Τα γαλατικά χωριά όμορφα λάμπουν

Ο Θέμης Καίσαρης αναλύει τη... φύση του Ποδοσφαίρου που έχει την τάση να αντιδρά στους πακτωλούς εκατομμυρίων ορισμένων συλλόγων με "θαύματα" όπως αυτά της Ντόρτμουντ και της Ατλέτικο Μαδρίτης.

ΘΕΜΗΣ ΚΑΙΣΑΡΗΣ

10 ΑΠΡ 2014

Ο ορισμός της ομάδας, η προσωποποίηση του προπονητή της, το θαύμα του Σιμεόνε, ο Τσόλο, ο άνθρωπος που διέπρεψε ως παίκτης στο “Βιθέντε Καλντερόν” και επέστρεψε ως προπονητής για να κάνει το ίδιο, η Ατλέτικο Μαδρίτης που κάνει την Ευρώπη να παραμιλάει.

Γράφονται εδώ και 1-2 χρόνια, θα γραφτούν μετά από την πρόκριση επί της Μπαρτσελόνα, σ' όλες τις γλώσσες του κόσμου. Και δικαίως. Η Ατλέτικο Μαδρίτης του Ντιέγο Σιμεόνε είναι πρώτη στην Primera Division, στο "πρωτάθλημα των δύο μεγάλων", και στους ημιτελικούς του Champions League για πρώτη φορά μετά από 40 χρόνια, με 100% δίκαιη πρόκριση επί της Μπαρτσελόνα. Ό,τι κι αν γίνει από εδώ και πέρα, η πορεία μέχρι εδώ δικαιολογεί το χαρακτηρισμό του θαύματος.

Δεν θα το χαρακτηρίσω έτσι. Όχι γιατί διαφωνώ, αλλά γιατί μ' αρέσει να πιστεύω πως η φετινή Ατλέτικο είναι απλώς η αντίδραση του Ποδοσφαίρου. Ένα φαινόμενο που αναδείχθηκε μεν χάρις στους πρωταγωνιστές του "Βιθέντε Καλντερόν", αλλά στα μάτια μου είναι εξ ορισμού αναγκαίο να συμβεί κάπου. Οπουδήποτε, αρκεί να συμβεί. Γιατί πρέπει να συμβεί, πολύ απλά γιατί δεν γίνεται αλλιώς.

"Football, bloody hell"

Το Ποδόσφαιρο είναι εξ ορισμού χαοτικό ως άθλημα. Δεν έχει τις σταθερές των υπόλοιπων παιχνιδιών. Δεν υπάρχει καθαρός χρόνος παιχνιδιού, μάξιμουμ χρόνος επίθεσης, πόντοι που πρέπει να συμπληρωθούν για να κερδηθεί ένα σετ. Ενενήντα λεπτά χάους, με την ισοπαλία μέσα στο παιχνίδι: κανόνες που είναι φτιαγμένοι έτσι ώστε να επιτρέπουν τα πάντα. "Football, bloody hell", ήταν η ιστορική φράση που ξεστόμισε ο Φέργκιουσον μετά από τον τελικό με την Μπάγερν το 1999.

Δεν υπάρχει λόγος να αραδιάσουμε παραδείγματα. Εκατοντάδες περιπτώσεις "θαυμάτων”" που δημιούργησαν το κλισέ "ο βασιλιάς των σπορ". Το Ποδόσφαιρο είχε ανέκαθεν τη δυνατότητα να σε αφήνει άφωνο, ακόμα και τότε που δεν υπήρχε το στοίχημα, στο οποίο ο κάθε αφελής σπεύδει να αποδώσει τα παράξενα που συμβαίνουν. "Ρε τι έγινε πάλι, το στήσανε;" Ναι, ενώ το 1950 πχ που δεν υπήρχε το στοίχημα, δεν πήρε η Ουρουγουάη το Μουντιάλ απ' τη Βραζιλία μέσα στην έδρα της, με ανατροπή στο δεύτερο ημίχρονο.

Ο καθένας μπορεί να έχει στο μυαλό του όποια θεωρία συνωμοσίας τον ικανοποιεί. Μία στις 100 είναι δικαιολογημένη και σωστή και τον κάνει να πιστεύει πως έχει δίκιο στις υπόλοιπες 99. Αυτό που ισχύει είναι το Ποδόσφαιρο είναι απ’τη φύση του φτιαγμένο για να επιτρέπει τα πάντα. Το σκάκι είναι το μοναδικό παιχνίδι που δεν έχει τύχη, το Ποδόσφαιρο είναι αυτό που τα πάντα μπορούν να συμβούν.

Χρήματα, αυτή η... μάστιγα

Κι όμως, για αρκετά χρόνια αυτή η φύση αλλοιώνεται ολοένα και περισσότερο. Όχι με το στήσιμο που φαντάζεται ο κάθε πικραμένος για να δικαιολογήσει τη χασούρα του, αλλά με το μοναδικό τρόπο που γίνεται άνισο ένα εξ ορισμού "ίσο παιχνίδι": με τα λεφτά.

Αυτά της Premier League, αυτά του Champions League, αυτά των τηλεοπτικών δικαιωμάτων που πωλούνται χωριστά και πολλαπλασιάστηκαν απ' το άνοιγμα στις ξένες χώρες, αυτά των χορηγών που τα σκάνε στους μεγάλους (άρα ήδη πιο πλούσιους), αυτά του merchandise, αυτά των "επενδυτών" από τις "άμπαλες" χώρες. Η λίστα δεν τελειώνει, όπως και τα λεφτά. Η κρίση γονάτισε πολλά παγκοσμίως, αλλά το ποδόσφαιρο συνέχισε και συνεχίζει να βλέπει τους δείκτες να πηγαίνουν προς τα πάνω.

Θα ήταν αφύσικο να μην επηρεαστεί το χορτάρι. Τα τρόπαια και οι διακρίσεις έγιναν ολοένα και περισσότερο υπόθεση των πλουσίων. Η Premier League ήταν κάποτε το πρωτάθλημα που μπορούσε να το κατακτήσει μια ομάδα που την προηγούμενη χρονιά είχε τερματίσει 10η ή ακόμα και μια νεοφώτιστη: η Μάντσεστερ Σίτι έγινε (με λεφτά) μόλις η 5η ομάδα που το κατακτά τα τελευταία 21 χρόνια.

Στο σύγχρονο Champions League δεν μπορείς να φανταστείς τροπαιούχους την Στεάουα, τον Ερυθρό Αστέρα, την Αϊντχόφεν, ακόμα και το Αμβούργο ή τον κάποτε τεράστιο Άγιαξ. Για κάποια χρόνια φάνηκε πως υπάρχει το περιθώριο για τις Μονακό, τις Ντεπορτίβο και τις Πόρτο αυτού του κόσμου, αλλά κι αυτό πλέον φαντάζει μακρινό. Ακόμα και οι ιταλικές ομάδες έχουν γίνει κομπάρσοι, με τρεις παρουσίες στους τελευταίους 10 (με τον φετινό) τελικούς, κυρίως γιατί δεν έχουν πια τα λεφτά του παρελθόντος. Ακόμα και οι δύο τελευταίες “εκπλήξεις” (Ίντερ 2010, Τσέλσι 2012) ήταν ομάδες που χτίστηκαν με δεκάδες εκατομμυρίων.

Τα γαλατικά χωριά της Ντόρτμουντ και της Ατλέτικο

Έτσι παίζεται πια το παιχνίδι, μόνο που το Ποδόσφαιρο δεν είναι τέτοιο παιχνίδι. Καταπιέζεται, γι' αυτό και ξεσπά. Δημιουργεί αποστήματα, όχι αρνητικά, αλλά καθαρά, ολόφωτα. Την περσινή (παραλίγο και φετινή) Ντόρτμουντ. Την Ατλέτικο των τελευταίων δύο χρόνων και πολύ περισσότερο της σεζόν που τρέχει. Θαύματα, "επαναστάσεις" που στα μάτια μου είναι τελικά απλώς η ανάγκη του Ποδοσφαίρου να θυμηθεί και να μας θυμίσει τη φύση του.

Γαλατικά χωριά που μπορεί να μην αντέχουν να αντισταθούν για πάντα (αφού θα έρθουν νομοτελειακά οι "κατακτητές" να πάρουν τους Γκέτσε, τους Λεβαντόφσκι, τους Φαλκάο, τους Γκουντογκάν, τους Ντιέγο Κόστα και τους Αρντά Τουράν, κτλ), αλλά ξεφυτρώνουν το ένα στη θέση του άλλου. Για να υπάρχει συνέχεια κάτι που θα μας θυμίζει πως το Ποδόσφαιρο πάντα είχε (και πρέπει πάντα να έχει) θέση και για τους Γκάμπι, τους Αντριάν, τους Χουανφράν, τους Φελίπε Λουίς.

Πώς δίπλα στους προπονητές που διαχειρίζονται εκατοντάδες εκατομμύρια υπάρχουν και οι Κλοπ, οι Σιμεόνε; Ικανοί και πρόθυμοι να πολεμήσουν με ο,τι έχουν, κόντρα στις λεγεώνες, με μαγικό ζωμό τη δουλειά, το χαρακτήρα, το πάθος. Με όπλα αυτά που δεν μετριούνται, δεν μπορούν να υπολογιστούν και γι' αυτό και προκαλούν/εισπράττουν μια επίσης ανυπολόγιστη αγάπη απ' όλους εμάς, τους μάρτυρες της προσπάθειας.

Αντί επιλόγου, μια ματιά σ' αυτά που μετριούνται. Το καθαρό ταμείο των αγορών/πωλήσεων της τελευταίας πενταετίας για τις τέσσερις ομάδες που θα μπουν στην κλήρωση της Παρασκεύης. Η Τσέλσι έχει ξοδέψει 353 εκατομμύρια, η Ρεάλ 349, η Μπάγερν κοντά στα 200. Η Ατλέτικο Μαδρίτης είναι στους ημιτελικούς του Champions League, πρώτη στην Primera Division και τα τελευταία πέντε χρόνια δεν έχει ξοδέψει ευρώ. Αντιθέτως, οι αγοραπωλησίες έχουν φέρει στα ταμεία λίγο πάνω από 40 εκατομμύρια ευρώ, λεφτά που δεν πήγαν σε παίκτες, αλλά στις υποχρεώσεις της Ατλέτικο.

Το κλισέ των κυνικών λέει "ξαφνικά γίνατε όλοι Ντόρτμουντ, Ατλέτικο", όπως για κάποια χρόνια έλεγε "ξαφνικά γίνατε όλοι Μπάρτσα", όταν κάποιος θαύμαζε τους Καταλανούς στα χρόνια της μαγείας τους. Προσωπικά δεν έγινα ούτε Ντόρτμουντ, ούτε Ατλέτικο. Εκείνες έγιναν οι επαναστάσεις του Ποδοσφαίρου. Εγώ απλώς το αγαπάω.