την ίδια λογική. Πάμε στα δύσκολα…Υπάρχει βαθμολογία για τις 351 ομάδες; Ενιαία στην πραγματικότητα δεν υπάρχει και αυτό έχει να κάνει με το πρόγραμμα των αγώνων τους.
Η σεζόν χωρίζεται σε διάφορα κομμάτια. Αυτές τις μέρες, αρχές Δεκέμβρη δηλαδή, οι ομάδες παίζουν παιχνίδια με αντιπάλους εκτός περιφέρειας. Παιχνίδια που χρησιμεύουν στην πραγματικότητα σαν "φιλικά προετοιμασίας" αλλά μετράνε και στο ρεκόρ τους. Τους αντιπάλους τους επιλέγουν τα ίδια τα κολέγια και καταρτίζουν μόνα τους το πρόγραμμα αυτής της περιόδου. Γύρω στα μέσα Δεκεμβρίου αρχίζουν οι αγώνες των περιφερειών.
Εδώ πλέον μιλάμε για κανονικά πρωταθλήματα. Οι ομάδες που μετέχουν στην ίδια περιφέρεια θα παίξουν δύο φορές μεταξύ τους, εντός και εκτός έδρας και στην κάθε περιφέρεια υπάρχει ξεχωριστή βαθμολογία. Έτσι όσο προχωράει η σεζόν βλέπουμε τις ομάδες να έχουν δύο ρεκόρ. Π.χ. Νορθ Καρολάινα (12-1, 8-1). Τι σημαίνουν οι αριθμοί της παρένθεσης. Ότι η Νορθ Καρολάινα έχει παίξει 13 επίσημα παιχνίδια, έχει κερδίσει τα 12, ενώ το 8-1 αντιπροσωπεύει το ρεκόρ στα ματς της περιφέρειας της. Όταν τελειώνει η κανονική περίοδος στις περιφέρειες αρχίζουν τα πλέι οφ με τη γνωστή λογική των νοκ άουτ αγώνων. Στο τέλος των πλέι οφ έχουμε δύο πρωταθλητές περιφέρειας. Αυτόν που βγήκε πρώτος στην κανονική περίοδο και αυτόν που κέρδισε τα πλέι οφ. Για ορισμένες περιφέρειες είναι ισοβαρή και τα δύο, για άλλες μετράει μόνο ο πρωταθλητής των πλέι οφ. Αυτό έχει κυρίως να κάνει με την επιλογή των 64 ομάδων που θα παίξουν στο τελικό τουρνουά όλου του NCAA.
Ενιαία βαθμολογία όπως είπαμε δεν υπάρχει. Συνήθως ανακοινώνεται ένα ΤΟΠ-25 κάθε εβδομάδα, το οποίο όμως είναι περισσότερο τυπική υπόθεση παρά ουσιαστική.
Όταν ολοκληρωθούν τα πλέι οφ στις περιφέρειες γίνεται η επιλογή των 64 ομάδων. Ορισμένες παίρνουν απευθείας το εισιτήριο για την τελική φάση. Είναι οι 32 πρωταθλητές των πλέι οφ από ισάριθμες περιφέρειες. Υπάρχουν επίσης 7-8 περιφέρειες που λόγω μεγάλης δυναμικότητας στέλνουν στην τελική φάση και τον πρωταθλητή της κανονικής περιόδου.
Για τις υπόλοιπες 24-25 ομάδες αποφασίζει μια επιτροπή προπονητών. Η ίδια επιτροπή δεν θα αποφασίσει μόνο αξιολογώντας το ρεκόρ κάθε σχολείου, το πρόγραμμα του και τη δυσκολία της περιφέρειας που μετέχει αλλά και πως θα χωρισθούν σε 4 γκρουπ των 16 ομάδων (κάτι σαν το ταμπλό των τουρνουά τένις) οι 64 ομάδες. Τα κριτήρια είναι καθαρά υποκειμενικά... Οι 64 ομάδες παίζουν νοκ άουτ αγώνες μέχρι να μείνουν οι 4 του φάιναλ φορ. Όποιος έφτασε μέχρι εδώ και τα κατάλαβε όλα έχει κάνει ένα μικρό άθλο και του αξίζει να ασχοληθεί με αυτό το παράξενο πρωτάθλημα που εκτός όλων των άλλων είναι και το πιο παλιό του κόσμου αφού το πρώτο επίσημο τουρνουά του έγινε το 1922 αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το μπάσκετ το επινόησε ένας καθηγητής κολεγίου και ο πρώτος επίσημος αγώνας παίχθηκε το 1893 στο προαύλιο ενός σχολείου!
8 δισεκατομμύρια δολάρια
Όποιος βιαστεί να πει "σιγά τώρα, ένα πρωτάθλημα σχολείων είναι" μπορεί να διαβάσει μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία…
- Με εξαίρεση ελάχιστα σχολεία τα περισσότερα γήπεδα έδρες έχουν χωρητικότητα από 7 έως….37.000 θέσεις!
- Το φάιναλ φορ παίζεται αποκλειστικά σε dome. Κλειστά γήπεδα με μίνιμουμ χωρητικότητα 45-50.000 θεατών. Το φτηνότερο εισιτήριο του φάιναλ φορ κοστίζει 300 δολάρια για μια θέση στον…7ο όροφο του γηπέδου. Οι θέσεις δίπλα στον αγωνιστικό χώρα ξεκινούν από τις 5.000 δολάρια.
- Την άνοιξη του 2010 το NCAA ανανέωσε την τηλεοπτική συμφωνία του με το CBS για 10 χρόνια. Πόσα θα βάλει στο ταμείο του το πρωτάθλημα από αυτή τη συμφωνία; Μόλις… 8 δισεκατομμύρια δολάρια.
Τεράστια διείσδυση
Η διείσδυση του κολεγιακού αθλητισμού στις ΗΠΑ είναι ασύλληπτη. Τα παιχνίδια του American football γίνονται σε γήπεδα από 45 έως 120.000 θέσεων για παράδειγμα. Ο τελικός του τουρνουά μπάσκετ που έγινε το 1979 με αντιπάλους το Μίσιγκαν Στέιτ και το Ιντιάνα Στέιτ παραμένει ο αγώνας μπάσκετ με τη μεγαλύτερη τηλεθέαση στην ιστορία. Υπολογίζεται ότι γύρω στο 70% του πληθυσμού της χώρας καθηλώθηκε μπροστά σε μια τηλεόραση για να δει τη μάχη δύο παικτών. Μάτζικ Τζόνσον εναντίον Λάρι Μπερντ.
ΥΓ: Πέραν όλων των υπολοίπων το κολεγιακό πρωτάθλημα μπάσκετ έχει παίξει τεράστιο ρόλο στη δημιουργία δύο κολοσσών στον αθλητικό χώρο. Του ESPN του μεγαλύτερου τηλεοπτικού καναλιού στον κόσμο και της εταιρείας αθλητικών ειδών Nike. Αλλά αυτά θα τα γράψω μόνο by demand. Αν τα σχόλια δηλαδή στο παρόν άρθρο δείξουν ότι σας ενδιαφέρει αυτή η ιστορία.